Ściągnij - Wiadomości Rolnicze

Ściągnij - Wiadomości Rolnicze Ściągnij - Wiadomości Rolnicze

from wrp.pl More from this publisher

14.07.2013 Views

BUDUJESZ ? REMONTUJESZ ? Nie trać czasu ..... licz z BISTYP-em! Str. 2. Nr 07/2008 (47) • bezpłatny miesięcznik ogólnopolski • www.wrp.pl • ISSN: 1733-4446 Porady prawne s. 4 Pasze z GMO - fakty czy mity s. 18 Czynnik minimum - jak go wykryć s. 8 Dodatki paszowe w żywieniu świń s. 14-15 Roboty! Do roboty… w dojarni s. 24 Wkładka Izb Rolniczych s. 19-22 Dziś trudno mówić, że susza jest anomalią pogodową. Zmiany klimatyczne, ale także błędy człowieka sprawiają, że taki stan powtarza się co roku. Warto zacząć się do tego przyzwyczajać i podejmować możliwe kroki w celu złagodzenia jej skutków. Według ostatnich informacji, susza panuje w prawie połowie gmin w Polsce oraz na obszarze 45% użytków rolnych. Susza zbierze plon Według ostatnich raportów monitoringu suszy prowadzonego przez Instytut Uprawy i Gleboznawstwa w Puławach na zlecenie resortu rolnictwa, obszar Polski pod względem klimatycznego bilansu wodnego (KWB), który obrazuje stopień suszy, jest bardzo zróżnicowany, także pod względem rodzaju uprawy. Według danych za okres od 21 maja do 20 czerwca br. susza wystąpiła na terenie 11 województw. Nie odnotowano jej tylko w 5 woj. tj.: śląskim, małopolskim, świętokrzyskim, lubelskim i podkarpackim. Najgorszą sytuację odnotowano w zbożach jarych, szczególnie w woj. zachodniopomorskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim, lubuskim, wielkopolskim, gdzie prawie 100% gmin jest zagrożonych klęską suszy. Nieco lepiej jest w mazowieckim, a także w części północnej woj. podlaskiego i północnej łódzkiego. W zbożach ozimych sytuacja wygląda korzystniej, szczególnie w woj. mazowieckim, warmińsko -mazurskim, a także pomorskim. W woj. podlaskim susza nie dotknęła wcale upraw ozimych. Niestety wraz z niekorzystną sytuacją pogodową, pogarszają się prognozy plonów. W ubiegłym roku rolnicy zebrali ok. 27 mln ton zbóż z kukurydzą łącznie (ok. 24 mln ton bez kukurydzy). Według szacunków na dzień 20 czerwca br., wykonanych przez Zakład Agrometeorologii i Zastosowań Informatyki IUNG- PIB w Puławach w woj. objętych suszą przewiduje się spadki plonów, w stosunku do średnich wieloletnich dochodzące nawet do 35% w przypadku owsa i 30% dla jęczmienia jarego, pszenicy jarej, rzepaku ozimego i 30% dla buraków cukrowych (Wielkopolska). IUNG ocenia, że w skali kraju należy się spodziewać niższych plonów dla pszenicy ozimej o 3% i rzepaku o 8%. Znacznie gorzej przedstawiają się prognozy dla zbóż jarych. Plony z pszenicy i jęczmienia mają być niższe o 14%, a owsa aż o 18%. U Mirosława Kazimierskiego, rolnika z Glewic (pow. goleniowski, woj. zachodniopomorskie), gospodarującego na 40 ha, najsłabiej z warunkami pogodowymi poradziło sobie żyto. Swoje szacunki obniżyła Izba Zbożowo – Paszowa, która w oparciu o dotychczasowe komunikaty IUNG dokonała korekty w poszczególnych gatunkach zbóż w stosunku do wyjściowej prognozy o ok. 1,8 mln ton. „Początkowo Izba prognozowała, że tegoroczne zbiory nie będą odbiegały od poziomu ubiegłorocznego i wyniosą 27,5 mln ton.” – mówi Maciej Tomasiewicz dyrektor biura Izby. „I tak, pogor- szenia wydajności mogą dać następujące zbiory: pszenica – 8,4 mln ton, żyto – 3,2, jęczmień – 3,5, pszenżyto – 3,9, owies – 1,3, mieszanki – 3,7, kukurydza – 1,7. Łącznie 25,7 mln ton.” Także Krajowa Federacja Producentów Zbóż zmniejsza powszechny optymizm o radykalnie dobrych prognozach zbioru, który jeszcze do niedawna panował wśród analityków rynku. dokończenie na s. 4 Wiadomości Rolnicze Polska Zamów do domu zobacz s. 31 Ankam Partner Rolnika NASZA OFERTA - skup bydła rzeźnego - skup/ sprzedaż cieląt i byczków mięsnych - pośredniczymy w sprzedaży bydła hodowlanego - oferujemy korzystne umowy z rzeźniami - gwarancja terminowych wypłat pieniedzy Zapraszamy do współpracy rmy z Polski Kontakt: tel. 0049/1607052817 Bernhard.Geisler@vionfood.com O P O N Y DO CIĄGNIKÓW I MASZYN ROLNICZYCH UKRAIŃSKIE, ROSYJSKIE, CZESKIE, TURECKIE, POLSKIE, CHIŃSKIE !!!ATRAKCYJNE CENY!!! Dostawa na terenie całego kraju Nowe Opole, ul. Lipowa 18, 08-103 Siedlce tel.: (025) 631 56 23, 631 61 70 • fax: (025) 631 57 55 www.chromex.pl • e-mail: handel@chromex.pl ZBIORNIKI i DYSTRYBUTORY tel./fax (058) 664-91-72 tel. kom. 0603 530 902 mail: en-tank@en-tank.pl

BUDUJESZ ? REMONTUJESZ ? Nie trać czasu ..... licz z BISTYP-em! Str. 2.

Nr 07/2008 (47) • bezpłatny miesięcznik ogólnopolski • www.wrp.pl • ISSN: 1733-4446

Porady prawne

s. 4

Pasze z GMO - fakty czy mity

s. 18

Czynnik minimum - jak go

wykryć

s. 8

Dodatki paszowe w żywieniu

świń

s. 14-15

Roboty! Do roboty… w

dojarni

s. 24

Wkładka Izb Rolniczych

s. 19-22

Dziś trudno mówić, że susza jest anomalią pogodową. Zmiany klimatyczne,

ale także błędy człowieka sprawiają, że taki stan powtarza się co roku.

Warto zacząć się do tego przyzwyczajać i podejmować możliwe kroki w

celu złagodzenia jej skutków. Według ostatnich informacji, susza panuje w

prawie połowie gmin w Polsce oraz na obszarze 45% użytków rolnych.

Susza zbierze plon

Według ostatnich

raportów monitoringu

suszy

prowadzonego przez Instytut

Uprawy i Gleboznawstwa w

Puławach na zlecenie resortu

rolnictwa, obszar Polski pod

względem klimatycznego bilansu

wodnego (KWB), który

obrazuje stopień suszy, jest bardzo

zróżnicowany, także pod

względem rodzaju uprawy.

Według danych za okres od

21 maja do 20 czerwca br. susza

wystąpiła na terenie 11 województw.

Nie odnotowano jej

tylko w 5 woj. tj.: śląskim, małopolskim,

świętokrzyskim, lubelskim

i podkarpackim. Najgorszą

sytuację odnotowano

w zbożach jarych, szczególnie

w woj. zachodniopomorskim,

pomorskim, warmińsko-mazurskim,

lubuskim, wielkopolskim,

gdzie prawie 100% gmin

jest zagrożonych klęską suszy.

Nieco lepiej jest w mazowieckim,

a także w części północnej

woj. podlaskiego i północnej

łódzkiego.

W zbożach ozimych sytuacja

wygląda korzystniej,

szczególnie w woj. mazowieckim,

warmińsko -mazurskim,

a także pomorskim. W woj.

podlaskim susza nie dotknęła

wcale upraw ozimych.

Niestety wraz z niekorzystną

sytuacją pogodową,

pogarszają się prognozy plonów.

W ubiegłym roku rolnicy

zebrali ok. 27 mln ton

zbóż z kukurydzą łącznie

(ok. 24 mln ton bez kukurydzy).

Według szacunków

na dzień 20 czerwca br.,

wykonanych przez Zakład

Agrometeorologii i Zastosowań

Informatyki IUNG-

PIB w Puławach w woj. objętych

suszą przewiduje się

spadki plonów, w stosunku

do średnich wieloletnich

dochodzące nawet do 35%

w przypadku owsa i 30% dla

jęczmienia jarego, pszenicy

jarej, rzepaku ozimego i 30%

dla buraków cukrowych

(Wielkopolska). IUNG ocenia,

że w skali kraju należy

się spodziewać niższych plonów

dla pszenicy ozimej o

3% i rzepaku o 8%. Znacznie

gorzej przedstawiają się

prognozy dla zbóż jarych.

Plony z pszenicy i jęczmienia

mają być niższe o 14%,

a owsa aż o 18%.

U Mirosława Kazimierskiego, rolnika z Glewic (pow.

goleniowski, woj. zachodniopomorskie), gospodarującego

na 40 ha, najsłabiej z warunkami pogodowymi

poradziło sobie żyto.

Swoje szacunki obniżyła

Izba Zbożowo – Paszowa,

która w oparciu o dotychczasowe

komunikaty IUNG dokonała

korekty w poszczególnych

gatunkach zbóż w stosunku

do wyjściowej prognozy

o ok. 1,8 mln ton.

„Początkowo Izba prognozowała,

że tegoroczne zbiory

nie będą odbiegały od poziomu

ubiegłorocznego i wyniosą

27,5 mln ton.” – mówi

Maciej Tomasiewicz dyrektor

biura Izby. „I tak, pogor-

szenia wydajności mogą dać

następujące zbiory: pszenica

– 8,4 mln ton, żyto – 3,2, jęczmień

– 3,5, pszenżyto – 3,9,

owies – 1,3, mieszanki – 3,7,

kukurydza – 1,7. Łącznie 25,7

mln ton.”

Także Krajowa Federacja

Producentów Zbóż zmniejsza

powszechny optymizm o

radykalnie dobrych prognozach

zbioru, który jeszcze do

niedawna panował wśród

analityków rynku.

dokończenie na s. 4

Wiadomości Rolnicze Polska

Zamów do domu

zobacz s. 31

Ankam Partner

Rolnika

NASZA OFERTA

- skup bydła rzeźnego

- skup/ sprzedaż cieląt i byczków mięsnych

- pośredniczymy w sprzedaży bydła

hodowlanego

- oferujemy korzystne umowy z rzeźniami

- gwarancja terminowych wypłat pieniedzy

Zapraszamy do współpracy rmy z Polski

Kontakt: tel. 0049/1607052817

Bernhard.Geisler@vionfood.com

O P O N Y

DO CIĄGNIKÓW

I MASZYN ROLNICZYCH

UKRAIŃSKIE, ROSYJSKIE, CZESKIE, TURECKIE,

POLSKIE, CHIŃSKIE

!!!ATRAKCYJNE CENY!!!

Dostawa na terenie całego kraju

Nowe Opole, ul. Lipowa 18, 08-103 Siedlce

tel.: (025) 631 56 23, 631 61 70

• fax: (025) 631 57 55

www.chromex.pl • e-mail: handel@chromex.pl

ZBIORNIKI i DYSTRYBUTORY

tel./fax (058) 664-91-72

tel. kom. 0603 530 902

mail: en-tank@en-tank.pl

Strona www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

Informacje

Światowy Kongres Rolników w Warszawie

W

dniach 30.05-

7.06 br. odbywał

się w Warszawie

38 Światowy Kongres Rolników

IFAP, którego gospodarzem

był Krajowy Związek

Rolników, Kółek i Organizacji

Rolniczych. Przez

tydzień ponad 400 producentów

rolnych przybyłych

z całego świata dyskutowało

wspólnie o problemach i wyzwaniach

stojących przed

rolnictwem.

Jednym z głównym tematów

dyskusji były zmiany klimatyczne

i ich wpływ na globalne

rolnictwo. Rolnicy zastanawiali

się także gdzie leżą

przyczyny głodu na świecie,

skoro wiele krajów przyznaje

się do nadprodukcji żywności.

Dyskutowano także nad przyszłością

bioenergii i paliw odnawialnych

i miejscu jakie będzie

ogrywało w tym sektorze

rolnictwo.

Peter Gemelke z IFAP, przypomniał,

że świat przyjął protokół

z Kioto, który mówi o re-

TV

dukcji gazów cieplarnianych.

„Jeśli nie będziemy aktywni w

tym temacie, w końcu narzuci

nam się pewne ograniczenia”

- ostrzegał.

Zgromadzeni delegaci

szybko włączyli się w dyskusję.

- W jakim stopniu nasze rolnictwo

wpływa na zwiększenie

emisji gazów cieplarnianych

do atmosfery? – pytali delegaci.

Przedstawiciele organizacji

rolniczych z Afryki zwracali

także uwagę na widoczne

dziś efekty zmian klimatycznych.

Wtórowali im Holendrzy

ostrzegając o wciąż podnoszącym

się stanie wód.

O zwiększenie badań nad

przyczynami efektu cieplarnianego

apelowali Kolumbijczycy.

Przypomnieli, że jeszcze

do niedawna za ten stan rzeczy

obwiniano kraje wycinające

masowo tereny leśne. Dziś

wskazuje się na przemysł, ale

i rolnictwo.

Podkreślano, że w Europie

przetwarza się już płody

NOWOŚĆ na

Jesteś zainteresowany filmem komercyjnym?

Zadzwoń: Lidia: 091 884 65 48; Jagoda: 091 884 65 47

rolne na energię, ale np. w

Afryce termin ten jest jeszcze

zupełnie nieznany. „Rolnicy

w Afryce nie wiedzą na

czym polega produkcja biopaliw”

- podkreślali przedstawiciele

z Kenii. Ponadto Afrykanie

pytali, czy produkcja biopaliw

nie będzie odbywała się

kosztem produkcji żywności,

której na ich kontynencie jest

za mało.

Natomiast przedstawiciel

Urugwaju stwierdził, że rolnicy

demonizują temat biopaliw, na

których można tylko zyskać,

przy odpowiedniej polityce.

Brazylijczycy apelowali o wykorzystanie

do produkcji energii

także wiatru i słońca. Tunezyjczycy

przypomnieli jednak,

że już od lat 80-tych mówi się o

pozyskiwaniu energii słonecznej,

i do dziś się tego nie robi w

większej skali.

Debata była także dobrą

płaszczyzną do zwrócenia

uwagi na problemy z jakimi

borykają się rolnicy z różnych

krajów. Okazuje się, że w Indiach

ponad 1,5 tys. farmerów

rocznie popełnia samobójstwo,

gdyż nie potrafi wyżywić

rodziny z gospodarstwa.

W kraju tym panuje ogromy

wyzysk. Przedstawiciel z Indii

zaapelował dość wyraź-

www.wrp.pl

nie o pomoc w tej sprawie do

IFAP-u. Przedstawiciele z Kenii

skarżyli się na to, że tamtejsi

rolnicy nie otrzymali pieniędzy

od swojego rządu za

zalesianie gruntów rolnych.

Teraz zostali bez możliwości

wyprodukowania pożywienia

i bez pieniędzy. Kenijczycy zaapelowali

do afrykańskich organizacji

rolniczych o wyjaśnienie

tej kwestii.

Kongres zakończył się pozytywnym

akcentem dla strony

Polskiej. W. Serafin, prezes

KZRKiOR, został wybrany

do władz Komitetu Wykonawczego

IFAP. To pierwszy

Polak w historii, który zasiadł

we władzach tej organizacji.

Natomiast nowym prezydentem

IFAP został Ajay Vashee,

przewodniczący Południowo

-Afrykańskiej Konfederacji

Związków Rolniczych. Zastąpił

on na tym stanowisku

Jacka Wilkinsona.

IFAP, czyli Światowa Federacja

Producentów Rolnych

powstawała w 1946 r. Organizacja

ta reprezentuje ponad

600 milionów gospodarstw

rodzinnych, zgrupowanych

w 115 organizacjach narodowych

z 88 krajów.

MS/WRP

redakcja@wrp.pl

Pierwszy w Polsce serwis internetowy dla rolników z materiałami wideo.

Filmy promocyjne, okolicznościowe, reportaże, wywiady, relacje z ważnych wydarzeń

dotyczących rolnictwa, wypowiedzi i komentarze specjalistów i polityków.

Jednym z głównym tematów dyskusji były zmiany klimatyczne

i ich wpływ na globalne rolnictwo. Rolnicy

zastanawiali się także gdzie leżą przyczyny głodu na

świecie.

Możliwość połączenia tekstu z filmem.

Możliwość umieszczania własnych materiałów filmowych związanych

z rolnictwem

Dodatkowa promocja połączona z publikacją w gazecie

Banery flash, mieszane, teksty sponsorowane, ciekawe linki, codziennie nowe informacje

Pod patronatem WRP: Konferencja „Szkody łowieckie w

rolnictwie”. Pod patronatem „Polskiej Wsi” oraz „Wiadomości

Rolniczych Polska” w dniu 7 lipca 2008 roku o godzinie 11.00

w Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego Gdańsk – Oddział

Stare Pole, Pomorska Izba Rolnicza organizuje konferencję

„Szkody łowieckie w rolnictwie”.

Głównym celem konferencji jest przedstawienie narastającego

problemu szkód łowieckich na gruntach rolnych oraz

uświadomienie konieczności zmian w prawodawstwie polskim

w zakresie rozwiązań związanych głównie z odszkodowaniami

łowieckimi. W trakcie obrad, które prowadził będzie

Zenon Bistram, prezes PIR poruszony zostanie również temat

rekultywacyjnego wapnowania gleb w Polsce, ze szczególnym

uwzględnieniem obszaru województwa pomorskiego.

W konferencji uczestniczyć będą parlamentarzyści, przedstawiciele

administracji rządowej, administracji samorządowej

i środowisk rolniczych.

WOC, red. WRP

CENTRALNA BIBLIOTEKA ROLNICZA

n 17 mln euro dla francuskich hodowców owiec. Minister

rolnictwa Francji ogłosił rozpoczęcie programu wspierania

hodowców owiec, na który przeznaczono łącznie 17mln euro.

Z tej sumy 3 mln euro przeznaczone będzie na obniżenie podatków,

a 14 mln euro na rekompensowanie strat rolników.

Aby skorzystać z programu rolnik musi posiadać co najmniej

100 owiec - maciorek, a jego gospodarstwo musi być wyspecjalizowane

w owczarstwie w co najmniej 30%.

(Agar Europe 2008, nr 2308, s. N/2) W.M.

n Trudna sytuacja litewskich hodowców świń. Na Litwie

stale wzrasta liczba hodowców świń, którzy rezygnują z dotychczasowej

produkcji. Ubiegły rok był dla nich najgorszy

od czasu odzyskania niepodległości. Fermy trzody chlewnej

są masowo kupowane przez duńskich rolników, którzy nie

mogą w swoim kraju uzyskać pozwolenia na rozszerzenie

produkcji. Koszty produkcji na Litwie podwoiły się w ciągu

roku, przede wszystkim na skutek wzrostu kosztu pasz. Niedochodowe

stały się nawet fermy liczące kilka tysięcy świń.

Są one sprzedawane lub zmienia się ich specjalizacja – najczęściej

przestawiane są na produkcję zbóż, drobiu lub bydła.

Litwini domagają się zmiany zasad wspierania eksportu

w Unii Europejskiej tak, aby wspomóc swoich producentów

żywca wieprzowego. Obecnie według zasad unijnych dopłaca

się 31 euro do 100 kg mrożonego mięsa eksportowanego do

krajów trzecich. Z Litwy eksportuje się głównie żywe świnie.

W ubiegłym roku sprzedano ich 150 tys. do Rosji.

(Agra Europe 2008, nr 2306, s. N/4) W.M.

n Wysokie ceny ziemi w Holandii. Ceny gruntów rolnych

w Holandii osiągane od października 2007 r. do kwietnia

2008 r. wzrosły średnio do 45 tys. euro/ha. W ciągu roku

zwiększyły się one przeciętnie o 50%, a w niektórych regionach

podwoiły się. W prowincjach centralnych osiągały

one 67500-75000 euro/ha. Wzrost cen przypisywany jest

dobrym wynikom finansowym uzyskanym w poprzednim

roku w produkcji roślinnej i mleczarskiej.

(Agra Europe 2008, nr 2308, s. N/4) W.M.

n Spadek liczby tuczników w Unii Europejskiej. Rok 2007

był rekordowy pod względem produkcji tuczników w Unii

Europejskiej. Ich liczba osiągnęła 259 mln sztuk. Ocenia się,

że w bieżącym roku zmniejszy się ona jednak o 1,6%, głównie

ze względu na słabą opłacalność produkcji. Według niemieckich

analityków mimo że konsumenci płacą więcej za

mięso, producenci otrzymują za nie o 10% mniej niż dwa

lata temu. Od początku 2007 r. koszt pasz zwiększył się o

45-50%. Straty producentów w przeliczeniu na 1 tucznika

wynoszą 23-40 euro. Szacuje się, że największy spadek produkcji

wystąpi w Polsce (o 6,7-23%). W Niemczech wyniesie

on 1,8%. Natomiast w Holandii produkcja tuczników

zwiększy się o 1%.

(Agra Europe 2008 , nr 2308, s. M/6) W.M.

Nr 07/ 008 (47)

www.wrp.pl

Strona

Strona 4 www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

Na Państwa pytania,

natury prawnej,

w każdy

czwartek w godz.

16.00-18.00, pod

nr. telefonu 667

969 956 odpowiada

prawnik Wojciech

Lignowski

(na zdj.). Pytania

można również

kierować listownie

na adres redakcji

WRP lub e-mail:

redakcja@wrp.pl

Prowadzę gospodarstwo rolne, do

którego nie doprowadzono wody. Wójt

odmawia doprowadzenia, tłumacząc

się brakiem środków i oddaleniem gospodarstwa

od zwartej zabudowy wsi. Czy gmina nie ma

obowiązku zapewnić wody wszystkim jej mieszkańcom?

Co do zasady można stwierdzić, iż ma Pan rację uważając,

że do obowiązków gminy winno należeć zaopatrzenie

swoich mieszkańców w wodę. Prawodawca nałożył taką

powinność na gminę, stwierdzając w art. 7 ust. 1 pkt 3)

ustawy o samorządzie gminnym, że zaspokajanie zbiorowych

potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy,

które w szczególności obejmują sprawy m.in. wodociągów

i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji itp. Pobieżna lektura

powyższego przepisu pozwala na wysunięcie wniosku o

odpowiedzialności odszkodowawczej gminy na wypadek

nie wywiązania się z jej zadań własnych, w tym z zaopatrzenia

w wodę. Ustawodawca zdając sobie sprawę ze słabości

finansowej i znacznych ograniczeń w tym zakresie

naszych samorządów gminnych postanowił podzielić owe

zadania własne na dwie grupy, tj. na zadania o charakterze

obowiązkowym i odmiennym. Zgodnie z zapisem ust. 2

art. 7, to ustawy szczegółowe mają określać, jakie zadania

są obligatoryjne. Ustawą o charakterze szczegółowym jest

Rolnik pyta, prawnik odpowiada

ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym

odprowadzaniu ścieków, która ogranicza się jedynie w art.

3 ust. 1 do wyrażenia, że zbiorowe zaopatrzenie w wodę i

zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym

gminy. Nie ma tu mowy o jej obowiązkowym charakterze.

Konsekwencją takiego unormowania jest brak możliwości

uznania, iż po stronie gminy, która nie wypełniła

obowiązku zaopatrzenia w wodę pewnej grupy mieszkańców,

rodzi się odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu

szkód i utrudnień jakie taka grupa mieszkańców odczuwa

z powodu braku wodociągów. Oczywiście można w szczególnie

uzasadnionych przypadkach, kiedy gmina w sposób

rażący lub dyskryminujący pomija niektórych swoich

mieszkańców w omawianym zakresie, dochodzić w drodze

postępowania sądowego stosownej rekompensaty.

Jestem członkiem wspólnoty gruntowej

w postaci pastwiska. Część członków tej

wspólnoty składa wnioski i otrzymuje

dopłaty na tę działkę tak jakby byli jedynymi

osobami, którym przysługuje do tego prawo. Czy

taki stan rzeczy jest zgodny z prawem?

Wspólnoty gruntowe reguluje ustawa o zagospodarowaniu

wspólnot gruntowych, która na mocy art. 14 ust.

1 nakłada na członków wspólnoty powinność utworzenia

spółki do sprawowania zarządu na wspólnotą i do właściwego

zagospodarowania gruntów wchodzących w skład

tej wspólnoty. Wobec czego ważnym dla udzielenia poprawnej

odpowiedzi jest ustalenie, czy taka spółka została

rzeczywiście utworzona. Jeżeli odpowiedź jest twierdząca,

to potrzeba sięgnąć po statut takiej spółki i przeanalizować

jego zapisy pod kątem praw i obowiązków członków

wspólnoty. Wówczas będzie można udzielić wyczerpującej

odpowiedzi. Niezależnie od postanowień statutu, które

muszą być zgodne z ustawą, można pewne fundamentalne

zasady obowiązujące we wspólnotach gruntowych wskazać.

Jedną z nich jest zasada, że każda z osób mająca prawo

udziału we wspólnocie jest obowiązana ponosić obciąże-

Susza zbierze plon

Rolnicy będą mogli liczyć na pomoc. W wielu woj. trwa

obecnie ocenianie sytuacji. Specjalne komisje szacują straty.

Dopiero po przekazaniu tych danych, wojewoda może wystąpić

do ministra rolnictwa o przydział puli na kredyty

klęskowe. Rolnicy będą mogli ubiegać się o nie w ARiMR,

która ma podpisane specjalne umowy z bankami na udzielanie

takich pożyczek.

Rolnicy, którzy odnotują spadek plonów będą mogli skorzystać

także z odszkodowań z dopłatą państwa, pod warunkiem,

że w porę ubezpieczyli swoje uprawy.

dokończenie ze s. 1

„Minione lata nie raz pokazały,

jak trudno jest prognozować

zbiory” – mówi Zbigniew

Kaszuba, prezes Federacji.

„Stąd, jako producenci z

pewnością wykazujemy daleko

idący umiar w przeciwieństwie

do analityków rynku. Taką sytuację

znów mamy, niestety, w

bieżącym roku, gdzie już dzisiaj

w dużej części Polski Północnej

wystąpiła i trwa nadal głęboka

susza. KFPZ szacuje więc,

że w tym roku plony wyniosą

nieco poniżej 24 mln ton bez

kukurydzy.”

To i tak lepiej niż w roku

2006, kiedy cały kraj ogarnęła

klęska suszy. Wtedy zebrano

ok. 20 mln ton zbóż (bez kukurydzy),

co było najsłabszym

wynikiem od co najmniej kilkunastu

lat.

Rolnicy potwierdzają złą

sytuację. W wielu gospodar-

stwach plony będą niższe nawet

o 50%. U Mirosława Kazimierskiego,

rolnika z Glewic

(pow. goleniowski, woj. zachodniopomorskie),gospodarującego

na 40 ha, najsłabiej z

warunkami pogodowymi poradziło

sobie żyto.

- „Uprawiam przeważnie

zboża ozime. Mam tutaj słabe

gleby, 4, 5 i 6 klasy” – mówi

M. Kazimierski. „Oziminy

posiałem w drugiej połowie

października. Na początku

wschody były dobre. Na jesień

pryskałem tylko na miotłę

zbożową. Zboża dobrze przezimowały.

Sytuacja zmieniła

się po kwietniowych opadach

śniegu. W niektórych miejscach

plantacja żółkła. Później

zboże odbiło. Niestety później

przyszła susza. Brak opadów

odbił się na uprawach, szczególnie

na życie. Jeśli chodzi

o zbiory to z żyta nie będzie

więcej niż 2 tony z ha, w ubiegłym

roku było 4 tony. Trochę

lepiej będzie z pszenicą, do 5

ton z ha.”

Pan Mirosław uprawia trzy

gatunki zboża ozimego: żyto,

pszenicę, jęczmień oraz owies.

Na największym stanowisku

rośnie żyto – 23 ha i pszenica

– 12 ha. Rolnik nie prowadzi

intensywnej uprawy. Stosuje

mało zabiegów. Wiosną wykonał

tylko jedno nawożenie.

Słaba gleba wymaga także

dość intensywnego wapnowania.

Warto zauważyć, że pojęcie

suszoodporności gatunków i

całych upraw, zależy w równej

mierze od agrotechniki, jak

również od samych odmian.

Problem suszy jest oczywiście

spowodowany trwałymi i

szybkimi zmianami klimatycznymi.

Warto jednak zwrócić

uwagę na statystyki mówiące

o systematycznym stepowieniu

gruntów rolnych na terenie

naszego kraju. Około 60%

powierzchni uprawnych zagrożonych

jest stepowieniem lub

proces ten następuje, z czego

28% zagrożonych jest erozją

wietrzną. Sprzyja temu intensywna

produkcja rolna. Powoduje

ona stopniowe zamieranie

życia mikrobiologicznego

w glebie. Dotknięte tym pro-

blemem jest środowisko życia

organizmów glebowych (w 30.

centymetrowej warstwie gleby,

na powierzchni jednego hektara

żyje ok. 25 ton organizmów

glebowych – 10 ton to

bakterie, 10 ton to grzyby w

postaci grzybni znajdującej się

pod powierzchnią ziemi (nie

mylić z owocnikami grzybni,

które rosną w lesie), pozostała

część – 5 ton, to większe

organizmy - w tym owady i

dżdżownice, gryzonie, itp. Brak

nawożenia obornikiem, a co za

tym idzie, niekorzystny bilans

mikroorganiczny, częsta orka,

doprowadzają do systematycznego

osuszania gruntów poprzez

ograniczenie sorpcyjności

gleby. Większa część wód

opadowych spływa z pól po

powierzchni lub paruje niż

wsiąka w nią.

Jak mówi Józef Pawela, rolnik

ze wsi Wylatowo w woj kujawsko-pomorskim

– na moich

plantacjach panuje oczywiście

susza spowodowana brakiem

opadów. Od siedmiu lat stosuję

ulepszacz glebowy (Użyźniacz

Glebowy przyp. red.). Ziemia

nie jest zbita. Proszę zobaczyć

ten łan pszenicy. Czy jemu coś

brakuje? Ale moje pola nie są

tak wysuszone i twarde jak u sąsiadów.

Gleba, mimo że sucha,

jest luźna. Widać to w uprawie

nia z tym związane, ale również nie można jej pozbawiać

prawa do udziału w korzyściach, jakie prawo udziału ze

sobą niesie. Podobne stanowisko wyraził Wojewódzki Sąd

Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 24 sierpnia

2005 r. (II SA/Ke 230/05) stwierdzając, że brak ustaleń organów

co do tego, że dana osoba należy do uprawnionych

we wspólnocie, stanowi naruszenie obowiązku dokładnego

wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, co w konsekwencji

daje podstawę wznowienia postępowania. W przedmiocie

dopłat, o których jest mowa w pytaniu wymaga zauważyć,

iż jako członek wspólnoty ma Pan pełne prawo do dopłat

uzyskiwanych na wspólnotowe grunty w wysokości odpowiadającej

pańskiemu udziałowi.

Nasza spółka corocznie ponosi znaczne

straty z powodu szkód regularnie wyrządzanych

przez gęsi gęgawa. W kole łowieckim

odmówiono nam wypłaty odszkodowania.

Czy można coś z tym problemem zrobić.

