14.07.2013 Views

Intervista Pierre-Pandeli Simsia tregon pasionin e tij - Albemigrant

Intervista Pierre-Pandeli Simsia tregon pasionin e tij - Albemigrant

Intervista Pierre-Pandeli Simsia tregon pasionin e tij - Albemigrant

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Intervista</strong> <strong>Pierre</strong>-<strong>Pandeli</strong> <strong>Simsia</strong> <strong>tregon</strong> <strong>pasionin</strong> e <strong>tij</strong><br />

Fansi i Festivaleve: Si i mbaj mend mbi nje mijë këngë<br />

Shkruar dhe intervistoi Dorina Topallaj<br />

<strong>Pierre</strong>-<strong>Pandeli</strong> <strong>Simsia</strong> është një koleksionist i veçantë. është koleksionist këngësh. Ishte<br />

vetëm 12 vjeç, kur pa në televizor për herë të parë Festivalin e Këngës, e deri 18 vite<br />

më pas, ai do të "regjistronte" në memorien e <strong>tij</strong> çdo këngë. Dhe jo vetëm tekstin apo<br />

boom-boomet e orkestrës, por edhe radhën e këngës në tre netët e Festivalit, veshjen e<br />

këngëtarit dhe fatin e <strong>tij</strong>. Çarë do lloj kënge, nga viti 1972 deri në vitin 1990, por edhe<br />

disa kenge me pare dhe pas kesaj periudhe gjendet më shpejt në "arkivin" e <strong>tij</strong>, sesa në<br />

atë të Radio Televizionit Shqiptar. Tashmë <strong>Pierre</strong>-<strong>Pandeli</strong> është 46-vjeç he jeton në Nju<br />

Jork së bashku me familjen e <strong>tij</strong>. Në një intervistë për gjeniu i këngës, rrëfen <strong>pasionin</strong> e<br />

<strong>tij</strong> dhe dashurinë për festivalet.<br />

Emri juaj është shumë i veçntë për të qenë emër shqiptar. Keni lindur në<br />

Berat në vitin 1960, besoj shumë vetë jua kanë bërë pyetjen, cila është historia<br />

e emrit tuaj?<br />

Dorina, ne radhe te pare ju falenderoj Ju qe me krijoni mundesine per te dhene kete<br />

interviste.<br />

Une, sic po e thoni edhe Ju kam lindur ne Berat nga familje beratase.<br />

Nese do shprehemi se shume vete mund te me kene bere kete pyetje per historine e<br />

emrit tim, kjo pyetje besoj se nuk ekziston per amerikanet dhe Ameriken, por edhe<br />

shqiptaret qe jetojne prej disa vitesh ne Sh.B.A. nuk u bene pershtypje emri i dikujt,<br />

nese eshte i huaj apo vendes.


Ju thoni se emri im eshte shume i vecante per te qene shqiptar. Huazimi i emrave<br />

shqiptare ne Shqiperi eshte i hershem, por ne 30 vjecarin e fundit morri nje pershpejtim,<br />

sidomos nga ciftet e reja kur lindnin femijet e tyre. Ne emer te modernes u fshine emrat,<br />

nese do t'i quajme edhe ato shqiptare te gjysherve per t'ia vene emrin femijeve te<br />

porsalindur, duke u modifikuar ne emra te rinj. Keshtu raste ka plot po te permendim psh<br />

emrat Nasi qe u kthye ne Nasjon, Vasil ne Vasjol, Nuri ne Ernur etj.<br />

Nuk mund te them se emri im eshte shume i vecante kur, sic e thash edhe me siper,<br />

historia e huazimeve ne Shqiperi eshte e hershme. Ne fund te viteve 70-te, kur ne<br />

Shqiperi erdhi kengetarja greke Marinela, njerezit filluan t'ua vinin emrin vajzve te<br />

porsalindur kete emer grek. Kur doli filmi Romeo dhe Zhulieta pjesa e madhe e femijeve<br />

te lindur ne ate kohe u pagezuan me keto emra. Po ashu emrat e artisteve te huaj qe ne<br />

i shihnim neper filma apo sportisteve te huaj hyne menjehere ne Shqiperi. Nje shoku im<br />

ne vitet 80-te ia vuri emrin djalit te <strong>tij</strong> Biklen dhe mburej, se eshte emer anglez. Sot ne<br />

