klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
klikoni këtu. - Ministria e Bujqesise, Ushqimit dhe Mbrojtjes se ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
historisë, që nuk mund të kuptohen pa sfondin <strong>dhe</strong> skenografinë e këtyre maleve <strong>dhe</strong><br />
bjeshkëve.<br />
Këta malësor e kanë pasur si tabu, <strong>se</strong>drën, e<strong>dhe</strong> kur iu është komunikuar <strong>se</strong> do të dënohej<br />
me vdekje, pyetjes <strong>se</strong> kur e ke ndjerë veten më ngushtë, i është përgjigjur <strong>se</strong> ky moment<br />
tani s’është asgjë përballë situatës kur më ka ardhë miku, <strong>dhe</strong> s’kisha asgjë në shtëpi.<br />
Prej <strong>këtu</strong> ka lindur <strong>dhe</strong> thënia: Që një djalë pa <strong>se</strong>dër mos më leftë (lind) në katund.<br />
Me institucionin e <strong>se</strong>drës është spekuluar shumë sidomos në kohën e komunizmit, duke<br />
rezultuar që tejkalimi i kësaj tradite, këtij virtyti është primitivizëm.<br />
Ashtu siç është spekuluar me besën e malësorit, po aq <strong>dhe</strong> me trimërinë <strong>dhe</strong> burrërinë e<br />
tij.<br />
Kufiri shqiptar, duke përjashtuar një pjesë të vijës bregdetare është e monumentuar me<br />
male. Duke qenë në kufi kishin obligimin e një trimërie sa herë “hasmi shkelte ke dera”.<br />
Ndërsa pjesa tjetër në brendësi ka qenë si “veshka midis dhjamit”. Shpesh shprehen <strong>dhe</strong><br />
për fat të keq e<strong>dhe</strong> breza të moshuar ti dëgjojnë këto këngë Trimërie duke filluar nga<br />
Çamëria <strong>dhe</strong> duke mbërritur në Kolesjan, Dibër “Hajredin Pasha po i vjen Radikës, po<br />
pyet, vallë ku janë Nëntë Malet e Dibrës”<br />
Trimëria <strong>dhe</strong> burrëria:<br />
Disi këndvështrime të ndryshme: Ndoshta është e mjaftueshme <strong>dhe</strong> shumë domethënë<strong>se</strong><br />
ti referohemi një shprehje në gjermanisht: Mutter verloren, alles verloren. (auf<br />
deutsch) - ke humbur burrërinë, i ke humbur të gjitha. Fjala burrëri, mutter,<br />
është interesant <strong>se</strong> në gjermanisht origjinon nga fjala nënë.<br />
Thuhet, <strong>se</strong> në<strong>se</strong> do të “hekuro<strong>se</strong>t Shqipëria” sipërfaqja e saj do të zmadhohej shumë. Këtu<br />
fjala hekurosje është shumë figurative <strong>dhe</strong> nuk ka të bëjë me projeksionin horizontal<br />
(orthogonal) aksonometrik, apo stereometrik.<br />
Sipas Prof. Ahmet Osjes, Shqipëria ka 1,9 km rënie uji për çdo km 2 , ndërsa në Alpe kjo<br />
shifër shkon në 3.4 km/km 2 .<br />
Bora, akulli, në kreshtat e maleve nuk janë vetëm kënaqësi, por janë ujë në magazinë, uji<br />
i cili u jepet me racion (me xurrem, turqisht) <strong>dhe</strong> shumë i kontrolluar, ultësirave në<br />
prehrin e këtyre maleve gjatë gjithë verës, për krojet, përrenjtë, <strong>dhe</strong> lumenjtë.<br />
Sikur të mbushim vendin me prita malore, o<strong>se</strong> më saktë tu zëmë pritë<br />
këtyre përrenjve e lumenjve që zbresin nga mali; o<strong>se</strong> më saktë tu vëmë<br />
kapistrën, (harness do të thoshte inglizi):<br />
Pengimi i erozionit, të paktën për aq kohë që mbulesa pyjore me të gjitha katet e saj<br />
do të jetë rivendosur, por gjith<strong>se</strong>si kjo do të vonoj.<br />
Ndalimi i prurjeve të ngurta që mbathin zonat më të ulëta <strong>dhe</strong> rrisin nivelin e<br />
shtretërve të lumenjve duke krijuar më shumë mundësi për përmbytje, shembull Kiri<br />
<strong>dhe</strong> Gjadri.<br />
13
Change language