Domniemam, że koło łowieckie odmówiło zajęcia się tą

sprawą uzasadniając swoje stanowisko zapisami ustawy

Prawo łowieckie. Rzeczywiście ustawa zwalnia dzierżawców

obwodów łowieckich (koła łowieckie) za szkody wyrządzone

w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie,

jelenie, daniele i sarny oraz przy wykonywaniu polowania.

Gatunek zwierzyny, który powoduje straty w uprawach

spółki, ani nie został ujęty w tym katalogu ani, co

gorsza, nie należy do zwierząt łownych objętych całoroczną

ochroną. Gdyby gęsi gęgawa były zwierzętami łownymi objętymi

całoroczną ochroną, to wówczas odpowiedzialnych

za wyrządzane przez nie szkody byłby Skarb Państwa. Niestety,

ale w zaistniałej sytuacji jedyną możliwością zabezpieczenia

się przed ponoszeniem strat z powodu szkód w

uprawach jest zawarcie stosownej umowy ubezpieczenia.

Nietrudno w tym miejscu zauważyć, iż przedstawiony przypadek

jest kolejnym przykładem na to, że ustawa Prawo

łowieckie winna być jak najszybciej przedmiotem gruntownej

nowelizacji. n

Proszę zobaczyć ten łan pszenicy. Czy jemu coś brakuje?

Ale moje pola nie są tak wysuszone i twarde

jak u sąsiadów. - mówi Józef Pawela, rolnik ze wsi

Wylatowo w woj. kujawsko-pomorskim

cebuli, pszenicy, rzepaku i truskawkach.

Tutaj samo nawożenie

nie wystarczyłoby na pewno.

Pracownice pielące cebulę potwierdzają,

że u mnie gleba jest

bardzo luźna. Mają porównanie

z innymi polami na których

pracują.

Józef Pawela prowadzi gospodarstwo

specjalistyczne o

powierzchni 55 ha, o profilu

typowo roślinnym. Ziemie

na jego stanowiskach to przewaga

kl. IV i IIIb. Produkuje

8/9 gatunków roślin, 50% okopowe,

20% owoce miękkie (porzeczka

i truskawki), brokuły,

reszta to zboża.

M. Simiński, D. Alankiewicz

WRP

Nr 07/ 008 (47)

Rzepak jest najważniejszą rośliną oleistą w Polsce. Bardzo popularne jest

stosowanie oleju rzepakowego głównie w przemyśle spożywczym. Od niedawna

znaczenie rzepaku wzrosło poprzez możliwość używania oleju (po

poddaniu chemicznej przeróbce) jako ekologicznego paliwa do silników

Diesla.

Samosiewy rzepaku w zbożach

i samosiewy zbóż w rzepaku

W związku z rozszerzeniem

areału

uprawy rzepaku pojawia się

problem samosiewów tej rośliny

w uprawach zbóż ozimych,

w stanowiskach po rzepaku.

Przy sprzęcie rzepaku

część nasion osypuje się na

polu uprawnym. Ze względu

na krótki okres jaki pozostaje

na przygotowanie roli pod zasiewy

zbóż ozimych, często

mamy do czynienia z obecnością

samosiewów rzepaku

w oziminach. Przy dużym nasileniu

zachwaszczenia zwalczanie

chwastów metodami

agrotechnicznymi jest niewystarczające

i wtedy należy zastosować

środki chemiczne

zgodnie z założeniami dobrej

praktyki ochrony roślin

(tab. 1). W określeniu potrzeby

wykonania zabiegu pomocne

są progi szkodliwości,

tj. taka liczba chwastów,

przy której wartość spodziewanej

utraty plonu przewyższa

koszt wykonania zabiegu

ochronnego.

W kraju występuje wysycenie

płodozmianu zbożami

i w związku z tym zboża często

są przedplonem dla innych

roślin.

W praktyce rzepak ozimy

jest najczęściej uprawiany po

jęczmieniu jarym i ozimym

albo innych roślinach kłosowych

np. po pszenicy. Spełnia

wówczas rolę rośliny „łamiącej”

długie następstwo

zbóż po sobie. Zboża jako

Gatunek zboża Nazwa środka Dawka na ha Termin wykonania zabiegu

Jęczmień ozimy Expert 60 WG 0,4-0,6 l Stosować od momentu szpilkowania do końca

wegetacji jesiennej. Chwasty podczas zabiegu

powinny być jak najmłodsze.

Pszenica ozima Racer 250 EC 1-2 l Stosować do 2 dni po siewie

Chwastox M 210 SL

(na różne kapustowate)

5 l Stosować od początku do końca fazy krzewienia

(do końca wegetacji jesiennej). Nie stosować

podczas temperatury poniżej 8-10 0 C

Pszenżyto ozime Racer 250 EC 1-1,5 l Stosować do 2 dni po siewie

/głównie na kapustowate/

Agrosulfuron 750 WP

Legan 75 WG

Żyto ozime Racer 250 EC

Mocarz 75 WG

przedplony powodują jednak

duże zachwaszczenie

rzepaku samosiewami (na

skutek długotrwałej uprawy

zbóż zmniejsza się zawartość

próchnicy, pogarsza się struktura

gleby i jej stan fitosanitarny).

W przypadku silnego

zachwaszczenia rzepaku samosiewami

zbóż nieodzowna

jest ochrona chemiczna plantacji

rzepaku – tabela 2.

Samosiewy zbóż stanowią

silną konkurencję dla młodych

siewek rzepaku. Powodują

nadmierne wyniesienie

pąka wierzchołkowego i osłabienie

roślin, co prowadzi do

wymarzania rzepaku. Rzepak

gromadzi wówczas mniej suchej

masy i w związku z tym

występują wypady roślin w

czasie zimy. Wskaźnik zawar-

20-25 g

1-1,5 l

0,2 kg

tości suchej masy w rzepaku

przed zimą powinien przekroczyć

1,5 g/roślinę rzepaku

dla uzyskania prawdopodobieństwa

przetrwania zimy

w polskich warunkach.

Wymienione w tabelach

środki chemiczne należy stosować

zgodnie z treścią etykiety-

instrukcji stosowania

środka ochrony roślin. Zaleceniem

Dobrej Praktyki

Ochrony Roślin jest zsynchronizowanie

właściwego

terminu stosowania, wykorzystanie

sprzyjających warunków

klimatycznych, prawidłowej

techniki zabiegu i

zużycie wymaganej ilości cieczy

użytkowej w celu stosowania

niższej z zalecanych

dawek środka ochrony roślin.

n

Tabela 1. Zwalczanie samosiewów rzepaku w zbożach (według zaleceń IOR-PIB)

Stosować od fazy 2 liści do końca krzewienia (do

końca wegetacji jesiennej)

Stosować do 2 dni po siewie

Stosować wiosną od fazy 3 liści do końca fazy

krzewienia

Tabela 2. Zwalczanie samosiewów zbóż w rzepaku (na podstawie zaleceń IOR-PIB)

Ochrona rzepaku Nazwa środka

Samosiewy zbóż w fazie

2-4 liści i jednoroczne

jednoliścienne. Na chwasty

w nieco starszych fazach

należy stosować środek

chemiczny w wyższych

dawkach, bądź jeśli

to możliwe łącznie z

adiuwantami

Agil 100 EC

Arrow 240 EC + Atplus 80 EC

Arrow 240 EC + Olbras 88 EC

Focus Ultra 100EC

Fusilade Forte 150 EC

Gallant Plus 104 EC

Graman 050 EC

Leopard 05 EC

Pantera 040 EC

Perenal 104 EC

Select 240 EC* + Atpolan 80 EC

Select 240 EC* + Olbras 88 EC

Select Super 120 EC

Targa Super 05 EC

Dawka

na ha

0,5-0,8 l

0,4 + 1,5

1-1,5 l

0,5-1 l

0,5 l

0,75-1 l

1-1,5 l

0,5 l

0,4 + 1,5 l

0,8 l

1-1,5 l

Termin wykonania zabiegu

Jesienią w fazie od 2 liści rzepaku

lub wiosną po ruszeniu wegetacji

nie później niż do początku fazy

strzelania rzepaku w pędy.

W sprzyjających warunkach dawki

niektórych graminicydów można

obniżyć o 20-25% (nie poniżej

najniższej zalecanej dawki) stosując

je łącznie z adiuwantami Atpolan

80 EC, Olbras 80 EC, Olejna 85

EC. Adiuwanty można również

stosować (nie zmniejszając dawki)

gdy zwalczane chwasty przekroczyły

nieco fazę największej wrażliwości.

www.wrp.pl

Strona

Strona

dr Józefa Harasim

Zakład Uprawy Roślin Pastewnych

IUNG -PIB

Oprócz roli paszowej

pastwisko polowe

spełnia także rolę

ekologiczną, gdyż przywraca

glebie żyzność i aktywność

biologiczną, a jego następcze

oddziaływanie (dzięki

naturalnemu nawożeniu

przez odchody zwierzęce)

jest o około 10% korzystniejsze

niż w przypadku

koszonego krótkotrwałego

użytku zielonego.

Najbardziej odpowiednim

przedplonem dla mieszanek

pastwiskowych są rośliny

okopowe uprawiane na

oborniku, które zostawiają

glebę dobrze spulchnioną

i rozdrobnioną, co ułatwia

siew nasion i równomierność

wschodów. W badaniach

IUNG plony uzyskiwane

z pastwiska założonego

po ziemniaku uprawianym

na oborniku były

o 50% większe niż plony po

jęczmieniu uprawianym w

długim okresie po oborniku.

Do bardzo dobrych przedplonów

zalicza się również

rzepak ozimy. Niewskazana

jest uprawa pastwiskowych

mieszanek motylkowato-trawiastych

po koniczynie, lucernie

i innych motylkowych

ze względu na „zmęczenie”

gleby. Pastwisko polowe jest

dobrym przedplonem dla

takich roślin jak: ziemniak,

burak, kukurydza, jęczmień,

pszenica, owies, rzepak.

Na pastwiska polowe najlepiej

wysiewać mieszanki motylkowato-trawiaste,

które

dzięki zdolności wiązania

azotu atmosferycznego przez

roślinę motylkowatą nie wymagają

wysokiego nawożenia

tym składnikiem. Dobór

komponentów do mieszanek

zależy głównie od warunków

klimatyczno-glebowych. Na

gleby żyźniejsze i zwięźlejsze

przydatne są: kostrzewa łąkowa,

tymotka łąkowa, życica

trwała, wiechlina łąkowa

i kostrzewa trzcinowa. Natomiast

na gleby lżejsze i okresowo

przesychające nadają

się kupkówka pospolita i

kostrzewa czerwona (forma

rozłogowa). Kupkówka pospolita

jest gatunkiem kon-

¨

kurencyjnym dla życicy

trwałej i dlatego połączenie

obu traw w jednej mieszance

ogranicza konkurencję każdej

z nich względem gatunków

słabszych, a zwłaszcza

koniczyny białej.

Z roślin motylkowatych

najbardziej przydatną do

mieszanek na pastwiska

jest koniczyna biała, która

dobrze znosi przygryzanie

i udeptywanie, a ruń z jej

udziałem jest bardziej stabilna

w plonowaniu niż mieszanki

trawiastej. Mieszanki

koniczynowo-trawiaste dostarczają

paszy smakowitej,

delikatnej i zarazem bogatej

w białko o korzystnym składzie

aminokwasowym, dlatego

są chętniej wyjadane i

wykorzystywane przez zwierzęta.

W rejonach o łagodnych

zimach dobrą mieszanką na

dwuletnie użytkowanie jest

zestaw 2 gatunkowy - życica

trwała 60–70% + koniczyna

biała 40–30%. Bardziej uniwersalną

mieszanką na dłuższe

użytkowanie w warun-

www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

Pastwiska polowe są doskonałym źródłem paszy w letnim żywieniu przeżuwaczy. Zakładane zazwyczaj

w sąsiedztwie budynków inwentarskich dostarczają paszy tańszej niż pasze konserwowane jak

kiszonka i siano. Bezpośredni wypas bydła i owiec na pastwisku pozwala na zmniejszenie zużycia

pasz treściwych. Poprawia się również kondycja i wydajność zwierząt.

Pastwiska na gruntach ornych

kach dobrego uwilgotnienia

jest zestaw 5 gatunkowy o

składzie: życica trwała 35%

+ kostrzewa łąkowa 25%

+ tymotka łąkowa 15% +

wiechlina łąkowa 10% +

koniczyna biała 15%. Natomiast

na gleby lżejsze i

okresowo suche może być

wysiana mieszanka o składzie:

życica trwała 35% +

kostrzewa czerwona 20%

+ kupkówka 10% + wiechlina

łąkowa 10% + koniczyna

biała 20% + komonica

5%. Mieszankę siewną

na pastwiska polowe można

wzbogacić nasionami ziół

(ok. 5 %), zwłaszcza kminku

i babki lancetowatej. Podniosą

one smak i wartość

pobieranej przez zwierzęta

zielonki. Przed siewem należy

dokładnie wymieszać

nasiona, a w czasie siewu

również dość często mieszać

je w skrzyni siewnika,

aby uniknąć rozwarstwienia.

Głębokość umieszczenia

nasion powinna wynosić

1-1,5 cm, w rzędy 10-15 cm.

Rolę zbyt pulchną przed siewem

należy zwałować stosując

wał gładki.

Spośród motylkowatych

drobnonasiennych do mieszanek

wysiewanych na pastwiska

polowe mogą być

zastosowane również takie

rośliny, jak: komonica rożkowa,

esparceta, lucerna

i koniczyna łąkowa. Rola

komonicy i esparcety nabiera

znaczenia zwłaszcza

na gruntach suchych, gdzie

koniczyny zawodzą. Główne

zalety komonicy to długotrwałość,

dobra wartość pastewna

oraz niskie wymagania

glebowo-klimatyczne.

Jej wadą jest gorzki smak

zielonki w czasie kwitnienia,

dlatego należy ją spasać

przed wystąpieniem tej

fazy rozwojowej.

Pastwiska polowe można

zakładać wiosną (kwiecień -

maj) lub latem (koniec lipca,

sierpień - pierwsza połowa

września). Bardzo ważne

jest, aby siewu nasion dokonać

w dostatecznie uwilgotnioną

glebę i starannie uprawioną

rolę. Jeżeli gleba ma

odczyn kwaśny (pH < 5,0),

to należy ją zwapnować, najlepiej

pod przedplon mieszanki,

lub po jego zbiorze.

Na gleby lżejsze stosuje się

wapno węglanowe, na cięższe

- tlenkowe. Wiosną mieszankę

pastwiskową można

wysiać w siewie czystym lub

w roślinę ochronną. Siew

Mieszanka pastwiskowa o składzie: koniczyna biała

20%, życica trwała 30%, kostrzewa łąkowa 30% i

tymotka łąkowa 20%.

czysty stosuje się na polach

nie zachwaszczonych. Roślinę

ochronną, najczęściej

stanowią zboża jare (owies,

zbierany na zielonkę lub

jęczmień na ziarno). Latem

pastwisko zakłada się bez

rośliny ochronnej. W północnych

i wschodnich rejonach

kraju wysiew letni powinien

być wykonany najpóźniej

do końca sierpnia, a

w pozostałych rejonach jest

możliwy nawet do połowy

września.

Pielęgnację mieszanek zaczyna

się w roku siewu stosując

w razie potrzeby 1 lub

dwukrotne przykoszenie

chwastów. Pierwszy pełny

odrost należy skosić, a następny,

jesienny (we wrześniu)

można wypasać stosując

zasadę krótkiego wypasu.

Jeżeli po zbiorze ściernianki,

z powodu niekorzystnych

warunków nie

przeprowadzono wypasu to

należy zwałować pastwisko.

Mieszanki z siewu letniego

nie należy wypasać, tylko

dobrze wyrośnięty odrost

trzeba przykosić, a następnie

zwałować zasiew przed

nastaniem zimy. Natomiast

mieszankę słabo wyrośniętą

pozostawia się na zimę bez

przykoszenia, a po przezimowaniu

pierwszy odrost

należy skosić, zaś następne

wypasać. W latach pełnego

użytkowania pierwszy wypas

należy przeprowadzić

przy wysokości runi 10 –12

cm. Opóźnienie wypasu powoduje

pogorszenie jakości

paszy pobieranej przez

zwierzęta i hamuje krzewienie

traw w następnym odroście.

Niezbędnymi zabiegami

pielęgnacyjnymi w latach

pełnego użytkowania

są: 1 lub 2 - krotne koszenie

niedojadów i rozrzuca-

nie łajniaków w celu utrzymania

równo rosnącej runi

pastwiskowej. W okresach

suszy bardzo wskazanym

zabiegiem jest deszczowanie

pastwiska, które w takich

warunkach korzystniej

działa na roślinność niż nawożenie

azotem.

Nawożenie mineralne pastwiska

polowego, zwłaszcza

azotem zależy od udziału

motylkowatych w runi i

wynosi 60 – 120 kg N/ha.

Większe dawki stosuje się

przy mniejszym udziale motylkowatych.

Azot stosuje się

najczęściej w formie saletry

amonowej w dawkach podzielonych,

na ogół jednakowych

pod kolejne odrosty, a

pozostałe składniki – fosfor

w ilości 80-100 P 2 O 5 /ha w

formie superfosfatu i potas

100-120 kg K 2 O w formie

soli potasowej. Potas stosuje

się w dwóch dawkach – wiosną

i po II wypasie. Przy dużej

zasobności gleby w potas

można zmniejszyć jego

dawkę, gdyż wraz z odchodami

zwierząt część potasu

wraca do gleby. Mieszanki

będą też wdzięczne za nawożenie

mikroelementami,

szczególnie borem i molibdenem,

które korzystnie

wpływają na udział koniczyny

białej.

Na koniec należy zaznaczyć,

że w przypadku, gdy

mieszanki będą po raz

pierwszy uprawiane na danym

polu, lub gleba jest

„zmęczona” na skutek wcześniejszej

uprawy roślin motylkowatych,

celowym zabiegiem

będzie zaszczepienie

nasion koniczyny bakteriami

Rhizobium leguminozarum

biotyp trifolii. Szczepionkę

taką można zamówić

w firmie Biofood w Wałczu.

Nr 07/ 008 (47)

W

doradztwie nawozowympotrzebywapnowania

uwzględniają kategorię

agronomiczną gleby i aktualną

wartość pHKCL, zgodnie

z przedziałami, przedstawionymi

w tabeli 2. Wapnowanie

jest jedynym sposobem

nie tylko na poprawę odczytu

gleby, lecz także na utrzymanie

gruzełkowatej struktury i

uzyskanie optymalnych warunków

dla wzrostu i funkcjonowania

korzeni roślin

uprawnych, co zapewnia wysokie

plony i dobrą efektywność

nawożenia

Im cięższa gleba, tym wyższe

są graniczne wartości pHKCL

dla tego samego przedziału potrzeb

wapnowania, ze względu

na większe zdolności buforowe

gleby i uprawę bardziej wrażliwych

na zakwaszenie gatunków

roślin. Docelowo utrzymujemy

odczyn gleby w klasie

ograniczonych potrzeb wapnowania.

Wartości pHKCL

dla tego przedziału odpowiadają

optymalnym wartościom

pHKCL dla najczęściej uprawianych

na danej kategorii

agronomicznej gatunków roślin.

Wyznaczenie przedziałów

potrzeb wapnowania umożliwia

uściślenie koniecznej do

zastosowania na danej glebie

dawki CaO, po oznaczeniu

jej kategorii agronomicznej i

aktualnej wartości pHKCL w

próbce pobranej z warstwy ornej.

Wybór wielkości optymalnej

dawki wapna ułatwia nam

tabela 3.

Oprócz optymalnej wielkości

dawki CaO na hektar bardzo

ważny jest wybór odpowiedniej

formy nawozu wapniowego

uwzględniający kategorię

agronomiczną gleby,

zawartość przyswajalnego

magnezu, termin wapnowania

oraz dostępność na rynku

określonych form nawozów.

Na gleby średnie i ciężkie zaleca

się stosowanie tlenkowych

nawozów wapniowych, a na

bardzo lekkie i lekkie węglanowych,

łagodniej działających

przy ubogim kompleksie sorpcyjnym

tych gleb.

Jeżeli gleba pilnie wymaga

wapnowania i ma jednocześnie

bardzo niską zawartość przy-

Dr Stanisław Gosek

IUNG – PIB Puławy

swajalnego magnezu to celowe

jest zastosowanie wapna magnezowego,

aby uzyskać zarówno

poprawę odczynu, jak

też wzbogacenie gleby w magnez

przyswajalny dla roślin.

Najczęściej zalecanym, optymalnym

terminem dla wysiewu

wapna jest okres po

zbiorze zbóż, czyli na ściernisko.

Roślina uprawiana po

zbożach jest z reguły bardziej

wrażliwa na zakwaszenie gleby,

a dokładne wymieszanie wysianego

wapna uprawkami pożniwnymi

przyśpieszy odkwaszenie

warstwy ornej i zapewni

równomierność rozmieszczenia

wapna w glebie. Zabieg

wapnowania daje największe

efekty w drugim roku po jego

zastosowaniu i działa jeszcze

przez 4-5 lat w stosunku do

zmiany odczynu gleby i uzyskiwanych

zwyżek plonu w

porównaniu z glebą bez wapnowania.

Zabieg wapnowania nie

może być przeprowadzany

równolegle z przyorywaniem

obornika i wysiewem amonowych

form nawozów azotowych,

ze względu na możliwie

duże straty azotu w formie

amoniaku. Nie powinno

się też stosować równolegle

wapnowania i nawozów fosforowych

ze względu na nasilenie

procesów uwsteczniania

fosforu przez świeżo wysiane

wapno. Dopuszcza się

pogłówne wapnowanie kredą

w małej dawce 0,5 – 1,0 tony

na hektar jeżeli rośliny wykazują

objawy specyficzne dla silnego

zakwaszenia i niedoboru

wapnia w glebie.

Przy wapnowaniu nie tylko

poprawiamy odczyn gleby, lecz

także jej właściwości fizyczne

i chemiczne oraz pobudzamy

aktywność biologiczną, typową

dla gleb żyznych. Gleba

aktywna biologicznie, to większe

wiązanie przez bakterie

wolno żyjące i symbiotyczne

azotu z atmosfery oraz szybsza

przemiana substancji organicznej

w próchnicę z uwalnianiem

dużych ilości składników

pokarmowych w ciągu

całego sezonu wegetacyjnego.

Należy też pamiętać o tym, że

wapń należy do makroelementów

koniecznych dla prawidło-

wego wzrostu i plonowania roślin

uprawnych. Przy zakwaszaniu

gleby na miejsce wymywanych

z gleby i pobieranych

przez rośliny kationów wapnia

i magnezu wchodzi wodór, a

na glebach bardzo kwaśnych

o pHKCL poniżej 4,5 pojawia

się toksyczny dla korzeni roślin

ruchomy glin i nadmiar również

toksycznego manganu.

Z tego względu w pierwszej

kolejności muszą być

wapnowane gleby bardzo

kwaśne, dla których zabieg

ten jest konieczny, a następnie

kwaśne, gdzie wapnowanie

jest potrzebne dla utrzymania

ich żyzności i ochrony

przed chemiczną degradacją.

Uregulowany odczyn gleby i

optymalne wysycenie kompleksu

sorpcyjnego jonami

Ca2+ sprzyjają przemianom

substancji organicznej w tak

zwaną „słodką” próchnicę, podstawowy

element żyznych gleb.

Im więcej próchnicy w glebie,

tym lepsze magazynowanie

wody i lepsze zaopatrywanie roślin

w makro- i mikroelementy,

szczególnie w krytycznych okresach

dużego zapotrzebowania.

Wapń i próchnica sklejają agregaty

glebowe w gruzełki, co poprawia

przenikanie wody i powietrza

do korzeni roślin i rozluźnia

strukturę gleb ciężkich.

Właściwe stosunki powietrznowodne,

optymalny odczyn dla

uprawianych gatunków roślin

i co najmniej średnia zawartość

przyswajalnych form fosforu,

potasu i magnezu w glebie

dają szansę efektywnego wykorzystania

nawozów azotowych

i uzyskania wysokich plonów i

dobrej jakości produktów roślinnych.

Zwapnowana gleba hamuje

aktywność patogenów glebowych

atakujących korzenie

i części nadziemne roślin

uprawnych oraz pobudza wytwarzanie

brodawek korzeniowych

przez rośliny motylkowate

i tym samym zwiększa

ilość wiązanego azotu. Korzystanie

z doradztwa nawozowego

i regularne analizowanie

próbek glebowych, pobieranych

co 3-4 lata z danego pola,

pozwala na przeprowadzenie

racjonalnego wapnowania i

kontrolę, a w miarę potrzeby

www.wrp.pl

Wapno - na ściernisko

Tabela 2 Przedziały potrzeb wapnowania gleb.

(Fotyma M., Zięba S. 1989)

Kategoria

agronomiczna

gleby

Bardzo lekkie

Lekkie

Średnie

Ciężkie

Wartości pH KCL

konieczne potrzebne wskazane ograniczone zbędne

do 4,0

do 4,5

do 5,0

do 5,5

4,1-4,5

4,6-5,0

5,1-5,5

5,6-6,0

4,6-5,0

5,1-5,5

5,6-6,0

6,1-6,5

poprawę odczynu gleby i jej

zasobności w przyswajalne dla

roślin formy fosforu, potasu i

magnezu. Również nawożenie

azotem zgodne z zaleceniami

doradztwa gwarantuje efektywne

i bezpieczne dla środowiska

stosowanie tego składnika.

Stosowanie dużych dawek

azotu bez regularnego

wapnowania pogłębia zakwaszenie

gleby ze względu na fizjologicznie

kwaśny charakter

nawozów azotowych. Wapnowanie

jest w pełni efektywne i

opłacalne po przeanalizowaniu

próbek glebowych przed

przeprowadzeniem tego zabiegu

i określeniu wielkości

dawki CaO i optymalnej formy

wapna. Ze względu na kluczową

rolę odczynu dla uzyskania

maksymalnej żyzności

gleby i dobrej efektywności nawożenia

nie zwlekajmy z określeniem

potrzeb wapnowania i

wykorzystajmy okres po zbiorze

zbóż do przeprowadzenia

tego zabiegu w pierwszej kolejności

na tych polach, gdzie jest

ono konieczne, a w następnych

latach tam, gdzie jest potrzebne

i wskazane. Wszechstronne korzyści

z wapnowania trwające

przez kilka lat po jego zastosowaniu

powinny przekonać rolnika

do przeprowadzenia tego

zabiegu. Regularne stosowanie

wapnowania zachowawczego

jest tańsze i bezpieczniejsze dla

gleby i roślin niż konieczność

wapnowania melioracyjnego

Strona 7

Utrzymanie na wysokim poziomie żyzności gleby, zabezpieczającej dobre zaopatrzenie roślin uprawnych

w wodę i składniki pokarmowe wymaga, między innymi, doprowadzenia odczynu do poziomu,

optymalnego dla uprawianych w zmianowaniu gatunków roślin. W tabeli 1 przedstawiono wrażliwość

roślin uprawnych na zakwaszenie gleby i optymalne dla głównych gatunków wartości pHKCL.

5,1-5,5

5,6-6,0

6,1-6,5

6,6-7,0

od 5,6

od 6,1

od 6,6

od 7,1

Tabela 1 Wrażliwość roślin na zakwaszenie gleby.

(Fotyma M., Zięba S.: 1989 r.)

Reakcja na

zakwaszenie

Gatunek rośliny Optymalne

pH KCL

Mało wrażliwe Łubin żółty, żyto, len, seradela, trawy; 5,1-5,5

Średnio wrażliwe

Wrażliwe

Bardzo wrażliwe

Owies, ziemniaki, mieszanki zbożowe,

mieszanki pastewne;

Pszenica, rzepak, bobik, łubin biały i

wąskolistny, pszenżyto;

Burak cukrowy i pastewny, lucerna,

koniczyna, jęczmień, kukurydza;

5,6-6,0

6,1-6,5

6,6-7,0

Tabela 3. Zalecane dawki wapna w tonach CaO na

hektar.

(Fotyma M., Zięba S. 1989)

Kategoria

agronomiczna

gleby

Przedział potrzeb wapnowania

konieczne potrzebne wskazane ograniczone

Bardzo lekkie 3,5 2,0 1,0 -

Lekkie 3,5 2,5 1,5 -

Średnie 4,5 3,0 1,7 1,0

Ciężkie 6,0 3,5 2,0 1,0

dużą dawką CaO po stwierdzeniu

bardzo silnego zakwaszenia

gleby. Nawet na glebach lekkich,

regularnie wapnowanych

o dodatnim bilansie substancji

organicznej można uzyskać

wysokie plony roślin wrażliwych

na zakwaszenie, o ile nie

wystąpi długotrwała susza wiosenna

lub letnia. n

Strona 8

Zmniejsza się też aktywność

biologiczna

takich gleb, co dodatkowo

zmniejsza tempo rozkładu

substancji organicznej,

zabezpieczającej uzupełnianie

składników pokarmowych w

glebie, w miarę ich pobierania

przez rośliny uprawne. Niewłaściwe

zmianowanie i ograniczone

stosowanie nawozów

naturalnych - obornika i gnojowicy,

też może być czynnikiem

w minimum ze względu

na wyczerpanie przyswajalnych

form mikroelementów, przyspieszone

zakwaszenie gleby

i zubożenie w substancję organiczną

oraz nasilenie chorób,

szkodników i zachwaszczenia.

Ochrona wody w glebie.

Utrzymywanie gleby w optymalnej

dla wzrostu i plonowania

roślin gruzełkowatej strukturze

i częste płytkie spulchnianie

zabezpieczają akumulację

i ograniczają stratę wody na

drodze parowania. Orka „ziębla”

poprawia strukturę gleby i

ułatwia nasycenie wodą z opadów

jesienno-zimowych, o ile

wczesną wiosną zastosujemy

włókowanie wyrównujące powierzchnię

gleby i ograniczające

straty wody. Na glebach

lekkich uprawa ozimin umożliwia

dobre wykorzystanie wody

i daje szansę uniknięcia wiosennych

uprawek silnie przesuszających

warstwę orną gleby.

Na glebach ciężkich optymalne

stosunki powietrzno-wodne,

zapewnia sprawnie funkcjonujący

drenaż, regularne wapnowanie

i dodatni bilans substancji

organicznej, wzbogacający

glebę w próchnicę.

Przy intensywnych uprawach

warzyw w polu, konieczne

może być dodatkowe

nawadnianie w systemie deszczowni.

Kontrola odczynu gleby.

Poza okresową suszą silne

zakwaszenie gleb najczęściej

ogranicza efektywność nawożenia

i tym samym wielkość

i jakość plonu roślin uprawnych.

Przyczyną zakwaszenia

gleb jest głównie zaniedbanie

przez szereg lat wapnowania

lub stosowanie zbyt małych

dawek CaO, nie pokrywających

strat wapnia na drodze

wymywania, pobierania przez

rośliny i zobojętniania zakwaszającego

wpływu fizjologicznie

kwaśnych nawozów azotowych.

W tabeli 1 przedstawiono

wrażliwość na zakwaszenie

oraz optymalne przedziały

pH KCL dla głównych gatunków

roślin uprawnych.

W praktyce zaleceń nawozowych

potrzeby wapnowania

określa się dla poszczególnych

kategorii agronomicznych

gleby na podstawie aktualnie

oznaczonej wartości

pH KCL . Na najsilniej zakwaszonych

glebach wapnowanie jest

konieczne, na mniej zakwaszonych

potrzebne lub wskazane.

