Lulëzimi Trëndafilave

L u l ëzimi i t r ën d a f il a v e
K ushtuar festës së vajzave nëntëvjeçare
arritjes së moshës kur adhurimi i Zotit
bëhet obligim

Librin e përgatiti: Beni Ahmedi
Përktheu: Valbona Horozova
Botuesi: Pena Islame
Shtypshkronja: Serpo Pegas Prizren

PARAFJALË
Në Emër të All-llahut Mëshiruesit-Mëshirbërsit
Selam fëmijë të dashur! A jeni mirë? Ju uroj arritjen tuaj në një
moshë më të madhe. Mirë se keni ardhur në gostinë e Zotit.
Fëmijë! A e dini që Zoti ju do shumë juve? Për këtë arsye tani e
tutje mund të bisedoni më lehtë me Të dhe rruga më e mirë për të
biseduar me Zotin e Madhëruar është falja e namazit.
Në të vërtetë fëmijë të dashur, dëshiroj t ju tregoj për një çështje
të rëndësishme.
Nga arsye se falja e namazit dhe agjërimi i ramazanit janë të
vështira për fëmijët e vegjël, Zoti ka thënë se deri në një moshë të
caktuar nuk jemi të obliguar që të falemi dhe të agjërojmë, por
mundemi që të ushtrojmë deri sa ta arrijmë atë kohë. Dhe, atëherë
mundemi dhe duhet që ta falim namazin dhe të agjërojmë.
A e dini me çfarë ngjanë kjo? Është i ngjashëm sikur provimi i
maturës, ku duhet që të mësojmë mirë gjatë tërë vitit shkollor dhe të
përgatitemi duke bërë ushtrime, me qëllimi që të tregojmë sukses në
provimin e maturës dhe të marrim notë kaluese.
Njeriu, kur të rritet, arrin në një moshë kur Zoti i thotë: Tani e
tutje Unë jam shoku yt i ngushtë dhe dëshiroj që të kryesh sa më shumë
vepra të mira dhe të largohesh prej veprave të këqija. Zoti i Madhëruar i
shënon të gjitha veprat tona dhe nëse kryejmë vepra të mira, Ai do të na
shpërblejë.
A e dini cila është ajo moshë? Për vajzat është mosha
nëntëvjeçare dhe për djemtë mosha pesëmbëdhjetëvjeçare.
Pra, tani kur e keni arritur këtë moshë dhe konsideroheni si të
rritur, çka duhet të bëni që Zoti t ju dojë më shumë?
Librin që po e lexoni tani ju tregon juve vajzave se çka duhet të
bëni tani e tutje. Inshaallah, në një rast tjetër do t ju ofroj libra të tjerë
për udhëtimin tuaj të mëtutjeshëm.
3
Hoxha Beni Ahmedi

Gëzimi i Fatimes
Atë natë Fatimja ishte shumë e gëzuar, për arsye se dëshironte
që të falte namazin për herë të parë pranë prindërve të saj, me qëllim që
ata të shihnin se vajza e tyre ka mësuar se si falet namazi. Fatimja nga
gëzimi i madh që kishte nuk dinte se çka të bënte. Së pari shkoi për të
marrë abdes, më pas u kthye dhe bëri gati sexhaden e namazit që të
falej. Ndërkohë, nëna
dhe babai kur e vërejtën
vajzën e tyre që ishte
përgatitur për të falur
namazin, iu afruan dhe u
ulën pranë saj. Fatimeja
u kthye nga Qabeja dhe
filloi që të falej. Në
fillim i dridhej zëri, më
pas pak nga pak filloi që
të qetësohej.
Namazi përfundoi dhe Fatimja qëndronte e ulur në gjunjë e
kthyer nga Qabeja. Ndërkohë, babai nga gëzimi i madh që kishte, u
ngrit menjëherë dhe shkoi në drejtim të Fatimes. E përqafoi në të dy
faqet. Më pas erdhi edhe nëna pranë saj. Ia kapi duart dhe i shikoi sytë e
Fatimes me një dashamirësi dhe nga sytë e saj ndriçonin lotët. Ajo natë
ishte një nga netët më të rëndësishme të jetës së Fatimes. Fatimja atë
natë kishte falur namazin për herë të parë.
4

Intervistë me dijetarin e shquar Karaeti:
Arritja e moshës së pjekurisë është fillimi i bashkëbisedimit të
njeriut me Zotin.
Atë ditë kisha vendosur që të merrja pjesë në fjalimin e zotëri
Karaetit ku do të fliste rreth namazit. Ai ka me vite të tëra që me gjuhën
e ëmbël të tij mban fjalime rreth çështjes së namazit. Dijetari Karaeti
asnjëherë nuk ndien lodhje dhe ka një dashuri të madhe ndaj Zotit dhe
namazit. Për këtë arsye fjalimet e tij depërtojnë thellë në zemër. Tani së
bashku do t i lexojmë fjalimet e ëmbla të dijetarit Keraeti rreth namazit
dhe pubertetit.
- Ju lutem flisni rreth festës së pubertetit:
Mbasi që Zoti i madhëruar i do
shumë njerëzit, Ai ua ka përcaktuar
atyre përgjegjësinë dhe adhurimin. Për
këtë arsye palloi dhe elefanti nuk e
arrijnë moshën e pjekurisë. Puberteti u
përket vetëm njerëzve.
Zoti i madhëruar ua ka
përcaktuar njerëzve pubertetin edhe atë
më së pari vajzave, kështu që ato duhet
ta ndiejnë veten të lumtura për atë që e
arrijnë më së shpejti në moshën e
pjekurisë.
Puberteti është fillimi i
bashkëbisedimit të njeriut me Zotin.
Namaz do të thotë falënderimi i Zotit;
namaz do të thotë të kujtuarit e Zotit.
Zoti i Madhëruar në Kur an thotë: Nëse më kujtoni Mua dhe Unë ju
kujtoj juve
Në qoftë se Zoti na kujton neve, në brendinë tonë do të burojnë
burimet e begatshme.
Në kohën kur dhëndri dhe nusja festojnë për vete, në të vërtetë
ata duan të thonë që ne jemi afër njëri - tjetrit. Në qoftë se për të
5

qëndruar pranë bashkëshortit duhet festuar, atëherë për të qëndruar me
Zotin duhet që të mbajmë festën më të madhe.
Vajzat e mia, inshallah përpiquni që në fillim të moshës së
pubertetit të mos bëni mëkate ndaj Zotit, babës, nënës, mësuesit, miqve
dhe komshiut. Përpiquni që të sillemi në atë mënyrë që Zoti kërkon prej
neve dhe është i kënaqur me atë sjellje. Në qoftë se bëni ndonjë mëkat,
menjëherë kërkoni falje nga Zoti, dhe kjo është një pikënisje e mirë që
gjenerata e ardhshme të jetë një gjeneratë e shkolluar, besimtare,
revolucionare dhe e mëshirshme.
Ju lutem flisni dhe rreth taklid-it:
Ashtu sikur që rrobat i dërgojmë te rrobaqepësi për t i qepur, si
dhe kur të sëmuremi shkojmë menjëherë tek mjeku për t u shëruar, për
çështjet fetare gjithashtu është e nevojshme që të shkojmë te njohësi i
saj. Njohësi i fesë është muxhtehidi dhe mbasi që feja është e
rëndësishme, atëherë atë duhet ta mësojmë nga ai person i cili është më
i dituri nga të gjithë të tjerët. Duhet që të shkojmë te njohësi i fesë, te
dijetari i cili është i drejtë, i pastër dhe nga të gjithë të tjerët më i dituri.
Kjo vepër quhet taklid dhe taklidi është i detyrueshëm. Mendja e
shëndoshë na thotë se duhet të bësh taklid, sepse gjithmonë duhet që t i
referohemi njohësit.
Cila është detyra e prindërit ndaj fëmijëve të tyre?
Teklifi duhet të jetë i ëmbël për fëmijën. Prindërit duhet të
veprojnë në atë mënyrë që namazi për fëmijën të jetë i ëmbël si dhe të
mos e detyrojnë atë. Këtë duhet ta bëjnë përmes mënyrave të ndryshme
p.sh. në dimër të përgatisin ujë të ngrohtë ose ta mbajnë të pastër
vendfaljen e namazit të tyre. Në Kuran thuhet: Kur të shkoni në xhami
vishuni bukur
Namazin duhet ta falim në xhami, të pastër dhe të kthyer në
drejtim të Qabesë. Qabeja është ndërtesa më e bukur që ekziston mbi
sipërfaqen e tokës. Uji dhe vendi ku falemi duhet të jenë të pastra. Në
namaz duhet ta përdorim atë që është e bukur dhe e pastër. Nëse peri i
rrobave tona është i personave të tjerë, namazi nuk është i vlefshëm.
Duhet të kërkojmë leje nga ana e pronarit për vendin ku marrim abdes
dhe falemi, përndryshe namazi konsiderohet i pavlefshëm.
6