Shqiperi gjen shume emrat te huaj evropiane apo edhe amerikane.<br />

E vecanta ne emrin tim mund te them, eshte se shkruhet ne origjinal ashtu sic eshte,<br />

pavaresisht se me therrasin Pjerr dhe sot emra Pjerr ne Shqiperi ka boll.<br />

Une vij nga familje te hereshme me besim ortodoks, pavaresisht, se une i respektoj te<br />

gjitha fete dhe e them se jam nder te paktet shqiptare qe shkoj ne te gjitha kultet fetare<br />

dhe, pavaresisht se emrin e pagezimit ne dokument e kam <strong>Pandeli</strong>, por kam 9 vite ketu<br />

ne Amerike. Jam qytetare amerikan tani dhe emrin <strong>Pierre</strong> (Pjerr) e kam te dokumentuar<br />

dhe te ligjeruar ne te gjitha dokumentet amerikane, sepse emri <strong>Pandeli</strong> eshte i veshtire<br />

per tu shqiptuar.<br />

E vecanta e emrit eshte edhe kjo, qe eshte e rendesishme per cilindo qytetar te kujtdo<br />

vendi qofte dhe qe duhet te veprojne si Amerika.<br />

Amerika ka nje rregull te ligjeruar, qe cilido qytetar, pasi mbush moshen 18 vjecare,<br />

nese deshiron, ka te drejten e <strong>tij</strong> te nderroje emrin sipas deshires, sepse emri ekzistues<br />

eshte vene nga prinderit, qe femijes edhe mund te mos i pelqeje. Ne rastin tim, mua me<br />

pelqen shume emri qe kam <strong>Pandeli</strong>, perderisa edhe e ruaj se bashku me emrin <strong>Pierre</strong>,<br />

(Pjerr), i cili eshte emer shume i dashur per mua.<br />

Kush është <strong>Pierre</strong>-<strong>Pandeli</strong> <strong>Simsia</strong>? (edukimi, eksperienca e punës, familja, jeta<br />

në emigrim)<br />

Kam lindur ne qytetin e lashte dhe historik te Beratit, ne qytetin e magjishem 2400<br />

vjecar me vlera te larta kulturore dhe arkitektonike.<br />

Ndjehem i lumtur dhe me fat qe kam lindur ne ate familje beratase me tradita te<br />

hereshme patriotike dhe qe jam trashegimtar i fisit te nderuar <strong>Simsia</strong> ne lagjen Gorrice<br />

te Beratit.<br />

Te paret e mi Petro <strong>Simsia</strong> ne vitin 1878 dhe me vone Jani <strong>Simsia</strong> ne vitin 1906 ngriten<br />

sherbimin mjeko-farmaceutik ne qytetin e Berati.<br />

Qe ne femijerine time te hereshme kam qene shume i apasionuar pas muzikes,<br />

kengeve dhe letersise.<br />

Kam pasur fatin e mire qe ne shkollen 8-vjecare te me jepnin lenden e letersise dy<br />

mesuese teper te pegatitura ne kete lende, Elpiniqi Papa dhe Parashqevi Sahatciu. Ne<br />

ate kohe kam qene nxenes qe me vleresonin me noten 10 ne hartime dhe kam qene ne<br />

grupin e krijueseve te rinj, bashke me disa nxenes te tjere te dalluar ne shkolle.


Me vone, ne vitet e shkolles se mesme, dy mesuese te tjera te nderuara do vazhdonin<br />

te me jepnin lenden e Letersise, Zyma Berisha nga Kosova dhe Liri Zaka.<br />

Sic e kam thene edhe me pare, ne ato vite kam pasur shume talent te shkruaja poezi,<br />

vjersha dhe sidomos te shkruaja tekste per t'u bere kenge, sepse kenga per mua ka<br />

qene nje ushqim shpirteror qe me ka ushqyer dhe shoqeruar gjithe jeten time.<br />

Kujtoj me respektin me te madh mesuese Zymen, kur pasi mbaronte mesimi, une i<br />

tregoja vjershat e mija dhe, sigurisht ajo me vinte piketimin ku duhet te isha me i<br />

kujdesshem. Eshte interesant fakti se, kur ne diskutonim per krijimet e mija, "shembej"<br />

muri ndarres mesues-nxenes, madje mesuese Zyma ndjehej e lumtur se si nje nxenes i<br />

saj kishte talent per te shkruar poezi dhe qe i kerkonte mendimin asaj.<br />

Kam shume mall per Zyma Berishen, sepse ne fillim vitet 80-te u largua nga Shqiperia<br />

per ne Kosove dhe i uroj gjithe te mirat te kete ne jete. Sa do deshiroj te me realizohet<br />

nje takim me te...!<br />

Ne ate kohe disa nga poezite e mija u morren dhe u bene kenge nga disa kompozitore,<br />

si Asqeri Kadena, Fatmir Agalliu, madje me kete te fundit kemi fituar dy here cmime te<br />

dyta ne festivalet e rretheve.<br />

Ne rinine time kam luajtur ne instrumentin e trombes. Mesimet e para i kam marre nga i<br />

talentuari Fatos Hazizi, qe per aresye te mallkuares biografi e keqe, nuk e mbajten ne<br />