Wapnowanie ograniczone zabezpiecza

utrzymywanie optymalnych

przedziałów pH KCL

przedstawionych w tabeli 1

dla podstawowych gatunków

roślin uprawnych. Jeżeli oznaczona

wartość pH KCL jest większa

od wartości optymalnej to

wapnowanie jest zbędne. Określenie

potrzeb wapnowania

pozwala na szybką poprawę

odczynu poprzez zastosowanie

odpowiedniej formy wapna

i zalecanej wielkości dawki. Po

zwapnowaniu gleby możemy

być pewni, że odczyn przez 4-

6 lat nie będzie czynnikiem minimum,

ograniczającym efektywność

nawożenia i wielkość

plonu roślin uprawnych. Najgroźniejszy

dla roślin jest spadek

pH KCL poniżej 4,5 (gleby

bardzo kwaśne), ze względu

na toksyczne działanie ruchomego

glinu.

Zasobność gleby w fosfor,

potas i magnez.

Oznaczając w odpowiednio

pobranej próbce gleby z warstwy

ornej odczyn, równolegle

oznacza się też zawartość przyswajalnych

form fosforu, potasu

i magnezu. Zawartość P i

K oznacza się w Polsce metodą

Egnera-Riehma DL, a magnezu

metodą Schachtschabela. Wykonujący

oznaczenia określa

zasobność gleby w fosfor, potas

i magnez przyswajalny dla

roślin. Oznaczenie zawartości

przyswajalnego fosforu bezpośrednio

wyznacza zawartości

tego składnika w glebie, co

przedstawiono w tabeli 2.

Bardzo niska zawartość przyswajalnego

fosforu może być

czynnikiem minimum, uniemożliwiającym

efektywne wykorzystanie

azotu i silnie ogra-

www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

Czynnik minimum – jak go wykryć?

Tabela 1. Wrażliwość roślin na zakwaszenie gleby.

(Fotyma M., Zięba S.: 1989 r.)

Reakcja na

zakwaszenie

O wielkości i jakości plonu roślin uprawnych decyduje czynnik będący w minimum. W warunkach przewagi gleb bardzo lekkich

i lekkich czynnikiem minimum są często susze wiosenne i letnie oraz silne zakwaszenie gleby. Na glebach bardzo kwaśnych

i kwaśnych z reguły wymyte są kationy wapnia i magnezu, w mniejszym stopniu potasu, co też jest czynnikiem zakłócającym

równowagę składników pokarmowych i uniemożliwiającym nawet przy obfitym nawożeniu azotem uzyskanie wysokich

plonów. Bardzo często ujemny bilans substancji organicznej prowadzi do zubożenia gleby w próchnicę, co ujemnie wpływa na

strukturę, retencję wodną oraz właściwości fizyczne i chemiczne gleby.

Gatunek rośliny Optymalne pH KCL

Mało wrażliwe Łubin żółty, żyto, len, seradela, trawy; 5,1-5,5

Średnio wrażliwe

Wrażliwe

Bardzo wrażliwe

Owies, ziemniaki, mieszanki zbożowe,

mieszanki pastewne;

Pszenica, rzepak, bobik, łubin biały i

wąskolistny, pszenżyto;

Burak cukrowy i pastewny, lucerna,

koniczyna, jęczmień, kukurydza;

Tabela 2. Ocena zasobności gleb mineralnych w

fosfor.

(Obojski J., Strączyński S.: 1995)

Klasa zawartości Zawartość fosforu w mg P · kg -1 gleby

Bardzo niska

Niska

Średnia

Wysoka

Bardzo wysoka

do 22

23 – 44

45 – 66

67 – 88

od 89

5,6-6,0

6,1-6,5

6,6-7,0

Tabela 3. Ocena zawartości przyswajalnego potasu w

glebie

(Obojski J., Strączyński S.: 1995)

Zasobność

gleby w potas

Bardzo niska

Niska

Średnia

Wysoka

Bardzo wysoka

Zawartość potasu w mg K · kg -1 gleby

Kategoria agronomiczna gleby

Bardzo lekkie Lekkie Średnie Ciężkie

do 21

21-62

63-104

105-145

od 146

do 41

41-83

84-124

125-166

od 167

do 62

62-104

105-166

167-207

od 208

do 83

83-125

126-207

208-249

od 250

Tabela 4. Ocena zawartości przyswajalnego magnezu

w glebie

(Obojski J., Strączyński S.: 1995)

Zasobność

gleby w potas

Bardzo niska

Niska

Średnia

Wysoka

Bardzo wysoka

Zawartość magnezu w mg Mg · kg -1 gleby

Kategoria agronomiczna gleby

Bardzo lekkie Lekkie Średnie Ciężkie

do 10

10-20

21-40

41-60

od 61

do 20

20-30

31-50

51-70

od 71

do 30

30-50

51-70

71-90

od 91

do 40

40-60

61-100

101-140

od 141

niczającym wielkość plonu.

Przy niskiej zawartości fosforu

też konieczne jest stosowanie

naddatków na poprawę zasobności

gleby w celu dobrego zaopatrywania

korzeni roślin w

ten składnik pokarmowy. Najkorzystniejsze

jest utrzymywanie

zawartości przyswajalnego

dla roślin fosforu w glebie na

granicy zawartości średniej i

wysokiej.

Ocena zasobności gleb w

potas i magnez oprócz aktualnej

zawartości przyswajalnych

form tych składników wymaga

oznaczenia dodatkowo kategorii

agronomicznej gleby. O kategorii

agronomicznej decyduje

zawartość frakcji spławialnej

o średnicy cząstek

Nr 07/ 008 (47)

Doglebowe (tradycyjne) nawożenie plantacji

ziemniaków nie zawsze gwarantuje dostępność

niezbędnych składników dla wzrostu i rozwoju

roślin oraz uzyskanie wysokich plonów dobrej

jakości.

Dolistne nawożenie

plantacji ziemniaka

Niekorzystne warunkiglebowoklimatyczne,

takie

jak: nadmiar lub brak opadów,

za niskie lub za wysokie

pH gleby, mała ilość

próchnicy i minerałów ilastych

oraz deficyt niektórych

mikroelementów w

glebie powodują utrudnienia,

a nawet zahamowanie

pobierania składników mineralnych

przez korzenie

roślin. W przypadku wystąpienia

takich warunków

nawożenie dolistne stanowi

niezbędne uzupełnienie

składników pokarmowych

i jest zabiegiem interwencyjnym.

W niektórych warunkach

pogodowych na glebach

okresowo za suchych

lub podmokłych nawożenie

dolistne azotem staje się nawożeniem

podstawowym.

Na glebach bardzo kwaśnych

fosfor łatwo przechodzi

w formy nieprzyswajalne

dla korzeni roślin

ziemniaka i bez dolistnego

nawożenia tym pierwiastkiem

może nastąpić wyraźne

obniżenie jakości i

wielkości plonu bulw.

Nawożenie dolistne plantacji

ziemniaków ma wiele

zalet, takich jak:

• zwiększenie efektywności

nawożenia mineralnego;

• możliwość obniżenia dawek

nawozów doglebowych;

• poprawienie ogólnej

kondycji roślin ziemniaka,

dzięki czemu

stają się bardziej odporne

na porażenie chorobami

(alternarioza,

zaraza i rizoktonioza

ziemniaka);

• obniżenie kosztów nawożenia,

a w przypadku

łącznego stosowania nawozów

dolistnych ze

środkami ochrony roślin,

również obniżenie

nakładów na ochronę

roślin.

Najważniejszy wpływ na

kształtowanie się plonu

bulw ziemniaka i ich jakość

ma azot. Doglebowe nawożenie

pełną dawką azotu z

wielu przyczyn może być

mało efektywne. Przy stosowaniu

wysokich dawek (powyżej

180 kg N/ha) może

dochodzić do uszkadzania

rozwijających się mło-

dych kiełków. Na glebach

lekkich o małej zawartości

próchnicy, azot może być

bardzo łatwo wypłukiwany

do głębszych warstw gleby

a następnie do wód gruntowych,

co może prowadzić

do zanieczyszczenia środowiska

naturalnego tym

pierwiastkiem - eutrofizacji

cieków wodnych (nadmierny

rozwój glonów).

Dolistne nawożenie azotem

prawie dwukrotnie zmniejsza

straty w porównaniu do

nawożenia doglebowego.

Najodpowiedniejszym nawozem

azotowym do stosowania

w nawożeniu dolistnym

plantacji ziemniaka

jest mocznik. Stosowany w

dawkach do 30 kg nawozu

rozpuszczonego w 300-400

litrach wody nie powoduje

poparzeń roślin. Zabieg ten

można wykonywać wielokrotnie,

lecz dawka azotu

dostarczonego w formie dolistnej

nie powinna przekroczyć

25-30% przewidywanej

ogólnej dawki azotu

pod rośliny ziemniaka. Nie

należy stosować do dolistnego

nawożenia ziemniaków

roztworu saletry amonowej

lub saletrzaku (salmag),

gdyż jest duże ryzyko

wystąpienia objawów poparzenia

roślin, szczególnie

w przypadku wystąpienia

dużej operacji słonecznej i

przy wysokich temperaturach

powietrza.

Na stanowiskach ubogich

w magnez można łącznie z

mocznikiem lub osobno zastosować

do 15 kg/ha siarczanu

magnezu.

Obecnie w Polsce jest

dostępnych bardzo wiele

nawozów wieloskładnikowych

przeznaczonych do

nawożenia dolistnego nawożenia

plantacji. Przy wyborze

nawozu do aplikacji

dolistnej należy uwzględnić:

warunki glebowo-klimatyczne,

wymagania nawozowe

uprawianej odmiany

oraz kierunek użytkowania.

Ogólnie można

przyjąć, że nawozy dolistne

o większym udziale

makroelementów (N, P, K,

Mg, Ca) należy stosować

we wcześniejszych fazach

rozwojowych roślin ziemniaka

i większej zawartości

mikroelementów (B, Cu,

Fe, Mn, Mo, Zn) w późniejszym

okresie.

Wieloletnie badania przeprowadzone

w IHAR - Radzików

Zakładzie Nasiennictwa

i Ochrony Ziemniaka

w Boninie wykazały

korzystny wpływ nawożenia

dolistnego na wielkość

i zdrowotność zbieranego

plonu.

Zwykle producenci nawozów

dolistnych zalecają

zastosowanie ich po

raz pierwszy w momencie

zwarcia rzędów lub tuż

przed kwitnieniem (moment

tuberyzacji - początek

wiązania bulw pod krzakiem),

a następne w odstępach

10-14 dniowych.

Przy stosowaniu nawozów

dolistnych należy przestrzegać

kilku zasad:

• nie należy przekraczać

zalecanych dawek i ilości

aplikacji,

• najwyższą efektywność

uzyskuje się przy temperaturze

ok. 12-15 st.

C, w praktyce nawożenie

powinno się wykonywać

wieczorem lub w

dni pochmurne,

• zalecana ilość wody do

aplikacji to 300-400 l/ha,

większą ilość wody stosować

w przypadku silnie

rozwiniętej naci.

Należy jednocześnie zaznaczyć,

że nie przestrzeganie

ww. zasad może prowadzić

do: poparzenia (uszkodzenia

powierzchni asymilacyjnej)

roślin ziemniaka,

zmniejszenia efektywności

wykorzystania makro-

i mikroelementów zawartych

na nawozie, a w skrajnych

przypadkach do obniżenia

jakości i wielkości

plonu bulw.

Jednocześnie należy pamiętać,

że nawożeniem dolistnym

nie należy naprawiać

popełnianych błędów

w agrotechnice ziemniaka.

Nawożenie to należy stosować

w przypadku wystąpienia

niekorzystnych warunkówglebowo-klimatycznych

dla wzrostu i rozwoju

roślin ziemniaka lub, gdy

z przyczyn organizacyjnoekonomicznych

wiosną nie

zastosowano pełnego nawożenia

doglebowego.

Mgr inż. Edward Bernat

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji

Roślin - Radzików

Zakład Nasiennictwa i

Ochrony Ziemniaka w Boninie

www.wrp.pl

W

ostatnich latach

zwiększa się obszarprodukcji

rzepaku. Bardzo często

odbywa się to kosztem niewłaściwego

zmianowania,

co w konsekwencji prowadzi

do masowego porażenia

roślin kiłą kapustnych czy

zgnilizną twardzikową. Metodą,

która pozwala ograniczyć

występowanie tych

chorób, a także ogólnie poprawić

zdrowotność gleby i

upraw jest stosowanie Perlka.

Jest to nawóz azotowy,

z dużą zawartością wapnia,

o specyficznym działaniu

na glebę.

Perlka jest zalecana do

stosowania w uprawach

rolniczych i ogrodniczych.

Podwyższa zdrowotność

gleby, poprawia jej właściwości

chemiczne i fizyczne,

ogranicza występowanie

chwastów oraz szkodników

i patogenów glebowych.

Zalecenia dotyczące stosowania:

Wielkość dawki należy

uzależnić od wymagań

unikalny nawóz azotowy

o specyfi cznych właściwościach

Strona

Żyzność gleby i zdrowotność roślin są podwyższone

przy stosowaniu nawozu Perlka.

Perlka (azotniak)

pokarmowych roślin, celu

i terminu stosowania.

Najczęściej polecane

dawki wynoszą:

• Rzepak 250 – 300 kg/ha

bezpośrednio przed siewem

(nie mieszać z glebą)

• Warzywa, (2-3 tygodnie

przed siewem czy sa-

Perlka

Perlka jest nawozem azotowym o spowolnionym działaniu,

a jednocześnie nawozem, który przez swoje specy czne

właściwości poprawia zdrowotność i produkcyjność gleb.

Perlka - korzyści ze stosowania:

Perlka jest długo działającym nawozem azotowym

Perlka jest źródłem łatwo przyswajalnego wapnia

Perlka stabilizuje pH gleby i poprawia jej właściwości

Perlka jest pożywką dla mikroorganizmów glebowych

Perlka zwiększa żyzność gleby oraz jej

właściwości zyczne i chemiczne

Perlka zmniejsza liczebność chwastów i

szkodliwych organizmów glebowych (m.in.

pędraki, drutowce, opuchlaki, kiłę kapusty,

zgniliznę twardzikową, wertycyliozę, nicienie

i ślimaki)

BROSTE S. A.

ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa

tel. 022 860 73 25, fax 022 860 73 26

dzeniem roślin): 300 – 800

kg/ha (wymieszać z glebą

na głębokość 5-10 cm)

• Kapusta, kalafiory i brokuły

(pogłównie): 400 – 500

kg/ha 2 tygodnie po sadzeniu

Opakowania: worki 50 kg

oraz big-bag 600kg.

Strona 10

mgr inż. Jerzy Osowski

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji

Roślin Radzików

Zakład Nasiennictwa i Ochrony

Ziemniaka

Gdyby przyjąć, że możemy

osiągnąć 100%

potencjalnego plonowania

roślin, to w obecnym

czasie około 30% tych plonów

uzyskuje się nie stosując

zabiegów ochronnych, dalsze

30% plonów „zyskujemy”

stosując prawidłową ochronę

chemiczną, jednak pozostałe

40% jest z różnych przyczyn

tracone.

Uzyskanie wysokich plonów

dobrej jakości wymaga

stosowania ochrony chemicznej

w okresie wegetacji

z uwzględnieniem dużej

ilości różnych czynników,

które związane są zarówno

ze zwalczanymi patogenami,

Centrala w Golianach

Goliany 43

05-620 Błędów

tel.: (0-48) 66 80 471,

(0-48) 66 80 481

stans, sprawca zarazy ziemniaka

(fot. 1). Szkodliwość tej

choroby wynika z niszczenia

powierzchni asymilacyjnej

roślin w okresie, kiedy gromadzony

jest plon. Szybkie

zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej

rośliny w znacznym

stopniu ogranicza możliwość

uzyskania wysokich plonów.

Według wieloletnich obserwacji

średnie straty plonu powodowane

przez zarazę ziemniaka

w Polsce wynoszą 15-

30%. Choroba może w sprzyjających

do swojego rozwoju

warunkach klimatycznych

zniszczyć w ciągu jednego

dnia do 10% powierzchni

asymilacyjnej rośliny, dopro-

Oddział w Błoniu

ul. Bieniewicka 43,

05-870 Błonie

tel. (0-22) 725 34 43

fax. (0-22) 725 45 13

liwość gromadzenia plonu

przez roślinę.

W warunkach klimatycznych

naszego kraju długość

prowadzenia ochrony chemicznej

(w zależności od wczesności

uprawianej odmiany,

kierunku jej uprawy i sposobu

prowadzenia ochrony)

wynosi 2 do 3 miesięcy. Tak

długi okres prowadzenia

ochrony wymagać będzie od

plantatorów odpowiedniego

doboru środków ochrony roślin

(należy uwzględnić fazę

rozwoju rośliny; sposób działania

środka w roślinie: systemiczny,

wgłębny, systemicznowgłębny

i powierzchniowy;

dawkę i termin stosowania).

www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

W ostatnich latach obserwujemy duże zmiany w uprawie ziemniaka. Jedną z najważniejszych jest systematycznie

malejąca powierzchnia uprawy z 1,7 mln hektarów w latach 90-tych ubiegłego stulecia do

około 550 tys. ha w roku 2008 (wg IERiGŻ). Zmniejszająca się rokrocznie powierzchnia uprawy ziemniaków

wymaga od rolników otrzymywania wyższych plonów z hektara, aby pokryć rosnące zapotrzebowanie

rynku na wysokiej jakości ziemniaki zarówno do bezpośredniej konsumpcji, jak i do przetwórstwa.

Merpan 500 SC - skuteczny

fungicyd do zwalczania zarazy

ziemniaka

Rys. 1 Skuteczność wybranych fungicydów w ograniczaniu rozwoju zarazy ziemniaka

(średnia z dwóch miejscowości).

100,0

80,0

60,0

40,0

20,0

0,0

%

jak i z samą rośliną ziemniaka.

Najgroźniejszym patogenem

roślin ziemniaka w okresie wegetacji

jest Phytophthora infe-

n kontrola n BRAVO 500 SC n DITHANEM 45 n MERPAN 500 SC

% zniszczenia skuteczność w porównaniu do

kontroli

wadzając w krótkim czasie do

zatrzymania możliwości gromadzenia

plonu - zniszczenie

ponad 50% powierzchni asymilacyjnej

zatrzymuje moż-

Oddział w Warce

ul.Kolejowa 16

05-660 Warka

tel. 048 667 05 40

fax. 48 667 05 41

www.agrosimex.pl

W roku obecnym do listy

środków zarejestrowanych do

zwalczania zarazy ziemniaka

wprowadzono nowy fungicyd

o nazwie Merpan 500 SC. Jest

Objawy porażenia i zarodnikowania zarazy ziemniaka.

to środek grzybobójczy dostępny

jako koncentrat w formie

stężonej zawiesiny do rozcieńczania

wodą. Formulacja

ta pozwala na szybkie i bezpieczniejsze

(w odróżnieniu

od formy proszkowej) sporządzanie

cieczy roboczej. Merpan

500 SC jest fungicydem,

który w 1 litrze zawiera 500

g kaptanu, substancji aktywnej

z grupy ftalimidów. Jest to

związek praktycznie nieszkodliwy

dla pszczół, nieprzenikający

do wód gruntowych i

szybko rozkładający się w środowisku.

Merpan 500 SC jest fungicydem

o działaniu powierzchniowym

(kontaktowym). Może

być z powodzeniem wykorzystywany

w różnych systemach

ochrony (uproszczony, intensywny

i zrównoważony) roślin

ziemniaka przed zarazą.

Ze względu na powierzchniowy

sposób działania substancji

aktywnej (kaptan) fungicyd

ten może być stosowany

do najwcześniejszych profilaktycznych

zabiegów ochronnych

(kiedy rośliny ziemniaka nie

Nazwa handlowa Dawka na 1 ha

weszły jeszcze w fazę intensywnego

rozwoju masy liści i łodyg

a istnieje duże ryzyko wstąpienia

infekcji zarazowych) oraz

do zabiegów kolejnych, kiedy

rośliny zakończyły już intensywny

rozwój części nadziemnej

i rozpoczęły gromadzenie

plonu bulw pod krzakiem.

Badania prowadzone w

Zakładzie Nasiennictwa i

Ochrony Ziemniaka w Boninie

(rys. 1) potwierdzają wysoką

skuteczność fungicydu

Merpan 500 SC w ograniczaniu

rozwoju zarazy ziemniaka

(zniszczenie powierzchni asymilacyjnej

na poziomie fungicydów

porównawczych).

Zahamowanie zniszczenia

powierzchni asymilacyjnej

pozwoliło na wydłużenie

okresu gromadzenia plonu i

korzystnie wpłynęło na jego

wielkość i jakość (tab. 1). Po

zastosowaniu fungicydu Merpan

500 SC uzyskano wzrost

plonu ogólnego o około 15%

w porównaniu do kombinacji

bez ochrony chemicznej oraz

stwierdzono istotnie niższe w

porównaniu do wariantu kon-

Tabela 1. Wpływ wybranych fungicydów na plon ogólny oraz porażenie bulw zarazą

(średnia z dwóch miejscowości).

Plon ogólny

t/ha

Wzrost plonu w porównaniu

do kontroli %

trolnego porażenie bulw zarazą.

Fungicyd Merpan 500 SC należy

stosować tak jak inne fungicydy

o działaniu powierzchniowym

w odstępach, co 7-10

dni. Rekomendowaną dawkę

3,0 l na hektar rozcieńczamy w

200 – 400 litrach wody. Dawkę

wody dostosowujemy do stopnia

rozwinięcia naci roślin

ziemniaka. Do zabiegów profilaktycznych

stosowanych na

początku okresu wegetacji możemy

stosować niższą dawkę

wody, w okresie pełnego rozwoju

naci ziemniaczanej lub

większej presji infekcyjnej zarazy

należy stosować wyższą

dawkę wody.

Ważnym, jednak często

pomijanym, elementem

ochrony chemicznej jest jakość

wykonanego zabiegu nalistnego.

Najwyższą skuteczność

można uzyskać stosując

zabiegi ochronne wieczorem,

gdy temperatura powietrza nie

przekracza 20 O C oraz w warunkach

bezwietrznych lub,

gdy siła wiatru nie przekracza

4-5 m/s. n

Porażenie bulw

zarazą %

Kontrola - 38,3 - 15,2

Bravo 500 SC 2,0 l 39,7 4,8 5,3

Dithane M-45 80 WP 2,0 kg 44,7 16,3 6,3

Merpan 500 SC 3,0 l 44,2 14,6 6,7

Nr 07/ 008 (47)

Dr. inż. Tomasz Erlichowski

IHAR Radzików

Zakład Nasiennictwa i Ochrony

Ziemniaka w Boninie

Do najważniejszych

i najliczniejszych

szkodników ziemniaka

w okresie lata zaliczamy

stonkę ziemniaczaną

Leptinotarsa decemlineta Say.

Mimo, iż ten ekspansyjny

szkodnik pojawił na terenie

Polski już w 1945 roku na

granicy zachodniej, przybywając

z zachodu, długo był

uważany przez propagandę

Insektycyd Dawka na

ha

Decis 2,5 EC 0,3 l

stosowane nalistnie

komunistyczną jako dywersant

„amerykański”. Mimo,

iż stonka faktycznie przybyła

do Europy (Francji) z

Ameryki Płn. drogą morską

z transportem ziemniaków

na początku XX w., migrowała

po kontynencie w sposób

naturalny, zaczęła swój

szybki „pochód na wschód”

i z powodzeniem zasiedla coraz

to nowe tereny Europy.

Tabela 2.

Preparaty zalecane do zwalczania rolnic w ziemniakach

*

Decis TB 0,3

Fastac 100 EC 0,15

Karate 025 EC 0,3-0,4 l

Karate Zeon 050 CS 0,15-0,18

Karate Zeon 100 CS 0,08

Patriot 2,5 EC 0,3 l

Ripcord Super 050 EC 0,3 l

Termin stosowania

występowanie młodych gąsienic na

roślinach w sezonie wegetacyjnym, zabieg

nalistny najlepiej późno wieczorny

insektycydy granulowane

Basudin 10 GR 40-60 kg stosować przed sadzeniem na powierzchni

pola, wymieszać z 10-20 cm warstwą gleby

Diazinon 10 GR 40-60 kg

Diafuran 5 GR 20 kg

*-wg zaleceń ochrony roślin i www.minrol.gov.pl

(ochrona roślin)

Obecnie nie jest tylko spotykana

w Wielkiej Brytanii

(obiekt kwarantannowy i bariera

morska) i na północy

Skandynawii oraz w Islandii.

Niepowodzenia w walce ze

stonką na początku lat 50.

związane były głównie ze

źle prowadzoną jednostajną

ochroną (DDT, HCH) na

które to substancje szybko się

uodporniła. Następnym problemem

jest duże rozdrobnienie

areałów ziemniaka

w naszym kraju, nie tylko

w małych niechronionych

plantacjach, ale też ogrodach

działkowych, na których bez

kontroli rozmnaża się ona,

dając początek następnym

pokoleniom.

Stonka bardzo dobrze adaptuje

się do zaistniałych warunków,

jest bardzo płodna

(lubi ciepłą i suchą pogodę)

i posiada sprawne mechanizmy

detoksykacji i uodparniania

się na stosowane

środki ochrony. To czyni ją

bardzo plastyczną w środowisku

upraw ziemniaka.

Zwalczanie stonki ziemniaczanej

wykonujemy na plantacji

zgodnie z sygnalizacją i

progami zagrożenia, pierwsze

zabiegi wykonujemy gdy wylęgają

się młode larwy L 1 - L 2 .

Następne zabiegi trzeba powtarzać,

gdy wylęgają się następne

larwy z jaj. W nowoczesnej

technologii ochrony

ziemniaka najkorzystniej zaprawić

bulwy w czasie sadzenia

zaprawą insektycydowofungicydową

Prestige 290 FS

lub Prestige Forte 370 FS.

Składnik czynny - insektycyd

systemiczny (imidachlopryd)-

krąży w młodej roślinie

przez 12 tygodni, zabezpieczając

ją przed stonką i innymi

szkodnikami. Jeśli nie

zaprawiamy bulw pozostają

nam zabiegi nalistne środkami

podanymi w tab. 1.

W latach ciepłych dotkliwe

szkody mogą wyrządzić Rolnice

należą do rzędu motyli

(Lepidoptera), z podrodziny

Agrotinae. Są ważnymi

szkodnikami wielożernymi,

łącznie z drutowcami (Elateridae)

oraz pędrakami (Melonthinae)

podgryzają młode

bulwy w glebie. Największe

znaczenie gospodarcze mają

gąsienice starszego pokolenia

- barwy szarozielonej, które

żyją pod ziemią i uszkadzają

w znacznym stopniu bulwy

ziemniaka tworząc w nich

nieregularne wżery. Wżery

i korytarze w bulwach ziemniaka

są większej średnicy niż

www.wrp.pl

Strona 11

Zagrożenie szkodnikami w uprawach rolniczych jest z roku na rok coraz większe. Przyczyniają się do

tego specyficzne warunki ekonomiczne (duże rozdrobnienie areału) i ciepłe zimy, które nie powodują

naturalnego ograniczenia populacji szkodników. Wraz z ociepleniem klimatu zaczynają także przenikać

i migrować do nas szkodniki, które wcześniej nie były u nas obserwowane.

Zwalczanie szkodników letnich ziemniaka

Tabela 1

Preparaty zalecane do zwalczania stonki w ziemniakach

*

Insektycyd Dawka na ha Termin stosowania

stosowane nalistnie

Pyretroidy występowanie młodych larw na

roślinach w sezonie wegetacyjnym,

zabieg nalistny, temp. powietrza do

20 0 Ammo 250 EC 0,1 l

Bulldock 025 EC 0,2 – 0,3 l

C

Cyperkil Super 25 EC 0,1 l

Decis 2,5 EC 0,3 l

Decis TB 0,3

Fastac 100 EC 0,15

Fury 100 EW 0,15- 0,2 l

Karate 025 EC 0,3-0,4 l

Karate Zeon 050 CS 0,15-0,18

Rapid 060 CS 0,08 l

Patriot 100 EC 0,05 l

Sumi-Alpha 050 EC 0,2 – 0,25 l

Sherpa 100 EC 0,3 l

Neonikotynoidy

Apacz 50 WG 40 g

Actara 25 WG 80 g

Calypso 480 S.C. 75 ml

Mospilan 20 SP 80 g

ProAgro 100 SL 100 ml

Mieszaniny

Nurelle 550 EC 0,6 l

Enduro 258 EC 0,4 l

Pochodne

benzoilomocznika

Nomolt 150 SC 0,25 l

insektycydy granulowane

Neonikotynoidy, zabieg nalistny,

zakres temperatur dowolny

Diafuran 5 GR 20 kg stosować rzędowo w czasie sadzenia

z aplikatora montowanego na

sadzarce

*-wg zaleceń ochrony roślin i www.minrol.gov.pl

(ochrona roślin)

powodowane przez drutowce.

Ochrona plantacji ziemniaka

przed szkodnikami wielożernymi

stanowi obecnie jeden

z najważniejszych do rozwiązania

problemów. Wpływ na

liczniejsze występowanie rolnic

miały przede wszystkim

sprzyjające warunki pogodowe

(ciepłe wiosny i letnie

upały), jak i gradacja wzrostowa

szkodnika związana z

ociepleniem klimatu.

Najbardziej szkodliwymi

gatunkami w ziemniaku są:

rolnica zbożówka – Agrotis

segetum Schiff., rolnica czopówka

– Agrotis exclamationis

L. i rolnica gwoździówka

– Agrotis ypsilon Rott.

Owad dorosły rolnicy, to

motyl o grubym, włochatym

ciele, który nie ma znaczenia

jako szkodnik. Zabarwienie

motyli jest przeważnie szarobrunatne,

skrzydła w spoczynku

złożone są daszkowato.

Motyle prowadzą nocną

aktywność i nie są zauważane

w ciągu dnia. Samice są jednak

bardzo płodne i składają

do 2000 jaj u nasady roślin.

Dlatego szkodnik w krótkim

czasie może namnożyć się na

niespotykaną dotychczas skalę

i powodować poważne straty

plonu bulw. W maju/czerwcu

2008 wystąpiło duże zagrożenie

przez motyle składające

jaja w rejonie Pomorza i centrum

kraju, odławiano je tam

licznie do trójkątnych pułapek

feromonowych (sygnalizacja).

Cechą charakterystyczną

masowych pojawów

rolnic (Agrotinae) jest ich cykliczność

i zasięg lokalny oraz

występowanie co kilka lat.

Większość masowych pojawów

jest wynikiem migracji

motyli i korzystnych warunków

meteorologicznych dla

Niepowodzenia w walce ze stonką na początku

lat 50. związane były głównie ze źle prowadzoną

jednostajną ochroną (DDT, HCH) na które to substancje

szybko się uodporniła.

rozwoju nowego pokolenia

szkodnika. Chemiczne zwalczanie

szkodnika przez zabiegi

nalistnego opryskiwania jest

skuteczne tylko w pierwszym

okresie rozwoju młodej gąsienicy,

tj. kiedy żerują one jeszcze

na częściach nadziemnych

w nocy. Termin ten w praktyce

jest trudny do ustalenia.

