klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ... klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
Repens, reptans - zvarritëse, (si në rastin e dëllinjës zvarritëse, Juniperus crepens, gramit, barit të patës, Poligonum sp, me vlera për pastrimin e ujërave të zeza dhe të mbetjeve urbane në përgjithësi. Rotacion, qarkullim bujqësor, ndërrim, me shpjegime dhe arsye agronomi të vërtetuar dhe nga eksperienca. Kjo dhe brenda për brenda kopshtit të kuzhinës. Nuk rekomandohet në rastin e duhanit, mbasi qarkullimi ul nivelin e nikotinës në gjethen e duhanit. Rrokëz – Gështenjë e freskët, por gjithsesi e konsumueshme, pas i është hequr epikarpi dhe endokarpi.. Sacharatus - i ëmbël, sheqeror, i sheqerizuar, që kanë përmbajtje të lartë të sheqerit, sidomos në pjekje, përdoret për shumë lloje frutash duke përfshirë dhe gështenjën . Shakull, calik, me përmasa më të vogla, me material nga lëkura e regjur e gjedhit apo të imtave, për drithërat, fasulet, por kohë më parë dhe për verën. Caliku vendosej në brez krahas me gjerdanin e fishekëve. Vastak - lulesa e gështenjës me lule mashkullore dhe femërore, njëseksore por gjithsesi në të njëjtën bimë, monoike (në shqip në një shtëpi) në termat shkencore të botanikës. Xhmeshtë - Mbetjet e gjetheve që më vonë do të kthehen në humus, disi lehtësisht acid me vlerat polivalente për pakësimin e erozionit në saj të pakësimit të rrjedhjes së shiut si dhe për mulçerimin e mjedisit rreth trungut të bimës apo pas dekompozimit për ta furnizuar bimën me elementët ushqyes tashmë “bilogjikisht të ricikluar”. Përdoret dhe për shtresë në stalla duke u bërë pjesë e plehut të stallës, i prodhuar nën këmbët e bagëtisë, të imta apo gjedh. Thekra, kashta e thekrës, përfshihet këtu për atributet që ka për mbulimin e kasolleve për strehimin e njerëzve apo të stallave, dhe jo për vlerat polivalente që ajo ofron, sidomos për vlerat e bukës për ata që vuajnë nga probleme të stomakut . Tinarë, shegë, vozë, gjaledër, shtrungë (ka dhe kuptimin figurative: për ti vënë delet në shtrungë, për ti mjelë por nuk kanë se nga të ikin, përdoret për njerëzit në kuptimin politik), për ti heq rrathët tinarit, për tu zbrazur etj. Të gjitha këto janë pajisje të stanit për përpunimin dhe ruajtjen e bulmetit. Të gjitha kishin masa të ndryshme të nxënies së tyre. 151
Këto pajisje ishin përgatitur nga blegtorët, të cilët e kishin zhvilluar këtë zejtari bile dhe në garë, kompeticion njeri me tjetrin. Ndërkohë, kuptohet në masë më të vogël ata përgatisnin dhe pajisje të tjera për ti përdorur në shtëpi pas zbritjes nga mali, si Bolira druri (për mbushjen e ujit), govata druri, laisa, pajisje të tjera për larjen e rrobave të shajakut, për tharjen e kafesë, voza, shegë dhe tinarë, për grumbullimin e frutave, për verë, raki, uthull, hardallaj, rehani (Skrapar). Nuk mungonin dhe fantazia artistike në këto punime. Kualiteti i prodhimit të këtyre frutave apo perimeve për turshi, kuptohet se do të ishte shumë më i lartë se i atyre të mbajtura në enë plastike apo çfarëdo qofshin ato. Tokë buke, ara e bukës, e destinuar për drithërat, nuk është njësi taksonomike kadastrale, por një ndarje në bashtinë, vatanin, pronën private të secilit, kjo nisur dhe që prodhimi i bukës ishte shqetësimi kryesor i familjes. “tre muaj bukë ma e mira shtëpi”, Kolë Jakova. Për drithërat do të liheshin tokat më pjellore kjo edhe në