Orkestren e Radiotelevizionit Shqiptar, i cili ka qene dy here ne orkestren e festivaleve<br />

te kenges si trombist. Ndersa nga mesuesit ne Tirane permend Muharem Berxolli,<br />

Shpetim Qafleshi dhe Syrri Roji, te cilet i vleresoj per talentin e tyre te jashtezakonshem<br />

dhe punen e tyre te palodhur.<br />

Meqenese une kam pasur nje pasion te madh per muzike dhe letersi, me vjen keq qe<br />

nuk munda te vazhdoja specializimet per keto te dyja, sepse sic edhe dihet, ne ate kohe<br />

nuk te conin ne shkolle atje ku deshiroje ti, por ku kishte nevoje atdheu. Profesioni im<br />

eshte ekonomi financa te cilin edhe e kam ushtruar ne jete per disa vite, deri ne fillim<br />

vitet 90-te.<br />

Menjehere ne fillim vitet 90-te, kur cdo gje ne vendin tone po shkonte drejt shkaterrimit,<br />

si shumica e shqiptareve edhe une u largova nga Shqiperia ne Evrope. Pervec puneve<br />

te rrendomta atje, une gjeja kohe edhe te shkruaja, pavaresisht se me mungonin mjetet<br />

elektronike qe kemi sot, kompjuteri. Une ato krijime te atyre viteve i rruajta deri sa erdhi<br />

nje dite edhe i botova. Ne vitin 1996 e deri ne gjysmen e pare te vitit 1997 une nuk<br />

mund te isha i shkeputur nga bashkeatdhetaret e mij qe jetonin ne Athine dhe qe<br />

shkruanin e krijonin ne gazeten "Egnatia". U rreshtova edhe une midis tyre.<br />

Jam i martuar. Bashkeshortja ime eshte nga qyteti i Durresit; kemi dy djem.<br />

Ne fillimin e gjysmes se dyte te vitit 1997 une dhe familja ime (bashkeshortja dhe dy<br />

djemte e mij 2 dhe 4 vjece) fluturuam drejt Nju Jorkut, Sh.B.A. si fitues te Llotarise<br />

Amerikane. Dihen veshtiresite e fillimit per cdo te ardhur, por une kisha nje ender,<br />

deshire, vazhdimin e shkolles, njohjen e diplomes nga Shqiperia dhe fale Zotit e<br />

realizova ne kete vend dhe vetem ne kete vend te bekuar demokratik.<br />

Në shoqërinë tuaj, njiheni si fans i Festivaleve të Këngës në RTSH para viteve<br />

‘90. Sa është numri i teksteve të këngëve që dini për mendësh?<br />

- Oh Dorina! Ti me pyet per festivalet dhe kenget e tyre ne ato vite. Me kengen ne<br />

buze, me festivalet, me anketat muzikore te muajit, me koncertet e pranveres, une jam


itur. E thash edhe me siper. Kenget kane qene ushqimi im shpirteror. Kam lindur per<br />

kenge dhe dua te vdes me kenge.Ju nuk mund ta imagjinoni shpirtin dhe ndjenjen time<br />

per kenget e festivaleve dhe te gjitha kenget e tjera te bukura shqiptare. Dritherrohesha<br />

nga emocionet para se te vinte festivali ne ditet e fundit te <strong>tij</strong>. Nuk mund ta pershkruaj<br />

dhe Ju nuk mund ta imagjinoni dot ate cfare une kam ndjere, kur shihja perpara ekranit<br />

te televizorit te hapej perdja e skenes se festivalit. Syte e mi ishin para ekranit, ndersa<br />

shpirti im ishte atje, ne sallen e festivalit, ne skene, bashke me artistat, kengetaret. Kam<br />

nje memorie teper te rralle, te mprehte dhe di shume kenge te muzikes se lehte<br />

shqiptare, por edhe ato popullore. Nuk eshte mburrje, eshte fakt, kur te them per<br />

memorien time te mprehte.Cdo skene te festivaleve, duke filluar qe nga Festivali i 11te(1972)<br />