- Çka ndieni ju kur faleni?
Në qoftë se
ne e duam një njeri,
zemra jonë dëshiron
që të bisedojmë me
të. Personi i cili e
falë namazin shpreh
dashuri ndaj Zotit, e
do Atë dhe zemra e
tij dëshiron që të
bisedojë me Të.
Por, personi i cili
nuk e falë namazin,
nuk bisedon me
Zotin dhe kjo
nënkupton që
personi i tillë nuk e
do Zotin. Duhet të
theksojmë edhe këtë
se nuk duhet
biseduar me Zotin
duke nxituar dhe në mënyrë të shpejtë. Me Zotin e Madhëruar duhet
biseduar në mënyrë të qetë. Nëse e do një person, njeriu nuk nxiton
gjatë bisedës dhe bisedon me të në mënyrë të qetë. Prandaj, duhet të
falemi në mënyrë të qetë dhe të mos lëvizim trupin gjatë faljes.
Përveç faljes së namazit, është e preferuar edhe që të bëjmë
dhikr, apo ta përmendim Zotin mbas namazit. Veçanërisht dhikrin e Hz
Fatimetu Zehras (s.a.), e që bëhet duke thënë 34 herë Allahu Ekber, 33
herë Elhamdulilah dhe 33 herë subhanallah. Ne duhet që të falemi dhe
të bëjmë lutje në atë mënyrë që na është thënë dhe preferuar, ashtu sikur
që është pirja e ilaçeve në kohë të caktuar. Patjetër që ka një sekret në të
dhe që është e mundur që ne të mos jemi në dijeni për të.
7

Nëse keni për të shtuar diçka rreth fëmijëve ju lutemi
urdhëroni?
Ndonjëherë fëmijët nga unë kërkojnë që t ua lë ndonjë shënim
në blloqet e tyre dhe unë e bëjë këtë. Rekomandimet e mia për fëmijët
janë falja e namazit dhe respekti ndaj prindërve dhe shokëve. Më së pari
vjen falja e namazit, sepse feja duhet të jetë para së gjithash, feja është
dritë. Në qoftë se një person gjatë marrjes së abdesit pastron edhe
dhëmbët, një rekat i namazit të tij, llogaritet si 70 rekate. Namazi është
më i preferuar nëse falet menjëherë në fillimin e kohës së hyrjes së tij
dhe bashkërisht (me xhemat).
Sexhdeja e zgjatur
Gjethet jeshile të hurmave
fluturonin poshtë rrezeve të diellit
atë ditë kur nipi i vogël i I Dërguari
(s.a.a.)it, Hasani, erdhi në xhami.
Namazi me xhemat kishte filluar. Ai
në mënyrë të qetë kaloi rreshtat e
personave që po faleshin dhe shkoi
pranë të Dërguarit (s.a.a.). Në kohën
kur i Dërguari (s.a.a.) po bënte
sexhden, Hasani u ul sipër shpinës
së gjyshit dhe lëvizte sa andej sa
këndej. Pak pas kohe, Hasani ndjeu
lodhje dhe zbriti poshtë. I Dërguari
(s.a.a.) në mënyrë të qetë e
përfundoi namazin, më pas e
përqafoi nipin e vet në faqe dhe e uli
atë në prehrin e vet. Një nga shokët
e të Dërguarit (s.a.a.) bëri pyetje: O i Dërguari i Allahut: Pse e zgjate
sexhdenë e fundit të namazit? . I Dërguari (s.a.a.) iu përgjigj: Në
sexhde, Hasani më ishte ulur sipër shpinës dhe nuk doja që ta shqetësoja
atë. Prita derisa ai zbriti vetë poshtë .
8

Vaji i fëmijës
Qielli i qytetit të Medinës ishte i pastër dhe i kthjellët. I
Dërguari (s.a.a.) dhe shokët e Tij po faleshin në xhami ku mbizotëronte
qetësia. Pas leximit të teshehhudit të rekatit të dytë, i Dërguari (s.a.a.) u
ngrit në këmbë për rekatin e tretë. Papritmas në xhami u dëgjua vaji i
një fëmije. Një fëmijë i vogël ishte ulur pranë nënës së vet, e cila ishte
duke u falur, ndërkohë fëmija filloi të qajë dhe ta thërras atë. Të qarët e
fëmijës e shqetësoi pa masë të Dërguarin (s.a.a.). Rekatin e tretë dhe të
katërt të namazit e fali më shpejt sesa herëve të tjera. Kur përfundoi
namazi, një nga shokët e të Dërguarit (s.a.a.) erdhi afër tij dhe e pyeti:
O i Dërguari i Allahut! Përse e fale namazin më shpejt sesa herëve të
tjera? I Dërguari (s.a.a.) e ktheu kokën mbrapa dhe tha: A nuk e
dëgjove vajin e fëmijës? Desha që nëna e vet ta përqafojë atë sa më
shpejtë . Burri e lëvizi kokën dhe u fundos në detin plot dashuri të
shikimit të të Dërguarit (s.a.a.).
Engjëjt e Zotit
I Dërguari i Allahut (s.a.a.) u kthye nga Qabeja për të falur një
namaz mustehab (të preferuar). Nipi i vogël i tij, Hysejni, vrapoi me
nxitim dhe qëndroi pranë të Dërguarit (s.a.a.). I Dërguari (s.a.a.) i ngriti
duart deri te veshët dhe tha Allahu
Ekber . Hysejni veproi sikur gjyshi i tij
dhe i vendosi duart prapa veshëve por nuk
mundi të thoshte Allahu Ekber . I
Dërguari (s.a.a.) përsëri i vendosi duart
tek veshët dhe tha: Allahu Ekber , por
Hysejni i vogël dhe këtë herë nuk mundi
të shqiptonte fjalët Allahu Ekber . I
Dërguari (s.a.a.) edhe pesë herë të tjera
radhazi tha Allahu Ekber . Herën e
shtatë, Hysejni filloi të lëvizte gjuhën dhe
në mënyrë të qetë mundi të shqiptonte
fjalët Allahu Ekber . Engjëjt e Zotit u
gëzuan kur dëgjuan zërin e Hysejnit dhe e
puthën atë në buzë. Atëherë, i Dërguari
(s.a.a.) e filloi namazin.
9

Gjethet e thata të pemës
Atë ditë, i Dërguari i Allahut (s.a.a.) ishte së bashku me
Selmani Farsiun në shkretëtirë dhe u ulën nën hijen e një peme të tharë.
Frynte një erë e ngrohtë e cila i merrte me vete bimët e shkretëtirës. I
Dërguari (s.a.a.) i mori në dorë degët e thata të pemës dhe i lëkundi ato.
Gjethet e verdha dhe të thata ranë mbi dheun e shkretëtirës. Selmani
shikoi i çuditur. I Dërguari (s.a.a.) tha: Nuk do pyesësh pse jam duke
vepruar në këtë mënyrë? Selmani filloi të buzëqeshë dhe tha:
Urdhëroni! . I
Dërguari i Allahut
(s.a.a.) iu përgjigj: Kur
njeriu merr abdes dhe e
falë namazin menjëherë
sapo të hyjë koha e tij,
do t i bien mëkatet
sikur gjethet e thata të
kësaj peme . Më pas,
lexoi këtë ajet
Kur anor: Dhe fale
namazin në dy skajet e
ditës, e edhe në orët e
afërta (me ditën) të
natës. S ka dyshim se
veprat e mira i shlyejnë
ato të këqijat. Kjo është
një këshillë për ata që
pranojnë këshillat .
Selmani lëvizi
kokën dhe rrudhat e
ballit, dhe të menduarit
e tij u bënë më të thella.
10

Pikat e shiut
Në territorin e Tusit mbizotëronte thatësira. Po kalonin ditë të
nxehta dhe të pa mëshirë dhe nuk pikonte asnjë pikë shiu nga qielli i
kaltër. E vetmja shpresë e njerëzve ishte shtëpia e Imam Rizasë (a.s.).
Një ditë Imami (a.s.) u tha njerëzve: Do të agjëroni tre ditë me radhë
dhe pas asaj do të falim së
bashku namazin e shiut . Pas
tre ditësh, në kohën kur lindi
dielli, njerëzit shkuan pas
Imamit (a.s.) jashtë qytetit.
Imami (a.s.) qëndroi para
njerëzve dhe e fali namazin e
përbashkët. Pas përfundimit
të namazit Imami (a.s.) i
ngriti duart lart drejt qiellit pa
re dhe tha: O Zot i
mëshirshëm! Zbrite shiun e
dobishëm të mëshirës Sate
mbi njerëzit . Papritur,
qiellin e mbuluan re të zeza
dhe pas pak kohe kudo u
dëgjua zëri i vetëtimës dhe
murmurimës. Shiu ngopi
plotësisht tokën shumë të etur
dhe sytë e njerëzve nga
gëzimi u mbushën me lot.
Duaja e natës
Hz Fatimja (a.s) ishte ulur në një qoshe të dhomës, e kthyer në
drejtim të Qabesë dhe po e falte namazin e natës. Zëri i saj hyjnor e
thyente qetësinë e natës. Djali i saj, Hasani, hapi sytë dhe e shikoi nënën
e vet që po këndonte kunutin . Nëna i kishte ngritur duart lart nga
qielli dhe po lexonte dua. Ajo i lutej Zotit të madhëruar për meshkujt
dhe femrat besimtare. I përmendi emrat e tyre dhe dëshiroi nga Zoti
11

mëshirë dhe bereqet. Hasani dëshironte të dëgjonte së çfarë lutje do të
bënte nëna e tij për vete, por ajo s bëri asnjë lutje për vete. Dalëngadalë
filloi që të zbardhej dita dhe Hasani u ngrit që të falte namazin e
sabahut. E përshëndeti nënën e vet dhe e pyeti: Nënë e dashur! Ti u
lute për të gjithë njerëzit kurse për vete s bëre asnjë lutje . Hz Fatimja
(a.s.), me sy të mëshirshëm dhe me një zë të përzemërt tha: Djali im i
dashuri! Së pari komshiu, më pas shtëpia .
Momentet e fundit
Ebu Besiri po ecte nëpër rrugët e qytetit të Medines. Me flokë
të thinjura dhe me sy të përlotura ai shkoi në shtëpinë e Imam Sadikut
(a.s.). Trokiti në derë dhe prapa derës e dëgjoi zërin e ulët të Ummi
Hamides, nëna e Imam Kazimit (a.s), e cila pyeti: Kush është? .
Matanë derës u dëgjua: Unë jam, Ebu Besiri . Ummi Hamideja e hapi
derën dhe e përshëndeti Ebu Besirin. Ebu Besiri ia ktheu përshëndetjen
dhe në mënyrë të qetë hyri brenda në shtëpinë e thjeshtë të Imam
12