Pokrywa się on zwykle z rutynowo

wykonywanymi zabiegami

zwalczania larw stonki

ziemniaczanej. Aktualnym

problemem jest także dobór

środków chemicznych, gdyż

dostępne i zarejestrowane insektycydy

z grupy perytroidów

(np. Decis, Karate, Fastac, Alfamor

i inne) podane w tabeli

2, bardzo słabo działają w czasie

letnich upałów i podwyższonej

temperatury powyżej

20 0 C. Bardzo często istnieją

jednak odstępstwa i zabieg na

stonkę ziemniaczaną niekoniecznie

musi zwalczać rolnice

(Agrotinae), gdyż starsze gąsienice

w okresie dnia przebywają

już tylko w ziemi niszcząc

bulwy. Tylko nocą wychodzą

na powierzchnię gleby i pod-

gryzają nasadę roślin. Celowym

byłoby wykonywanie

tych zabiegów ochrony w godzinach

wieczornych lub nocnych,

gdyż dodatkowo możemy

w ten sposób zwalczyć

gąsienice starsze. U większości

gatunków rolnic jest 1 pokolenie

rocznie, choć w ciepłychpołudniowo-wschodnich

rejonach mogą być 2 pokolenia.

Gąsienice żyją w glebie. Z

tego powodu, w celu prognozowania,

już na wiosnę

można wykonać analizę

gleby na obecność gąsienic

(taka sama jak w przypadku

drutowców). Wykonujemy

32 dołki na 1 ha (25 x 25

cm; głębokości 30 cm) po

przekątnej pola i liczymy

obecne tam szkodniki. W

uprawie ziemniaka próg

szkodliwości rolnic to 6

sztuk gąsienic na 1 m 2 powierzchni.

Agrotechniczne zwalczanie

rolnic polega, podobnie jak

w przypadku drutowców, na:

częstym spulchnianiu gleby i

zwalczaniu chwastów. n

Strona 1

Jerzy Osowski

Instytut Hodowli

i Aklimatyzacji Roślin - Radzików

Zakład Nasiennictwa i Ochrony

Ziemniaka

Epoka ziemniaka ogólnoużytkowego(wykorzystanie

w zależności

od koniunktury na jadalne, paszę,

czy jako surowiec do produkcji

spirytusu) odeszła w zapomnienie.

Obecnie możemy

zauważyć wzrost uprawy ziemniaków

z przeznaczeniem na

przetwory ziemniaczane (w

2006 roku 2,5-krotny wzrost

spożycia produktów przetworzonych

na 1 mieszkańca w porównaniu

do 1996 roku).

Wzrost zainteresowania rynkiem

ziemniaków świeżych i

mytych oraz półprzetworzonych

zmusza producentów do

szukania nowych odmian odpowiadających

tym kierunkom

zainteresowania konsumentów.

Konsekwencją tego

jest także rosnące znaczenie

chorób skórki (rizoktonioza,

parch zwykły i srebrzysty).

Dla doradców rolnych

takie gospodarstwa

są za duże,

dla firm chemicznych – za

małe. Dlatego Syngenta organizuje

spotkania warsztatowe

oraz Regionalne Dni

Pola - od trzech lat pod hasłem

„Wielkie manewry polowe”.

Zaprasza na nie przede

wszystkim rolników gospodarujących

na 50-200 ha. W

tym roku od maja do końca

lipca w całym kraju zaplanowano

ponad 200 takich spotkań

(w tym 10 RDP), w których

weźmie udział 14 tys.

gości.

Jedno z nich – w gospodarstwie

Tadeusza Michalczyka

w Rogóźnie Zamku (kujawsko-pomorskie)

– odbyło się

24 i 25 czerwca. Syngenta pokazała

farmerom nowości,

z których tylko Colzor Trio

– przedwschodowy herbicyd

stosowany w rzepaku,

jest już zarejestrowany (od

jesieni 2007 r.) i znany rolnikom.

Preparat zwalcza

przede wszystkim chwasty

dwuliścienne – 25 najpopularniejszych

gatunków, natomiast

jednoliścienne tylko

osłabia. – Trzeba więc dodatkowo

zastosować Fusilade –

Na tym tle nowego znaczenia

nabiera także inna choroba

skórki – antraknoza ziemniaka.

Pierwsze doniesienia na temat

wystąpienia choroby na roślinach

ziemniaka i pomidora

pochodzą z pierwszej połowy

XIX-tego wieku a dokładnie

została opisana przez Diksona

w roku 1926. Sprawcą choroby

jest grzyb Colletotrichum coccodes.

Objawy choroby można

zauważyć na wszystkich podziemnych

częściach roślin

ziemniaka (korzenie, stolony,

bulwy), podstawie łodygi i liściach.

Straty wywołane rozwojem

antraknozy na plantacjach

ziemniaka mogą w zależności

od stopnia nasilenia

choroby wynosić od 30% do

ponad 70% plonu.

Objawy chorobowe na częściach

nadziemnych są trudne

do rozpoznania, i często mogą

Właściciele gospodarstw obejmujących od 50

do 200 hektarów są zaniedbywani przez ośrodki

doradztwa rolniczego i przez firmy chemiczne

– uważa Zenon Smyk, przedstawiciel koncernu

Syngenta Crop Protection.

Wielkie manewry polowe

Gośćmi Wielkich Manewrów Polowych w Rogóźnie

Zamku byli też rolnicy z Białorusi. Po poletkach oprowadzał

ich Łukasz Wawrzyniak (drugi z prawej).

radzi Łukasz Wawrzyniak z

Syngenty.

Preparaty czekające na rejestrację

to: fungicyd Revus,

regulator wzrostu Toprex

oraz herbicyd Lumax.

Revus stosowany będzie

na plantacjach ziemniaków

przeciwko zarazie ziemniaczanej.

Producent reklamuje

preparat jako niezwykle odporny

na deszcz. – Woda

spływa po nim jak po kaczce

– przekonuje Jarosław Rawski,

zachwalając technologię

LOK+FLO, dzięki której pre-

być mylone z objawami wywoływanymi

przez innych

sprawców (Verticilliun dahlie

lub Fusarium), powodujących

hamowanie rozwoju roślin,

ich przedwczesne starzenie

się i w końcowym efekcie

zamieranie.

Zmiany chorobowe rozpoczynają

się od wierzchołka rośliny,

liście powoli żółkną, zwijają

się, więdną i stopniowo zamierają.

Łodygi roślin porażonych

antraknozą po zaschnięciu

liści długo jeszcze zachowują

swoją naturalną barwę

lub brązowieją a później usychają.

Na podstawie łodygi,

korzeniach i stolonach rozwija

się suchy proces gnilny.

Kora na tych częściach roślin

gnije, pęka, łuszczy się i łatwo

oddziela się od drewna (foto).

W skutek zniszczenia korzeni

chore łodygi łatwo można

parat „przykleja się” do liścia.

Jeśli deszcz spadnie nie wcześniej

niż godzinę po zabiegu

– pole jest dokładnie chronione

przed zarazą.

Syngenta pokazała też poletka

doświadczalne rzepaku

po zastosowaniu regulatora

wzrostu i rozwoju Toprex

(który jest też fungicydem)

oraz kukurydzy po zastosowaniu

herbicydu Lumax -

przed i wcześnie powschodowego,

zwalczającego chwasty

jedno- i dwuliścienne.

(łaszcz)

www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

W Polsce, w ostatnich latach obserwujemy ogromne zmiany zarówno w wielkości powierzchni, jak

i kierunkach uprawy ziemniaków. Od początku lat dziewięćdziesiątych następuje stały spadek powierzchni

uprawy ziemniaków o ponad 1,1 mln ha w porównaniu z rokiem 2007 ( ok. 600 tys. ha).

Zmiany te obejmują także kierunki uprawy ziemniaków oraz ich przeznaczenie.

Antraknoza – rosnące zagrożenie

plantacji ziemniaka

Objawy antraknozy na łodydze.

wyciągnąć z gleby. Na porażonej

warstwie drewna, często

barwy jasnofioletowej występują

liczne czarne mikrosklerocja

(forma przetrwalnikowa,

która pozwala na przetrwanie

niekorzystnych warunków

np. susza, zima) - objaw

charakterystyczny dla antraknozy.

Uszkodzenia występujące

w początkowej fazie na

podziemnych częściach łodyg

i stolonów mogą być czasami

mylnie porównywane do innych

chorób, na przykład rizoktoniozy.

Innym, często spotykanym

w okresie zbiorów, objawem

choroby są bulwy z przylegającymi

do nich kawałkami wysuszonych

stolonów pokrytych

sklerocjami lub bez nich.

Wynikiem rozwoju infekcji

C. coccodes na bulwach jest

tworzenie się na powierzchni

srebrzystej barwy uszkodzeń

charakteryzujących się występowaniem

czarnych mikrosklerocjów.

Niekiedy w części

przystolonowej są obserwowane

brązowej barwy uszkodzenia,

które są słabo odgraniczone

od zdrowej tkanki - w

przeciwieństwie do parcha srebrzystego,

gdzie nekrozy są wyraźnie

odgraniczone od zdrowej

tkanki. Aby móc zidentyfikować

te dwie choroby konieczne

jest skorzystanie z mikroskopu

lub szkła powiększającego

w celu zauważenia charakterystycznych

dla antraknozy

czarnych mikrosklerocjów

(przypominają swoim

wyglądem główki od szpilki)

lub w przypadku parcha srebrzystego

konidioforów Helminthosporium

solani. Bulwy

porażonych roślin tracą turgor,

stają się gumowate i pomarszczone.

Na bulwach takich

dochodzi do utraty wagi

podczas okresu przechowywania

(przy infekcji obejmującej

około 60% powierzchni

skórki bulwy po okresie 18 tygodni

przechowywania następuje

utrata 10% wagi). Takie

bulwy wykorzystywane do sadzenia

dają duży procent nitkowatych

kiełków.

Grzyb zimuje w postaci mikrosklerocjów

na powierzchni

bulw, resztkach roślin i w glebie.

Najnowsze badania przeprowadzone

w Wielkiej Brytanii

wykazały, że sklerocja

mogą przetrwać w glebie od

8 do 13 lat i po tym okresie są

zdolne do zakażania.

Występowaniu i rozwojowi

choroby sprzyja szereg czynników,

do których zaliczyć

możemy:

• Zmiany klimatu (postępujące

ocieplenie);

• Temperaturę – najkorzystniejsza

do rozwoju choroby

wynosi od 25 do

31 0 C;

• Uprawa ziemniaków na

glebach lekkich, piaszczystych

o nieuregulowanych

warunkach wilgotnościowych;

• Stan nasycenia gleby wilgocią

w momencie zwierania

się roślin w rzędach

oraz wyższe temperatury

w późniejszym okresie wegetacji.

Zwalczanie antraknozy, tak

jak innych chorób ziemniaka,

opiera się przede wszystkim

na wykorzystaniu metod

agrotechnicznych i stosowaniu

chemicznych środków

ochrony roślin. Do najważniejszych

zabiegów agrotechnicznych

zaliczyć możemy:

• Zdrowy, kwalifikowany

materiał sadzeniakowy;

• Odpowiednio dobrany płodozmian,

rośliny ziemniaka

powinny przychodzić na to

samo pole, po co najmniej

3-4- letniej przerwie;

• Stosowanie tzw. biofumigantów

- uprawa jako

przedplonów nawozów zielonych

np. gorczyca indyjska;

• Wybór właściwego stanowiska

pod uprawę, gleba

o uregulowanych stosunkach

wodno-powietrznych,

niezbyt ciężka i niemająca

skłonności do zaskorupiania

się;

• Utrzymanie właściwej

agrotechniki gleby, orka zimowa

na głębokość co najmniej

30 cm;

• Dokładnie wykonane zabiegi

pielęgnacyjne (duże

znaczenie obsypywania redlin).

Ochrona chemiczna obejmuje:

• Zwalczanie chwastów a

zwłaszcza tych będących

gospodarzami pośrednimi:

psianka czarna, komosa

biała, tasznik pospolity,

rdest ptasi i bieluń dziędzierzawa.

Specjaliści amerykańscy

zalecają zwalczanie

chwastów już 12 miesięcy

przed uprawianiem ziemniaków

na danym polu, w

trakcie ich uprawy i 12 miesięcy

po.

• Zaprawianie bulw przed sadzeniem

(należy pamiętać

o oczyszczeniu bulw z nadmiaru

gleby tak, aby środek

mógł dokładnie pokryć

bulwę);

• Fumigacja gleby (jest to

jednak zabieg kosztowny i

nie zawsze daje gwarancję

skuteczności);

• Zabiegi nalistne od momentu

zwierania się roślin

w rzędach;

• Desykacja naci i zbiór bulw

po osiągnięciu dojrzałości

technologicznej tak szybko

jak to jest możliwe.

Ostatnim, ale również ważnym

elementem zwalczania antraknozy

jest właściwe przygotowanie

bulw do okresu przechowywania.

Dużego znaczenia

nabiera tutaj odparowanie

nadmiaru wilgotności w bulwach

a szczególnie wysuszenie

skórki bulw. Okres wysuszania

bulw staje się szczególnie

efektywny w redukcji poziomu

choroby podczas przechowywania,

kiedy bulwy zbierane

w wilgotnych warunkach

są ubłocone składowane do

przechowalni. n

Nr 07/ 008 (47)

Termoregulacja u ptaków

oraz ciepłota ciała,

regulowane są głównie

przez skórę, gdyż w obrębie

głębszych warstw naskórka

znajdują się zakończenia nerwów

czuciowych reagujące na

zmiany temperatury otoczenia.

Cechą charakterystyczną

skóry ptaków jest brak gruczołów

potowych. Ptaki mogą jedynie

tracić ciepło, ziejąc (dysząc).

Dla każdego zwierzęcia, w

tym i dla drobiu istnieje charakterystyczna

temperatura

otoczenia, która nie pobudza

ustroju do zwiększonej przemiany

materii. Temperaturę

tę określa się mianem tzw.

strefy obojętnej. I tak, temperatura

optymalna dla kurcząt

w pierwszych dniach życia

wynosi pod sztuczną kwoką

30-35 o C, a w pomieszczeniu

mniej o 6-10 o C. Umożliwia to

ptakom okresowe chłodzenie

ciała. W ciągu następnych 3-

4 tygodni, wraz ze wzrostem

masy ciała maleje zapotrzebowanie

kurcząt na ciepło. Dlatego

pod sztuczną kwoką obniża

się temperaturę do 25 o C,

Tekst reklamowy

a w pomieszczeniu do 20 o C.

Optymalna temperatura dla

dorosłych kur wynosi 18-20 o

C, zaś kaczek i gęsi 8-12 o C.

Tylko indyki i kaczki piżmowe

wymagają wyższej temperatury

w czasie wychowu i chowu.

W celu ograniczenia niekorzystnych

skutków przegrzania

drobiu należy zapewnić ptakom

dostęp do wody o temperaturze

10-12 o C, ewentualnie

z dodatkiem witaminy C (1

gram na litr wody). Zapotrzebowanie

wody w optymalnych

warunkach wynosi 2 ml/ gram

paszy. Zużycie wody zwiększa

się o 7% na każdy 1 o C powyżej

temperatury 18 o C. Spożycie

wody jest u kurcząt 2 razy

większe niż paszy, a u kur 1,6-

1,8 razy większe.

Aby zabezpieczyć drób przed

niekorzystnym wpływem upałów,

należy zwiększyć w paszy

ilość białka ogólnego, energii

metabolicznej, witamin i

składników mineralnych. W

celu zyskania równowagi kwasowo-zasadowej

konieczne jest

wzbogacenie dawki pokarmowej

przede wszystkim w sód,

potas i chlor.

W celu ograniczenia działania

stresu termicznego na

ptaki, paszę najlepiej podawać

w nocy, kiedy jest chłodniej.

W oddzielnych karmidełkach

warto podawać mieszankę

mineralną, zawierającą

kredę, mieszankę MM-D

oraz żwirek w proporcji objętościowej

1:2:4. Można też, w

celu pobudzenia ptaków do

większego pobierania w czasie

upałów paszy i wody, zwiększyć

moc światła do 5 watów na

metr kwadratowy oraz długość

dnia świetlnego, nawet do 23

godzin na dobę. W przypadku

kurcząt brojlerów warto rozważyć

zmniejszenie obsady ptaków

na jednostce powierzchni

do 17 sztuk na metr kwadratowy

podłogi.

W czasie upałów należy

zwracać baczną uwagę na wentylację

pomieszczeń dla drobiu,

zapewniając ruch powietrza

nawet do 2 metrów na sekundę.

W nocy intensywność

wentylacji można zwiększyć w

porównaniu do dnia. Zwiększenie

szybkości ruchu powietrza

o każde 0,1 metra na se-

www.wrp.pl

Selko® TMR - sposób na upalne dni

TMR to najpopularniejszy system żywienia krów o

wysokim potencjale produkcyjnym.

Selko TMR należy bezpośrednio w odmierzonej ilości

dodać do zawartości wozu paszowego i dokładnie mieszać

przez min. 3 minuty.

Problem zagrzewania się

pasz nabiera szczególnego

znaczenia przy

żywieniu bydła dawkami TMR

zwłaszcza, jeśli TMR jest zadawany

tylko raz na dobę. W takiej

sytuacji wzrost temperatury

w TMR w ciągu dnia prowadzi

nie tylko do strat paszy

objętościowej, ale także strat

drogich pasz treściwych zawartych

w TMR (śruty białkowe,

zbożowe, itp.) oraz dodatków

witaminowo-mineralnych. Zagrzewanie

się TMR zmienia

nie tylko temperaturę paszy i

jej smak, ale również zaburza

równowagę mikrobiologiczną

pasz prowadząc do szybkiego

rozwoju drożdży i pleśni. Nawet

konserwowane kiszonki

wprowadzane do TMR zawierają

dużo drożdży oraz Enetrobacterii,

które po wymieszaniu

w TMR-rze z innymi składnikami

paszy uzyskują nagle zdecydowanie

lepsze warunki do

szybszego rozwoju. W TMR

przy wzrastającej temperaturze

i dobrej wilgotności rozwijają

się one szybko ograni-

czając wartość pokarmową paszy.

Drożdże w pierwszej kolejności

zużywają łatwo strawną

skrobię, którą krowy mogłyby

lepiej wykorzystać na produkcję

mleka i białka w mleku. W

efekcie w zagrzanym TMR-e

dochodzi do spadku zawartości

węglowodanów (nawet do

40% w ciągu 24 godz.), obniżenia

strawności białka (reakcja

Maillarda) oraz utraty SM.

Także zapach i smak TMR

zmienia się negatywnie, wpływając

na ograniczenie pobrania

pasz przez bydło. W ciągu

5-6 godzin w TMR z dodatkiem

skrobi, po wymieszaniu

wszystkich składników, temperatura

dawki wzrasta od 10 do

15 0 C, zwłaszcza przy wysokich

temperaturach zewnętrznych

> 20 0 C. Taki proces zagrzewania

się dawki TMR dla hodowcy

oznacza zarówno straty

paszy, jak również straty finansowe

(koszt nie zjedzonej paszy,

koszt niższej produkcji

mleka).

Firma Trouw Nutrition Polska

oferuje hodowcom by-

kundę zmniejsza temperaturę

ciała drobiu o 1-2 o C. Doskonałym

sposobem ochładzania

drobiu jest ruch powietrza

wywoływany wentylatorem o

średnicy 1 metra, który ustawia

się na posadzce przy ścianie

pomieszczenia. Wentylator

nachyla się w taki sposób, aby

skierować ruch powietrza nad

głowami ptaków. Szybkość ruchu

powietrza może wynosić

nawet 3 metry na sekundę.

W czasie upałów konieczna

jest właściwa pielęgnacja

ściółki. Po 21 dniach odchowu

zwiększa się znacznie temperatura

ściółki. Z tych względów

konieczne jest częstsze dościelanie

nagrzanej powierzchni

nową warstwą ściółki, która

będzie izolować ptaki od ciepła

podłoża. Przy bardzo dużych

upałach wskazane jest

zamgławianie pomieszczeń

zimną wodą.

Zapewnienie drobiu optymalnej

temperatury otoczenia

jest niezmiernie ważne z ekonomicznego

punktu widzenia.

Wzrost bowiem temperatury

powyżej 25 o C o każdy kolejny

1 o C powoduje u kur nieśnych

spadek nieśności o 1,5%, zużycie

paszy także o 1,5%, zaś masy

ciała 0,3 grama. Przy temperaturze

otoczenia powyżej 30 o C

następuje gwałtowne zmniejszenie

spożycia paszy i produkcji,

a później w krótkim okresie

czasu – śmierć ptaków.

Z przytoczonych faktów wynika,

że kiedy chcemy dysponować

dobrze funkcjonującą

fermą drobiu, pomieszczenia

inwentarskie muszą odpowiednio

chronić zwierzęta

przed bezpośrednim wpły-

Strona 1

W hodowli bydła ciągle za mało uwagi poświęca się prawidłowej konserwacji i zabezpieczaniu pasz.

Ten problem staje się szczególnie dotkliwy dla hodowców bydła w okresie letnim, kiedy to wysokie

temperatury otoczenia stają się przyczyną zagrzewania się pasz, gorszej żerności krów i w efekcie

spadku produkcji mleka, co przekłada się na gorsze wyniki finansowe.

prof. dr hab. Tadeusz Barowicz Utrzymując drób wyłącznie w zamkniętych pomieszczeniach trzeba pamiętać, że sztuczne warunki

bytowe nigdy nie zastąpią warunków naturalnych, zaś temperatury otoczenia w takim chowie

(zwłaszcza w upalnych dniach lata) wywierają negatywny wpływ na organizm ptaka, jego zdrowotność,

tempo wzrostu oraz użytkowość.

Wentylacja latem - kurniki

dła skuteczny produkt Selko ®

TMR zabezpieczający pasze

TMR nie tylko przed zagrzewaniem,

ale również utratą

wartości pokarmowej oraz poprawiający

smak paszy a tym

samym żerność zwierząt.

Zastosowanie 1.5 do 2 kg

Selko ® TMR na tonę paszy skutecznie

powstrzymuje procesy

fermentacji i wzrost temperatury

TMR. Dawkowanie Selko ®

TMR uzależnione jest składu

dawki TMR oraz od temperatury

zewnętrznej. Przy temperaturach

otoczenia do 20

0 C dawka 1,5 kg Selko TMR

jest optymalna, przy wyższych

temperaturach zaleca się dawkowanie

na poziomie 2.0 kg/

tonę paszy. Selko TMR należy

bezpośrednio w odmierzonej

ilości dodać do zawartości

wozu paszowego i dokładnie

mieszać przez min. 3 minuty

(optymalny czas mieszania

5 minut).

Pasze zabezpieczone Selko

TMR pozostają świeże i

smaczne przez 24 godziny niezależnie

od temperatury oto-

czenia, co w praktyce przekłada

się na lepszą żerność

krów. Według opinii hodowców

krowy pobierają średnio

o 2 do 4 kg paszy TMR więcej

przy stosowaniu Selko ® TMR,

co jest szczególnie istotne w

upalne wiosenne i letnie dni.

Częstym dodatkowym skutkiem

stosowania Selko ® TMR,

obserwowanym w praktyce,

jest spadek poziomu komórek

somatycznych w mleku.

Selko ® TMR przynosi hodowcom

bydła wymierne korzyści

finansowe w postaci mniejszych

strat paszy, oszczędności

czasu pracy i oszczędności paliwa

(przy jednorazowym zadawaniu

pasz w ciągu dnia).

Pamiętajmy, że wiosna to początek

upalnych dni i problemów

będących skutkiem wysokich

temperatur. Już dzisiaj

pomyśl jak uniknąć problemów

związanych z upalnymi

dniami.

Selko ® TMR – teraz bardziej

niż kiedykolwiek potrzebujesz

efektywnych

rozwiązań. n

Optymalna temperatura dla kurcząt w pierwszych

dniach życia wynosi pod sztuczną kwoką 30-35 o C, a

w pomieszczeniu mniej o 6-10 o C.

wem klimatu zewnętrznego i

stwarzać optymalny dla produkcji

jaj lub wzrostu brojlerów

mikroklimat. Pomieszczenia

te powinny być zbudowane

z takich materiałów oraz

winny w nich być stosowane

takie technologie, by temperatura

wewnątrz kurnika nie

spadała poniżej 10 o C w razie

obniżenia się temperatury zewnętrznej

poniżej -15 o C, jak

również nie wzrastała powyżej

25 o C podczas upałów spotykanych

latem. n

Strona 14 www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

prof. dr hab. Tadeusz Barowicz

Instytut Zootechniki - Państwowy

Instytut Badawczy, w Krakowie

Do klasycznie rozumianych

dodatków

paszowych należy

zaliczyć: probiotyki, prebiotyki,

enzymy paszowe, zakwaszacze,

substancje aromatyczne

i smakowe, barwniki,

konserwanty i detoksykanty,

lepiszcza do produkcji pasz

przemysłowych, przeciwutleniacze,

preparaty deodoryzujące,

zioła i inne.

Probiotyki są to najczęściej

odpowiednio dobrane

naturalne szczepy bakterii

jelitowych, które po doustnym

wprowadzeniu są w

stanie zasiedlić przewód pokarmowy,

uniemożliwiając

tym samym nadmierny rozwój

mikroorganizmów chorobotwórczych,zapewniając

lepsze trawienie i optymalne

wykorzystanie pokarmu.

Probiotyki mogą zawierać

jeden lub kilka szczepów

mikroorganizmów i być

podawane zwierzęciu w formie

dodatków mikrobiologicznych,

pojedynczych lub

zmieszanych z innymi substancjami.

Są podawane prosiętom

doustnie jako proszek

lub zawiesina, tabletki, granulki

lub pasty – periodycznie

lub w sposób ciągły.

Polski Związek Hodowców

Bydła Simentalskiego,

który

jest współorganizatorem

imprezy w Rudawce Rymanowskiej

będzie w roku bieżącym

gospodarzem posiedzenia

Zarządu Europejskiej

Federacji Hodowców Bydła

Simentalskiego.

Patronat nad całym przedsięwzięciem

objęli: Minister

Rolnictwa i Rozwoju Wsi,

Marszałek Województwa

Podkarpackiego i Wojewoda

Podkarpacki. W gronie organizatorów

i współorganizatorów

znaleźli się:

• Polski Związek Hodowców

Bydła Simentalskiego

z/s w Odrzechowej

• Okręgowy Związek Hodowców

Koni w Rzeszowie

• Podkarpacki Urząd Wojewódzki

• Urząd Marszałkowski

Województwa Podkarpackiego

Większość powszechnie

używanych probiotyków

jest produkowanych z bakterii

kwasu mlekowego. Preparaty

te muszą być odporne

na działanie temperatury i ciśnienia

w procesie granulowania

oraz wilgotności i ewentualnego

oddziaływania metali

ciężkich podczas przechowywania

gotowych pasz. Czas

aktywności w paszach i premiksach

nie może być krótszy

niż 4 miesiące. Wiele firm

chcąc przedłużyć okres trwałości

otoczkuje preparaty, co

powoduje przedłużenie przeżywalności

szczepów bakteryjnych

podczas granulowania.

Probiotyki dostarcza się

świniom najczęściej z wodą

pitną lub jako dodatek do

paszy pełnoporcjowej lub do

premiksów.

Probiotyki zalecane są

głównie dla zwierząt młodych,

narażonych na stresy

oraz na fermach wielkotowarowych.

U świń obserwuje się

zmniejszone biegunki, mniejsze

upadki prosiąt, zwiększoną

immunostymulację organizmu

oraz odporność na

działanie mikotoksyn przez

ich neutralizację, a przede

wszystkim szybszy wzrost i

redakcja

Pożegnanie wakacji w Rudawce Rymanowskiej

• Polska Federacja Hodowców

Bydła i Producentów

Mleka w Warszawie

• Instytut Zootechniki

Państwowy Instytut Badawczy

w Krakowie

• Urząd Gminy Rymanów

• Urząd Gminy Zarszyn

• Podkarpacka Izba Rolnicza

w Boguchwale

• Zakład Doświadczalny

Instytutu Zootechniki

PIB Odrzechowa Sp. z

o.o.

• Małopolskie Centrum

Biotechniki Sp. z o.o. w

Krasnem

Posiedzenie Zarządu Europejskiej

Federacji Hodowców

Bydła Simentalskiego

odbędzie się w dniu

28 sierpnia 2008 r. w Instytucie

Zootechniki PIB w Balicach.

29 sierpnia 2008 r. goście

przejadą na Podkarpacie,

gdzie odwiedzą Małopolskie

Centrum Biotechniki w

Krasnem oraz kilka podkarpackich

gospodarstw zajmu-

Dodatki paszowe, to związki i preparaty, których obecność w paszy zwiększa produkcyjność zwierząt

lub też pozwala przedłużyć albo poprawić jej użyteczność pokarmową. Najczęściej są to substancje

dodawane do paszy w celu poprawienia jej jakości lub też osiągnięcia określonych właściwości,

szczególnie pod względem wyglądu, zapachu, smaku, konsystencji i trwałości oraz ze względów technologicznych,

żywieniowo-fizjologicznych lub dietetycznych.

Dodatki paszowe w żywieniu świń

lepsze wykorzystanie paszy.

Skuteczność probiotyków w

żywieniu zwierząt dorosłych

jest mała lub żadna.

Prebiotyki to dodatki paszowe

nie zawierające mikroorganizmów,

ale substancje

odżywcze, stymulujące rozwój

oraz wzrost naturalnej,

pożytecznej mikroflory jelitowej

zasiedlającej przewód pokarmowy

zwierząt oraz tłumiąc

potencjalnie szkodliwe

bakterie. Wynikiem działania

prebiotyków jest stymulacja

odporności organizmu przez

zrównoważenie pożytecznej

mikroflory jelitowej, do zwalczania

infekcji powodowanych

przez bakterie chorobotwórcze

lub będących wynikiem

szkodliwego wpływu

produkowanych przez nie

toksyn. Prebiotyki mogą zawierać

laktozę, mannozę, laktulozę

(produkt konwersji

laktozy), lactitol (pochodna

laktozy), mannooligosacharydy,

fruktooligosacharydy,

wyciągi roślinne (np. z juki).

Można je stosować łącznie z

probiotykami jako tzw. synbiotyki.

Prebiotyki hamują

wzrost mikroorganizmów patogennych

i działają stymulująco

na wzrost poziomu im-

Już po raz ósmy w Rudawce Rymanowskiej w ostatnich dniach sierpnia spotkają się hodowcy bydła

simentalskiego i koni huculskich. W roku bieżącym będą to nie tylko hodowcy z kraju, ale z całej Europy.

jących się hodowlą bydła simentalskiego.

30 sierpnia 2008 r. cały Zarząd

Europejskiej Federacji

Hodowców Bydła Simentalskiego

weźmie udział w

Krajowej Wystawie Bydła Simentalskiego

w Rudawce Rymanowskiej,

gdzie od godz.

11.00 zacznie się komisyjna

ocena koni huculskich i bydła

simentalskiego. Bydło

oceniać będzie międzynarodowa

komisja w składzie:

- Dr Josef Kučera z Czech –

prezydent Europejskiej Federacji

Bydła Simentalskiego

- Ing. Richard Pichler z Austrii

– były prezydent Europejskiej

Federacji Bydła Simentalskiego

- Hugo Valentino – przedstawiciel

hodowli włoskiej,

były prezydent Światowej Federacji

Hodowców Bydła Simentalskiego.

Organizatorzy spodziewają

się udziału w wystawie kilkudziesięciu

hodowców by-

munoglobin. Są to dodatki w

pełni bezpieczne dla zdrowia

zwierząt i ludzi.

Enzymy paszowe to białka

katalizujące procesy przemian

zachodzące w organizmach

roślin, zwierząt oraz

mikroorganizmów. Znanych

jest 2477 enzymów, które ze

względu na rodzaj katalizowanych

reakcji zostały zaszeregowane

do 6 grup: oksydoreduktaz,

transferaz, hydrolaz,

liaz, izomeraz oraz ligaz.