e deri ne Festivalin e 29-te(1990) une t'i pershkruaj me detaje te hollesishme<br />

cdo skene festivali. Ndermjet shembujve te shumte qe une i kam shkruar ne internet, po<br />

ju jap edhe disa te tjere. Psh. Askujt nuk mund t'i kujtohet sot qe kenga "Buka e duarve<br />

tona" ne Festivalin e 14-te ishte e gjashta ne rradhe ne naten e dyte te konkurimit dhe<br />

po e gjashta ne rradhe ne naten e trete ne kenget me te mira te festivalit. Per cfare po<br />

them, mund te shihni e ta verifikoni ne arkiven e festivaleve ne RTV. Ose edhe nje tjeter.<br />

Po te them tre kenget e para te Festivalit te 15-te ne naten e pare.<br />

E para ishte kenga "Partise", muzika Cesk Zadeja, e dyta "Vallja e festes se madhe"<br />

muzika Reshat Osmani dhe e treta "Bisedon nje popull..." muzika Limoz Dizdari. Une<br />

mund te shkoj edhe me thelle, nese te them se kam qene 7 vjec kur kam degjuar<br />

radioposten, kerkesat e degjuesve, kur spikerja ka thene per kengen "Feste ne<br />

Malesi"(Hidhni valle kendoni cika/ agronome na u kthye Mrika/ e ka rritur-o vete<br />

malesia.../ se per kete kenge na kane ardhur ne redaksi 104 kerkesa dhe me kujtohet<br />

shume mire vendi se ku kam qene kur e kam degjuar kete.<br />

Ju me pyesni per numrin e teksteve te kengeve. Une nuk i kam numeruar, por ua them<br />

me bindje te plote se di shume, shume, shume, pothuajse te gjitha kenget e cdo<br />

festivali. Pastaj eshte nje periudhe e tere njezet vjecare qe une i kam ndjekur festivalet<br />

dhe brenda kesaj periudhe kane qene edhe anketat muzikore te muajit, Koncertet e<br />

Majit, pastaj Koncertet e Pranveres, festivalet e rretheve. Edhe nese them se di mbi<br />

njemije kenge, kjo nuk eshte hiperbole, zmadhim. Eshte fakt i vertete qe une i di.<br />

Si ju ka lindur dëshira për t’i mësuar tekstet e këngëve?<br />

- Pak me pare dhash nje shembull per nje kenge ne moshen time 7 vjecare. Kjo<br />

<strong>tregon</strong> se une i kam degjuar kenget qe i vogel. Prinderit e mi e kane pas dashur shume<br />

muziken, sidomos babi kishte nje ze tenori ne te kenduar, por jeta e denoi...,<br />

Ne familjen time ne jemi kater femije, dy vellezer dhe dy motra. Ne fillimvitet 70-te vellai<br />

im Petraqi ka qene ushtar dhe fillimin me kenget e festivaleve e kam me dy motrat e<br />

mija Xheni dhe Xhulieta pak me te rritura se une. Ne ate kohe ato pane Festivalin e 10te<br />

te kenges ne televizor. Nje shoqes se tyre i dilte i ati me makine jashte shtetit dhe<br />

kishte televizor ne shtepi .U kishte lene shume mbresa festivali, sidomos dueti Justina<br />

Aliaj Sherif Merdani ne kengen "Ne mbremjen e vallezimit", levizjet e tyre ne skene.<br />

Gjithashtu edhe kengetare dhe kenge te tjere si e bukura Rozeta Doraci. Ato, duke i<br />

kenduar ato kenge ne ato vite, une kam qene 12 vjece, kendoja dhe une pas tyre.<br />

Keshtu me kete fryme erdhi Festivali i 11-te, Festivali i pare per mua qe une e shikoja ne<br />

televizor dhe e pash zhvillimin e <strong>tij</strong> ne te trija netet. Edhe tani ne kete cast, e kam teper


te fresket ate cfare une kam pare ne televizor, Festivalin e 11-te. Pavaresisht se jeta e<br />

a<strong>tij</strong> festivali ishte shume e shkurter, 3 muaj, per aresyet qe dihen, kenget e <strong>tij</strong>a u mesuan<br />

shume shpejt nga ne dhe kendoheshin edhe me vone, ne shtepi dhe ne shoqeri. Madje<br />

per kujtimet nga ai festival me ka kerkuar ndihme shkrimtari Skifter Kellici per nje shkrim<br />

te <strong>tij</strong>in qe i eshte botuar ne nje gazete, i cili edhe vete shkrimtari Kellici e permenend<br />