Sadikut (a.s.). Dukej sikur akoma vinte era e namazit të Imamit (a.s.).
Ebu Besiri u ul në një qoshe të dhomës kurse Ummi Hamideja ishte ulur
në një qoshe tjetër, dhe ajo i tha: O Ebu Besir! Sa do të dëshiroje që të
kishe qenë këtu në momentet e fundit të jetës së Imamit? . Ebu Besiri
pastroi lotët nga sytë dhe pyeti: Në ato momente çka ndodhi? . Ummi
Hamide me zë të dridhur iu përgjigj: Në momente të fundit të jetës së
tij, Imam Sadiku shikoi fytyrën e çdonjërit prej nesh dhe tha: Shefati
ynë asnjëherë nuk do t i përfshijë personat që nuk i kushtojnë rëndësi
namazit! .
Sexhadet e lagura
Dielli po ndriçonte në
mes të qiellit të qytetit të Mekës.
Imam Bakiri (a.s.) së bashku me
shërbëtorin e vet, Eflehun, arriti
në qytetin e Mekes. Imami (a.s.)
me një dëshirë të madhe shkoi
në drejtim të Mesxhidil Haramit.
Gjoksin e vet e vendosi mbi
muret e shtëpisë së Zotit dhe
filloi të qante. Eflehu i tha
Imamit (a.s.): Zotëri! Njerëzit
ju shikojnë kështu që qani.
Bëjeni pak me zë më të ulët .
Imami (a.s.) me një zë të dridhur
tha: Përse të mos qaj me zë të
lartë përderisa të më mbulojë
mëshira e Zotit dhe të më shpëtoj në Ditën e Gjykimit . I tha këto dhe
filloi përsëri që të qante. Më pas bëri tavafin rreth Shtëpisë së Zotit dhe
pas vendit të Ibrahimit (a.s.) filloi që të falte namazin. Ai ishte sikur reja
e pranverës prej të cilit binin pikat e shiut mbi sexhaden e Imamit (a.s.).
13

Festa e adhurimit do të thotë të dashurosh më shumë Zotin
Duart e vogla të tyre i vendosin përballë fytyrës, bëjnë lutje dhe
nga Zoti kërkojnë dëshirat e tyre. Fytyrat e rrumbullakëta dhe të vogla
të tyre ndriçojnë. Gjatë faljes së namazit bëjnë lutje për prindërit e tyre,
i kujtojnë ditët e fëmijërisë së tyre dhe u vjen buzëqeshja. Por, tani e
tutje, si namazi ashtu dhe agjërimi janë bërë të detyrueshme për ato.
Sot, është festa e adhurimit të fëmijëve. Ata janë të gëzuar dhe
përgatiten për festën. Fëmijët në këtë moshë e ndjejnë më shumë Zotin
si dhe krijohen marrëdhënie më të mira dhe më të ngushta me Zotin.
Namazi është lidhja me Zotin dhe falënderimi ndaj Tij.
Fëmijët në këtë moshë mësojnë ndryshimin në mes mahremit
(të afërmit) dhe namaremit (jo të afërmit) si dhe faljen e namazit në
kohën e duhur. Namazin e falim që ta adhurojmë Zotin e Madhëruar.
Nëse nuk e adhurojmë Zotin e Madhëruar nuk kemi vepruar drejt. Zotin
e Madhëruar duhet adhuruar për arsye se na e ka dhënë shëndetin dhe
na ka falë nënën dhe babanë që na duan shumë. Kur falemi e ndjejmë
veten më pranë Zotit dhe njëkohësisht bisedojmë me Të. Personi që
falet nuk duhet që të gënjejë të tjerët si dhe të grindet me ata.
Festa e adhurimit është një ditë në të cilën shumë gjëra dhe
punë për ne bëhen të detyruara (vaxhib) si p.sh falja e namazit, agjërimi
i muajit të ramazanit dhe veshja e hixhabit. Me anë të faljes së namazit
falënderojmë Zotin e Madhëruar për begatitë që na i ka dhuruar.
14

Intervistë me fëmijët rreth festës së fillimit të pubertetit
A ju kujtohet festa e fillimit të pubertetit?
Në kohën kur kam arritur në moshën e pubertetit, nëna më
dhuroi një shami koke dhe sexhade, dhe më tha: Tani e tutje, namazi
është bërë i obligueshëm për ty, dhe duhet që të falësh namazin.
Cili është opinioni i juaj në lidhje me moshën e pubertetit?
Sipas mendimit tim, fëmijët në këtë moshë e ndjejnë më shumë
Zotin, si dhe krijohen marrëdhënie më të mira dhe më të ngushta me
Të.
Asja thotë: Sipas mendimit tim namazi është lidhja e njeriut me
Zotin, shprehja e shqetësimit dhe zhdukja e brengave; dhe në të njëjtën
kohë edhe shprehja e falënderimit ndaj Tij.
Arta thotë: Në kohën kur kam arritur në moshën e pubertetit,
kam mësuar shumë gjëra. Ndryshimin në mes mahremit (familjet e
afërta ku femra mund të dali përballë tyre dhe pa veshjen islame) dhe jo
mahremit (meshkujt e tjerë ndaj të cilëve femra nuk mund të dali
përballë tyre pa veshjen islame) si dhe faljen e namazin në kohën e
duhur.
Esmeralda rreth festës së fillimit të pubertetit thotë: Festa e
pubertetit është një ditë në të cilën shumë gjëra dhe punë për ne bëhen
obligim (vaxhib) si p.sh falja e namazit, agjërimi i muajit të ramazanit
dhe veshja e hixhabit.
Pse merr abdes para faljes?
Edina thotë: sepse duhet që të jemi të pastër para se të
bashkëbisedojmë me Zotin.
Pse duhet adhuruar Zotin e Madhëruar?
Zotin e Madhëruar e adhuroj sepse më ka dhuruar shëndetin dhe
më ka krijuar nënën dhe babën që më duan shumë.
15

Tesa në lidhje me namazin thotë: Namazin e falemi që ta
adhurojmë Zotin e Madhëruar. Nëse nuk e adhurojmë Zotin e
Madhëruar, nuk kemi vepruar drejt.
Çka ndieni kur faleni?
Kur falemi e ndjejë veten më pranë Zotit dhe në ndërkohë
bisedoj me Të.
Emira gjithashtu shprehet: Kur e fali namazin, nuk duhet që t i
gënjejë të tjerët dhe të grindem me shoqërinë
Pse nuk bisedoni me nënën dhe babën?
Edhe me prindërit bisedoj shumë, por ekzistojnë disa gjëra që
prindërit e mi nuk mund të më japin si p.sh shëndetin, që një gjë të tillë
e kërkoj nga Zoti i Madhëruar.
Çfarë kujtimi keni nga namazi?
Një herë isha duke u falur. Djali i hallës m u afrua pranë dhe më
foli, dhe unë u ktheva nga ai dhe e pyeta: Çka thatë ?
Merita shprehet: shumicën e kohës, e kujtoj Zotin e Madhëruar,
e falënderoj Atë për të gjitha begatitë që na i ka dhuruar, si dhe fali
namazin.
Në shtëpi po falja namazin ndërkohë vëllai im i vogël më hoqi
shaminë nga koka dhe u largua; dhe unë e ndërpreva namazin.
Një ditë isha duke u falur dhe bëra sexhde tre herë. Shoqja më
qeshi dhe mua më zuri e qeshura.
Arlinda që dëshiron të bëhet aktore thotë: Me anë të faljes së
namazit e falënderojë Zotin e Madhëruar për të gjitha këto begati të
mira që m i ka dhuruar.
Një ditë të muajit ramazan isha duke u falur dhe nëna ime po e
përgatiste iftarin. E ndjeva erën e ushqimit, e ndërpreva namazin
përgjysmë dhe shkova në drejtim të kuzhinës.
Një ditë isha duke u falur dhe shoqja më shtyri nga mbrapa, dhe
mua m u prish namazi.
16