konflikt me të zonjën e shtëpisë që përgjigjej për kopshtin apo me bariun që ishte i interesuar për bazën ushqimore të gjësë së gjallë, vërrinë. Tutkall:- Masë xhelatinoze pas zierjes së thundrave dhe tendinëve të kafshëve, përdoren për lyerjen e pjesëve distale të trupit për ti izoluar nga të ftohtit në rastet e qëndrimit në stan apo dhe jashtë gjatë dimrit, të blegtorëve. Turshi – Një mënyrë e konservimit të shumë perimeve, ose regjia e tyre, duke u bazuar në përmbajtjen e sheqerit të tyre që shtohet me uljen e temperaturave, brymat, ngricat, si reagim i bimës që ka krijuar këtë përshtatshmëri për të kundërshtuar këtë “vendim” të natyrës. Në aspektin biokimik nuk është as më shumë dha as më pak se hidroliza e poli dhe disakarideve. Urla - Karakteristike për në Labëri dhe në gjithë trevat e Jugut, specialistët i përgatitjes së këtij lloji bulmeti. Fillonte me përgatitjen e shakullit, që nënkupton regjjen e lëkurës së dashit, deles apo të dhirtave. Qumështi pasi zihej, lihej të ftohej dhe më pas hidhej në shakull duke i shtuar pak kripë. Shakulli nuk duhej të ishte i ekspozuar ndaj diellit. Staxhionimi vazhdonte 2-3 muaj. Masa që krijohej quhet urlë, është e ndryshme nga shëllira. Periudha më e përshtatshme e përgatitjes së urlës është sezoni i fundit i mjeljes. Valanice, dërstilë, shkeltore; (mbeten për numrin tjetër edhe duke pritur kontributin e lexuesve). Vatha, vathimi, në fillimin e pranverës praktikohej kudo në Shqipëri, vathimi që ndërrohej një herë në ditë ose në 2-3 ditë. Edhe bezhdinaku, shtegtuesi, nëse kontribuonte në vathim, do të kishte një lehtësim në qiranë e qëndrimit, bujtjes. Njihen vlerat e vathimit jo vetëm në prodhimin e pritshëm të bimës por dhe në përmirësimin fizik, biologjik, ne formimin e një mjedisi të kërkuar nga mikroflora e tokës, si dhe proceset biokimike të transformimit të lëndëve dhe të energjisë. Vatha përbehej nga bashkimi i disa trinave, lesave, me thupra ose me mbetje të dërrasave. Proseku ishte një lloje vathe por kishte qëllim vetëm organizimin e mjeljes në oborrin e shtëpisë. Lëshoheshin kecat dhe qengjat që pastaj do të shkëputeshin përsëri. 152
- Page 99 and 100: Çekia: Puda Poloni; Gleba Danimark
- Page 101 and 102: 21 Erseke 12.4 14.1 14.6 14.8 16.9
- Page 103 and 104: perime pak ose aspak të njohura, p
- Page 105 and 106: Ballkoni dhe tarracat në qytet si
- Page 107 and 108: që pretendojnë që ndërtimi i ty
- Page 109 and 110: Aktualisht në botë dhe në Shqip
- Page 111 and 112: Domate, speca në varg etj. Kërpud
- Page 113 and 114: çrrënjosja, eradikimi i saj, edhe
- Page 115 and 116: Manushaqja, primula, aguliçja mjek
- Page 117 and 118: 20 qershor, Dita e Baballarëve; NR
- Page 119 and 120: ANEKTODA Qershor H M M E P Sh D 22
- Page 121 and 122: Në Lindjen e Mesme. Në besimin is
- Page 123 and 124: -Nëse Perëndia ka bërë ndonjë
- Page 125 and 126: KALENDARI HËNOR Korrik H M M E P S
- Page 127 and 128: Kategoria Ose Klasa Më poshtë jan
- Page 129 and 130: MESATARJA SHUMËVJEÇARE E RRESHJEV
- Page 131 and 132: Në një funeral, Urata ishte në v
- Page 133 and 134: EMËRTIMI I FESTËS Dita e verës S
- Page 135 and 136: Shenllezder, disa e konsiderojnë d
- Page 137 and 138: Sidomos në rastin e gjysmë së h
- Page 139 and 140: Pavarësisht nga kjo marrëdhënie,
- Page 141 and 142: Dollma, japrakë- Edulis-e ngrënsh
- Page 143 and 144: veçanta ka vendbanime me emrin fsh