emrin dhe ndihmen time ne ate shkrim, pavaresisht se une ne ate kohe kam qene<br />

ndermjet moshes 12-13 vjecare.<br />

Edhe pse festivalet e tjere pasardhes nuk kishin frymen e festivalit te 11-te ne i prisnim<br />

me shume kenaqesi, sepse ishin te vetmet aktivitete kulturore artistike qe na benin te<br />

cliroheshim nga monotonia e jetes se zymte. Askush nuk ka te drejte sot ta mohoje kete<br />

fakt, sepse edhe prinderit tane, sidomos nenat tona, shpejtonin te mbaronin punet e tyre<br />

ne shtepi, pergatitjet per Vitin e Ri, qe te shikonin festivalin. Madje edhe diten e<br />

neserme, diskutimet e te gjitha moshave ishte me pyetje pergjigjet rreth festivalit dhe<br />

kengeve te <strong>tij</strong>.<br />

Cila është kënga që ju ka pëlqyer më shumë dhe këngëtarja që vlerësoni më<br />

shum?<br />

E veshtire t'i pergjigjem kesaj pyetje, sepse cdo kenge ka vleren dhe bukurine e vete,<br />

ashtu edhe kengetaret kane zerin dhe menyren e tyre te te kenduarit. Nuk mund te<br />

vecoj kengen qe me ka pelqyer, sepse ato jane nje numer i shumte dhe eshte veshtire<br />

per t'i ndare.<br />

A mund te ndahet kenga "Te dua o det" kenduar nga Tonin Tershana? qe edhe pse ka<br />

pothuajse 40 vjete qe eshte kenduar, kur e degjon edhe sot, te duket gjithmone me e re.<br />

Mund te ndahet kenga "Djaloshi dhe shiu" nga kenga tjeter pas 16 vjetesh e kompozuar<br />

po nga i njejti kompozitor Agim Krajka "C'lumturi na dha kjo jete" ne Festivalin e 20-te?<br />

Mund te ndahet kenga "Njerezit e agimeve" nga kenga "Vajze moj, lule moj"? Mund te<br />

vecohen kenget e Flamur Shehut "Agimet tona", kenduar ne Fest. 20-te nga duetet<br />

Theodhori-Tershana, Kondakci-Ceka,"Emrin ty kush nuk ta di",Irma Libohova, "Kur<br />

flasin zemrat' Bashkim Alibali, "Askush s'do ta besoje" Anita Bitri? Cilen kenge mund te<br />

ndash nga ato te kenduara nga Frederik Ndoci, "Toka e Diellit" apo "Ne bijte e Lirise"?<br />

"Ne cdo zemer njehere troket" apo "Pranvera do lule shume"? e keshtu me radhe.<br />

Ju nuk mund ta imagjinoni cfare ndjeja une ne shpirtin tim kur degjoja kenget. Psh. kur<br />

degjoja kengen "Shqiperi o vendi im", kompozuar nga Avni Mula dhe kenduar nga Ema<br />

Qazimi. Po flas per muziken dhe jo per tekstin e saj. Kur mbaronin vargjet e fundit te<br />

strofes se pare: "...Te na thote s'e kemi nene, s'e nuk jemi pa atdhe, pa atdhe" dhe<br />

pastaj vazhdon orkestra me tingujt e saj booom, booom, pastaj vazhdon perseri kenga:<br />

"Brez pas brezi larg atdheut.... Ato boom boom-et e orkestres frymore me jepnin nje<br />

trazim te paimagjinushem shpirteror.<br />

Sa per kengetaret qe me kane pelqyer, ne fillim ka qene Justina Aliaj, por edhe kjo e<br />

pati fatin e Fest. 11-te dhe e "zhduken" nga skena. Alida Hisku ka qene "vajza" e<br />

shtepise sone, "motra" jone. E kemi pelqyer shume si kengetare, aq sa edhe jemi<br />

perlotur kur e denuan. Nena ime e ka dashur shume Aliden dhe e kemi thene shpesh,<br />

do ishte deshperuar shume, kur te mesonte per denimin e Alides. Ajo nuk e mesoi kurre<br />

denimin e saj, se vdiq me pare se Alida te denohej.<br />

Une i perkas a<strong>tij</strong> brezi kengetaresh, qe kane qene me plot kuptimin e fjales kengetare.