Një ditë isha duke u falur dhe motra ime e vogël erdhi, më mori
sexhaden e namazit në të cilën po falesha dhe iku. Por, tani edhe ajo
falet.
Afërdita thotë: Një ditë isha duke u falur dhe vajza e hallës sime
më thirri. Unë iu përgjigja me urdhëro dhe e prisha namazin.
Kush ju nxit për faljen e namazit?
Nëna dhe motra ime.
Albana thotë: Mua gjyshja më ka mësuar që të falem.
Andrra shprehet: Namazi i parë të cilin e kam falur, ka qenë pas
festës së pubertetit. Për këtë më ka nxitur shumë nëna.
Çka i thoni Zotit?
O Zot i Madhëruar, Ty të falënderoj për të gjitha këto begati që
mi ke dhënë dhe Të dua fort.
Valdetja dëshiron nga Zoti që fëmijët mos të kryejnë vepra të
këqija.
A e falni namazin e sabahut?
Në mëngjes ngrihem për faljen e namazit, por një herë isha
duke e falur namazin e mëngjesit dhe gjatë faljes më zuri gjumi.
Natën falem, por për namazin e sabahut më vjen gjumi.
A keni kryer ndonjë vepër të keqe deri më tani?
Një herë mora me vete në shkollë tespihët e babit, i cili i kishte
kujtim nga babai i vet. Tespihët m u zgjidhën nga peri dhe mësuesja m i
rregulloi ato.
A e doni më shumë prindërit apo Zotin?
E dua shumë si Zotin ashtu dhe prindërit.
Zoti na ka krijuar neve, dhe është krijuesi ynë, Zotin e dua më
shumë se ç do gjë, por mamin dhe babin gjithashtu i dua shumë.
17

Me cilën fjalë e filloni namazin?
Namazin e filloj me fjalën Allahu Ekber , që do të thotë: Zoti
është më i Madhi .
Çka bëni kur faleni?
Qëndroj në këmbë, nuk lëvizi dhe shikoj mbi sexhade.
Çka ke dëshirë që të bëhesh në të ardhmen?
Dëshiroj që të bëhem shkrimtare.
Çka kërkoni nga Zoti kur faleni?
Nga Zoti kërkoj që të i zhduki të gjitha të këqijat.
18

Çka keni ditur për festën e pubertetit?
Miranda shprehet: Festa e pubertetit iu bën të ditur fëmijëve që
tani e tutje duhet kryer gjërat që i ka obliguar feja si p.sh falja e
namazit, agjërimi i ramazanit si dhe shumë vepra të tjera.
Kam ditur disa informacione rreth festës së pubertetit, por nuk
kanë qenë të plota. Ditën e festës, një dijetar na mbajti një fjalim dhe na
foli për çdo gjë, duke filluar nga obligimi që na është ngarkuar tani e
tutje si dhe urdhrat fetare që duhet t i zbatojmë që të fitojmë kënaqësinë
e Zotit.
Çka ndieni kur faleni.
Kur falem ndjehem e qetë dhe në qoftë se jam e shqetësuar ose
e zemëruar qetësohem.
Çfarë kujtimi keni nga namazi i parë?
Sapo kisha mësuar që të falja namazin. Namazin e parë të
sabahut e kam falur së bashku me prindërit. Nga dritarja po shikoja
jashtë dhe ndjeva një kënaqësi. Fjeta në gjumë dhe kur përsëri u zgjova
për herë të dytë që të shkoja në shkollë, përsëri ndjeva një kënaqësi.
Të gjithë fëmijët ishin të zënë me rregullimin e shamisë. Pak
nga pak afrohej dreka. Tani është koha që ta falin namazin e drekës,
mbasi që para dy ore kishin festuar festën e pubertetit. Dhe, tani që kanë
hyrë në moshën e pubertetit, tani duhet që ta falënderojnë Zotin e
madhëruar për të gjitha begatitë që ua ka dhënë. Dikush me zë të lartë
tha Allahu Ekber .
19

Një ditë me dëborë
Ishte kohë e ftohtë. Reshjet e dëborës binin nga qielli dhe çatitë
e shtëpive ishin të mbuluara nga dëbora e bardhë. Zehraja po shkonte në
shkollë. Rruga ishte rrëshqitëse por në atë kohë u paraqit një vajzë e
moshës së saj dhe në dorë mbante bukë. Ajo kishte blerë bukë për
mëngjes. Papritur i rrëshqiti këmba dhe u rrëzua mbi dëborë. Zehraja
vrapoi me nxitim dhe e ndihmoi atë. E mori bukën që i kishte rënë mbi
dëborë dhe ishte lagur pak dhe ia dha vajzës në dorë. Vajza e vogël e
shikoi atë me një dashuri të madhe dhe me një buzëqeshje i tha asaj: Ju
faleminderit, u treguat e sjellshme .
Burimi i pastër
Një burrë, i lodhur dhe i mbuluar i tëri me pluhur, po shkonte
në drejtim të burimit. Pluhuri ia kishte mbuluar plotësisht flokët dhe
fytyra i dukej e bardhë. Uji i pastër i burimit ndriçonte nën dritën e
qiellit dhe i ndriçonte sytë e burrit. Kur arriti te burimi, u ndal dhe mori
një frymë të thellë. U zhvesh dhe rrobat i vendosi pranë një dege peme.
Më pas u fut në ujin e burimit. Uji i burimit, ishte i pastër dhe i freskët
dhe burri ndjeu një kënaqësi trupore.
Pas pak kohe, Zehraja filloi që të buzëqeshte dhe në brendësi të
shpirtit ndjeu kënaqësi.
Mendja dhe zemra jonë na thotë që kundrejt ç do mirësie dhe
përkrahjeje duhet të jemi falendërues Prandaj, në qoftë se ne falemi, ajo
është për shkak të shprehjes së falënderimit tonë ndaj Zotit të
Madhëruar, sado pak, kundrejt miliona përkrahjeve dhe begative të Tija
ndaj neve. Mendoni sado pak rreth këtyre ajeteve Kuranore:
-Thuaj: Më tregoni, nëse uji juaj humbet në thellësi, kush do
t ju sjellë ujë mbitokësor (burimor)?
-Sikur Ne të dëshirojmë, e bëjmë atë të njelmët, përse nuk
falënderoni?
-Sikur Ne të dëshironim, do ta bënim atë të thyer (të
shkatërruar) e ju do të mbeteshit gjithmonë të habitur (duke thënë) .
-....Sikur të duam, Ne e shafitim tokën me ta ose shembim mbi
ta copa nga qielli..... .
Fatmirësisht, me mëshirën e Zotit:
20

-Uji mbitokësor është i rrjedhshëm mbi tokë.
-Uji i pijshëm është i ëmbël.
-Pemët lulëzojnë në stinën e pranverës.
-Dhe, toka na ka ofruar vendstrehim me rregull dhe qetësi.
Burri doli nga uji, ishte pastruar plotësisht nga pluhuri. I pastër
dhe i gëzuar u nis drejt fshatit.
Një ditë, I Dërguari (s.a.a.) i dashur i Zotit u kthye në drejtim të
shokëve dhe tha: Paramendoni sikur që para shtëpive tuaja është një
përrua i rrjedhshëm dhe ju çdo ditë laheni pesë herë në të. Në këtë rast a
do t ju mbetet në trupin tuaj ndonjë vend i papastër?
Shokët iu përgjigjën: Jo
I Dërguari i Allahut përsëri tha: Pesë vaktet e namazit brenda
një dite kanë po këtë efekt. Me faljen e pesë vakteve të namazit brenda
një natë dhe dite, Zoti i zhduk të këqijat dhe mëkatet nga trupi i njeriut
dhe e pastron atë .
Sytë e përlotur
Asnjëherë nuk e harroj. Para disa viteve kur isha në klasën e
tretë dhe me shokët luaja futboll, një nga fëmijët thërriti me zë të lartë
nga një rrugicë: Fëmijë! Ka humbur një fëmijë i vogël dhe është duke
qarë! E ndërpremë lojën dhe të gjithë së bashku shkuam pranë saj. Pamë
një vajzë të vogël që kishte flokë të zeza e të bëra gërshet dhe sytë iu
21