Enzymy trawienne z rodziny

hydrolaz, rozkładają wielkocząsteczkowe

związki pokarmowe,

enzymy proteolityczne

- rozkładają białko do aminokwasów,

amylolityczne – rozkładają

cukry do monosacharydów,

lipolityczne – rozkładają

tłuszcze do monoglicerydów

i kwasów tłuszczowych.

Ich zadaniem jest wspomaganie

trawienia przez enzymy

własne zwierząt lub gdy nie

są produkowane przez przewód

pokarmowy zwierząt,

a więc rozkładają głównie

składniki włókna pokarmowego

oraz fitazy rozkładające

organiczne formy fosforu.

Enzymy paszowe produkowane

są na drodze fermentacji

przez takie mikro-

dła simentalskiego i koni huculskich

z całej Polski. Planowany

jest przyjazd około 60

koni i około 80 sztuk bydła

simentalskiego.

O godz. 14.00 w sobotę 30

sierpnia uroczystego otwarcia

wystawy dokona Minister

Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po

czym wręczy nagrody dla hodowców

czempionów i wiceczempionów

wśród bydła simentalskiego.

W godzinach

popołudniowych rozpoczną

się zmagania zawodników

w tzw. ścieżce huculskiej

koni młodych. W niedzielę

31 sierpnia planowana jest

ścieżka huculska koni starszych

oraz niezwykle widowiskowe

zawody w powożeniu

zaprzęgami.

Dopełnieniem oceny zwierząt,

zawodów i pokazów będzie

wystawa maszyn i urządzeń

rolniczych, prezentacja

ofert przez agencje rolne,

firmy działające w otoczeniu

rolnictwa oraz występy

organizmy jak pleśnie, grzyby

i bakterie. Korzyści ze stosowania

enzymów to poprawa

przyrostów oraz wykorzystania

paszy, polepszenie strawności

białka i energii, zmniejszenie

biegunek oraz poprawa

warunków zoohigienicznych.

Stosowanie fitazy pozwala na

lepsze wykorzystanie zasobów

fosforu z pasz, co pozwala na

zmniejszenie dodatku fosforanów

i ograniczenie ilości

wydalanego fosforu z kałem.

W efekcie uzyskuje się obniżenie

zanieczyszczenia środowiska

tym pierwiastkiem.

Nowym zagadnieniem jest

stosowanie enzymów hydrolizujących

niestrawne oligosacharydy

do form prebiotycznych,

które funkcjonują

zarówno jako substraty do

wzrostu korzystnych mikroorganizmów,

jak i wiążą bakterie

patogenne.

Przeciwutleniacze to

związki, których zadaniem

jest zapobieganie lub ograniczanie

efektu utleniania

tłuszczów i niektórych witamin,

występujących lub dodanych

do paszy. Mogą to

być substancje naturalne (tokoferole,

flawonoidy) jak też

syntetyczne. Obecnie do pasz

zespołów artystycznych polskich,

słowackich i łemkowskich.

Impreza, która odbywa

się nieprzerwanie od ośmiu

stosuje się EQ, BHA (E 320)

i BHT (E 321), a najczęściej

pod nazwą takich preparatów

jak Rendox lub Endox. Należą

do preparatów bezpiecznych,

stosuje się do surowców

tłuszczowych, witamin, mączek

zwierzęcych oraz pasz

natłuszczanych.

Konserwanty (zakwaszacze)

i detoksykanty to krótkołańcuchowe

kwasy organiczne

lub ich sole dodawane pojedynczo

lub w postaci mieszanin

do surowców lub pasz. W

skład tych preparatów wchodzą

najczęściej: kwas mlekowy,

mrówkowy, propionowy, sorbowy,

cytrynowy i fumarowy.

Są dostępne w postaci preparatów

stałych lub płynnych,

zawierających jeden lub mieszaninę

kilku kwasów oraz ich

soli. Zakwaszanie pasz ma na

celu przede wszystkim obniżenie

pH treści jelitowej, dzięki

czemu powstają niekorzystne

warunki dla rozwoju chorobotwórczej

flory bakteryjnej.

Ograniczają one lub zapobiegają

rozwojowi szkodliwej mikroflory

bakteryjnej lub grzybów

w paszach wyprodukowanych

lub przechowywanych

w wadliwych warunkach.

dokończenie na s. 15

Impreza, która odbywa się nieprzerwanie od ośmiu

lat promuje bydło simentalskie i konie huculskie,

promuje Beskid Niski oraz miejscową kulturę.

lat promuje bydło simentalskie

i konie huculskie,

promuje Beskid Niski oraz

miejscową kulturę – kulturę

styku trzech granic. n

W imieniu organizatorów zapraszamy wszystkich w

dniach 29-31 sierpnia bieżącego roku do Rudawki Rymanowskiej.

Znajdą tu coś dla siebie zarówno hodowcy

bydła i koni, jak też osoby niezwiązane z rolnictwem, ale

wrażliwe na piękno przyrody.

Nr 07/ 008 (47)

Do klasycznie rozumianych dodatków paszowych należy zaliczyć: probiotyki,

prebiotyki, enzymy paszowe, zakwaszacze, substancje aromatyczne i smakowe,

barwniki, konserwanty i detoksykanty, lepiszcza do produkcji pasz przemysłowych,

przeciwutleniacze, preparaty deodoryzujące, zioła i inne.

dokończenie ze s. 14

Konserwanty ponadto korzystnie

wpływają na procesy

zachodzące w organizmie

świni działając stabilizująco

na mikroflorę przewodu

pokarmowego przez

zmianę kwasowości. Obniżeniu

ulega także poziom toksycznego

amoniaku i amin

biogennych w jelicie cienkim,

przyczyniając się do polepszenia

wchłanialności białek

oraz tłuszczów.

Dodatek zakwaszaczy do

mieszanek paszowych dla

prosiąt wywiera podobny

efekt jak antybiotykowe stymulatory

wzrostu na poprawę

trawienia białek i aminokwasów

w jelicie cienkim oraz absorpcję

składników mineralnych

i odżywczych zawartych

w diecie. Zakwaszacze mogą

mieć również zastosowanie

jako dodatki smakowe poprawiające

smakowitość pasz,

szczególnie z udziałem takich

składników jak: poekstrakcyjne

śruty lub nasiona roślin

strączkowych.

Detoksykanty to sorbenty

takie jak glinokrzemiany,

kaolin, zeolit, tlenek glunu,

modernit, bentonit, węgiel

drzewny i inne. Ich zadaniem

jest odłączyć mikotoksynę

od cząstki paszy, zaabsorbować

ją na swojej powierzchni,

a następnie wydalić

z kałem. Stosowanie

detoksykantów wpływa korzystnie

na efekty produkcyjne;

notuje się znacznie

mniejsze upadki prosiąt,

lepsze wykorzystanie paszy

oraz poprawę wskaźników

reprodukcyjnych loch. Detoksykanty

i konserwanty

nie wymagają okresu karencji

i mogą być skarmiane do

ostatniego dnia tuczu. Ponadto

konserwanty wpływają

dodatnio na stosowanie

probiotyków, enzymów

paszowych oraz wykazują

efekt synergizmu z niektórymi

przeciwutleniaczami.

Zioła stanowią alternatywę

dla stymulatorów wzrostu.

Zawierają wiele składników

i substancji biologicznie czynnych

jak: alkaloidy, glikozydy,

garbniki, saponiny, olejki eteryczne,

terpeny, flawonoidy,

śluzy roślinne, pektyny, kwasy

organiczne, witaminy i sole

mineralne. Wszystkie one

wzmagają wrażenia smakowe

i pobudzają apetyt, wpływając

na motorykę jelit, sekrecję soków

trawiennych. Działać też

mogą osłonowo, jako regulatory

przemiany materii, wpływają

też na jakość produktów

zwierzęcych, działają przeciwbiegunkowo,antybakteryjnie

i przeciwzapalnie. Niektóre

surowce zielarskie wykazują

działanie anaboliczne,

antystresowe, wzmacniające i

niwelujące negatywny wpływ

substancji przeciwodżywczych.

Zioła można stosować

pojedynczo lub w mieszankach,

świeże lub w postaci

suszu albo w formie lizawek,

naparu odwaru czy maceratu.

Udowodniono, że lepszy

efekt uzyskuje się stosując

mieszaninę odpowiednio zestawionych

ziół dla określonego

gatunku zwierząt, wieku

i kierunku produkcji niż przy

zastosowaniu pojedynczego

zioła do dawki pokarmowej.

Zioła wprowadzone do pasz

dla świń powodują polepszenie

efektów produkcyjnych,

zdrowotności oraz poprawę

walorów dietetycznych i smakowych

wieprzowiny.

W żywieniu świń stosuje

się także preparaty aromatyczno-smakowe

w celu podwyższenia

ilości pobieranej

paszy przez świnie, jak też i

dla komfortu przebywających

w chlewni. Lotne substancje

zawarte w tych dodatkach decydują

o właściwościach zapachowych,

a nielotne o smakowych.

Na rynku znajduje się

szereg dodatków aromatycznych

i smakowych, zarówno

naturalnych jak i syntetycz-

nych o zapachu, np. malinowym,

truskawkowym, waniliowym,

mlekowym, itd.

Biopleksy mineralne to

kompleksy organiczne zawierające

chelatowo związane

jony metali. W takiej

postaci są one łatwo pobierane,

transportowane i

wchłaniane w przewodzie

pokarmowym. Wykazują się

także większą trwałością i

są zabezpieczone przed niekorzystnym

działaniem ze

strony innych składników

pokarmowych, które mogą

redukować ich wchłanianie.

Poza większą biologiczną

dostępnością, organiczne

formy są także bardziej bioaktywne.

Tak więc alternatywą

dla powszechnie stosowanych

związków i surowców

mineralnych stają

się ich organiczne formy, lepiej

przyswajane i wykorzystywane

przez zwierzęta.

Inne - to specyficzne dodatki

(substancje) stosowane

w żywieniu świń których

celem jest pobudzanie

do właściwego funkcjonowania

systemu odpornościowego

młodego

zwierzęcia. Można wymienić

tu specjalnie preparowany

proszek z jaj, w postaci

immunizowanych jaj,

którego podawanie wywiera

szczególną korzyść

u prosiąt w okresie odsadzania.

Innym interesującym

dodatkiem do pasz

dla świń może być plazma

krwi. Suszona plazma,

oprócz aminokwasów, zawiera

także immunoglobuliny,

niezbędne dla prawidłowego

funkcjonowania

organizmu prosięcia. Wyciąg

z juki ogranicza rozwój

bakterii urolitycznych,

co w konsekwencji przyczynia

się do zmniejszenia

ilości amoniaku i innych

szkodliwych gazów,

produkowanych przez świnie.

n

www.wrp.pl

Strona 1

Strona 1 www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

Nowoczesne technologie dostępne w chwili obecnej na polskim rynku pozwalają

na sprawne przeprowadzenie budowy obiektu inwentarskiego.

Mówi się popularnie – oby tylko pieniądze były! Jednak wybór właściwych

technologii, sprawne skompilowanie ich, wybór materiałów i wreszcie wykonawcy

to nie lada wyzwanie.

Budujemy chlewnię

Jest to pierwszy z cyklu

artykułów, mówiący

o sprawnej budowie

obiektu inwentarskiego jakim

jest chlewnia. Z uwagi na konieczność

utrzymania należytego

dobrostanu zwierząt w

nim zamieszkujących, przed

przystąpieniem do prac logistyczno

- budowlanych należy

wykonać swoiste studium wykonalności

rozszerzone o wybrane

technologie. W skład

jego powinno wchodzić:

• wybór lokalizacji

• dopełnienie formalności

budowlanych

• wybór technologii utrzymania

stada

• polityka gospodarki ściekami

• wybór technologii budowlanej

• wybór wykonawcy

Wybór lokalizacji

Produkcja zwierzęca, a

szczególnie trzody chlewnej

w technologii rusztowej,

bezściołowej jest szczególnie

uciążliwa dla okolicznych

mieszkańców. Duże ilości

gnojowicy spływające do

zbiorników powodują psucie

atrakcyjności okolicy przez

niemiłą woń. Jak wskazuje

praktyka, sprawy takie mogą

ciągnąć się latami i ich wynik

nie jest wcale przesądzony na

korzyść producenta – wła-

ściciela chlewni. Dokonując

wyboru lokalizacyjnego

warto dokonać gruntownej

analizy okolicznej infrastruktury.

Istniejące gospodarstwa

agroturystyczne, ośrodki wypoczynkowe,

punkty widokowe,

uczęszczane szlaki turystyczne

to tylko nieliczne

zagrożenia dla działającej już

chlewni. I trudno się dziwić.

Jeśli na etapie planowania

stwierdzono możliwą uciążliwość

dla szeroko pojętego sąsiedztwa

a nie istnieje możliwość

zmiany lokalizacji, warto

zasięgnąć rady dotyczącej różnych

technologii utrzymania

dobrostanu zwierząt. Ta bowiem

ma ogromne znaczenie

nie tylko na wyniki produkcyjne,

ale również na wspomnianą

uciążliwość.

Dopełnienie formalności

budowlanych

Po zakończeniu planowania

czas na załatwianie formalności

budowlanych. Do

rozpoczęcia budowy niezbędne

jest:

• uzyskanie pozytywnej decyzji

o warunkach zabudowy

i zagospodarowania

terenu (WZiZT),

• w zgodzie z uzyskaną decyzją

(budynki i ich usytuowanie

powinny odpowiadać

stosownym przepisom

- Dz. U. Nr 15 z 1999 r.,

poz. 140) musi zostać wykonany

projekt budowlany.

Projektant musi posiadać

odpowiednie uprawnienia

do tego typu inwestycji.

• Inwestor winien złożyć do

odpowiedniego organu

projekt budowlany wraz z

opiniami, uzgodnieniami

oraz innymi wymaganymi

dokumentami. Zakończeniem

postępowania jest

uzyskanie pozwolenia na

budowę.

Warto zwrócić baczną

uwagę na postanowienia zawarte

w Warunkach Zabudowy

i Zagospodarowania

Terenu oraz w Pozwoleniu

na Budowę. Mogą tam znaleźć

się klauzule mówiące o

konieczności wykonania ekspertyz

oddziaływania na środowisko.

Ponadto, zmiany w

projekcie lub technologii już

po rozpoczęciu budowy są

możliwe dopiero po uzyskaniu

na nie zezwolenia od projektanta

i Inspektora Nadzoru

Inwestorskiego. Niedotrzymanie

stosownych formalności

grozi wstrzymaniem budowy

i poważnymi konsekwencjami

karno-administracyjnymi.

Kolejne części artykułu

można będzie przeczytać w

następnych numerach WRP

Daniel Alankiewicz

WRP

Opracowując koncepcję żywienia trzody chlewnej należy pamiętać nie

tylko o właściwej paszy, ale również o doborze optymalnego, dostosowanego

do wymagań zwierząt systemu żywienia. Sprzęt używany do karmienia

musi być tak zaprojektowany i skonstruowany, aby minimalizował

zanieczyszczenie pokarmu.

Nowe automaty

paszowe KOCA

Dążąc do optymalizacji

produkcji

świń firma Terra-

Exim – Agroimpex wyszła

naprzeciw oczekiwaniom

klienta wprowadzając do

swojej oferty automaty paszowe

amerykańskiej firmy

KOCA.

Automaty KOCA są nowością

na rynku polskim. Technologia

wykonania sprawia,

że są bardzo wytrzymałe i

w przystępnej cenie. Zostały

zaprojektowane do podawania

dużej ilości paszy, powodując

optymalny przyrost

masy w krótkim czasie.

Sprawdzone i niezawodne

w codziennej pracy rolnika

spełniają wszystkie najważniejsze

wymagania:

- są funkcjonalne

- minimalizują straty paszy

- zapewniają optymalną higienę

pokarmu.

Automat paszowy TR 25

W – dla warchlaków i tuczników

Konstrukcja i koryto wykonane

są ze stali nierdzewnej.

Koryto posiada specjalnie

wyprofilowane krawędzie,

które ułatwiają zwierzętom

dostęp do paszy i minimalizują

jej straty. W rurze

wmontowane są specjalne

zakładki zabezpieczające

paszę przed zawieszaniem.

Automat ma 80 litrów pojemności

i do 25 możliwych

Automaty KOCA są nowością na rynku polskim. Technologia

wykonania sprawia, że są bardzo wytrzymałe

i w przystępnej cenie.

ustawień dozowania paszy.

Przeznaczony dla zwierząt

o wadze 6-30 kg. Obsada do

40 sztuk.

Automat paszowy TR 27

T – dla tuczników.

Konstrukcja i koryto wykonane

są ze stali nierdzewnej.

Starannie zaprojektowane

koryto pozbawione ostrych

krawędzi zapewnia minimalne

straty paszy podczas

karmienia. W rurze wmontowane

są specjalne zakładki

zabezpieczające paszę przed

zawieszaniem. Automat ma

80 litrów pojemności i do 25

możliwych ustawień dozowania

paszy. Przeznaczony

dla zwierząt o wadze 20-125

kg. Obsada do 40 sztuk.

Na podstawie materiałów

Terraexim

Redakcja WRP

Nr 07/ 008 (47)

Anna Kaczmarek - Lignowska

Do najbardziej znanych,

a zarazem niebezpiecznychzarazków

przenoszonych przez muchy

zaliczyć można pałeczki

duru brzusznego, przecinkowca

cholery, prątka gruźlicy

i inne. Mogą również rozprzestrzeniać

jaja pasożytów (endo-

i ektopasożytów). Dlatego też

należy zwalczać wszystkimi

dostępnymi środkami tych

nieproszonych gości.

Do ulubionych siedlisk much

należą żywność, odpady i odchody.

Pojawiają się one w

pomieszczeniach gospodarskich

już w maju i w większych

ilościach występują aż

do późnego września. Muchy

domowe składają jaja wszędzie

gdzie bytują, a zwłaszcza

na śmieciach, odpadach kuchennych,

w odchodach zwierzęcych,

w oborniku. Temperatura

dla nich optymalna to

17 do 20 stopni C. Po około

8 godzinach ze złożonych jaj

wylęgają się larwy- tzw. czerw,

który następnie intensywnie

żeruje i rośnie, by na koniec

przekształcić się w poczwarkę

(proces przepoczwarzenia). Z

poczwarki na koniec powstaje

dorosły osobnik. Już po 24 godzinach

od przeistoczenia się w

postać dorosłą muchy domowej,

zaczyna się etap łączenia

w pary po to, by dać życie kolejnym

osobnikom.

Płodność much jest olbrzymia.

Samica składa w ciągu

swego życia około 600 jaj porcjowanych

w 5-6 pakietach po

około 100 jaj.

W najbardziej optymalnych

warunkach z jednej pary much

domowych może powstać w

ciągu roku ponad tysiąc osobników

potomnych! W ciągu

letniego miesiąca mogą rozwinąć

się aż 4 pokolenia much.

Na nasze szczęście muchy również

mają swoich wrogów, zarówno

naturalnych, jak i w postaci

niekorzystnych warunków

środowiska. Duża część

nowo rozwijających się much

ginie od chorób, pasożytów i

drapieżców. Wszystkie te czynniki

w sposób istotny ograniczają

populacje much, jednak

nie do takiego stopnia, o jakim

marzymy.

Niszczyć muchy należy zawsze

i systematycznie

Na rynku istnieje szeroka

gama środków owadobójczych.

Bazują one na różnych

związkach chemicznych, są

oferowane przez firmy w postaci

proszków, sprayów, emulsji

wodnych, tabletek, zawiesin,

koncentratów, farb, granulatów,

lepów do zawieszenia.

Ważne jest, by przed przystąpieniem

do zwalczania owadów

metodą chemiczną, pomieszczenie

odpowiednio

przygotować:

• ścianę oczyścić z pyłu,

• brudu,

• pajęczyn,

• jeśli zachodzi konieczność

nawet wygładzić (duża

ilość płynów i brudu znacznie

ogranicza kontakt owadów

z insektycydem, aktywność

środków chemicznych

w zabrudzonych po-

mieszczeniach jest znikoma).

Dodatkowym sposobem

na ograniczenie much domowych

jest regularne i systematyczne

usuwanie z pomieszczeń,

w których utrzymywane

są zwierzęta gnoju i obornika,

ponieważ tu najbardziej lubią

się rozmnażać.

Do zwalczania much stosujemy

związki chemiczne:

• imidakloprid,

• fosforek glinu,

• pirymifos metylowy,

• permetrynę,

• cypermetrynę,

• związki fosforoorganiczne-

dichlorfos, chlorfenwinfos,

itp.,

• karbaminany,

• inne.

Najbardziej znaną substancją

jest imidakloprid. Jest oferowany

np. w formie proszku

stosowanego poprzez rozsypywanie

albo malowanie powierzchni

obsiadanych przez

muchy.

Pyrethius - substancja czynna

stanowiąca bazę innych preparatów,

zasadniczo przeznaczonych

do aerozolowania w

powietrzu, celem zwalczenia

owadów latających.

Permetryna - to proszek do

sporządzania zawiesiny wodnej.

Jest bezwonny, niedrażniący

i o przedłużonym działaniu.

Świeca dymna - preparat na

bazie związku chemicznego -

permetryny, do stosowania w

piwnicach, pomieszczeniach

magazynowych, w tym także

www.wrp.pl

Nieproszeni goście

z żywnością. Ponadto do świec

stosowany jest również związek

chemiczny - pirymifos -

zwalczający większość szkodników

magazynowych - działa

na owady kontaktowo, żołądkowo

i gazowo.

Naklejka - bezzapachowa

trutka do zwalczania much -

umieszcza się ją na tafli okna,

w miejscu nasłonecznionym.

Specjalne substancje wabią

owady, które następnie giną po

spożyciu trutki znajdującej się

na taśmie. Owady nie przyklejają

się do produktu.

Spraye - stosuje się do zabijania

much w zamkniętych pomieszczeniach.

Rozpyla się je

w powietrzu, pozostawia na

kilkanaście minut a następnie

trzeba wywietrzyć.

W farmakologii weterynaryjnej

istnieją jeszcze preparaty

IDI- tzw. inhibitory rozwoju

owadów - pochodne benzoilofenylo-mocznika.

Np. diflubenzuron

- stosowany u bydła

do ograniczania populacji

much, które składają jaja na ich

odchodach. Lek wydalany jest

z kałem - hamuje rozwój larw

much. Jest mało toksyczny dla

ssaków i nie pozostaje w organizmie.

Wszystkie insektycydy, czyli

środki owadobójcze są bardzo

toksyczne dla człowieka i naszych

zwierząt. Nie należy ich

rozprowadzać w pomieszczeniach,

w których znajdują się

dzieci bądź zwierzęta. Środki

ostrożności i przeciwdziałania

znajdziemy na dołączanej do

preparatu ulotce.

Mówiąc o metodach zwalczania

much na terenie naszych

gospodarstw nie możemy

zapomnieć o lampach

owadobójczych, które należą

do bardzo skutecznych sposobów

pozbycia się tych owadów.

Są to najczęściej nowoczesne

technologie o najwyższej

jakości, a poza tym spełniają

wymogi sanitarne przewidywane

przez HACCP, takie

jak:

• lampy automatyczne - zalecane

są do dużych hal, np.: do

chlewni, obór. W zależności

od stopnia problemu są różne

prędkości pracy. Wewnątrz

lamp umieszczony jest lep na

muchy

• lampa - pułapka lepowa-

posiada wkład lepowy nasączony

substancjami wabiącymi

owady

• lampa - pułapka rażąca-

zbudowana ze świetlówek

i wkładki grzejnej zaopatrzonej

w tablice feromonowe

do wabienia. Urządzenie

jest wyposażone w

Strona 17

Muchy - wszędobylskie i uciążliwe stworzenia od wieków towarzyszą człowiekowi. Nie są one typowymi

pasożytami, które mają bezpośredni wpływ na zdrowie i życie człowieka. Jednak ich obecność

w naszym otoczeniu oraz w środowisku zwierząt jest dość uporczywa i nie daje spokoju. Pośredniczą

one w roznoszenie chorób, ponieważ stanowią w tym łańcuchu wektor, przenosząc zarazki mechanicznie

na swoim ciele albo w jelitach.

Mówiąc o metodach zwalczania much na terenie naszych

gospodarstw nie możemy zapomnieć o lampach

owadobójczych, które należą do bardzo skutecznych

sposobów pozbycia się tych owadów.

siatkę rażącą o wysokim

napięciu,

• pułapka świetlna - kinkiet

z wkładką nasączoną feromonami,

• aktyniczne lampy owadobójcze

- niszczyciel owadów

łączący działanie świetlówek

aktynicznych i małego

„wentylatorka” zasysającego.

Owady wabione są

specyficznym światłem do

specjalnej szufladki i tam są

zatrzymywane,

• lampy owadobójcze lepowe

i rażeniowe - wabienie poprzez

system świetlówek

UVA, urządzenie jest wyposażone

w płytkę z lepem

i feromonem.

Montaż lamp jest bardzo

prosty, polega na powieszeniu,

postawieniu lub montażu kinkietowo-naściennym.

Wszystkie lampy są najczęściej

energooszczędne, łatwe i

szybkie w montażu, spełniają

standardy europejskie, wykonywane

ze stali nierdzewnej i

są łatwe do czyszczenia. n

Strona 18 www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

Rolnicy nie byliby w

stanie konkurować

swymi produktami z

hodowcami z innych krajów

Unii Europejskiej, gdzie pasze

zawierające w swoim składzie

GMO są dopuszczone do stosowania.

W praktyce idzie bój o śrutę

sojową, która jest podstawowym

składnikiem pasz dla

wysoko produkcyjnych zwierząt.

Prawie 85% światowej

produkcji pochodzi z nasion

GMO. W Polsce producenci

pasz do tej pory bazowali właśnie

na importowanej śrucie

sojowej. Śruta z GMO jest łatwo

dostępna, tańsza oraz bardziej

wydajna, czyli obniża

koszty produkcji pasz. Teoretycznie

można ją zastąpić

śrutą rzepakową, ale dawana

w nadmiarze pogarsza opłacalność

chowu kurcząt i świń,

u kur niosek powoduje przykry

„rybny” zapach jaj, a krowom

obniża mleczność oraz

pogarsza wskaźniki rozrodu.

Tak naprawdę soja nie jest do

zastąpienia w żywieniu zwierząt.

Naiwnie wmawia się rol-

Tadeusz Moraw

nikom możliwość jej zastąpienia

krajowymi paszami opartymi

na grochu, łubinie, soczewicy

lub bobiku, jakie od

wieków uprawia się w Polsce.

Są one jednak w naszym kraju

produkowane w zbyt małych

ilościach i nie ma możliwości

radykalnego zwiększenia

upraw, zaś koszty ich wytwarzania

są bardzo wysokie. Rośliny

te dają niższe plony, zawierają

substancje antyodżywcze

co sprawia, że mogą być

dodawane do paszy w ograniczonych

ilościach, zaś nasiona

w naszym klimacie trzeba dosuszać,

co podnosi koszty produkcji.

Zakaz stosowania pasz z

GMO, jak twierdzą fachowcy,

może obniżyć opłacalność produkcji

zwierzęcej w Polsce nawet

o 30%. Najbardziej zakaz

uderzy w producentów drobiu,

bo właśnie pasze dla tego

gatunku zwierząt oparte są

głównie na soi. W przypadku

braku soi w paszy dla drobiu,

ptaki będą musiały być dłużej

karmione, by osiągnąć swoją

masę ciała i automatycznie w

Sejm poprzedniej kadencji, głosami takich partii jak: PiS, Samoobrona oraz LPR przyjął dwie ustawy,

które w praktyce zabraniają na terenie naszego kraju zarówno uprawiać roślin GMO, jak ich używać

jako pasz w żywieniu zwierząt domowych. Takich roślin nie będzie też można na teren Polski sprowadzać

z innych krajów. Przyjęte ustawy są sprzeczne z prawem unijnym, zaś Polsce grozi kara nawet

do ponad 200 tys. euro dziennie, jaką może nałożyć na nas Komisja Europejska.

Pasze z GMO - fakty czy mity?

tym czasie zjedzą więcej paszy.

Wzrost kosztów produkcji

przełoży się automatycznie

na ceny dla konsumentów. Sądzi

się szacunkowo, że mięso

drobiowe może podrożeć o 40-

50%, wieprzowina o 15-20%,

zaś jajka o 30-40%. Tak gwałtowne

zmiany cen podstawowych

artykułów żywnościowych

nie mogą pozostać bez

wpływu na wzrost inflacji w

Polsce. Wprowadzenie ustawy

o wycofaniu roślin GMO z żywienia

zwierząt w efekcie spowoduje

również likwidację

dużych stad kur, natomiast

w produkcji krów mlecznych

ich wydajność wg szacunków

ekspertów może obniżyć się o

1000-2000 kg mleka rocznie,

tj. o 20%.

Zakaz stosowania GMO w żywieniu

naszych zwierząt wcale

nie oznacza, że polscy konsumenci

nie jedli do tej pory i nie

będą nadal jedli produktów

pochodzenia zwierzęcego od

zwierząt karmionych paszami

z GMO. Paradoksem jest, że te

same partie, wprowadzające w

naszym ustawodawstwie zakaz

Czym gorsze warunki na polu, to dla mnie lepiej - mówi dr Jarosław Bojanowski

z HR Smolice, pierwszy w Polsce hodowca pszenic twardych Durum.

Im bardziej ekstremalne warunki klimatyczno-glebowe, czym więcej patogenów,

tym łatwiej jest mi dobrać najlepsze rośliny do dalszej hodowli.

Z Durum podobnie jak

z GMO i biopaliwami

W

siedzibie HR

Smolice 25

czerwca odbyła

się konferencja poświęcona

uprawie i agrotechnice

pszenicy Durum. To

właśnie z tego gatunku wytwarza

się semolinę, która

jest podstawowym surowcem

do produkcji gatunkowych

makaronów.

Czym jest semolina? To

bardzo drobna kaszka z tej

pszenicy i to właśnie z niej,

a nie z mąki wytwarza się

najlepszy makaron.

W spotkaniu wzięli udział

zarówno rolnicy, przedstawiciele

przemysłu zbożowo-młynarskiego,

jak i

spora grupa zainteresowanych

rolników. Oczywiście

z Ministerstwa Rolnictwa

nikt nie dojechał, pomimo

wcześniejszych zapowiedzi,

ale do tego zdążyliśmy się

już przyzwyczaić.

Pszenica Durum do tej

pory w Polsce nie była

uprawiana z powodu swej

słabej zimotrwałości. Dr

Bojanowski poradził sobie

z tym problem i oto mamy

w Polsce pierwszą odmianę

pszenicy twardej. Nazwano

Nieoficjalnie dowiedzieliśmy się, że istnieje potężne lobby

sprzeciwiające się produkcji tych pszenic w Polsce. Zarzucają,

że nasze odmiany mają niską jakość. Kto to taki? Importerzy

pszenic twardych, którzy mogą wiele stracić. Może dlatego

nie było przedstawicieli Ministerstwa? Życzymy hodowcom,

aby nie było powtórki z biopaliw. Wtedy też miały się zepsuć

wszystkie samochody w Polsce.

ją Komnata. Na dzień dzisiejszy

podlega rejestracji

przez COBORU. Dlatego na

razie nie można jej wykorzystywać

w produkcji nasiennej,

ale w towarowej

tak. Komnata siana już

była na polach produkcyjnych

i plonowała bardzo

obiecująco, bo 5 do

7 t/ha. Biorąc pod uwagę

fakt, że jest około 30%

droższa od tradycyjnej,

Czym gorsze warunki na

polu, to dla mnie lepiej -

mówi dr Jarosław Bojanowski

z HR Smolice.

rzecz warta przemyślenia.