Vleresoj shume Kozma Dushin, Sherif Merdanin, Frederik Ndocin, Luan Zhegun, Tonin<br />

Tershanen, Ema Qazimin, L. Theodhorin, Vace Zela, Irma Libohova. Nuk duhet harruar<br />

kengetari i suksesshem i atyre viteve Qemal Kertusha.<br />

Kanë kaluar kaq shumë vite, dhe ju ende i kujtoni varg për varg këto këngë si<br />

dhe detaje nga më të ndryshme të festivaleve deri tek veshjet e këngëtarëve. Mos<br />

keni mbajtur ditar gjatë atyre viteve?<br />

(Qesh) Po, kam mbajtur "ditar" gjate viteve dhe ky ditar eshte truri im, mendja ime.<br />

J'ua spjegova pak me siper per memorien time te mprehte dhe kjo me ka ndihmuar qe<br />

cdo gje kam pare, ta "shkruaj" ne "ditarin" e trurit tim.<br />

Kenget neper vite, jo vetem qe i kam degjuar, megjithese edhe degjimi i kengeve ne ate<br />

kohe ka qene me "tollona", kur na i transmetonte Radio Tirana ne ndonje emision te<br />

sajin, por une edhe i kam kenduar ato neper vite. Edhe nen ze i kendoj, kur jam vetem,<br />

sepse sic e thashe, kenga eshte ushqimi i shpirtit tim, pa te cilin nuk mund te jetoj dot.<br />

Kur degjoja kenget, pasi kisha mesuar tekstin e tyre, une perqendrohesha tek<br />

orkestracioni i kenges; psh. kur hynte flauti, oboi, korno, violina... Provoni te degjoni sot<br />

me vemendje kengen fituese te Festivalit te 11-te "Erdhi Pranvera", kenduar nga Tonin<br />

Tershana. Sa bukur tingellon flauti kur shoqeron kengen, sidomos ne fillimin e strofes se<br />

dyte.<br />

Ju vetë jeni anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve në SHBA dhe madje keni nxjerrë<br />

në dritë librin « Le të jem unë Zamira …». Cilat janë raportet tuaja me letërsinë?<br />

Po, une jam anetar i Lidhjes se Shkrimtareve ne SH.B.A. dhe e them se kjo Lidhje eshte<br />

shume e rendesishme per ne krijuesit ne Diaspore. Lidhja e Shkrimtareve ka ne gjirin e<br />

vete emra qe i kane dhene Letersise Shqiptare si Naum Prifti, Rozi Theohari,Ramiz<br />

Gjini,Petraq Janko Pali, Mehill Velaj, por edhe emra te rinj te suksesshem dhe premues<br />

si Kozeta Zylo, Gjeto Turmalaj, Gjeke Marinaj, Klajd Kapinova, Agim Bacelli Merita<br />

Bajraktari, etj.<br />

Maredheniet me koleget e mij krijues jane te shkelqyera. Njehere ne vit Lidhja ben<br />

takimin e saj me krijuesit dhe organizon nje konkurs me librat e botuar. Kete vit takimi do<br />

te behet ne Cikago.<br />

Lidhja luan nje rol te rendesishem ne jeten tone ketu ne SH.B.A. Here pas here<br />

organizohen aktivitete te ndryshme, promovime librash, ku ne njihemi dhe takohemi me<br />

njeri tjetrin.<br />

Ne veren e vitit 2005 m'u botua libri "Le te jem une Zamira..." nga Shtepia Botuese<br />

"Arberia". Libri pati sukses dhe u prit mire si ne Shqiperi edhe ketu ne SH.B.A.<br />

Sic e thashe me pare, krijimet e mija te hereshme i kisha te rruajtur ne dokument, por<br />

ishin disa aresye qe nuk u botuan me pare. Nje nga aresyet ishte edhe sponsporizimi.<br />

Fola pak me pare per letersine dhe dashurine per te. Letersia, ashtu si edhe kenga kane<br />

qene dhe jane te pandare me mua ne jeten time. Me pelqen te lexoj shume, madje edhe<br />

kur jam ulur ne tryezen e ngrenies me vjen te kem liber te lexoj gjate ngrenies.<br />