ishin skuqur nga të qarët e shumtë. Ajo ishte e lodhur dhe vetëm
përsëriste fjalët: Nëna, nëna ime ku është?
Unë thashë: Ta dërgojmë atë në një xhami që me anë të
altoparlantit nga minarja ta shqiptojnë emrin e saj dhe ndoshta prindërit
e saj mund të gjenden . Fëmijët e pranuan mendimin tim dhe të gjithë
së bashku shkuam në drejtim të xhamisë. Gjatë rrugës, njëri prej
fëmijëve i bleu akullore vajzës së vogël, por ajo nuk e pranoi akulloren
dhe duke qarë tha: Unë dëshiroj nënën time! . Me shumë vështirësi e
kuptova që vajza e vogël quhej Merjeme.
Shërbëtori i vjetër i xhamisë me anë të mikrofonit disa herë tha:
Është gjetur një vajzë e vogël me emrin Merjem. Luten prindërit e saj
që të vijnë sa më parë në xhami . Vajza e vogël qante dhe kërkonte
nënën e vet, dhe në fund ajo e ndërpreu të qarët sepse nëna e saj i erdhi!
Vajza vrapoi në drejtim të nënës dhe u qetësua kur e përqafoi atë.
Edhe ne gjithashtu jemi si kjo fëmijë e vogël dhe gjatë gjithë
jetës shkojmë pas një njeriu apo gjësendi që të gjejmë qetësi. Ajo gjë
nuk mund të jetë paraja, pozita, forca, bukuria dhe gjëra tjera materiale.
Sepse, një pjesë e njerëzve i posedojnë këto gjëra, por prapëseprapë nuk
kanë qetësi dhe gjithnjë janë të shqetësuar e të brengosur. Në Kuranin e
Madhëruar thuhet: Ata që besuan dhe me të përmendur Allahun,
zemrat e tyre qetësohen, pra ta dini se me të përmendur Allahun
zemrat qetësohen .
Dhe, namazi është rruga më e mirë për të arritur në qetësi.
Të përgatitemi për falje të namazit
Veprimi i parë për të falur namazin është marrja e abdesit.
Imam Bakir (a.s.) ka thënë: Namazi pa abdes, nuk është namaz .
Rroba të bukura
Në kohën kur Imam Hasani (a.s.) dëshironte që të falte
namazin, i vishte rrobat më të bukura. E pyetën atë: Pse gjatë faljes së
namazit i vishni rrobat më të bukura?". Imami u përgjigj: Zoti është i
bukur dhe e do bukurinë. Për këtë arsye, unë i veshi rrobat më të bukura
kur falem dhe i lutem Zotit . Gjatë faljes së namazit rrobat e falësit
duhet të jenë të pastra dhe hallall, është e preferuar që rrobat të jetë me
ngjyrë të bardhë dhe të pastër si dhe të kenë erë të mirë.
22

Yjet mbi tokë
Gjatë faljes së namazit, vendi i faljes së namazit duhet të jetë i
pastër dhe hallall. Vendi më i preferuar për të falur namazin është
xhamia. I Dërguari i Allahut (s.a.a.) ka thënë: Xhamitë janë shtëpitë e
Zotit mbi tokë. Ashtu sikur që yjet janë ndriçues për banorët e tokës,
ashtu edhe xhamitë janë ndriçues për banorët e qiellit .
Shikimi domethënës
Personi i cili falet duhet të drejtohet kah Qabeja. Qabeja është
sekreti i unitetit të myslimanëve. Kur të gjithë myslimanët e rruzullit
tokësor drejtohen nga Qabeja, atëherë krijohet një pamje e bukur.
Qabeja e madhëruar është shtëpia e cila ndodhet në qytetin e Mekes.
Në fillim të
Islamit, kur i
Dërguari i Allahut
(s.a.a.) nuk ishte
shpërngulur ende ne
Medine,
trembëdhjetë vite të
tëra e falte namazin
në drejtim të (Bejtul
- Mukadesit). Pas
shpërnguljes në
qytetin e Medinës,
populli Jehud filloi
që t i ngacmonte myslimanët dhe duke i përqeshur atyre u thoshin: Në
qoftë se feja e Muhammedit është fe e ndarë në vete, atëherë përse nuk
posedon një Qabe të ndarë, por e falë namazin në drejtim të Qabesë
sonë (Bejtul Mukadesit)? Këto thënie e shqetësuan pa masë zemrën e
pastër të Dërguari (s.a.a.).
I Dërguari i Allahut (s.a.a.) në mes të natës zgjohej nga gjumi,
dilte jashtë nga shtëpia dhe shikonte drejt qiellit të natës. Ai ishte në
pritje të shpalljes së Zotit. Një natë zbriti ajeti nga ana e Zotit xh.sh:
Ne shumë herë po shohim kthimin e fytyrës tënde kah qielli, e Ne
gjithqysh do të drejtojmë ty në drejtim të një kibleje (Qabeja) që ti e do
atë . (sure Bekare - 144).
23

Në vitin e parë të shpërnguljes, i Dërguari i Allahut (s.a.a.) me
anë të ftesës së Ummi Besherit kishte shkuar në mes fisit Beni Salim në
pjesën perëndimore të qytetit të Medinës. Në kohën kur i kishte falur dy
rekatet e para të namazit të drekës në drejtim të Bejtul Mukadesit
(Qabesë së parë), zbriti urdhri i Zotit për t u kthyer në drejtim të Qabes.
I Dërguari i Allahut (s.a.a.) pjesën tjetër të namazit e fali në drejtim të
Qabesë dhe që nga ajo kohë ajo u bë kibleja e përhershme e
myslimanëve.
Ezani i parë
Ezani dhe ikameti
janë dy gjëra të
rëndësishme dhe të
pëlqyeshme të namazit. Në
një hadith thuhet: Ezani
është i vetmi zë që arrin
tek qiejt . Kur Engjujt e
Zotit e dëgjojnë zërin e
ezanit, ata thonë: Ky
është zëri i pasuesve të
Muhammedit . Më pas,
deri në përfundim të ezanit
dhe ikametit, kërkojnë nga
Zoti që t i falë falësit e
namazit.
Dielli ndriçonte në
mes të qiellit të kaltër. Një
frymë e lehtë po frynte mbi degët e pemëve të hurmave. Atë ditë kur
Xhebraili (a.s.) i zbriti të Dërguarit (s.a.a.), Imami Aliu (a.s.) ishte pranë
tij. Xhebraili (a.s.) ia këndonte ezanin dhe ikametin me një zë të qetë
për të Dërguarin (s.a.a.). Fytyra e të Dërguarit (s.a.a.) ndriçonte nga
gëzimi. Ai u kthye nga Imam Aliu (a.s.) dhe e pyeti:
- A e dëgjove edhe ti zërin e Xhebrailit?.
- Po, o i Dërguari i Allahut.
24

- A i mësove përmendësh ato?
- Po, o i dërguar i Allahut - I Dërguari (s.a.a.) i vendosi duart
mbi supet e Imam Aliut (a.s.) dhe me dashamirësi i tha:
- Thirre Bilallin dhe mësoja atij ezanin dhe ikametin!
Pas një ore, kur Bilalli kishte mësuar se si thirrej ezani, e thirri
ezanin e parë nga minarja e xhamisë së Medinës.
Është e preferuar që falësi i namazit para namazit ta shqiptojë
ezanin, pra të thotë:
4 herë - Allahu Ekber, (Allahu është më i madhi)
2 herë - Eshhedu-en la ilahe il-lall-llah, (Dëshmoj që nuk ka
Zot tjetër përveç Allahut)
2 herë - Esh-hedu enne Muhammeden resulull-llah,
(Dëshmoj që Muhammedi është i dërguari i Allahut)
2 herë - Esh-hedu enne Alijjen uelijull-llah, (Dëshmoj që Aliu
është i afërmi i Allahut)
2 herë - Hajje ales-selah, (Nxitoni për në namaz)
2 herë - Hajje alel felah, (Nxitoni për në shpëtim)
2 herë - Hajje ala hajril amel, (Nxitoni për në veprën më të
mirë)
2 herë - Allahu Ekber, (Allahu është më i madhi)
2 herë - La ilahe il-lall-llah, (Nuk ka Zot tjetër përveç Allahut)
Është më e preferuar që pas ezanit, falësi i namazit ta shqiptojë
ikametin, pra të thotë:
2 herë - Allahu Ekber
2 herë - Esh-hedu en la ilahe il-lall-llah
2 herë - Esh-hedu enne Muhammeden resulull-llah
2 herë - Esh-hedu en-ne alijen velijull-llah
2 herë - Haj-je ales-selah
2 herë - Haj-je alel felah
2 herë - Haj-je ala hajril emel
2 herë - Kad kametis-salah, (përgatituni për faljen e namazit).
2 herë - All-llahu Ekber
1 herë - La ilahe il-lall-llah.
25

Si ta falim namazin?
Namazi fillon me Allahu Ekber . Kur falësi i namazit thotë
Allahu Ekber, për të janë të ndaluara veprat e tilla si: ngrënia, pija, të
folurit dhe disa të tjerë. Prandaj ky tekbir quhet tekbiretul -ihram .
Fjala Allahu Ekber ka një botë të tërë kuptimesh. Nëse ndonjëri ka dije
dhe beson me zemër në thellësinë e kuptimit të shprehjes Allahu
Ekber , asnjëherë nuk do të shkojë pas veprave të këqija e të shëmtuara
dhe do të ndiejë kënaqësinë e përkujtimit të Zotit. Allahu Ekber do të
thotë: Allahu është më i madhi se ç do gjë tjetër mbi rruzullin
tokësor . Imam Sadiku (a.s.) ka thënë: Në kohën kur shqipton Allahu
Ekber, duhet që të gjitha gjërat tek vetvetja të jenë të vogla, përveç
Zotit .
Në luftën e Hendekut gjatë hapjes së gropave myslimanët
hasën në një gur të fortë. Guri ishte aq i fortë sa që kazma u thye ndërsa
guri nuk u thye. I Dërguari i Allahut (s.a.a.) u afrua dhe i ra disa herë
gurit. Pas çdo rënieje kërcente ndonjë shkëndijë dhe I Dërguari (s.a.a.)
shqiptonte tekbirin. Edhe shokët gjithashtu shqiptonin tekbirin njëzëri
derisa guri u copëtua. Shokët e pyetën të Dërguarin (s.a.a.) për arsyen e
thënies së tekbirit. I Dërguari i Allahut (s.a.a.) i vështroi shokët dhe me
një besim të plotë u tha: Unë kam parë rrënimin e kështjellave Romake
dhe Iraniane në dritën e shkëndijave të gurit .
Si të themi tekbiretul-ihramin?
Falësi i namazit gjatë shqiptimit të tekbiretul-ihramit duhet që
t i çojë lart të dy duart deri te lartësia e veshëve, në atë mënyrë që kur
t i ketë vendosur duart afër veshëve, të ketë përfunduar tekbirin.
Gjatë thënies së tekbirit, gishtat e dorës së falësit të namazit
duhet të jenë të bashkuar dhe të jenë të ngritura lart. Shputat e dorës
duhet të jenë të kthyera në drejtim të kibles.
26