W tym roku w Smolicach

będzie blisko 300 ton nasion

i okazuje się, że większość

jest już sprzedana na

pniu. Nowe odmiany - zarówno

ozime, jak i jare -

zostały już przekazane do

rejestracji. Kto wie, może

staniemy się mocarstwem

w produkcji najlepszych

makaronów?

Jan Nikoniuk

Zakaz stosowania GMO w żywieniu naszych zwierząt wcale nie oznacza, że polscy

konsumenci nie jedli do tej pory i nie będą nadal jedli produktów pochodzenia

zwierzęcego od zwierząt karmionych paszami z GMO.

zabraniają na terenie kraju zarówno

uprawiać roślin GMO,

jak ich używać jako pasz w żywieniu

zwierząt domowych nie

zastanowiły się nad wprowadzeniem

zakazu zabraniającego,

by do naszego kraju wjeżdżało

mięso z krajów Unii Europejskiej,

pochodzące od zwierząt

żywionych paszami z GMO.

Ustawa sprokurowana głosami

posłów PiS, Samoobrony

oraz LPR wcale nie oznacza, że

polscy konsumenci będą jedli

mniej drobiu lub jaj od zwierząt

wolnych od GMO, tylko oznacza,

że będą jedli mniej polskich

produktów!

A jak jest naprawdę? Dzięki

inżynierii genetycznej wzbogacił

się arsenał odmian roślin

pozwalający na szybsze

otrzymywanie roślin, charakteryzujących

się korzystniejszymi,

zaprogramowanymi

przez człowieka właściwościami.

Stosowane obecnie w

uprawach rośliny genetycznie

zmodyfikowane są uodpornione

na działanie szkodników,

chorób i środków chwastobójczych.

Wprowadzane są

do uprawy rośliny, które mają

pożądane przez człowieka cechy.

Są odporne na choroby,

a dzięki temu produkty spożywcze

otrzymywane z takich

roślin są zdrowsze, bo zawierają

mniejszą ilość pozostałości

środków ochrony roślin. Nasuwa

się więc pytanie, czy spożywanie

żywności z GMO jest

bezpieczne dla człowieka?

Zgodnie z przepisami obowiązującymi

w Krajach Unii

Europejskich, każda nowa odmiana

GMO jest poddawana

badaniom oceniającym jej cechy

pod kątem bezpieczeństwa.

Do obrotu mogą być wprowadzone

tylko odmiany całkowicie

bezpieczne dla ludzi, zwierząt

i środowiska. Zanim roślina

zostanie zarejestrowana i

trafi w Unii Europejskiej do ob-

rotu jako pasza lub do uprawy,

musi uzyskać pozytywną opinię

Europejskiego Urzędu ds.

Bezpieczeństwa Żywności.

Nadzór merytoryczny nad badaniami

GMO sprawują krajowe

laboratoria referencyjne.

System ten, również w Polsce

zapewnia kontrolę nad obrotem

pasz z GMO w Polsce.

Na świecie przeprowadzono

setki badań produktów GMO.

Ziarna kukurydzy GMO mają

ten sam skład jakościowy i ilościowy,

co odmiany tradycyjne.

Wprowadzenie sztucznych genów

sprawia powstanie białek,

które zwiększają odporność rośliny

na szkodniki. Wielokrotnie

przeprowadzano badania

dotyczące żywienia zwierząt

paszami z GMO. n

Dwa dni po napisaniu niniejszego tekstu, tj. 26 czerwca

Sejm RP przedłużył możliwość stosowania pasz z GMO do

końca 2012 r. Jednak problem jest wciąż aktualny, a próby

majstrowania przy możliwości stosowania pasz GMO z

całą pewnością zakończą się przedstawionym powyżej scenariuszem.

Pozostaje życzyć decydentom obecnego rządu,

aby w przyszłości zabierając się za ten problem opierali

się na rzetelnej wiedzy przedmiotowej a nie na koniunkturalnych

naciskach lobby importerów mięsa.

Badania, jak dotąd, nie wykazały żadnego ujemnego wpływu na zdrowie oraz jakość

i bezpieczeństwo żywności pochodzenia zwierzęcego. Podczas spożywania produktów

GMO przez człowieka lub zwierzęta, zmodyfikowane białka nie przechodzą do organizmu,

lecz są trawione na mniejsze elementy – aminokwasy lub peptydy – i dopiero w

takiej formie wchłaniane do organizmu konsumenta. Podobnie jest z paszami GMO.

Od 10-12 lat zwierzęta są żywione paszami zawierającymi soję GMO. 85-90% soi na

rynku europejskim to GMO. Ziarno to stanowi główne źródło białka w żywieniu zwierząt.

Jak do tej pory nie potwierdzono naukowo negatywnego wpływu ziarna GMO na

zdrowie zwierząt i bezpieczeństwo żywności.

Wniosek z przytoczonych argumentów jest jeden. Nie ma wyjścia. Pasze z GMO muszą

stać się codziennością, tak jak to ma miejsce dziś. Rozsądni eksperci apelują do rządu

o wstrzymanie na najbliższe 3 lata zakazu stosowania pasz z GMO. W 2011 roku wygasają

już wydane zezwolenia na import pasz z GMO. Z drugiej strony należy liczyć na

rozsądek obecnego parlamentu, który na przestrzeni najbliższych 3 lat powinien zmienić

ustawę o paszach. W taki sposób rząd mógłby uniknąć niebagatelnych kar finansowych,

a producenci mięsa i mleka wiedzieliby, że mają spokój na 3 lata i nie muszą ograniczać

produkcji w obawie przed wzrostem kosztów produkcji.

Grupa Wyszehradzka

obradowała na Ukrainie

Przedstawiciele izb rolniczych Grupy Wyszehradzkiej

we Lwowie.

Po raz pierwszy przedstawiciele

izb rolniczych krajów

Grupy Wyszehradzkiej

obradowali na Ukrainie.

We Lwowie bowiem

w dniach 19 – 20 czerwca

odbyło się 32 posiedzenie

przedstawicieli izb rolniczych

krajów Grupy Wyszehradzkiej.Gospodarzem

spotkania była Krajowa

Izba Rolnicza Ukrainy,

która już po raz trzeci

występuje w roli obserwatora

rozmów samorządów

Krajowa Rada Izb Rolniczych

4 czerwca podpisała porozumienie

o współpracy z Polskim

Związkiem Hodowców i Producentów

Bydła Mięsnego.

Celem porozumienia jest

przede wszystkim rozwijanie

współpracy oraz podejmowanie

wspólnych działań konsultacyjno

– doradczo – opiniodawczych.

Współpraca ta polegać

będzie między innymi

na wypracowywaniu wspólnych

opinii i analiz dotyczących

sektora produkcji bydła

mięsnego oraz rynku wołowiny,

organizowaniu wspólnych

konferencji i seminariów.

Ponadto wymianie publikacji,

materiałów, opracowań i opinii

rynkowych i podejmowaniu

wspólnych inicjatyw w obszarze

współpracy zagranicznej,

w tym na forum ponadnarodowych

struktur Unii Europejskiej,

a w szczególności w

COPA – COGECA.

rolniczych Czech, Słowacji,

Węgier i Polski. Nasz

kraj reprezentował Władysław

Piasecki, wiceprezes

Krajowej Rady Izb Rolniczych

i prezes Lubuskiej

Izby Rolniczej.

- Podczas pierwszego

dnia obrad omówiono

pilne kwestie związane z

przeglądem Wspólnej Polityki

Rolnej oraz założenia

do budżetu Unii Europejskiej

po 2013 roku. Drugiego

dnia rozmów, któ-

AUTONOMICZNA OGÓLNOPOLSKA WKŁADKA IZB ROLNICZYCH 2008/07 (47)

rych miejscem wybrano

siedzibę Lwowskiego Uniwersytetu

Rolniczego na

Dublianach, poruszono

kwestie związane z możliwościamiinwestycyjnymi

krajów V4 na Ukrainie,

współpracą transgraniczną

w sferze rolnictwa,

rozwoju obszarów wiejskich

oraz agroturystyki.

Uczestnicy spotkania wymienili

się ponadto informacjami

na temat prognozowanych

na ten rok zbiorów

zbóż i roślin oleistych

w poszczególnych krajach.

Tradycyjnie rozmowy zakończone

zostały podpisaniem

wspólnego komunikatu,

w którym zawarte

zostały główne wnioski, jakie

padły podczas tej dwudniowej

dyskusji. Spotkanie

było ponadto okazją do

podpisania porozumienia o

współpracy pomiędzy Krajową

Izbą Rolniczą Ukrainy

a Słowacką Izbą Rolno-

Spożywczą – mówi Adam

Stępień z Biura KRIR w

Warszawie.

Opracował: WOC

Z myślą o wZajemnej

współpracy

Bogdan Konopka, prezes Polskiego Związku Hodowców

i Producentów Bydła Mlecznego oraz Wiktor

Szmulewicz, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych

podpisują porozumienie o współpracy.

Krajowa Rada Izb Rolniczych

będzie dążyć również

do przekazania idei współpracy

z Polskim Związkiem

Hodowców Bydła Mięsnego

na wojewódzkie izby rolnicze.

KRIR zobowiązuje się

również pomagać w ramach

swoich możliwości technicznych

oraz woli wojewódzkich

izb rolniczych przy tworzeniu

struktur terenowych Polskiego

Związku Hodowców

i Producentów Bydła Mięsnego.

WOC

wkładka pod redakcją Wojciecha Petery

konferencja eUropejskich

iZb rolnicZych

Krajową Radę Izb Rolniczych podczas Międzynarodowej Konferencji Izb Rolniczych

reprezentował Wiktor Szmulewicz oraz Zenon Bistram.

11 czerwca br. w siedzibie

COPA-COGECA w Brukseli

odbyła się II Konferencja Europejskich

Izb Rolniczych. Organizatorem

tego wydarzenia

były wspólnie samorządy rolnicze

Austrii, Francji i Niemiec.

Wśród uczestników spotkania

nie zabrakło przedstawicieli Zarządu

Krajowej Rady Izb Rolniczych.

Konferencja podzielona

została na trzy bloki tematyczne.

Pierwszy z nich, któremu przewodniczył

Prezes Stałego Zgromadzenia

Francuskich Izb Rolniczych

Luc Guyau, był okazją

do zaprezentowania prowadzenia

przez izby rolnicze w poszczególnych

krajach doradztwa

rolniczego, w szczególności

ukierunkowanego na wdrażanie

zasady wzajemnej zgodności.

Swoje prezentacje miały tutaj

m.in. delegacje Austrii i Słowenii.

Tematem drugiego panelu,

poprowadzonego przez

Prezydenta Związku Niemieckich

Izb Rolniczych pana Fredericha

Scholtena, była dotychczasowa

wymiana doświadczeń

między europejskimi izbami

rolniczymi oraz przyszły rozwój

transgranicznej współpracy

samorządów rolniczych

krajów UE. W tej części Konferencji

omówiono także możliwości

kooperacji poprzez realizację

wspólnych projektów

m.in. z programu Leonardo da

Vinci. W ostatnim bloku pod

przewodnictwem Prezydenta

Austriackiej Izby Rolniczej Gerharda

Wlodkowskiego przedstawione

zostały informacje na

temat roli izb rolniczych dla rozpoczynającej

się w lipcu Prezydencji

Francji w UE oraz następnej

po niej Prezydencji Republiki

Czeskiej. Uczestnicy spotkania

byli zgodni, że rozwijająca

się wciąż współpraca izb

rolniczych powinna zostać rozszerzona

o wszystkie kraje Unii

Europejskiej, które mają izby

rolnicze, a które dotychczas

do tej współpracy nie przystąpiły

(Hiszpania, Włochy) oraz

państwa w bliskim sąsiedztwie

Wspólnoty (m.in. Ukraina,

Turcja). Przy okazji omawia-

Przepełnieni głębokim smutkiem i żalem żegnamy

Pana Andrzeja Wojdyłę

Prezesa Zarządu „TUW”

nia formy jaką powinna obrać

kolejna tego typu Konferencja,

głos zabrał Prezes KRIR Wiktor

Szmulewicz, który podkreślił

istotę tego typu spotkań oraz

stwierdził, iż wydarzenie takie

powinno mieć miejsce corocznie

i stanowić ważny punkt koordynacji

współpracy między

samorządami rolniczymi różnych

państw. Należy przypomnieć,

że inicjatorem spotkań

izb rolniczych Unii Europejskiej

była Krajowa Rada Izb

Rolniczych, która zorganizowała

pierwszą Konferencję izb

rolniczych państwa UE w październiku

2005 roku w Poznaniu.

W tym inauguracyjnym

spotkaniu uczestniczyli wówczas

przedstawiciele samorządów

rolniczych 9 krajów UE, a

rozmowy zakończone zostały

podpisaniem wspólnego komunikatu.

Kolejne spotkanie

tego rodzaju zostało zorganizowane

przez Stałe Zgromadzenie

Francuskich Izb Rolniczych

w 2007 roku w Brukseli.

Adam Stępień.

wielce zasłużonego dla rozwoju ubezpieczeń wzajemnych

w Polsce i Europie.

Pamięć o Nim zachowamy w naszych sercach.

Rodzinie serdeczne wyrazy współczucia składa

Krajowa Rada Izb Rolniczych

Strona 0 IZBY ROLNICZE Nr 07/ 008 (47)

Szykuje nam się zapowiadana

już od dłuższego czasu

reforma systemu ubezpieczeń

rolniczych. Do samorządów

rolniczych dotarł

pisemny projekt założeń

do owej reformy. O tym, że

system ten należało poddać

gruntownym zmianom mówiły

kolejne ekipy rządowe,

lecz żadna z nich nie podjęła

się tego trudnego zadania.

Brak określonej woli politycznej

kolejnych koalicji w

obawie o utratę elektoratu,

jak również krytyczne nastawienie

do jakichkolwiek

zmian samych środowisk

rolniczych, które z reguły

były i są za utrzymaniem dotychczasowego

„status quo”

- to zasadnicze powody dla

których prace te odkładano

na później. Trudno zresztą

dziwić się takiej postawie

rolników, skoro straszono

ich podwyższaniem składek

na ubezpieczenie i ograniczeniem

wydatków budżetowych

wspierających Kasę

Rolniczych Ubezpieczeń

Społecznych. Jednak zdecydowana

większość rolników

dla których działalność

rolnicza stanowi główne

Sobota, 5 lipca 2008 r.

11.00 – Powitanie gości: Herbert Czaja Prezes Izby Rolniczej

w Opolu oraz Prezesi Związków Hodowców

Zwierząt

11.15 – Otwarcie Wystawy: Józef Sebesta Marszałek

Województwa Opolskiego

12.00–18.00 –

„Juzyna”

„Rudniczanki”

organizatorzY:

Izba Rolnicza w Opolu, Związki Hodowców Zwierząt

źródło utrzymania ich rodzin

jest przekonana o potrzebie

przeprowadzenia

zmian w systemie ubezpieczeń

społecznych rolników.

Nie ukrywam, że zdania są

podzielone, jeśli chodzi o

to, jak głębokie powinny

te zmiany i w jaki sposób

należałoby wprowadzić je

w życie. Biorąc pod uwagę

liczbę osób ubezpieczonych

w KRUS-sie (blisko 1,6 mln)

oraz bardzo zróżnicowany

ich status ekonomiczny, sytuację

taką należy uznać za

normalną. W ocenie projektodawcy,

zakres proponowanych

zmian w systemie

ubezpieczenia społecznego

rolników jest tak duży,

że nie wystarczy nowelizacja

ustawy z 1990 roku, ale

należy stworzyć od podstaw

nowy akt prawny gwarantujący

spójność z finansami

publicznymi i przepisami

dotyczącymi ubezpieczenia

zdrowotnego. Być może, z

powodów administrowania

systemem, jest to podejście

poprawne, natomiast nie

sadzę, aby potrzebna była

nowa ustawa na okoliczność

merytorycznych zmian, pro-

wYstawa pod patronateM:

Ministra rolnictwa i rozwoju wsi

Marszałka województwa opolskiego

wojewodY opolskiego i prezYdenta Miasta opola

współorganizatorzY:

Józef Sebesta – Marszałek Województwa Opolskiego

Ryszard Zembaczyński – Prezydent Miasta Opola

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Agencja Nieruchomości Rolnych, Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

patronat MedialnY:

naprawianie krUs-U?

ponowanych przez ustawodawcę.

Zmiany te, dla beneficjentów

systemu mają

raczej charakter kosmetyczny.

Neutralne pozostają

również dla budżetu państwa,

głównego źródła zasilającego

ten system. Zakłada

się przyjęcie jednego z

dwóch wariantów zróżnicowania

wielkości składek na

ubezpieczenie: wariant powierzchniowy

i wariant ekonomiczny.

Pierwszy z nich

uzależnia wysokość składki

od powierzchni gospodarstwa.

I tak właściciele gospodarstw

do 50 ha wraz

z osobami uprawnionymi

do ubezpieczenia w systemie,

płaciłyby składkę w dotychczasowym

wymiarze, tj.

10% najniższej emerytury

miesięcznie (obecnie 63,63

zł), osoby prowadzące gospodarstwa

o powierzchni w

przedziale 50 – 100 ha mają

wyznaczoną składkę na poziomie

15% wspomnianej

wyżej emerytury, natomiast

powyżej 100 ha – 20% (taką

wysokością składek objęci

będą także pracownicy

rolni). Ministerstwo, bardzo

nieprzychylnie trak-

Niedziela, 6 lipca 2008 r.

10.00 – Otwarcie drugiego dnia wystawy – Herbert Czaja Prezes Izby Rolniczej

w Opolu

13.00 – Podsumowanie wystawy

„Medalu Samorządu Rolniczego” – medal Izby Rolniczej w Opolu

„Szydłowianki”

„Jutrzenka” z Grodźca

Zespół Wielopokoleniowy

tuje osoby prowadzące pozarolniczą

działalność rolniczą,

wymierzając im składkę

w wysokości czterokrotnie

wyższą w porównaniu z rolnikami

do 50 ha. Musicie

Państwo przyznać, że sytuacja

taka nie będzie zachęcać

rolników do podejmowania,

skądinąd pożądanych

i oczekiwanych przedsięwzięć

w sektorze pozarolniczym.

Drugi wariant

określający sposób naliczania

składek nazwany przeze

mnie „ekonomicznym czy

dochodowym” nawiązuje do

tzw. SNB (standardowa nadwyżka

bezpośrednia). Suma

wartości tychże nadwyżek

bezpośrednich uzyskiwana

z poszczególnych działalności

rolniczych w gospodarstwie

podzielona przez

1200 EURO (w przeliczeniu

na złotówki po ustalonym

kursie) dawałaby

tzw. europejską jednostkę

wielkości – ESU. Wysokość

składki uzależniona

będzie od liczby - wielkości

ESU z tym, że składka

składałaby się z dwóch części:

podstawowej i dodatkowej.

Prowadzący działal-

Tegoroczne obchody Wojewódzkiego

Święta Truskawki

w Buczku - łódzkie,

lokalne władze samorządowe

mogą zaliczyć do udanych.

Dopisała bowiem zarówno

piękna pogoda, jak i goście

na czele z Arturem Ławniczakiem,

wiceministrem Rolnictwa

i Rozwoju Wsi, którzy

w niedzielę 22 czerwca licznie

przybyli do Buczka na zaproszenie

wójta Bronisława

Węglewskiego, aby uczestniczyć

w XIII już edycji truskawkowego

święta. Czekały

na nich liczne „truskawkowe

konkursy” z atrakcyjnymi

nagrodami, występy zespołów

artystycznych nie tylko

z Buczka, ale również gmin

ościennych, jak również stoiska

z truskawkami, punkty

małej gastronomii oraz stragany,

na których można było

kupić nie tylko obarzanki, ale

również pierścionek z czerwonym

oczkiem, wiatraczek

czy kwiatki z bibuły. Wójt

Bronisław Węglewski zadbał

też o najmłodszych mieszkańców

organizując wesołe

miasteczko. Na ich rodziców

czekał zaś pokaz sztucznych

ność rolniczą i osiągający

wielkość do 6 ESU, płacić

będą tylko składkę podstawową

na dotychczasowym

poziomie, tj. 10% najniższej

emerytury. Osoby uzyskujące

dochody w przedziale

8-16 ESU miałyby możliwość

(na zasadzie dobrowolności)

opłacania wyższych

składek w zamian za

większe świadczenia emerytalne.

Dopiero gospodarstwa

przekraczające dochód

16 ESU zobowiązane byłyby

do opłacania składek w wymiarze

40% najniższej emerytury.

Taki sposób naliczania

składek niesie ze sobą

konieczność corocznego informowania

ubezpieczyciela

o wielkości osiąganych dochodów

przez każde z gospodarstw

rolnych. Analizując

założenia do ustawy

o systemie ubezpieczenia

społecznego w rolnictwie,

można by odnieść wrażenie,

że są one daleko idące

w odniesieniu do tego co

obowiązuje nas dziś. Nic

bardziej mylnego. Zmiany

te, oprócz tego, że wprowadzają

dodatkowe utrudnienia

(w przypadku przyję-

TruskaWkoWy

bUcZek

ogni oraz zabawa taneczna.

W tym roku odbył się też

mecz towarzyski reprezentacji

„Oldboje Buczka” przeciwko

byłym reprezentantom

Widzewa Łódź i ŁKS Łódź,

który zakończył się zwycięstwem

gospodarzy 5:4.

Minister Ławniczak nie

tylko pochwalił wójta za

cenną inicjatywę zorganizowania

święta promującego

uprawę oraz spożycie owoców

miękkich, ale również

cia wariantu dochodowego

w naliczeniu składek) niewiele

wnoszą do systemu.

Zdecydowana większość

ubezpieczonych (blisko

1,5 mln) niezależnie od

przyjętej metody naliczania

składek (dochodowej

czy obszarowej) pozostanie

w „starym portfelu”,

czyli dla nich praktycznie

nic się nie zmieni.

Zarówno składki na ubezpieczenie,

jak świadczenia

pozostaną na dotychczasowym

poziomie. Można

wiązać nadzieję z zapowiadanym

uszczelnieniem sytemu

poprzez utworzenie,

między innymi, centralnego

rejestru ubezpieczonych

i powiązaniu uczestnictwa

w ubezpieczeniach

rolniczych z faktycznym

prowadzeniem działalności

rolniczej. W tym celu

Ministerstwo Rolnictwa zamierza

wykorzystać istniejącą

już bazę w postaci ewidencji

gospodarstw rolnych

oraz ewidencji wniosków o

przyznanie płatności.

Paweł Wienconek

Kujawsko – Pomorska

Izba Rolnicza

Andrzej Górczyński, członek zarządu Krajowej Rady

Izb Rolniczych i prezes Izby Rolniczej Województwa

Łódzkiego w towarzystwie Iwony Grąckiej, dyrektora

IRWŁ wręcza list gratulacyjny oraz pamiątkowy

puchar wójtowi Buczka Bronisławowi Węglęwskiemu.

wziął udział w konkursie na

jak najszybsze zjedzenie kilograma

truskawek. Ponadto

wręczył najlepszym plantatorom

puchary ufundowane

przez resort rolnictwa oraz

odznaczenia resortowe.

Natomiast wójt Buczka

otrzymał okolicznościowy

puchar od Andrzeja Górczyńskiego,

prezesa Izby Rolniczej

Województwa Łódzkiego.

WOC

Nr 07/ 008 (47)

Kalkulacja kosztów uprawy 1 ha (w zł)

Pszenica ozima Czerwiec 2008 r.

Nakład Jednostka Ilość Cena Wartość

1. Materiał siewny

2. Nawożenie:

dt 2,5 188,71 471,78

Saletra amonowa dt 3 103,16 309,48

Polifoska 6-20-30 dt 3 192,61 577,83

Ca/Mg co 4 lata t 3 46,21 34,66

Razem nawożenie

3. Ochrona roślin

921,97

Isoguard 500 S.C.

kg(l) 2,5 20,83 52,08

Mustang 306 SE kg(l) 0,5 105,67 52,84

Bumper 250 EC

kg(l) 0,5 97,00 48,50

Fury 100 EW kg(l) 0,1 113,80 11,38

Antywylegacz pł. 675 SL

kg(l) 2,5 12,99 32,48

Razem ochrona

4. Inne

197,27

Sznurek

5. Usługi

szt. 1,5 30,00 45,00

Bizon Super godz. 1,25 255,77 319,71

Prasa godz. 1 157,41 157,41

Wapnowanie co 4 lata godz. 1 198,00 49,50

Razem usługi

6. Praca ciągnika

526,62

Podorywka godz. 1,6 44,25 70,80

Bronowanie godz. 0,6 35,83 21,50

Orka siewna godz. 3 44,25 132,75

Bronowanie godz. 0,6 35,83 21,50

Wysiew nawozów (3x) godz. 2,1 35,83 75,23

Uprawa przedsiewna godz. 1,5 44,25 66,37

Siew godz. 1,4 35,83 50,16

Opryski 4x godz. 3,6 35,83 128,97

Bronowanie godz. 1,5 35,83 53,74

Odbiór ziarna godz. 1 44,25 44,25

Zwózka słomy godz. 2 35,83 71,65

Transport zewnętrzny godz. 2 44,25 88,50

Razem praca ciągnika godz. 20,9 825,41

7. Podatek 145,73

8. OC rolników 3,80

Razem koszty bezpośrednie 3137,56

9. Koszty ogólnogospodarcze 820,40

w tym amortyzacja 602,17

10. Koszt pracy ludzkiej godz. 35 7,00 245,00

Suma kosztów

Wartość produkcji i wynik finansowy

4202,97

Produkt główny (netto) dt 50 81,67 4083,50

Ryczałtowy zwrot VAT % 6 4,90 245,01

Cena brutto zł/dt

86,57

Koszt produkcji ziarna zł/dt

65,81

Przychód (ziarno) 4328,51

Produkt uboczny (słoma) dt 30 316,06

Dopłata bezpośrednia zł/ha 596,45

Razem przychód 5241,02

Wynik finansowy zł/ha 1038,05

Zdolność odtworzenia majątku gospodarstwa % 272,39

Kalkulacja kosztów uprawy 1 ha (w zł)

Jęczmień jary Czerwiec 2008 r.

Nakład Jednostka Ilość Cena Wartość

1. Materiał siewny

2. Nawożenie:

dt 1,7 185,43 315,23

Saletra amonowa dt 2 103,16 206,32

Polifoska 6-20-30 dt 2,5 192,61 481,53

Ca/Mg co 4 lata t 3 46,21 34,66

Razem nawożenie

3. Ochrona roślin

722,50

Mustang 306 SE kg(l) 0,5 105,67 52,84

Bumper 250 EC

kg(l) 0,5 97,00 48,50

Fury 100 EW kg(l) 0,1 113,80 11,38

Razem ochrona

4. Inne

112,72

Sznurek szt. 1 30,00 30,00

Razem inne

5. Usługi

30,00

Bizon Super godz. 1,1 255,77 281,35

Prasa godz. 0,75 157,41 118,06

Wapnowanie co 4 lata godz. 1 198,00 49,50

Razem usługi

6. Praca ciągnika

448,90

Podorywka godz. 1,6 44,25 70,80

Bronowanie godz. 0,6 35,83 21,50

Orka zimowa godz. 3 52,67 158,02

Bronowanie godz. 0,6 44,25 26,55

Wysiew nawozów (3x) godz. 2,1 35,83 75,23

Uprawa przedsiewna godz. 1,5 44,25 66,37

Siew godz. 1,4 35,83 50,16

Opryski 2x godz. 1,8 35,83 64,49

Odbiór ziarna godz. 1 44,25 44,25

Zwózka słomy godz. 2 35,83 71,65

Transport zewnętrzny godz. 2 44,25 88,50

Razem praca ciągnika godz. 17,6 737,51

7. Podatek 145,73

8. OC rolników 3,80

Razem koszty bezpośrednie 2516,39

9. Koszty ogólnogospodarcze 820,40

w tym amortyzacja 572,47

10. Koszt pracy ludzkiej godz. 28 7,00 196,00

Suma kosztów

Wartość produkcji

3532,79

Produkt główny (netto) dt 40 72,98 2919,20

Ryczałtowy zwrot VAT % 6 4,38 175,15

Cena brutto zł/dt

77,36

Koszt produkcji ziarna zł/dt

66,87

Przychód (ziarno) zł 3094,35

Produkt uboczny (słoma) dt 20 261,71

Dopłata bezpośrednia zł/ha 596,45

Razem przychód 3952,51

Wynik finansowy zł/ha 419,72

Zdolność odtworzenia majątku gospodarstwa % 173,32

IZBY ROLNICZE

Opracowanie: Kornel Pabiszczak

i Grzegorz Wysocki

Strona 1

st. specjaliści Wielkopolskiej Izby Rolniczej

www.wir.org.pl

tel. (61) 84 64 405

Kalkulacja kosztów uprawy 1 ha (w zł)

BURAK CUKROWY Czerwiec 2008 r.

Nakład Jednostka Ilość Cena Wartość

1. Materiał siewny

2. Nawożenie:

js 1,3 474,00 616,20

Saletra amonowa dt 3,5 103,16 361,06

Polifoska 6-20-30 dt 4 192,61 770,44

Ca/Mg co 4 lata t 3 46,21 34,66

Razem nawożenie

3. Ochrona roślin:

1166,16

Betanal Progress 274 OF

kg(l) 3 180,18 540,54

Kemifam Super 160 EC

kg(l) 2,5 36,20 90,50

+ Kemiron 500 SC

kg(l) 0,8 112,75 90,20

Bi 58 Nowy kg(l) 0,8 36,00 28,80

Razem ochrona

4. Usługi:

750,04

Siewnik punktowy Gama godz. 1,5 65,00 97,50

Kombajn buraczany godz. 10 120,33 1203,30

Razem usługi

5. Praca ciągnika

1300,80

Podorywka godz. 1,4 44,25 61,95

Bronowanie godz. 0,6 35,83 21,50

Orka zimowa godz. 3 52,67 158,02

Bronowanie godz. 0,6 44,25 26,55

Wysiew nawozów (3x) godz. 2,1 35,83 75,23

Oprysk herbicydem godz. 0,6 35,83 21,50

Uprawa przedsiewna 2x godz. 3 44,25 132,75

Uprawa międzyrzędowa godz. 2 35,83 71,65

Oprysk herbicydem 2x godz. 1,2 35,83 42,99

Odbiór korzeni od kombajnu godz. 2 44,25 88,50

Transport zewnętrzny godz. 17 44,25 752,24

Razem praca ciągnika 33,5 1452,87

6. Podatek 145,73

7. OC rolników 3,80

Razem koszty bezpośrednie 5435,59

8. Koszty ogólnogospodarcze 820,40

w tym amortyzacja 715,53

9. Koszt pracy ludzkiej godz. 83,5 7,00 584,50

Suma kosztów

Wartość produkcji

6840,49

Produkt główny (netto) dt 400 11,24 4496,00

Ryczałtowy zwrot VAT % 6 0,67 269,76

Cena brutto zł/dt

11,91

Koszt produkcji zł/dt

17,10

Dopłata bezpośrednia zł/ha 301,54

Dopłata "cukrowa" zł/t 37,29 1491,60

Suma przychodów zł 6558,90

Wynik finansowy zł/ha -281,59

Zdolność odtworzenia majątku gospodarstwa % 60,65

Kalkulacja kosztów produkcji w zł na szt.