Kam dashur te kem raporte te ngushta me Letersine, qe ne rinine time, por atehere nuk<br />

na botoheshin shkrimet tona, sepse ishin njerezit e vecante dhe te besuar ata, qe duhet<br />

te "krijonin" dhe t'u botoheshin krijimet e tyre. Po j'u jap dy shembuj. Ne vitin 1983 kam


cuar per botim nje vjershe ne gazeten "Drita" te titulluar "Gjyshes", asnje ngjashmeri me<br />

vargjet e kenges se gjyshes kenduar nga Vace Zela. Vargjet i krijova duke shprehur ate<br />

ndjenje dhe mall per gjyshen time(nena e babit) qe na ka rritur, qe ne ate kohe kishte<br />

disa vite qe nuk jetonte. Vjershen ia kam derguar me poste dhe pas disa ditesh me vjen<br />

pergjigjja negative. Vargjet fillonin: "Me kujtohet gjyshja ime e mire, kur me ne prane<br />

zjarrit rrinte..." Pas disa javesh ate vjershe e lexova ne nje shtyp tjeter, por me disa fraza<br />

te shtuara dhe e kishin titulluar "Gjyshja ime e mire". Sigurisht, autori ishte dikush tjeter.<br />

C'te beja? Ku ta kerkoja te drejten?<br />

Shembulli tjeter eshte ky: As vete nuk e di pse ia dergova ate shkrim gazetes "Zeri i<br />

Popullit", kur ne Berat ishte gazeta lokale e qytetit. Ne Kalane e Beratit dikur ka qene<br />

Kisha e Shen Gjergjit, por me shembjen e kulteve fetare, ajo kishe u shnderua ne pike<br />

turistike. Nga ajo ndertese mes pishave te gjelbera, sic eshte edhe vete kalaja e lashte<br />

shikohet Berati si ne pellembe te dores. Ne shkrim pershkruaja se si qytetaret beratas<br />

mundohen te thyejne monotonine e jetes qe, edhe pse rruga per t'u ngjitur ne Kala eshte<br />

malore, ata shkojne, shijojne ajrin e paster dhe ambientet e bukura te asaj ndertese,<br />

kalojne nje mbremje te kendeshme...<br />

Edhe kete shkrim nuk ma pranuan dhe me vone, dikush shkruajti nje "reportazh" nga<br />

pika turistike e kalase, ku shume fraza ishin te mijat...<br />

Me letersine jam gjithmone i pandare. Vazhdoj te shkruaj edhe pse kohen e kam te<br />

kufizuar, por me mire eshte te besh nje ore me pak gjume, se sa te humbasesh nje<br />

frymezim qe te vjen. Pervec librit me tregime "Le te jem une Zamira...", une kam shkruar<br />

edhe tregime te ndryshme, disa prej tyre mund t'i lexoni edhe ne internet.<br />

Sapo me eshte botuar nje liber tjeter, roman, po nga e njejta shtepi botuese "Arberia"<br />

dhe se shpejti do te jem perseri per ta promovuar kete liber.<br />

Po pas viteve ‘90-te, a i keni ndjekur festivalet, apo ju ka ikur pasioni për të<br />

mësuar tekstet e këngëve?<br />

Jo, pas viteve 90-te nuk i kam ndjekur festivalet dhe kjo ne fillim nuk ishte e lehte per<br />

mua, sepse po shkeputesha nga ajo pjese e jetes qe me shoqeroi per vite e vite me<br />

radhe ne femijerine dhe rinine time. Po me mungonte ushqimi shpirteror qe me ushqeu<br />

per shume kohe dhe ate mungese u mundoja ta zevendesoja duke rikujtuar kenget e<br />

viteve te shkuara.<br />

Me vone kur u njoha me kenget e festivaleve, nepermjet kasetave filmike, sidomos te<br />

fillimviteve 90-te u deshperova shume, jo vetem me kenget, por edhe me interpretimet,<br />

veshjet, levizjet e kengetareve ne skene...<br />

Kenget nuk kendoheshin drejtpersedrejti nga kengetaret, por te regjistruara dhe kur<br />

degjoja strofen e dyte te kenges qe fillonte dhe kengetari harronte te hynte ne kenge,<br />

ose hynte me vonese, sa humor me jepte aq edhe dhimbje. Te pakten festivalet e<br />

Dhjetorit nuk duhet te katandisen ne nje gjendje te tille.<br />

Kengetaret ne festivale sot kane mahnine kush te dale sa me i, e, zhveshur ne skene,<br />

madje kane arritur deri aty, sa kane dale edhe zbathur, pa kepuce. Veshja, paraqitja e<br />

jashteme e kengetareve sot ne skenat e festivaleve eshte per te ardhur keq, sepse pa<br />

dashur kthehen edhe ne karnavale.<br />

Nje mahni tjeter e kengetareve sot eshte ajo e te vetequajtureve kantautor, ku pervec<br />

muzikes se zhurmeshe qe krijojne kane edhe nje tekst te papranueshem per nje kenge.