Nëna e Kuranit
Falësi i namazit pas shqiptimit të tekbiretul ihramit duhet që ta
lexojë suren Fatiha. Në qoftë se kjo sure nuk lexohet në namaz, namazi
konsiderohet i pavlefshëm. Emri i tjetër e sures Fatiha është Ummul
kitab (Nëna e Kuranit), ose Fatihetul kitab (Çelësi i Kuranit).
Kjo sure përmban shtatë ajete dhe sipas thënies së të Dërguarit
(s.a.a.) kjo është sureja më e mirë e Kuranit. Sureja Hamd është e
vetmja sure që të mësuarit e saj është i obligueshëm për çdo mysliman.
Së paku gjatë një dite duhet që ta lexojë dhjetë herë në namazet e veta.
Sureja Hamd fillon me Bismil-lahir-rahmanir-rahim
27
që do
të thotë: Në emër të Allahut Gjithëmëshirshmit Mëshirëplotë .
Ashtu sikur që çdo shtet e ka flamurin e vet kombëtar, emri i
Zotit është flamuri i myslimanëve. Është e preferuar që falësi i namazit
Bismil-lahir-rahmanir-rahimin ta shqiptojë me zë të lartë.
Elhamdulil-lahi rab-bil-alemin do të thotë: Falënderimi i
takon vetëm Allahut, Zotit të botëve
Er-rahmanir-rahim
do të thotë: Bamirësit të përgjithshëm,
Mëshirëbërsit . Rahman do të thotë: të gjithë i do ndërsa Rahim
do të thotë: besimtarët gjithmonë i do . Këto dy atribute janë shenjë e
bamirësisë dhe mëshirës së Zotit.
Maliki jevmid-din
Gjykimit .
do të thotë: Sunduesi i Ditës së
Ij-jake neabudu ve ij-jake nestein do të thotë: Vetëm Ty
të adhurojmë dhe vetëm prej Teje ndihmë kërkojmë .
Ihdines-siratal mustekim
që do të thotë: Udhëzona për në
rrugën e drejtë .
Në Kuranin e madhëruar është folur rreth rrugës së drejtë:
Rruga e drejtë është rruga e Zotit . (Sure Hud, ajeti 56).
Rruga e drejtë është po ajo rrugë e të dërguarve . (Sure Jasin,
ajeti 4).
Rruga e drejtë është rruga e adhurimit të Zotit . (Sure Ali
Imran, ajeti 101).
Siratal-ledhine enamte alejhim, gajril magdhubi alejhim
veled-dalin , që do të thotë: Jo në rrugën e atyre që kundër veti e
tërhoqën hidhërimin, e as në të atyre që e humbën veten .

Kalaja e madhe
Falësi i namazit, pas këndimit të sures Hamd, duhet që të lexojë
një nga suret tjera të Kuranit. Prej sureve tjera, sureja e tevhidit është
sureja më e preferuar e Kuranit. Sureja e tevhidit është një sure e
shkurtër por ka një domethënie shumë të madhe.
Bismil-lahir-rahmanir-rahim do të thotë Në emër të
Allahut Gjithëmëshirshmit Mëshirëplotë .
Kul huvall-llahu ehad
do të thotë: Thuaj: Ai, Allahu është
Një dhe i Vetmi!
Në një hadith thuhet: Besimi është si një kala e madhe që porta
e saj është tevhidi dhe njësia e Zotit .
All-llahus-samed që do të thotë: Allahu është Ai që çdo
krijesë i mbështetet për çdo nevojë .
Lem jelid ve lem juled që do të thotë: As s ka lindur kë, as
nuk është i lindur .
Ve lem jekun lehu kufu-ven ehad që do të thotë: Dhe Atij
askush nuk i është i barabartë .
Sikur sorrë
Një nga shtyllat e namazit, është rukuja, që do të thotë: nëse e
lemë mënjanë ose bëjmë dy ruku njëra pas tjetrës (me vetëdije apo pa
vetëdije) namazi është i prishur. Në ruku, falësi i namazit përkulet deri
në gjunjë përballë madhështisë së Allahut dhe thotë: Subhane
rabbijel adhim ve bi hamdih , që do të thotë: Lavdëroj Allahun tim
të madh, dhe e konsideroj të pastër nga çdo e metë . Ose themi tri herë:
Subhan all-llah që do të thotë: Allahu është i pastër nga çdo e
metë .
Një ditë i Dërguari i Allahut (s.a.a.) ishte ulur në xhami dhe po
bisedonte me shokët e tij. Papritur, një burrë hyri në xhami me nxitim
dhe filloi që të falej. Ai rukun dhe sexhden e kryente me nxitim. I
Dërguari i Allahut (s.a.a.) u tha shokëve të tij: Ai vetëm çukit sikur
sorra. Nëse ai ikën nga kjo botë me këtë namaz, nuk ka vdekur duke
besuar në fenë time . Po! I Dërguari i Allahut (s.a.a.) dëshironte që
myslimanët ta falin namazin e tyre mirë dhe në rregull.
Pas rukusë, falësi i namazit qëndron drejtë në këmbë. Më pas
bie në sexhde përballë Zotit, që është më i larti se të gjithë. Ballin e
28

vendos përmbi dhe, gur, dru të pastër apo të ngjashme si këto dhe bën
sexhde. Më së shumti është e preferuar që të bëjmë sexhde mbi dheun e
Qabesë. Falësi i namazit në sexhde thotë: Subhane rabbijel eala ve bi
hamdih
që do të thotë: E lavdëroj Zotin e Madhëruar i cili është më i
lartësuari dhe i cili është i pastër nga çdo e metë . Falësi i namazit në
ruku dhe sexhde i bën tesbih Zotit, që do të thotë: E lavdëron Zotin
e Madhëruar nga çdo e metë .
Në një ditë, një tufë harabelash duke cicëruar kaluan pranë
Imam Sexhadit (a.s.). Imami (a.s.) u kthye nga të pranishmit dhe tha:
Çdo mëngjes, zogjtë i bëjnë tesbih Zotit të madhëruar .
Kunuti
Kunuti është i pëlqyeshëm në të gjitha namazet. Falësi i
namazit mundet që t i lutet Zotit me çfarë gjuhe që dëshiron ai. Të dy
duart i ngre lart dhe i vendos përballë fytyrës. Shputat e dorës i kthen në
drejtim të qiellit. Duart i vendos pranë njëra-tjetrës dhe përveç gishtit të
madh të dorës, gishtat e tjerë i bashkon. Gjatë leximit të duas ai shikon
në shputat e dorës. Imam Sadiku (a.s.) ka thënë: Çdo lutje që
shqiptohet me gjuhë është e mirë .
Është më e preferuar që të përdorim dua nga Kurani i
madhëruar, si p.sh. kjo dua: Rab-bena atena fi dunja haseneten ve fil
ahireti haseneten ve kina adhaben-nar . Është e pëlqyeshme me e
zgjatë kunutin. Ebuzer Gaffari, një nga shokët e të Dërguarit (s.a.a.), e
pyeti të Dërguarin (s.a.a.): Cili namaz është më i miri? . I Dërguari
(s.a.a.) iu përgjigj: Namazi i cili kunutin e ka më të gjatë .
Të mësojmë disa dua nga I Dërguari (s.a.a.)
-O Zot! Më bën prej atyre që të falënderojnë dhe që janë të
durueshëm.
-O Zot! Më sjell mua të ardhme të mirë në të gjitha veprat.
-O Zot! Më bën të dashur diturinë, fuqinë, urtësinë, bukurinë,
dhe devotshmërinë si dhe më sjell një të ardhme të bukur.
-O Zot! Unë nga Ty dëshiroj udhëzim, devotshmëri, dëlirësi
dhe modesti.
-O Zot! Ashtu sikur që trupin tim e ke krijuar të bukur ashtu
edhe karakterin tim bëje të bukur.
29