- Page 145 and 146: Kopshtie - kopshti - një ndarje e
- Page 147 and 148: Malok, malok dreqi - përsëri ësh
- Page 149: Shtalp - Mënyrë karakteristike p
- Page 153 and 154: Njësitë e peshës Barrë drithë
- Page 155 and 156: Zamra Darka Për besimtarët myslim
- Page 157 and 158: fosforin në koperturë dhe aq me t
- Page 159 and 160: Ndërhyn Sekretari i Byrosë së pa
- Page 161 and 162: Ndërkohë, me dashamirësi ngrihet
- Page 163 and 164: Ky libër, Almanaku, që më parë
- Page 165 and 166: 166
- Page 167 and 168: gjithashtu bëri një revolucion n
- Page 169 and 170: Në hartën arkeologjike të rrethi
Repens, reptans - zvarritë<strong>se</strong>, (si në rastin e dëllinjës zvarritë<strong>se</strong>, Juniperus<br />
crepens, gramit, barit të patës, Poligonum sp, me vlera për pastrimin e<br />
ujërave të zeza <strong>dhe</strong> të mbetjeve urbane në përgjithësi.<br />
Rotacion, qarkullim bujqësor, ndërrim, me shpjegime <strong>dhe</strong> arsye agronomi të<br />
vërtetuar <strong>dhe</strong> nga eksperienca. Kjo <strong>dhe</strong> brenda për brenda kopshtit të<br />
kuzhinës. Nuk rekomandohet në rastin e duhanit, mbasi qarkullimi ul nivelin<br />
e nikotinës në gjethen e duhanit.<br />
Rrokëz – Gështenjë e freskët, por gjith<strong>se</strong>si e konsumueshme, pas i është hequr<br />
epikarpi <strong>dhe</strong> endokarpi..<br />
Sacharatus - i ëmbël, sheqeror, i sheqerizuar, që kanë përmbajtje të lartë të<br />
sheqerit, sidomos në pjekje, përdoret për shumë lloje frutash duke përfshirë <strong>dhe</strong><br />
gështenjën .<br />
Shakull, calik, me përmasa më të vogla, me material nga lëkura e regjur e<br />
gjedhit apo të imtave, për drithërat, fasulet, por kohë më parë <strong>dhe</strong> për verën.<br />
Caliku vendo<strong>se</strong>j në brez krahas me gjerdanin e fishekëve.<br />
Vastak - lulesa e gështenjës me lule mashkullore <strong>dhe</strong> femërore, një<strong>se</strong>ksore por<br />
gjith<strong>se</strong>si në të njëjtën bimë, monoike (në shqip në një shtëpi) në termat shkencore të<br />
botanikës.<br />
Xhmeshtë - Mbetjet e gjetheve që më vonë do të kthehen në humus, disi<br />
lehtësisht acid me vlerat polivalente për pakësimin e erozionit në saj të<br />
pakësimit të rrjedhjes së shiut si <strong>dhe</strong> për mulçerimin e mjedisit rreth trungut<br />
të bimës apo pas dekompozimit për ta furnizuar bimën me elementët<br />
ushqyes tashmë “bilogjikisht të ricikluar”. Përdoret <strong>dhe</strong> për shtresë në stalla<br />
duke u bërë pjesë e plehut të stallës, i prodhuar nën këmbët e bagëtisë, të<br />
imta apo gjedh.<br />
Thekra, kashta e thekrës, përfshihet <strong>këtu</strong> për atributet që ka për mbulimin<br />
e kasolleve për strehimin e njerëzve apo të stallave, <strong>dhe</strong> jo për vlerat<br />
polivalente që ajo ofron, sidomos për vlerat e bukës për ata që vuajnë nga<br />
probleme të stomakut .<br />
Tinarë, shegë, vozë, gjaledër, shtrungë (ka <strong>dhe</strong> kuptimin figurative: për ti vënë delet në<br />
shtrungë, për ti mjelë por nuk kanë <strong>se</strong> nga të ikin, përdoret për njerëzit në kuptimin<br />
politik), për ti heq rrathët tinarit, për tu zbrazur etj. Të gjitha këto janë pajisje të stanit për<br />
përpunimin <strong>dhe</strong> ruajtjen e bulmetit. Të gjitha kishin masa të ndryshme të nxënies së tyre.<br />
151
Change language