Nese dikush sot kerkon te krijoje tekst kenge, duhet te krijoje poezi, te ktheje syte nga<br />

"mbreterit" e teksteve te kenges shqiptare si: Agim Shehu, Sadik Bejko, Zhuliana<br />

Jorganxhi, Fatos Arapi, Betim Muco, Shaban Murati, Natasha Lako, Xhevahir Spahiu,<br />

Gjoke Beci, Arben Duka, Jorgo Papingi, Bardhyl Londo etj.<br />

Me vjen mire qe kompozitore te suksesshem si Osman Mula, Luan Zhegu dhe ndonje<br />

tjeter, jo vetem qe e kane vazhduar traditen e tyre, por edhe e kane rritur nivelin e tyre<br />

krijues.<br />

Kengetaret sot ne skene duhet te jene pergjegjes perpara publikut ne interpretimin e<br />

tyre te kenges.<br />

Jeni baba i dy fëmijëve, po ata a kanë të njëjtin pasion si ju?<br />

Une kam dy djem. Djali i madh ne kete vit shkon ne klasen e tete dhe djali tjeter ne<br />

klasen e gjashte.<br />

Cuditerisht, pasioni tek ata eshte i ndare, njeri me letersine dhe tjetri me muziken.<br />

Djali i madh ka prirje per letersine, megjithese ne klasen e peste m'u duk se do<br />

vazhdonte ne rrugen e instrumentit te trompes, sepse u aktivizua per tre vjete me<br />

banden e shkolles.. Duke me pare mua, qe nje pjese te mire te kohes e shpenzoj ne<br />

kompjuter ne te shkruar mundohet edhe ai ne vetvete te krijoje dicka. Vitin qe kaloi me<br />

imagjinaten e <strong>tij</strong> kishte shkruar nje krijimin e <strong>tij</strong>, nje minitregim, mund te them. Ishte<br />

interesant, se jo vetem mesuesi u cudit me imagjinaten e <strong>tij</strong> cfare ai kishte krijuar, por<br />

edhe drejtuesit e shkolles, te cilet nuk harruan ta kujtojne duke e falenderuar ne festimin<br />

e mbarimit te shkolles qe u zhvillua ne prani te nxenesve dhe prinderve te shumte.<br />

Djali tjeter, duke pare edhe ai, mundohet te shkruaje vjersha per moshen e <strong>tij</strong> dhe ka<br />

dershire qe ato te behen kenge. Njehere i tha Frederik Ndocit: "Na i meso edhe neve<br />

studion tende ku i incizon kenget, qe te shkojme edhe ne atje kur te rritemi...(Qesh)<br />

Shpesh here merr mikrofonin loder qe kemi ne shtepi dhe kendon duke imituar<br />

kengetaret te ndryshem amerikane, meqenese e flasin gjuhen angleze dhe i dine tekstet<br />

e kengeve.<br />

Para pak kohesh nje reviste amerikane ne Nju Jork ka shkruar dicka per Ju.<br />

Mund te na thoni si u ndjete, kur e pate veten tuaj edhe me fotografine tuaj ne ate<br />

reviste?<br />

Sigurisht, c'do njeri te ishte ne vendin tim do ndjehej i lumtur, ashtu sic edhe u ndjeva<br />

une. Ishte befasuese per mua, kur ne pune me vjen nje grua, Jennifer Hunley. Me<br />

prezantohet si gazetare me letren e identifikimit te saj te gazetares dhe gjate bisedes<br />

me te me kerkoi nje interviste. Ne fund me beri edhe fotografi, fotografi, e cila shoqeroi<br />

shkrimin e saj ne reviste.<br />

U cudita pak gjate bisedes me te, sepse dinte dicka rreth krijimtarise time dhe rreth librit<br />

tim: "Le te jem une Zamira...". Me kishte pare rastesisht ne nje kanal televiziv te Nju<br />

Jorkut, kur une jepja nje interviste ne televizionin "Kultura Shqiptare".<br />

Une vertete u ndjeva shume i lumtur dhe kete lumturi ma shtonin jo vetem shoket e<br />

kompanise ku une punoj kur me uronin, por edhe banoret perreth. Vinin e me uronin,<br />

duke me dhene edhe revisten.<br />

Isha dhe jam i lumtur edhe per vete faktin tjeter se u ndjeva krenar si shqiptar ne mes te


Nju Jorkut, ne mes te amerikaneve. E kunderta e asaj qe ndodh ne vende te ndryshme<br />

ne Evrope, ku shqiptaret ndjejne perbuzjen e vendesave.<br />

Intervistoi Dorina Topallaj

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!