Teshehhud
Teshehhudi është një prej vaxhibeve të namazit të cilin duhet ta
lexojë falësi i namazit mbasi ta përfundojë rekatin e dytë të namazit si
dhe në fund të namazit, mbas rekatit të tretë dhe të katërt. Pasi që të ketë
ngritur kokën nga sexhdeja e dytë e rekatit të dytë, ai do të qëndrojë
ulur dhe do të shqiptojë: Esh-hedu en la ilahe il-lall-llah vahdehu la
sherike leh , që do të thotë: Unë dëshmoj që nuk ka Zot tjetër përveç
Allahut të Madhëruar dhe për Atë nuk ekziston ndonjë shok . Pastaj
thotë: ve esh-hedu enne Muhammeden abduhu ve resuluhu , që do
të thotë: Dhe unë dëshmoj që Muhammedi është robi i Tij dhe i
dërguar i Tij . Pastaj, vazhdon duke thënë:
Allahum-me sal-li ala Muhammed ve ali Muhammed
nënkupton: O Allah! Lavdëroje Muhammedin dhe familjen e
Muhammedit .
Një pemë në xhennet
Pas leximit të teshehudit, falësi do ta vazhdojë namazin duke e
falur rekatin e tretë dhe të katërt të namazit. Duke qëndruar në këmbë
do të lexojë tri herë tesbihate erbaen. Atë do ta shqiptojë në këtë
mënyrë: Subhanellahi vel hamdulil-lahi ve la ilahe il-lall-llahu vallllahu
ekber ose në vend të saj mund ta lexojë vetëm suren Hamd.
I Dërguari i Allahut (s.a.a.) ka thënë: Çdo kush që e lexon
tesbihate erbaen, Zoti i madhëruar për çdo lexim të tij do të mbjellë nga
një pemë në xhennet . Njëri nga shokët tha: Atëherë, në xhennet do të
kemi pemë të shumta . I Dërguari (s.a.a.) tha: Po. Por, ruajuni që të
mos dërgoni zjarr dhe t i djegë të gjitha pemët. Ai zjarr nuk është asgjë
tjetër veçse mëkati dhe refuzimi i urdhrave të Zotit .
Tre selamet
Pas leximit në teshehhud, falësi i namazit dërgon tre selame
duke thënë:
Es-selamu alejke ejjuhen-nebijju ve rahmetull-llahi ve
berekatuhu.
Es-selamu alejna ve ala ibadil-lahis-salihin.
Es-selamu alejkum ve rahmetull-llahi ve berekatuhu
30
që

Namazin duhet ta falim vetëm për Zotin
I Dërguari i Allahut (s.a.a.) ka thënë: Vlera e veprave është në
qëllimin dhe nijetin e tyre . Prandaj, gjatë faljes së namazit qëllimi dhe
nijeti duhet të jenë vetëm fitimi i kënaqësisë dhe i pëlqimit të Zotit, ose
me fjalë tjera: duhet që të këndojmë Zotin për Zotin . Këtë e quajnë
sinqeritet.
Imam Aliu (a.s.) ka thënë: Veprat e juaja kryeni sinqerisht për
Zotin, derisa ta arrini lumturinë
Namazi i fundit
Ishte dreka e ashurës. Dëgjohej zëri i kuajve dhe gjuajtjet e
shpatave. Shokët e paktë të Imam Hysejnit (a.s.) ishin radhitur përballë
ushtarëve të Ubejdullahut. Papritur Ebu Themame, njëri nga shokët e
Imam Hysejnit (a.s.), shikoi nga qielli. Më pas ai shkoi pranë Imam
Hysejnit (a.s.) dhe i tha: O Imam Hysejn! Tu bëfsha kurban! Tani
dëshiroj që të shkoj në sheshin e luftës, por para se të shkoj kam dëshirë
që të falem me imametin tënd .
Ah! Kishte ardhur koha e namazit të drekës. Imami (a.s.) me një
buzëqeshje shikoi Ebu Themamen dhe tha: Më solle ndërmend kohën e
namazit, Zoti inshallah të bën prej falësëve të namazit! Mbasi që është
koha e namazit kërkoni nga ata që të largohen mënjanë nga lufta, derisa
ta falim namazin . Hasini që ishte një ushtar nga mesi i ushtrisë së
Ubejdullahit i dëgjoi fjalët e Imamit (a.s.). I hipur mbi kalë doli më
përpara dhe me buzë në gaz tha: Namazi i juaj nuk është i pranuar tek
Zoti i madhëruar! . Habib ibn Mudhahir, një burrë i vjetër nga mesi i
shokëve të Imam Hysejnit (a.s.) u zemërua dhe ia futi frikën duke i
thënë:
Tu preftë gjuha, o i mallkuar! A po mendon se namazi i
familjes së të Dërguarit (s.a.a.) nuk është i pranuar ndërsa namazi i
personave alkoolistë sikur ju është i pranuar?
Mbas këtyre fjalëve Habib bin Medhahiri dhe Hasini u ngritën
për të luftuar. Hasini i tha: Do të vdesësh! . Habib bin Medhahir ia
ktheu: La havle ve la kuvete il-la bil-lah . U dëgjua zëri i të qeshurës
së ushtrisë të Ubejdullahut.
Hasini i zemëruar, i shtrëngoi dhëmbët dhe i hipur mbi kalë
shkoi në drejtim të Habib bin Medhahirit duke i thënë: Ty do të vras .
31

Papritur shpata e Habib bin Medhahirit u ngulit në gjoksin e Hasinit dhe
trupi e tij ra mbi tokë. Vdis o i mallkuar! .
Atëherë, Imam Hysejni (a.s.) dhe shokët e tij filluan ta falin
namazin. Said bin Abdullah dhe Zuheir bin Kein qëndruan para Imamit
(a.s.) dhe falësve të namazit me qëllim të mbrojtjes së tyre prej
shigjetave të armikut. Duhet që të qëndrojmë këtu përderisa Imami
(a.s.) dhe e shokët e tij të jenë të sigurt gjatë faljes . Ushtria e
Ubejdullahit filloi që të gjuajë. Është rasti më i mirë që të tregojmë
pamëshirësi ndaj tyre. Së pari duhet sulmuar personat të cilët janë në
rreshtat e parë të namazit.
Shpirti jonë është kurban për nipin e të Dërguarit (s.a.a.).
Papritur një shigjetë ra mbi gjoksin e Said bin Abdullahit dhe
filloi që të rrjedhë gjak nga trupi i tij. Ah! O Zot më jep forcë derisa ta
mbroj jetën e nipit të të Dërguarit (s.a.a.) . Në kohën kur përfundoi
namazi, Imami (a.s.) shkoi tek Said bin Abdullahi dhe e mbështeti
gjoksin e vet mbi gjoksin e tij.
O nipi i të Dërguarit të Zotit, a plotësova detyrën time? . U
dëgjuan krahët e engjëjve në shkretëtirën e Qerbelasë. Pas namazit, kjo
ishte pamja më e bukur e flijimit dhe e shprehjes së dashurisë që është
paraqitur në shkretëtirën e Qerbelasë nga ana e Imam Hysejnit (a.s.) dhe
të shokëve të tij.
Po! Po, Ti do të hysh më parë se unë në xhennetin premtues .
Atëherë, Imam Hysejni (a.s.) u kthye nga shokët dhe tha: Dyert e
xhennetit janë hapur. Xhenneti, në të cilin rrjedhin lumenjtë dhe ka
pemë të gjelbër. Dhe, I dërguari i Allahut bashkë me shokët e tij janë
duke na pritur .
32

Engjëjt e qiellit
Ishte koha e drekës. Duke kaluar përmes gjetheve të hurmave,
rrezet e diellit kishin ndriçuar çatinë dhe ambientin e xhamisë. I
Dërguari i Allahut (s.a.a.) qëndronte në mihrabin e xhamisë dhe po e
falte namazin. Fytyra e Imam Aliut (a.s.) ndriçonte në mesin e të gjithë
personave që ishin duke u falur. Në atë kohë, një burrë i vjetër, i lodhur
dhe me rroba të vjetra e të leckosura hyri në xhami. Ai ishte shumë i
dobët. Hodhi një vështrim rreth e përqark dhe me dhembshuri tha:
Më ndihmoni!Unë jam një plak që kam nevojë .
Por, askush nuk i kushtoi vëmendje fjalëve të tij. Burri i vjetër
shkoi më përpara dhe papritur vërejti një burrë i cili e kishte zgjatur
unazën në drejtim të tij. Burri i vjetër arriti tek ai, e mori unazën nga ai
burrë që ia kishte zgjatur dorën dhe ngadalë u largua nga xhamia. Ai
burrë i cili ia kishte dhënë unazën nga gishti ishte Imam Aliu (a.s.). Pas
faljes së namazit, i Dërguari (s.a.a.) u ngrit në këmbë dhe në mes të
fjalimit të Tij këndoi ajetin e velajetit: Miku (i afërmi) i juaj është
vetëm Allahu, është i dërguari i Tij dhe ata që besuan e që falin namazin
dhe japin zeqatin duke bërë ruku . (Sure Maide ajeti 55).
Më pas ktheu kokën kah Imam Aliu (a.s.) dhe buzëqeshi.
Falësit e namazit e kuptuan që ky ajet Kuranor kishte zbritur për hir të
sinqeritetit dhe mirësisë së Imam Aliut (a.s). Pra, ai falës që nuk ishte i
pavëmendshëm ndaj të varfërve.
33