Żywiec wieprzowy Czerwiec 2008 r.

Wyszczególnienie

A) Koszty bezpośrednie

Jednostka Ilość Cena Wartość

1. Zakup prosięcia szt. 1 102,11 105,17

Ubytki naturalne % 3

2. Pasza

Jęczmień z zakupu dt

2,9 72,98 211,64

Jęczmień z produkcji własnej dt

2,9 66,87 193,91

Pszenica z zakupu dt

0,18 80,72 14,53

Pszenica z produkcji własnej dt

0,18 65,81 11,85

Konc.T Starter dt

0,04 190,68 6,86

Konc.T Grower dt

0,07 181,81 13,09

Konc.T Finiszer dt

0,22 162,65 35,13

Razem pasza z zakupu I 3,4 281,26

Razem pasza (zboża własne) II 3,4 260,84

3. Słoma dt

2 10,95 21,89

4. Woda m 0,64 2,39 1,53

5. Obsługa weterynaryjna zł 16,00

6. Praca ciągnika h/szt. 0,6 44,25 26,55

7. Koszt pracy ludzkiej h/szt. 4 7,00 28,00

Razem koszty bezpośrednie I zł 480,41

Razem koszty bezpośrednie II

B) Koszty ogólnogospodarcze

zł 459,99

Roczna obsada zwierząt szt. 200

zł 26,28

zł 56,30

zł 5,40

Razem koszty ogólnogospodarcze zł 82,58

KOSZTY RAZEM I zł 562,98

KOSZTY RAZEM II

Wartość produkcji

zł 542,57

Produkt główny (netto) kg 110 4,25 467,50

Ryczałtowy zwrot VAT % 6 0,26 28,05

Cena brutto zł/kg 4,51

zł/kg 5,12

zł/kg 4,93

Suma przychodów zł 495,55

Wynik ekonomiczny I zł -67,43

Wynik ekonomiczny II zł -47,02

% -9,30

% 23,79

3

Koszty ogólnogospodarcze bez

amortyzacji

Amortyzacja budynków inwentarskich i

wyposażenia

Amortyzacja ciągnika

(w koszcie pracy ciągnika)

Jednostkowy koszt prod. I

Jednostkowy koszt prod. II

Zdolność odtworzenia majątku

gospodarstwa I

Zdolność odtworzenia majątku

gospodarstwa II

Strona IZBY ROLNICZE Nr 07/ 008 (47)

Agroturystyka – nasi liderzy

Historia Stadniny MALUT-

KIE sięga końca XIX wieku,

kiedy to Jan Reszka, światowej

sławy śpiewak operowy

(tenor) i właściciel słynnej

paryskiej stajni wyścigowej,

założył stadninę koni angloarabskich

w miejscowości

Skrzydłów. Przez dziesięciolecia

stadnina ta stanowiła

silny filar polskiej

hodowli i stała się matecznikiem

wielu wybitnych koni

sportowych.

Osada Agroturystyczna

położona jest 5 kilometrów

od centrum Radomska,

a 100 metrów od granic

miasta. Teren ze wszystkich

stron jest otoczony lasem, co

sprzyja spacerom, grzybobraniom

czy wycieczkom rowerowym.

Na terenie gospodarstwa

położone jest także źródło

wody mineralnej, z którego

można degustować do

woli. Wszystkim osobom odwiedzającym

Stadninę Koni

MALUTKIE właściciele zapewniają

maksimum relaksu

i satysfakcji.

Zajeżdżając do Stadniny

Koni MALUTKIE trafiliśmy

na pustą stajnię i wielki

plac budowy. Okazało się, że

konie były nieopodal na wybiegu.

– Obecnie mamy 28

koni. 10 lat temu mąż sprzedał

swoją dużą firmę i postanowiliśmy,

że założymy

mały rodzinny interesik. Kupimy

sobie ze cztery koniki i

zajmiemy się taką małą agroturystyką.

Przyjechał do nas

kolega i powiedział, że Stadnina

Koni w Skrzydłowie jest

w likwidacji. „Jedźcie, zobaczcie,

może coś dla siebie wybierzecie”

– zachęcał. No i pojechaliśmy;

wzięliśmy ze sobą

jakąś tam zaliczę. Obeszliśmy

jedną stajnię, obeszliśmy

drugą – konie jeden piękniejszy

od drugiego… Skończyło

się na tym, że zostawiliśmy

tę zaliczkę, którą wzięliśmy,

nieZbyt malUtkie malUtkie

Teren stadniny ze wszystkich stron otoczony jest

lasem.

i kupiliśmy wszystkie konie,

siodła i bryczki, siano, owies,

słomę. I oczywiście co? Konie

kupione, a my nie mamy

stajni. Szybciutko musieliśmy

się tym zająć. Na św. Huberta

nasze konie mieliśmy już w

naszej stajni – wspominają

Teresa i Marian Skórowie,

właściciele gospodarstwa.

Wielki plac budowy świadczy

o tym, że rodzinny interes

się rozwija. Powstaje

duży hotel, gdzie będzie

12 pokoi, w tym dwa apartamenty

z wyjściem na taras;

każdy pokój ma powierzchnię

ok. 12 m kw, a apartamenty

po 16; przed budynkiem

plac zabaw dla dzieci

z huśtawkami, piaskownicą.

– Urządzimy też boisko dla

piłki plażowej, no i w końcu

kawałek parku z klombami,

ławeczkami – informują nas

gospodarze.

Powstaje też duża kryta

ujeżdżalnia, kryty kort tenisowy

i miejsce, gdzie będzie

można poszaleć na gokartach.

Jak mówią gospodarze,

inwestycje będą ukończone

do końca tego roku.

– Chcielibyśmy otworzyć

też hotel dla koni, który zarobiłby

na utrzymanie naszych

koni, ale na razie po prostu

nie mamy miejsca – mówią

Skórowie.

A okolica jest cudowna –

piękny las, cisza, wspaniałe

konie i dziki, wśród drzew

ukryte domki, które można

wynająć. Na terenie gospodarstwa

agroturystycznego

prowadzona jest nauka

jazdy konnej na wszystkich

poziomach zaawansowania,

z treningiem skokowym

włącznie. Konie ze stadniny

MALUTKIE mają sportowe

rodowody i bogatą tradycję

(kilku mistrzów i wicemistrzów

Polski w skokach

przez przeszkody). Niektóre

z nich można podziwiać

Obecnie w Skrzydłowie znajduje się 28 koni. Teresa i Marian Skórowie wraz z synem - właściciele

Stadniny Koni Malutkie.

w superprodukcji Jerzego

Hoffmana „Ogniem i Mieczem”.

A o ogromnej woli

walki koni ze Stadniny MA-

LUTKIE można się przekonać

oglądając je podczas zawodów

hipicznych. Gospodarstwo

agroturystyczne

organizuje jedno- i kilkudniowe

rajdy konne po malowniczych

krainach byłego

województwa piotrkowskiego,

prowadzona jest w

pełni profesjonalna konna

obsługa imprez okolicznościowych,

takich jak: wesela,

komunie, festyny. Na terenie

gospodarstwa można

skorzystać z bazy noclegowej

w stylowych domkach

góralskich z łazienką, TV,

wc, salonem, sypialnią i tarasem.

Gospodarstwo organizuje

corocznie pogoń za

lisem (Bieg Świętego Huberta),

a ponadto pikniki,

Z początkiem 2008 r.

Zarząd Województwa

Małopolskiego ogłosił

otwarty konkurs ofert na

realizację zadań publicznych

Województwa Małopolskiego

w dziedzinie

turystyki w 2008 r. pod

nazwą „Małopolska Gościnna”.

Konkurs miał na

celu „identyfikację najwartościowszychprojektów

służących rozwojowi

przemysłu czasu wolnego,

których realizacja przyczyni

się do podniesienia

atrakcyjności turystycznej

Województwa Małopolskiego

i zwiększenia

liczby osób korzystają-

Wielki plac budowy świadczy o tym, że rodzinna inwestycja Skórów się rozwija.

ogniska i inne imprezy plenerowe.

W słoneczne dni

gospodarstwo oferuje przejażdżki

po leśnych duktach

zabytkową bryczką. Z my-

cych z oferty turystycznej

regionu”.

Do konkursu przystąpiło

Stowarzyszenie Agroturystyczne

„Galicyjskie Gospodarstwa

Gościnne” zgłaszając

projekt pt. „Podnoszenie

jakości usług agroturystycznych

w Małopolsce”. Z

końcem kwietnia 2008 została

zawarta umowa pomiędzy

Stowarzyszeniem

a Województwem Małopolskim

na realizację wymienionego

projektu.

Projekt zakłada kategoryzację

145 obiektów agroturystycznych

oraz turystyki

wiejskiej na terenie Małopolski,

oraz dofinansowa-

ślą o wszystkich, którzy

chcieliby nauczyć się jeździć

konno, jak i tych, którzy

chcieliby swoje umiejętności

doskonalić, gospodar-

nie do kategoryzacji na zasadach;

- dla obiektów zrzeszonych

w stowarzyszeniach

należących do Polskiej Federacji

Turystyki Wiejskiej

do 5 pokoi dofinansowanie

100%

- dla obiektów niezrzeszonych

do 5 pokoi dofinansowanie

50%, drugie

50% tj. 250 zł dopłaca właściciel

obiektu.

Powyżej 5 pokoi gościnnych

obowiązuje dopłata

w wysokości 20 zł za każdy

następny pokój.

Kategoryzacja obiektu

to po prostu oficjalne potwierdzenie

jakości usługi

stwo prowadzi szkółkę jeździecką.

Grażyna Bożyk

Robert Durka

Fot. Grażyna Bożyk

dofinansowanie do

kategoryZacji wiejskiej

baZy noclegowej

turystycznej, co w sytuacji

rosnącej konkurencji

na tym rynku ma ogromne

znaczenie dla właścicieli

wynajmujących kwatery

wiejskie. Ponadto uprawnia

m.in. do ubiegania się

o nieodpłatne umieszczenie

swojej oferty w „Małopolskim

Atlasie Gospodarstw

Agroturystycznych”

(w trzech wersjach językowych;

polski, angielski, niemiecki),

oraz na stronie internetowej

Wrota Małopolski

– promującej turystykę

wiejską.

Barbara Mikołajewicz

Prezes Stowarzyszenia

GGG

Nr 07/ 008 (47)

www.wrp.pl

Strona

Strona 4 www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

Marek Gaworski

Katedra Organizacji i Inżynierii

Produkcji

SGGW w Warszawie

Od 1992 roku producenci

mleka na świecie

mają możliwość

wyposażania swoich gospodarstw

w komercyjnie dostępne

urządzenia automatyzujące

dój krów, nazywane

popularnie robotami udojowymi.

Z tej możliwości skorzystało

już kilka tysięcy gospodarstw,

głównie w krajach

północnej i zachodniej Europy,

a także w Stanach Zjednoczonych,

Kanadzie i Japonii.

Czym różni się robot udojowy

od …

… nowoczesnych dojarek

mechanicznych, rozpowszechnionych

również w krajowych

gospodarstwach mlecznych?

W zasadzie tylko jednym elementem.

Tym elementem jest

układ do automatycznego zakładania

kubków udojowych

na strzyki wymienia. Poza

tym, zarówno w przypadku

robota, jak i tradycyjnych instalacji

udojowych można wyróżnić

na ogół te same zespoły

robocze, a są to chociażby instalacja

do automatycznego

zdejmowania aparatów udo-

Tematyka całkowitej automatyzacji doju krów budzi rosnące zainteresowanie wśród producentów

mleka w naszym kraju. I jest to zainteresowanie w pełni uzasadnione. Wizyty na specjalistycznych

targach w Poznaniu, gdzie w bieżącym roku i poprzednich latach prezentowano konstrukcje robotów

udojowych niewątpliwie rozbudzają wyobraźnię, stawiając równocześnie szereg szczegółowych

pytań dotyczących doju krów bez udziału człowieka.

Roboty! Do roboty… w dojarni

Robot udojowy „w akcji” ze sztuczną krową na targach

w Poznaniu.

jowych, urządzenia do identyfikacji

i monitorowania zwierząt,

no i oczywiście układ do

wytwarzania podciśnienia,

pulsacji, przedudojowej stymulacji

wymienia i inne. Ponieważ

ideą opracowania instalacji

w pełni automatyzującej

dój jest całkowite zastąpienie,

a właściwie wyeliminowanie

człowieka na stanowisku

udojowym, więc w konstrukcji

i programie działania robota

musi być uwzględniony

dodatkowo jeszcze jeden etap

podlegający automatyzacji, a

jest to mycie i dezynfekcja

wymienia, przeprowadzane

przed dojem właściwym. Zestawiając

różnice między robotem

a nowoczesną dojarką

mechaniczną warto zwrócić

uwagę na inny ważny szczegół.

W instalacji robota udojowego

poszczególne kubki

udojowe są zakładane i zdejmowane

indywidualnie, niezależnie

od siebie. Wyeliminowanie

klasycznego aparatu

udojowego z kolektorem łączącym

wszystkie kubki udojowe,

tak jak jest to w klasycz-

Robot udojowy – kompleksowa instalacja

nej dojarce, decyduje tym samym

o możliwości indywidualnego

zdejmowania poszczególnych

kubków ze strzyków,

odpowiednio do natężenia

wypływającego z nich mleka.

Jest to ważna zaleta instalacji

robota udojowego, stwarza się

bowiem sprzyjające warunki

do dokładniejszego opróżniania

z mleka każdej z ćwiartek

wymienia.

Czynniki uzasadniające

użytkowanie robotów udojowych

Do najważniejszych bodźców

decydujących o rozwoju

badań i próbach wdrażania

automatycznych systemów

doju była potrzeba ograniczenia

uciążliwości dotychczasowych,

konwencjonalnych metod

pozyskiwania mleka od

krów. Jak wynika z szeregu

badań i obserwacji, dój krów

zalicza się do prac powodujących

niekorzystne obciążenie

fizyczne dojarza, prowadząc

niejednokrotnie w długim

okresie czasu do schorzeń

szyi, ramion i pleców. Nie bez

znaczenia pozostają również

niesprzyjające warunki środowiskowe

panujące w miejscu

pozyskiwania mleka. Stężenie

amoniaku i wilgoci, a także

zanieczyszczenia organiczne

i nieorganiczne ograniczają

komfort pracy przy obsłudze

krów w czasie doju. Komfort

ten jest dodatkowo zakłócany

ryzykiem kopnięcia człowieka

przez zwierzę.

Poza możliwościami ograniczenia

skutków towarzyszących

tradycyjnym metodom

doju, na robotyzację pozyskiwania

mleka patrzy się jednak

przede wszystkim w aspekcie

oszczędności nakładów pracy

ręcznej. Jak wynika z przykładowych

badań, użytkowanie

robota wspomaganego komputerowym

systemem monitorowania

stada i kontroli ruchu

zwierząt pozwala za zaoszczędzenie

w ciągu roku

ok. 2/3 czasu w porównaniu

z konwencjonalnymi metodami

doju mechanicznego.

Inne badania modelowe wskazują

natomiast na możliwość

zmniejszenia nakładów pracy

fizycznej w przypadku stosowania

robota udojowego o ok.

30-40%. Dzięki temu można

zmniejszyć obciążenie pracą

fizyczną przy bezpośredniej

obsłudze krów w gospodarstwie

mlecznym.

Pełne automatyzowanie

doju przekłada się również na

produkcyjne wskaźniki krów.

Możliwość dobrowolnego

podchodzenia krów do stanowiska

udojowego stanowi

impuls do wyrażenia naturalnych

potrzeb i zachowań związanych

z oddawaniem mleka.

Zastosowanie robota udojowego,

jak wskazują liczne badania

i obserwacje, prowadzi

do skrócenia czasookresu

dzielącego kolejne doje, a tym

samym wzrostu częstotliwości

oddawania mleka przez

zwierzęta w ciągu doby. W

przypadku stada obsługiwanego

robotami liczba dojów

w ciągu doby wynosi na ogół

2,5÷3,0 na krowę. Zwiększeniu

częstotliwości doju towarzyszy

zaś wzrost wydajności

mlecznej krów. W badaniach

doświadczalnych, przechodząc

z dwukrotnego na

trzykrotny dój w ciągu doby

stwierdzono wzrost wydajności

mlecznej krów w zakresie

6÷25% w pełnym okresie

laktacji. W gospodarstwach

francuskich użytkujących roboty

udojowe w okresie ponad

dwu lat, wzrost wydajno-

ści mlecznej krów wynosił zaś

od 3 do 9%.

Pomimo tak znaczących korzyści

towarzyszących użytkowaniu

automatycznych systemów

doju, rozwiązania te są

wdrażane jedynie w niektórych

częściach Europy, Japonii,

Stanach Zjednoczonych

i Kanadzie. Nasuwa się zatem

pytanie: dlaczego roboty

udojowe znajdują zwolenników

tylko w niektórych krajach

świata?

Roboty udojowe – uwarunkowania

rozwoju nowoczesnej

techniki

Planując wyposażenie gospodarstwa

w robot udojowy,

producenci mleka muszą liczyć

się z koniecznością poniesienia

znacznych kosztów

inwestycyjnych. W pierwszej

połowie bieżącego dziesięciolecia

cena jednostanowiskowego

robota udojowego

kształtowała się na poziomie

od ok. 140 tys. do ok. 180 tys.

euro, na rynku brytyjskim

84-100 tys. GBF, zaś na rynku

amerykańskim 150-170 tys.

USD. W warunkach amerykańskich

rozbudowa instalacji

jednostanowiskowego

robota udojowego wiązała

się z wydatkiem rzędu 55-

60 tys. USD za każde dodatkowe

stanowisko. Wysokie

koszty zakupu robotów udojowych

mogą być główną barierą

ograniczającą ich użytkowanie

w wielu krajach, w

tym także w Polsce. Inną barierą

są koszty pracy ręcznej

w rolnictwie. Tam, gdzie

te koszty są niskie, roboty

udojowe nie stanowią konkurencji

dla pracowników

obsługujących krowy w dojarniach.

Tekst w całości można przeczytać

na www.wrp.pl

Nr 07/ 008 (47)

Daniel Alankiewicz

Wiadomości Rolnicze Polska

d.alankiewicz@wrp.pl

Mniejsze gospodarstwa,

aby utrzymać

opłacalność

produkcji na przyzwoitym

poziomie samodzielnie wykonują

takie zabiegi. Urządzenia

do zaprawiania nasion

popularnie zwane zaprawiarkami

dzielą się ze

względu na cykl pracy i formulację

zaprawy.

Zaprawianie na sucho

Zaprawy suche występujące

w formie miałkiego proszku

najlepiej nanosić na nasiona

w zaprawiarkach bębnowych.

Zaletą tego typu zapraw jest

możliwość stosowania nawet

w trakcie mrozów. Wadami -

kiepskie przyleganie do nasion

i silne zapylenie środkiem

zaprawiającym otoczenia

zaprawiarki.

Z uwagi na niemożność

oddzielenia nasion od nadmiaru

zaprawy zaleca się, by

do bębna zaprawiarki trafiła

porcja nasion i odmierzona

porcja zaprawy. Zaprawiarki

bębnowe z racji swojej konstrukcji

i zasady działania są

zaprawiarkami porcjowymi.

W zależności od typu urządzenia

różna jest jego wydajność.

Powszechnie stosowaną

metodą w tej technologii jest

używanie 50 lub 100 kilogramowych

betoniarek budowlanych

jako zaprawiarek. Metoda

ta jest skuteczna, jednak

mało wydajna. W ten sposób

można również używać

zapraw w formie zawiesiny,

jednak oddzielenie nasion od

kąpieli jest niezwykle trudne.

Sposób ten jest niepolecany

z uwagi na nierównomierne

pokrycie nasion.

Zaprawianie na mokro

Zaprawy zawiesinowe najlepiej

nakładać za pomocą

zaprawiarek porcjowych lub

przystosowanych do pracy w

ruchu ciągłym. Przykładem

minizaprawiarki może być

zaprawiarka AL 50 produkcji

rodzimego AgrAlex-u. Jest

to bardzo proste urządzenie

pracujące w systemie porcjowym.

Nasiona znajdujące się

w komorze zaprawiania są

wprawione w bezwładny

ruch, powodujący bardzo

intensywne ich mieszanie.

Podczas mieszania, w komorze

tej uwalnia się z nasion

kurz, który jest wysysany za

pomocą ssawki i transportowany

wraz z powietrzem do

urządzenia odpylającego. Zadaniem

urządzenia odpylającego

jest również odciąg oparów

z worka podczas workowania

zaprawionych nasion.

Ciecz zaprawiająca spływa

samoczynnie ze zbiorniczka

cieczy do rozpylacza rotacyjnego

znajdującego w pokrywie

komory. W dolnej części

komory mieszania znajduje

się zasuwa służąca do

opróżnienia komory z zaprawianych

nasion, odbywa się

to po odciągnięciu pręta zasuwy,

którego rękojeść znaj-

duje się tuż nad workownikiem.

Wydajność AL50 to

1t/h. Pojemność zbiornika

na ziarno 50 kg. Moc silników

elektrycznych napędzających

urządzenie wynosi

1,37 kW.

Dla większych gospodarstw

i firm usługowych polecić

można zaprawiarkę o

wdzięcznej nazwie AGATA.

Jest to urządzenie przystosowane

do pracy samodzielnej

lub w liniach technologicznych.

Nasiona znajdujące

się w koszu zasypowym

po otwarciu szczeliny roboczej

spadając w dół obracają

bęben mechanizmu dozującego.

Na osi bębna zamocowane

jest koło dozujące zaprawę,

którego łopatki zanurzone

są w zaprawie znajdującej

się w wanience. Łopatki

obracając się zaczerpują zaprawę

i wlewają ją do rynienki,

stąd z kolei zaprawa

przewodem doprowadzana

jest do rozpylacza rotacyjnego

kierunkowego i rozpylona

skierowana jest na swobodnie

spadające nasiona w

komorze zraszania. Wstępnie

zaprawione nasiona w

komorze zraszania spadają

do przenośnika ślimakowego

gdzie są dokładnie wymieszane

z zaprawą i przetransportowane

do podwójnego

workownika. Zaprawa nasienna

znajdująca się w

zbiorniku pompowana jest

przy pomocy pompy prze-

www.wrp.pl

Kiedy rolnik zaprawia

Blisko 33.000 odwiedzających. Najbardziej znaczące

specjalistyczne wydarzenie branży rolniczej

w południowo-zachodniej Polsce. Pokaz

zwierząt już na starcie olbrzymim sukcesem (DLG

AgroFood).

Opolagra kontynuuje swój

dynamiczny wzrost

W

dniach od 6 do 8

czerwca 2008 roku

w Polskiej Nowej

Wsi, gmina Komprachcice

koło Opola, odbyła się specjalistyczna

wystawa rolnicza

Opolagra. Zarówno wystawcy,

jak też organizator DLG Agro-

Food (Poznań), spółka córka

DLG (Niemieckiego Towarzystwa

Rolniczego), wyrazili duże

zadowolenie z jej przebiegu i

frekwencji.

Według danych DLG Agro-

Food około 33.000 rolników

i specjalistów rolnictwa skorzystało

z oferty Opolagry,

aby u 270 wystawców zapoznać

się z odpowiednimi

technologiami i środkami do

produkcji roślinnej i zwierzęcej.

„Zarówno po stronie

odwiedzających, jak też po

stronie wystawców udało się

zanotować kolejny wzrost o

około dziesięć procent w porównaniu

z poprzednią imprezą“

- powiedział w swym

pierwszym podsumowaniu

prezes DLG AgroFood, dr

Georg Mosch.

Pokaz zwierząt nową

główną atrakcją Opolagry

Przeprowadzony po raz

pierwszy na Opolagrze 2008

pokaz zwierząt natychmiast

okazał się kolejną atrakcją

wystawy. Pod kierownic-

wodem tłocznym do rozdzielacza

i dalej do wanienki, z

której nadmiar przelewa się

przewodem przelewowym

do zbiornika a odpowiednia

dawka pobrana przez koło

dozujące skierowana jest

do rynienki a stąd do rozpylacza.

Nadmiar cieczy z

rozdzielacza kierowany jest

przewodem mieszadła z powrotem

do zbiornika w celu

ciągłego mieszania jego zawartości

(zapobiega to sedymentacji

zawiesiny). Zaprawiarka

przystosowana jest do

wszystkich rodzajów zapraw

zawiesinowych i płynnych.

Wydajność AGATY to 2 – 6t/

h regulowane bezstopniowo.

Moc silników napędzających

to 1,32 kW.

Największą zaprawiarką

pro du kow aną pr z e z

Strona

Zaprawianie nasion jest zabiegiem tyleż oczywistym ile koniecznym. Duże gospodarstwa rolne zakupując

kwalifikowany materiał siewny decydują się na korzystanie z usługowego zaprawiania nasion

– zlecając taką usługę specjalistycznej firmie. Bardzo często firmy nasienne sprzedają gotowy, zaprawiony

materiał siewny.

twem prezesa Związku Hodowców

Bydła w Opolu,

Martina Ziaji, w specjalnie

zorganizowanym pokazie zaprezentowano

wybór najlepszych

krów, jałówek i cieląt z

regionu.

Udany Dzień Eksperta

Sprawdziła się koncepcja

utworzenia Dnia Eksperta

pierwszego dnia wystawy

oraz osobnego programu

dla przedsiębiorców branży

rolnej. DLG AgroFood zanotowało

dwukrotnie większą

liczbę zwiedzających tego

dnia w porównaniu z ubiegłoroczną

imprezą.

Redakcja

Dla większych gospodarstw i firm usługowych polecić

można zaprawiarkę o wdzięcznej nazwie AGATA.

Jest to urządzenie przystosowane do pracy samodzielnej

lub w liniach technologicznych.

AgrAlex jest zaprawiarka

HANKA o wydajności do

10t/h. Alternatywnym rozwiązaniem

jest zaprawiarka

AMELA. Jest to urządzenie

przewoźne, które można

transportować za samochodem

osobowym. Wydajność

tej maszyny wynosi

2 – 6 t/h. Można polecić

takie rozwiązanie w

przypadku zakupu zespołowego.

Zaprawiarka może

trafić bez trudu do kilku

gospodarstw i wykonać na

miejscu pracę.

Z uwagi na sytuację rynkową

na polskim rynku jest

niewielu producentów zaprawiarek.

Powszechny pogląd,

że „zaprawiarka jest

za droga” spowodował powszechne

wykonywanie zaprawiania

za pomocą różnego

rodzaju domowych

metod. Może warto pomyśleć

o zespołowym zakupie

tego typu urządzenia. Właściwie

przygotowany materiał

siewny wyda obfity plon,

który szybko skompensuje

dokonany wydatek. n

Strona www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

Bardzo wiele dziedzin produkcji rolniczej opartych jest o urządzenia zasilane

energią elektryczną. Schładzalniki do mleka w trakcie 40 stopniowych

upałów, systemy grzewcze oparte o sterowniki elektryczne zimą,

urządzenia monitorujące zadawanie paszy w kurnikach, to tylko niektóre

z przykładów na to, że gospodarstwo zajmujące się regularną produkcją

musi być wyposażone we własne źródło prądu.

Przenośne

generatory rolnicze

Nie trzeba chyba nikogo

przekonywać jakie

straty może ponieść właściciel

kurnika na kilkanaście

tysięcy kur, jeśli z powodu

braku prądu unieruchomione

zostaną urządzenia

do zadawania pasz,

wentylatory lub klimatyzatory.

W zakładach produkcyjnych,

które nie mogą zostać

zatrzymane w trakcie

procesu produkcyjnego czy

choćby nawet w szpitalach

powszechnie stosowane są

własne stacje prądotwórcze,

oparte o agregaty o napędzie

spalinowym.

W produkcji rolnej coraz

większą popularność zyskują

różnego rodzaju spalinowe

źródła prądu. O ile

na potrzeby przykładowego

kurnika potrzeba urządzenia

o dużej mocy, wyposażonego

w elektroniczne

urządzenia sterujące, pozwalające

na zasilanie złożonych

urządzeń elektronicznych,

o tyle na potrzeby

zasilania domostwa na czas

awarii w zupełności wystarczą

urządzenia prostsze i zarazem

tańsze.

W cenie agregatu prądotwórczego

znaczący udział

ma silnik spalinowy. Istnieją

jednak urządzenia pozwala-

W naszej ofercie posiadamy przenośne oraz

stacjonarne agregaty prądotwórcze.

Szczególnie polecamy agregaty o mocy od 16

kVA do 50 kVA napędzane wałkiem ciągnika

rolniczego.

jące na zoptymalizowanie

zakupu. Są to agregaty napędzane

z WOM ciągnika

rolniczego. Ich cena bywa

nawet 4-ro krotnie niższa

niż agregat spalinowy o tej

samej mocy.

Urządzenia rolnicze to

typowe generatory prądu

trójfazowego, zabudowane

na ramie wyposażonej w

punkty mocowania TUZ.

Urządzenie takie można by

wykonać we własnym zakresie,

jeśli tylko wykonawca

posiadałby właściwą prądnicę.

Diabeł tkwi jednak w

szczegółach. Obroty wałka

odbioru mocy ciągnika

są zbyt małe aby sprzęgać

prądnice WOM w stosunku

1:1. Konieczne jest zastosowanie

przekładni redukującej

obroty WOM w stosunku

niekiedy 1:4 lub nawet 1:6.

Obroty jakie powinien uzyskać

alternator agregatu wynoszą

najczęściej około 3000

o/min. Jeśli obroty eksploatacyjne

WOM wynoszą 540

o/min. konieczne jest zastosowanie

przekładni. Jej wykonanie

jest zbyt skomplikowane

i przesądza o nieopłacalności

samodzielnej

produkcji.

Oferta rynkowa tego

typu urządzeń nie jest co

T 16 Dane techniczne: TL 50 Dane techniczne:

• moc podstawowa: 12,8 kW (16 kVA)

• obroty: 3000 obr/min

• moc pochłaniana: 23 KM

• wymiary ( dł. x szer. x wys.): 980x810x890 mm

• masa: 116 kg

Panel sterujący:

• urządzenia pomiarowe: amperomierz, woltomierz

• urządzenia ochronne: przycisk ELCB (Earth Leakage

Circuit Breaker), wyłącznik 3P 25A

Agregaty prądotwórcze

Motopompy Silniki

90-562 Łódź, ul. Łąkowa 11

www.invesall.pl, e-mail: invesall@invesall.pl

tel. +48 42 639 52 49

prawda porażająco bogata,

lecz nie oznacza to

wcale, że nie można ich nabyć.

Ciekawą propozycją

mogą być rolnicze agregaty

prądotwórcze marki GE-

SAN. Dostępne są w kilkunastu

modelach różniących

się mocą. Najmniejszy

w ofercie oznaczony T

16 ma moc podstawową

12,8 kW (16 kVA) i zapotrzebowanie

na moc zaledwie

23 KM. Największy

TL 50 posiada moc podstawową

40 kW (50 kVA)

i zapotrzebowanie na moc

75 KM.

Urządzenia GESAN mogą

służyć zarówno do zasilania

urządzeń w gospodarstwie,

jak również jako przenośne

(przewoźne) źródło

prądu w trakcie prac polowych

leśnych i innych. Zastosowań

nie trudno szukać.

Niektóre linie do sortowania

ziemniaków zasilane

są energią elektryczną,

urządzenia do czyszczenia

i pakowania warzyw również

można używać na polu,

dzięki przenośnym źródłom

zasilania jakim są generatory

rolnicze.