Intervistë me dijetarin e shquar Beheshti
Zoti i madhëruar i do shumë fëmijët
Çka keni për të thënë për fëmijët që kanë fyrë në moshën e
përgjegjësisë ndaj Zotit?
Mosha nëntë vjeçare për vajzat është moshë e gëzimit dhe e
pjekurisë. Në fenë tonë kanë thënë në disa raste mund të festohet. Një
rast i tillë është kur të lind fëmija, pastaj rasti tjetër është martesa dhe
një rast tjetër është kur fëmija ta pranojë përgjegjësinë. Në këto raste
ftoni edhe të tjerët. Gjatë pranimit të përgjegjësisë dhe kryerjes së
detyrave duhet festuar. Dhe, pas përfundimit të detyrës gjithashtu duhet
festuar. Sikur që i festojmë dy festat e mëdha të Islamit. Njëra është
festa e fitër bajramit që vjen pas përfundimit të agjërimit dhe tjetra është
festa e kurban bajramit që festohet pas kryerjes së haxhit.
Kur fëmijët e arrijnë moshën e pubertetit duhet që ta festojnë,
sepse pranojnë një përgjegjësi dhe dëshirojnë që të pohojnë se ne jemi
duke filluar adhurimin e Zotit me dëshirë, vullnetarisht dhe me dashuri.
34

Fëmijët të cilët kanë arritur në moshën e pubertetit duan që ta fillojnë
Bismil-lahin, që do të thotë: "O Zot Unë jam krijuar për Ty, Ti je
kujdestari im, unë dëshiroj që t i dëgjoj fjalët e Tua dhe në bazë të
fjalëve të Tua ta planifikoj jetën time". Bismil-lahir-rahmanir-rahim do
të thotë: "O Zot, në ato vepra të cilat nuk e di se çfarë të ardhme kam,
jam mbështetur në ndihmën Tënde". Ato vajza të cilat kanë arritur në
moshën e pubertetit këto fjalë ia thonë Zotit të Madhëruar.
Cila është përgjegjësia e prindërve?
Prindërit kanë përgjegjësi për përgatitjen e fëmijëve të tyre për
të arritur në moshën e pjekurisë. Njëjtë sikur që për fluturimin e
aeroplanit çdo gjë duhet të jetë gati, me kusht që nisja e tij të jetë e
mundshme. Prindërit në shtëpi duhet që ta përgatisin dhe të bëjnë të
mundur rrethanat për arritjen e fëmijëve të tyre në moshën e pjekurisë.
I Dërguari i Allahut (s.a.a.) ka thënë: "Që në moshën tre vjeçare
për fëmijën duhet bërë të mundshme faljen e namazit". Prindërit kanë
mundësi që me anë të metodave të mira t i ftojnë fëmijët e tyre në
moshën e pjekurisë. Kjo ftesë duhet që të jetë e kuptueshme dhe e
bukur. Prindërit duhet të jenë në dijeni që falja e namazit me detyrim jo
vetëm që nuk i afron fëmijët pranë Zotit por përkundrazi i largon ata
nga Ai.
Në fenë tonë thuhet: Në fe nuk ka detyrim .
Ne dëshirojmë që fëmija e jonë ta fali namazin vetë me dëshirë
dhe një gjë e tillë nuk bëhet me anë të forcës dhe dhunës. Edukimi i
fëmijës për faljen e namazit ka rrugë dhe këtë rrugë prindërit duhet që ta
mësojnë. I Dërguari i Allahut (s.a.a.) ka thënë: Në kohën kur një i ri,
në kohën e namazit merr abdes dhe e falë namazin, Zoti i madhëruar i
thërret engjëjt dhe thotë: O engjëjt e Mi. Ejani dhe shikoni se çfarë
pamje e bukur është kjo! .
Nëse mundemi që në moshën fëmijërisë ta vendosim në zemrat
e fëmijëve bërthamën e namazit, në atë mënyrë që vetë ta falin namazin
dhe të ndjejnë kënaqësi në vetmi nga namazi, atëherë kemi kryer një
vepër shumë të madhe.
35

Rreth asaj se nga kush mund të kërkojmë ndihmë?
Rregullat e fesë duhet që t ua mësojmë fëmijëve pak nga pak.
Rregullat e fesë duhet që t i mësojmë prej një njohësi, njëjtë sikur që
kur të sëmuremi shkojmë te mjeku për të u shëruar. Këto rregulla duhet
që t i mësojmë nga muxhtehidi, si p.sh të lejuarat, të palejuarat, veprat
të cilat duhet kryer dhe ato të cilat nuk duhet kryer. Prindërit e kanë për
detyrë që të zgjedhin një muxhtehid i cili duhet që të jetë më i dijshmi
dhe më i drejti nga të tjerët. Dhe këtë t ua prezantojnë fëmijëve të tyre.
Si duhet stimuluar fëmijët për faljen e namazit?
Para shumë vitesh, një njeri i pasur kishte bërë vakëf në një
xhami disa pemë të arrave dhe bademeve për fëmijët të cilët vinin në atë
xhami. Në fillim fëmijët vinin në xhami për hir të arrave dhe bademeve,
por pak nga pak me kalimin e kohës, ata vinin për hir të pronarit të
arrave dhe krijuesit të arrave dhe në fund u dhanë pas xhamisë dhe
namazit.
Pra, mund të themi që stimulimi mund të ketë shumë efekte.
Përveç stimulimit, veprimi praktik mund t i nxis fëmijët për faljen e
namazit. Pra, duhet mundësuar që fëmijët t i vërejnë prindërit e tyre në
kohën e faljes së namazit dhe ata vetvetiu do ta falin namazin.
Kush e ka realizuar festën e parë të moshës së ngarkimit me
përgjegjësi ndaj Zotit?
Festën e parë të ngarkimit me përgjegjësi ndaj Zotit e ka
mbajtur për vete një dijetar i shquar i quajtur Ibn Tavus nga banorët e
një nga qytetit të Irakut të quajtur Hil-li . Ai organizoi festë kur arriti
në moshën e pubertetit, moshë e cila u ngarkua me përgjegjësi ndaj
Zotit, njerëzve iu dha ushqim, dhe nga ajo kohë e më tutje e përsëriti një
gjë të tillë.
Në qiellin e kaltër
Të gjithë njerëzit e mëdhenj dhe udhëheqësit e fesë Islame gjatë
gjithë jetës së tyre i kanë kushtuar rëndësi të madhe faljes së namazit
dhe marrëdhënieve me Zotin. Imam Homejni (r.a.) gjithashtu që nga
36

ditët e ëmbla të fëmijërisë deri në momentet e fundit të jetës së tij kishte
dashuri ndaj namazit. Këtu do të përmendim katër kujtime nga jeta e
Imamit:
Kujtimi i parë:
Ishte koha e drekës dhe qielli ishte i pastër. Zogjtë cicëronin
nëpër degët e pemëve dhe Imami sapo kishte filluar faljen e namazit të
drekës. Nipi i vogël i Imamit me të parë gjyshin e vet që po falej i shkoi
pranë, bëri ruku sikur Imami dhe më pas ra në sexhde. Kur mbaroi
namazi Imami buzëqeshi, e puthi nipin në ballë dhe i tha: Të lumtë! Të
lumtë! . Pastaj, Imami mori dy libra për fëmijë që ishin të vizatuara plot
me piktura të bukura ia dha nipit dhe tha: Kjo është dhuratë ime për
ty .
Kujtimi i dytë:
Ishte pranvera. Zogjtë fluturonin herë andej e herë këndej.
Imam Homejni po ecte në oborrin e tij dhe me syze në sy po lexonte
gazetën. Në atë kohë, nipi i Imamit erdhi në oborr. Imami e thirri atë
dhe i tha: A e ke falur namazin e drekës dhe të ikindisë? Ai uli kokën
poshtë dhe u përgjigj: Jo . Imami me dashamirësi i tha: Shko dhe fale
namazin sa më shpejtë që mos të pakësohet shpërblimi, për arsye se
namazi në kohën e vet, ka shumë sevape . Nipi i Imamit buzëqeshi dhe
pa u vonuar shkoi për ta falur namazin.
37

PARAFJALË 3
Gëzimi i Fatimes 4
Intervistë me dijetarin e shquar Karaeti: 5
Sexhdeja e zgjatur 8
Vaji i fëmijës 9
Engjëjt e Zotit 9
Gjethet e thata të pemës 10
Pikat e shiut 11
Duaja e natës 11
Momentet e fundit 12
Sexhadet e lagura 13
Festa e adhurimit do të thotë të dashurosh më shumë Zotin 14
Intervistë me fëmijët rreth festës së fillimit të pubertetit 15
Një ditë me dëborë 20
Burimi i pastër 20
Sytë e përlotur 21
Të përgatitemi për falje të namazit 22
Yjet mbi tokë 23
Shikimi domethënës 23
Ezani i parë 24
Si ta falim namazin? 26
Si të themi tekbiretul-ihramin? 26
Nëna e Kuranit 27
Kalaja e madhe 28
Sikur sorrë 28
Kunuti 29
Të mësojmë disa dua nga I Dërguari (s.a.a.) 29
Teshehhud 30
Një pemë në xhennet 30
Tre selamet 30
Namazin duhet ta falim vetëm për Zotin 31
Namazi i fundit 31
Engjëjt e qiellit 33
Intervistë me dijetarin e shquar Beheshti 34
Në qiellin e kaltër 36
38

This document was created with Win2PDF available at http://www.daneprairie.com.
The unregistered version of Win2PDF is for evaluation or non-commercial use only.