Daniel Alankiewicz

WRP

d.alankiewicz@wrp.pl

• moc podstawowa: 40 kW (50 kVA)

• obroty: 1500 obr/min

• moc pochłaniana: 75 KM

• wymiary ( dł. x szer. x wys.): 1320x920x1120 mm

• masa: 320 kg

• urządzenia pomiarowe: amperomierz, woltomierz,

częstotliwościomierz

• urządzenia ochronne: przycisk ELCB (Earth Leakage

Circuit Breaker), wyłącznik 4P 80A

Dobre, jasnozielone, pachnące siano to prawdziwy skarb. Wiedzą o tym

wszyscy hodowcy bydła. Bez takiego siana wychów cieląt jest praktycznie

niemożliwy. Gdy takie siano poda się sztukom dorosłym, to nie trzeba być

fachowcem, aby zauważyć, że bydło zajada się nim z prawdziwą przyjemnością.

Stosowane w żywieniu krów mlecznych, pozwala na uzyskanie

5000 l rocznie mleka bez dodatku pasz treściwych.

Ile wytrzyma traktorzysta

Konstrukcja noży w tych kosiarkach nie jest przypadkowa, to owoc wieloletnich

doświadczeń. Wykonano je ze specjalnej stali. Są bardzo trwałe.

Dzisiaj słów parę o nowych

maszynach do

zbioru zielonki francuskiego

Kuhna. To największa na

świecie fabryka zajmująca się

tego typu konstrukcjami. Firmowi

inżynierowie, korzystający

z wieloletnich doświadczeń

(firma liczy sobie już 175

lat, a kosiarki dyskowe produkuje

od 1968 r., zresztą jako

pierwsza na świecie), skonstruowali

maszyny uznawane

za jedne z najlepszych

na świecie. Co ważne, są one

dostępne w naszym kraju. Zacznijmy

od kosiarek, bo to ich

praca zawsze jest pierwszym

etapem przy produkcji siana

czy sianokiszonki.

Co wyróżnia te rozwiązania

od tych powszechnie znanych?

Kosiarka zawieszana

GMD

Noże to newralgiczny

punkt, bo właśnie one bezpośrednio

odpowiadają za

jakość cięcia, a i mają styczność

z różnego rodzaju przeszkodami.

Konstrukcja noży

w tych kosiarkach nie jest

przypadkowa, to owoc wieloletnich

doświadczeń. Wykonano

je ze specjalnej stali. Są

bardzo trwałe. Każdy z nich

pozwala na skoszenie około

40 ha. Można to pomnożyć

przez ilość dysków i już

wiemy, jaki areał można skosić

jednym kompletem. Noży

nie wolno ostrzyć. Dlaczego?

Ogromna prędkość obrotowa

tych elementów wymusza

ich idealne wyważenie.

Każda, nawet minimalna

różnica wagi powoduje tzw.

„bicia”, a to może być powodem

uszkodzenia łożysk.

Prócz tego, ostrzenie powoduje

rozhartowanie stali

i stają się one mniej trwałe.

Specjalny kształt noży pozwala

na delikatne podrzucenie

skoszonej masy, przekazanie

jej na dysk i przerzucenie

do tyłu. Dyski tnące

uformowano w ten sposób,

że trawa natychmiast poda-

wana jest na pokos. Tak więc,

nie ma mowy o zapychaniu

się czy wleczeniu skoszonej

masy. Specjalne przegięcie

blachy i osłona nakrętki

mocującej zapobiegają wycieraniu

się tych elementów.

Pod dyskami znajdują

się płozy z kolistym zarysowaniem,

chroniące je przed

kamieniami. Utrzymują one

całą belkę tnącą. Na glebach

piaszczystych i zakamienionych

te części szybko się zużywają,

dlatego są one wymienne.

Zarówno noże, jak

i dyski pracują z ogromną

energią. Prędkość obrotowa

tych elementów jest olbrzymia,

bo aż 3 000 obr./min,

postępowa to 180 km/godz.

Olbrzymia energia cięcia

pozwoliła na bardzo szybką

pracę kosiarek. Można pracować

z dowolną prędkością.

Widziałem testy, na których

te kosiarki pracowały w trawie

po pas z prędkością 40

km/godz. Oczywiście, w

praktyce taka prędkość jest

niemożliwa, bo żaden traktorzysta

tego nie wytrzyma.

No, może na idealnie równym

polu golfowym.

Lift Control

Lift Control to hydropneumatyczne

zawieszenie belki

tnącej. Na czym to polega?

System w swej idei podobny

jest do pneumatycznego zabezpieczenia

korpusów stosowanego

w niektórych pługach.

Sercem tego systemu

jest amortyzator hydropneumatyczny.

Ciśnienie oleju

działa na dwa siłowniki hydrauliczne

utrzymujące stały

docisk belki tnącej do podłoża.

To pozwala na utrzymanie

idealnie równej wysokości

cięcia i na płynną pracę.

Klasyczne belki w przypadku

najechania na przeszkodę

odchylają się do tyłu.

Trzeba wówczas stanąć, cofnąć

maszyną, zabezpieczyć

sprzęgło i jechać dalej. W

rozwiązaniu Lift Control zastosowano

dwa siłowniki hy-

drauliczne jako zabezpieczenia

przeciwko niespodziewanym

przeszkodom. W przypadku

uderzenia w duży kamień,

belka tnąca podnosi się

o 40 cm i odchyla do tyłu. Po

ominięciu przeszkody wraca

automatycznie do położenia

roboczego. Przy niewielkiej

przeszkodzie kierowca może

nawet nie zauważyć, że coś

się stało. Poczuje jedynie delikatne

szarpnięcie.

W pogoni za prędkością

Ciągniki są coraz szybsze.

Zawieszenia i kabiny coraz

lepiej amortyzowane. Naturalnym

więc jest, że rolnicy

żądają maszyn, z którymi

można pracować przy dużej

prędkości. Niestety, wraz

ze zwiększaniem prędkości

pracy gwałtownie wzrasta

masa oraz obciążenia dynamiczne

zespołu tnącego. Jednym

z rozwiązań, które to

umożliwiają, jest charakterystyczna

dla Kuhna różnica

odległości między talerzami

na belce. Ta odległość jest na

przemian mała i duża.

W tradycyjnych konstrukcjach

koła napędowe pracują

zanurzone w oleju. Olej, częściej

lub rzadziej, należy wymieniać,

a to stwarza różne

problemy, a często się o tym

po prostu nie pamięta. Dlatego

w kosiarkach Kuhna zastosowano

tzw. system Opti

Disc - olej zalany fabrycznie

nie podlega nigdy wymianie.

Fabryka daje dożywotnią

gwarancję. To pierwsza

i chyba jedyna taka belka

tnąca na świecie. Prawda, że

wygodne? Wspomniałem o

przeszkodach. Ale co się stanie,

gdy sąsiad podrzuci duży

blok betonu? Znane są takie

wypadki. Wtedy podczas

uderzenia odpada cały dysk.

Oś napędowa dysku ma specjalne

przewężenie stanowiące

swoisty bezpiecznik.

Co wtedy? Odkręcamy cztery

śruby, montujemy nowy moduł

i jedziemy dalej.

Jan Nikoniuk

Nr 07/ 008 (47)

Daniel Alankiewicz

Wiadomości Rolnicze Polska

d.alankiewicz@wrp.pl

Tegoroczna impreza

z uwagi na konieczność

dopasowania

do kalendarza lokalnych

imprez wystawienniczych,

odbywała się wcześniej niż

dotychczas.

Impreza odbywała się na

przyległych do KPODR

polach. Tegoroczna edycja

była wyjątkowo rozległa z

uwagi na największą, jak

dotychczas, ilość wystawców.

Pod względem ilości

maszyn oraz asortymentu,

Agro-Tech staje się jedną

z najważniejszych krajowych

imprez organizowanych

na wolnym powietrzu.

Tak pod względem przygotowania

ekspozycji, jak

również zaplecza logistycznego

targi w Minikowie są

atrakcyjne i udane tak dla

wystawców, jak również

dla zwiedzających. Według

szacunków wystawę odwiedziło

około 40 tysięcy zwiedzających.

Nie sposób nie

wspomnieć o pokazach

pracy maszyn.

Jak co roku odbywają się

one w bardzo trudnym terenie.

Pokaz opryskiwaczy

polowych odbywa się na

terenie płaskim z użyciem

specjalnego toru przeszkód,

natomiast maszyny uprawowe

i ciągniki skazane są

na pracę na polu przypominającym

wąwóz. Żartobliwie

nazywany wąwozem

śmierci nastręcza nie lada

kłopotów operatorom. Długość

poletka to około 170

metrów, natomiast skłon

stoku wynosi kilkanaście

procent ze stoku i kilkanaście

procent – proporcjonalnie

pod stok. W tym

roku w pokazie brały udział

tylko maszyny do bezorkowej

uprawy roli. Wielu operatorów

ratowało sytuację

zmniejszając głębokość roboczą

ciągniętych maszyn

– szczególnie w trakcie

podjazdu. W przeciwnym

wypadku groziło postawienie

ciągnika do pionu lub

zatrzymanie na stoku, na

co skwapliwie czekali widzowie.

Po raz pierwszy w historii

targów w Minikowie zaprezentowany

został zestaw do

jazdy równoległej. W pokazach

Maszyn uprawowych

wzięło udział 21 zestawów,

w paradzie ciągników 16

maszyn, w pokazie opryskiwaczy

na torze przeszkód

11 zestawów. Prawdziwą

brawurą wykazał się operator

ciągnący opryskiwacz

Amazone. Pokonał tor z

największą prędkością wykazując

nie tylko skuteczną

pracę stabilizacji belki, ale

również silną więź z fotelem

kierowcy!

Pokazy pracy maszyn

prowadził niezawodny

Krzysztof Płocki, redaktor

naczelny Rolniczego Przeglądu

Technicznego.

Prawdziwą ozdobą pokazów

była parada oldtimerów.

Stare ciągniki pieczołowicie

restaurowane przez

swych właścicieli wykazały

nie mniej wigoru niż nowe

konstrukcje. Poza tym poczciwe

jednocylindrowe

Ursusy budowane na bazie

LanzBuldoga przypominały

o swej czynnej obecności

miarowym staccato,

granym mezzoforte przez

silnik. Rytmiczne pah, pah,

pah, słyszane było na terenie

całej wystawy!

Po raz pierwszy w Minikowie

odbyła się warsztatowa

konferencja na temat

uprawy bezorkowej.

W namiocie seminaryjnym

obok terenu pokazów

można było posłuchać

prelekcji dr. Dariusza

Jaskólskiego, przedstawiciela

firmy LEMKEN Polska

oraz KÖCKERLING. O

ile prelekcja dwóch pierwszych

była ciekawa i merytoryczna,

o tyle przedstawiciel

niemieckiego producenta

Köckerling, prowadził

prelekcję w sposób quasinaukowy,

chaotyczny a wy-

świetlana prezentacja była

w języku niemieckim. W

tym przypadku nie sprawdziło

się powiedzenie – nie

ten kto zaczął ale ten kto

skończył. Niemniej jednak

pomysł organizowania takich

spotkań jest godny

kontynuacji.

Ciekawie przygotowana

była ekspozycja ogrodnicza.

Okazy flory można

było nabyć, wzbogacając

domowy ogród.

Firma ROLNAS z Bydgoszczy

prezentowała kolekcję

roślin uprawnych,

doskonale wypielęgnowaną,

uprawianą na poletkach

będących wycinkami

okręgu.

Nowalijkami były firmy

znane do tej pory z rynku samochodowego,

a zajmujące

się wyposażeniem warsztatów.

Świadczy to dobitnie

o tym, że rynek rolny staje

się coraz bardziej atrakcyjny

dla przedsiębiorstw spoza

niego.

Mówiąc o Targach w Minikowie

nie sposób nie wspomnieć

o wystawie zwierząt.

Na specjalnie przygotowanym

ringu przeprowadzane

były prezentacje czworonogich

piękności – pretendentów

do miana czempionów.

Ogółem, 84 wystawców prezentowało

101 sztuk bydła,

kilkadziesiąt sztuk trzody,

kozy, owce, drób i futerkowe.

Bezapelacyjnym zwycięzcą

była OHZ w Osięcinach, deklasując

konkurentów w kategorii

bydła mlecznego. Jedynie

w podkategorii jałowice

cielne laur otrzymała

RSP Sadki. W kategorii bydła

mięsnego konkurowali jedynie

indywidualni hodowcy

prezentując swe sztuki.

W trakcie trwania targów

rozstrzygnięte zostały różnorakie

konkursy. Między

innymi „Bezpieczne gospodarstwo

rolne”, „Agroliga

2008”, „Zielone lato”.

Kończąc tą krótką reminiscencję

nie sposób nie

www.wrp.pl

wspomnieć o problemach

komunikacyjnych. Teren

targów położony jest tuż

przy drodze krajowej nr 10.

Z tej przyczyny w trakcie

trwania ekspozycji na drodze

rokrocznie tworzą się

korki. W tym roku organizatorzy

dwoili się i troili,

aby zapewnić płynny przejazd

i sprawne zjazdy na

teren wystawy i parkingi.

Mimo ogromnego zaangażowania

policji, służb

ochrony, organizatorów

korki choć mniejsze - powstawały.

Szczególnie w

niedzielę między godz. 11

Doradcy handlowi:

Północ: Mikołaj Szembek

Południe: Adam Kłoda

Wschód: Marek Zieliński

a 17. Nie sposób jednak nie

pokusić się o gorzką uwagę

pod adresem władz lokalnych.

Jak stwierdził dr Roman

Saas, dyrektor KPODR

w Minikowie, władze lokalne

odmawiają zainwestowania

jakichkolwiek

środków na wybudowanie

dwóch dodatkowych pasów

ruchu na odcinku drogi nr

10 w Minikowie.

Panowie decydenci winni

spojrzeć na zagadnienie

oczami gospodarza i dopomóc

organizatorom w

rozwijaniu imprezy. Fakt,

że Agro-Tech jest organi-

Części: Krzysztof Mrula

Serwis: Marcin Milczarek

Serwis: Grzegorz Masłowski

Strona 7

W dniach 21 - 22 czerwca na terenie Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie

pod Bydgoszczą odbyły się XXXI Międzynarodowe Targi Rolniczo-Przemysłowe. Organizatorem

tej cyklicznej imprezy jest KPODR, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy i

od ubiegłego roku niemieckie DLG.

Agro-Tech Minikowo już za nami

zowany już po raz trzydziesty

pierwszy, że współorganizatorami

są silni europejscy

partnerzy winien

przemówić do wyobraźni

tych, którzy brakiem dobrej

woli skazują kierowców

na stanie w wielokilometrowych

korkach. Targi

tego typu to nie tylko promocja

regionu, ale również

wymierny zysk ekonomiczny.

A ten powinien

być skwapliwie pomnażany.

Nie będzie to jednak

łatwe, jeśli nie zostaną rozwiązane

bolączki komunikacyjne.

n

SZYBKI AGREGAT UPRAWO-SIEWNY

COMPACT-SOLITAIR.

WYJĄTKOWO UNIWERSALNY,

WYDAJNY I PRECYZYJNY.

www.lemken.com.pl

Lemken Polska Sp. z o.o.

Żalęcino 21, 73-115 Dolice

tel. +48 91 563 76 46

fax. +48 91 563 76 04

tel. +48 601 62 62 15

tel. +48 601 80 25 11

tel. +48 722 09 78 77

tel. +48 601 98 49 18

tel. +48 605 26 89 99

tel. +48 603 89 54 94

Strona 8 www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

Użycie siły wiatru do napędu urządzeń użytecznych

człowiekowi to pomysł z bardzo długą historią.

Również budowa i wykorzystanie generatorów

prądu elektrycznego napędzanych energią

wiatrową nie jest nowy. W dobie wyczerpywania

się paliw kopalnych nabiera coraz większego

znaczenia.

Czysta energia, czysty

zysk – energia wiatrowa

Do 2020 roku 20% energii

produkowanej w UE będzie

pochodzić ze źródeł

energii odnawialnej.

Pola w Europie Zachodniej

są miejscami

wręcz usiane farmami

wiatraków, mielącymi majestatycznie

powietrze swymi

kilkudziesięciometrowymi

śmigłami. Mankamentem

tego typu siłowni jest niestała

podaż energii – czyli

wiatr o różnej sile i zmiennym

kierunku. Wymaga to

budowania wiatraków na samonastawnych

obrotnicach,

synchronizowania ze sobą całej

siłowni, składającej się z

kilku, a czasami kilkudziesięciu

generatorów.

W marcu 2007 podczas

szczytu Unii Europejskiej w

Brukseli przywódcy państw

członkowskich przyjęli zobowiązanie,

że do 2020 roku

20% energii produkowanej w

UE będzie pochodzić ze źródeł

energii odnawialnej. Polska,

podobnie jak inne kraje

unijne musi przedsięwziąć

wszelkie możliwe kroki, aby

wspierać energetykę odnawialną,

tym samym wywiązując

się z założonych celów.

Bez wątpienia w dużej części

do wyznaczonego celu

przyczyniać się będzie rozwój

sektora energetyki wiatrowej.

Jednak polski system

prawny daleko odstaje od

standardów zachodnioeuropejskich.

Wspomnieć należy

chociażby o braku konkretnych

zasad lokalizacji farm

wiatrowych na obszarach objętych

Siecią Ekologiczną NA-

TURA 2000, braku jasnych

kryteriów sporządzania raportów

środowiskowych czy

też oceny wpływu inwestycji

na krajobraz - mówi Alicja

Chilińska - Skubisz dyrektor

Starke Wind Polska.

Bez unormowania norm

prawnych i stworzenia mechanizmówprzymuszających

podmioty odpowiedzialne

za produkcję i dystrybucję

energii konwencjonalnej

aktualne będzie

przysłowie – biednemu zawsze

wiatr w oczy.

Daniel Alankiewicz

WRP

d.alankiewicz@wrp.pl

W dniach 28 – 30 maja na terenie lotniska Aeroklubu Kujawskiego odbyło

się szkolenie dealerów Lemken i JF-Stoll. Z tej okazji w jednym miejscu znalazły

się najnowsze maszyny będące obecnie w ofercie handlowej tych firm.

Na zakończenie, w dniu 31 maja odbył się otwarty pokaz pracy maszyn dla

zaproszonych rolników.

Po raz pierwszy pokos

w Inowrocławiu

W

trakcie pokazu

można było obserwować

i pracować

maszynami uprawowymi

Lemken, JF-Stoll i

APV. Wszystkie firmy zaprezentowały

sprzęt z tzw.

górnej półki pracujący

w realnych warunkach.

Wszystkie maszyny poruszały

się za ciągnikami Valtra

i Case.

Valtra zaprezentowała bogatą

ofertę ciągników od

modeli o mocy 100 do 250

koni mechanicznych.

Sprzęt zielonkowy JF-Stoll

operował na areale około

60 ha. W pokazie prezentowano

kosiarki GX 9005

oraz GTX 12005. Maszyny

te posiadają wydajność sięgającą

20 ha/h, tak więc powierzchnia

na jakiej odbywał

się pokaz była odpowiednia

dla przejazdów z

prędkością sięgającą 40 km/

h. Większość kosiarek tej

firmy wyposażona była w

kondycjonery pokosu. Dodatkowo

zaprezentowano

nagrodzoną na targach

Agritechnica zgrabiarkę

R1405 oraz ładowacz czołowy

z systemem samopoziomowania

elementu roboczego.

Maszyny Lemken, jak

stwierdzili widzowie pracowały

na poligonie. Do

prac uprawowych wyznaczony

był fragment lotniska

nie uprawiany od kilkudzie-

sięciu lat. Dużym zainteresowaniem

cieszyły się pługi

– siedmiokorpusowy EuroDiamant

z zabezpieczeniami

sprężynowymi nonstop

i odkładnicami ażurowymi

oraz EurOpal 8X.

Po przejeździe pługów,

pracę rozpoczęły agregaty

uprawowe Compact Solitair

9 plus oraz Solitair 9.

Co warto zauważyć, praca

maszyn odbywała się na

glebie 1 klasy, bardzo zbitej

i zleżałej. Tym samym

walory maszyn ją uprawiających

były w pełni eksponowane.

Przejazd maszyn Lemken

zakończyły opryskiwacze

EuroTrain z belką aluminiową

oraz Albatros z belką

stalową.

Na uprawioną ziemię

wjechał również agregat

do uprawy łąk i zakładania

użytków zielonych firmy

APV. Jest to brona łąkowa z

nabudowanym siewnikiem

pneumatycznym. Urządzenie

to doskonale nadaje się

do wysiewu poplonów, rekultywacji

i zakładania

użytków zielonych.

Po pokazie każdy chętny

mógł samodzielnie zająć

miejsce w kabinie ciągnika

i wykonać jazdy

próbne.

Daniel Alankiewicz

Wiadomości Rolnicze

Polska

d.alankiewicz@wrp.pl

Nr 07/ 008 (47)

www.wrp.pl

KSM

72-200 Nowogard, ul. Nadtorowa 14c, tel./fax (091) 392 69 43; tel. (091) 392 71 13; tel. kom. 0604 249 072,

tel. (091) 392 71 14, e-mail: ksm_trading@op.pl; www.ksm-trading.pl

78-120 Gościno, Ząbrowo 29, tel (094) 351 21 70 fax (094) 352 05 77

Ford TW25, 200KM, 6600 motogodzin,

cena 75 000,00 PLN

Opryskiwacz Hardi, 800l., zawieszany

14m., cena 3.400 PLN

Zgrabiarka do siana Pottinger 340N, 1-karuzelowa,

szer. 3,4m. cena 13.000 PLN

Fiat 780DT, 85KM, 5104 motogodzin, 1983r.,

cena 38 000,00 zł.

Przyczepa samozbierająca Taarup 1030,

cena 28 000,00 PLN

Przetrząsarko-zgrabiarka „Mesko-Rol” Z

275, 2 karuzelowa, cena 6.710 PLN

Taarup 306 - kosiarka dyskowa, ciągana,

szerokość 2m., cena 10.000 PLN

Presa rolująca John Deere 410,

cena 18 000,00 PLN

nowe maszyny • nowe maszyny • nowe maszyny

Kosiarka Pottinger NOVADISC 265, szerokość

robocza 2,62 m., wydajność w ha/h 2,6

Presa kostkująca New Holland,

cena 12.000 PLN

New Holland 8670, 200KM,

8700 motogodzin, cena: 115000zł

Strona

Opracowała firma INFO-EKSPERT Sp. z o. o., specjalizująca się w badaniu rynku pojazdów,

wydawca katalogów „Pojazdy Samochodowe Wartości Rynkowe” oraz „Systemu Komputerowego

INFO-EKSPERT”.

Informacje szczegółowe:

01-864 Warszawa, ul. Kochanowskiego 47 lok. 43,

tel. 022 560 70 00, www.info-ekspert.pl

Marka, typ, model, nadwozie, pojemność/moc 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993

BELARUS 82.1 82.1 Standard 4750/60 51,9 44,2 38,5 34,1 30,5

CAS CRYSTAL CRYSTAL 8.9t 120 6842/88 144 128,5 115 104 94,1 86,4 79

CASE IH MAGNUM 7140 8.9t 7140 2WD 8300/175 115,5 105 95,4 87 79,5 72,8

CLAAS ARES 500 8.0t 556 4525/74 218 187,5 164 145,5 130,5 118,5 107,5 97,8

DEUTZ-FAHR AGROCOMPACT 4.3t F70 DT 30/15 3000/49 98 89,2 81,5 74,6

DEUTZ-FAHR AGROKID 30 DT 1500/29 46,8 43,4 40,3 37

DEUTZ-FAHR AGROTRON 12.0t 105 DT 4788/75 182 167 153 139,5 128 117 107,5 99 91,3 84,3

FARMTRAC TRACTORS ESCORT 450 450 K Powertrac 3120/35 56,8 50,1 44,7 41,2 37,5 33,9 30,9 28,2

FENDT FAVORIT 700 VARIO 12.5t 716 6057/121 398 347 308 275 248 225 203 185 168,5 153,5 139,5 127 115,5

JOHN DEERE 5015 3.2t 5215 2940/40 102 93,3 86,1 80 74,4 69,2

JOHN DEERE 5015 3.2t 5515 4525/59 119 108,5 100 93 86,6 80,5

JOHN DEERE 8020 MR`05 14.0t 8120 8100/147 303 271 246 223 205 187,5 172,5 158,5

KUBOTA ME 5700DTN 2746/46 70,8 65,4 59,5 54,2 49,5 45,3 41,3 37,4

LAMBORGHINI RUNNER 1.1t 250DT 1318/20 38,4 34,3 31,2 28,6 26,1 24 22

LAMBORGHINI LAMPO 2.8t 60DT 3000/44 77,1 70,1 64,1 58,7 53,8 49,4

MASSEY FERGUSON MF 4200 4245 4400/63 220 191,5 168 150 134,5 121,5 111 101 91,8 83,6 76 69,2 63 57,3

MASSEY FERGUSON MF 8200 8220 6600/114 166 150 136,5 124,5 113 103 93,8 85,3 77,6 70,6 64,3

MTZ-PRONAR Pronar 9.0t 82 4752/60 29,9 27,4 25,2 23,2 21,3 19,6 18 16,6

NEW HOLLAND 66S 3.8t 70 3600/51 46,1 42,3

RENAULT ARES 8.2t 735 RZ 6788/136 262 234 213 195 179 164 150 136,5 124,5 114

SAME DIAMOND II 230 DT 7146/169 377 336 306 281 258 237

SAME DORADO S 70 DT EII D 3000/49 92,8 84,7 77,2 70,6

SAME ROLLER 60DT 3000/44 84 75,6 68,8 63,1 58 53,4

URSUS 912 4562/59 32,4 29,8 27,4 25,2 23,2 21,3 19,7

URSUS 914 4562/59 51,7 47,6 43,8 40,3 37,1 34,1 31,3 28,8 26,5

URSUS 4514 5.7t 3865/44 82,7 71,8 64,2 58,1 52,8 48,3 44,3 40,9 37,8 35,1 32,7 30,4 28,3 26,4 24,6

WŁADYMIREC T25A 1323/21 9,7 9 8,4 7,9 7,5

ZETOR CLASSIC EKO 4.0t 4320 3922/43 57,3 51,8 46,2 41,8 38,1 34,7 31,6

ZETOR CLASSIC EKO 4.0t 4340 3922/43 65,2 59,1 52,9 47,8 43,6 39,7 36,1

więcej na www.wrp.pl: cennik maszyn używanych

Traktor Case IH956 XLA Turbo, 95KM, 9600

motogodzin, cena 38.000 PLN

Kombajn Class Dominat, 2196 m./godz.

cena: 32.000 PLN

Naprawiamy węże hydrauliczne wysokociśnieniowe

- ceny promocyjne

Strona 0 www.wrp.pl Nr 07/ 008 (47)

Alldrive Twaites Mach, 74 KM, 4

WD, ładowność 3750 kg, rocznik 1995

cena: 23 000,00 zł

MF 50 HX, koparko-ładowarka,

4WD, rok 1982,

cena: 29 000,00 zł

MF 590 z ładowaczem, 78 KM,

2 WD, rocznik 1978,

cena: 23 000 zł

MF 699,

97 KM, rocznik 1985, cena

cena: 32 000 zł

Case 121B, ładowarka łamana,

52KM, 4 WD, rok 1995,

cena: 49 000 zł

JD 1072, rocznik 1987, 125 KM,

heder 3,7, silnik z roczną gwarancją

cena: 59 000 zł

Fiat Laverda 3900,

rocznik 1985, heder 5,3,

cena: 46 000 zł

Sambron, ładowarka teleskopowa,

rocznik 1982, cena: 47 000,00 zł.

wszystkie podane cany są cenami netto, bez VAT

Sprawdź aktualną listę oferowanych maszyn na www.rol-system.com.pl

wystawiamy także faktury VAT

MASZYNA NOWA

kosiarka bijakowa Muthing, 2m

pług Kverneland, hydraulicznie

obracany, 4 korpusy, zab. kołkowe,

cena 17.500 PLN

orkan do zielonek

16.900 PLN

agregat uprawowy, wałki doprawiające,

3m.

Fransgaard SV-250, zgrabiarka do

pokosów

agregat uprawowy, 5,6 m., talerze,

wał doprawiający, 35.000 PLN

Opryskiwacz Hardi, 2600 litrów, cena

24.000 PLN

prasa Massey Ferguson, 170 cm, stan

b. dobry, cena 10.400 PLN

John Deere 3140 z ładowaczem,

97KM, 4WD, rok 1988

cena: 39 000,00 zł

Hydrema,

h=3m,

kombajn Forschritt E514, sieczkarnia,

kabina, wózek

beczka, 10 000l., węże rozlewowe 12 m,

1993 r. cena 25.500 PLN

kultywator, 19 łap, wałek Vibro Flex

Ciągnik Ursus Turbo

cena: 32 000 zł

Ładowarka Matbro TS 280,

rocznik 1997,

cena: 39 000,00 zł

Kompletne sieczkarnie: NH, JD, MF,

Deutz, Dronningborg

kombajn Claas Macator 50

NOWE I UŻYWANE CZĘŚCI

Silniki

Turbiny

Przekładnie

Pompy

W SPRZEDAŻY:

Traktory: Belarus, Case/IH, Deutz, Fiat, Ford, John Deere,

Lamborghini, MF, Ursus, Valmet, Zetor

Koparki: Case, Cat, JCB, MF, Hydrema

Kombajny zbożowe: Claas, John Deere, MF, NH,

Dronningborg, Fortschritt

Jesteśmy największą rmą handlującą używanymi maszynami

rolniczymi oraz częściami zamiennymi w Skandynawii. Na stanie

posiadamy ok. 700 maszyn (ciągniki, kombajny zbożowe, koparko-

-ładowarki) oraz niezliczone ilości używanych oryginalnych części

zamiennych. Sprzedajemy także uszkodzone maszyny.

Sjorup Traktor A/S Dania

Filia w Polsce

Sjorup Traktor Polska Sp. z o.o.

Pluty 14, 64-930 Szydłowo

Tel.: +48 67 216 00 30, kom. 509 944 600

Fax: +48 672160053

E-mail: biuro@sjoruptraktor.pl; WWW: www.sjoruptraktor.pl

FH “Rol-System” • Miastecka 32 • 77-220 Koczała • woj. pomorskie

• tel. 0608 321 641 • e-mail: biuro@rol-system.com.pl

agregat uprawowo-siewny 4m,

ścieżki, cena 14.000 PLN

Ciągnik Case IH 1056 XL, 86 r.

kombajn Dronningborg, sieczkarnia,

hydrostatic, wózek, cena 25.900 PLN

agregat uprawowo-siewny 2,5m. talerzówka Dal-Bo, 3,6 metra, składana prasa John Deere 550, 1991 rok,

cena 14.900 PLN

prasa International, podajnik ślimakowy

szer. 165cm, cena 7.900 brutto PLN

Opryskiwacze Hardi, nowe atesty,

cena 2.500 - 3.000 PLN

Ciągnik Zetor, 1996 rok, stan b. dobry,

cena na www.rol-system.com.pl

Inne maszyny:

1. śrutownik ssąco-tłoczący Kongskilde

2. kosiarki dyskowe Deutz-Fahr i Taarup

3. brony 8 metrów, dziesięciopolowe, składane cena 5.400 PLN

4. rozsiewacze nawozowe Bogeballe dwutalerzowe

5. dmuchawy do zboża

6. wały krusząco-ugniatające

7. kombajn jednorzędowy do kukurydzy Mengele

Nr 07/ 008 (47)

Tanie okna do chlewni,

obór, kurników. Według

unijnych wymogów. Producent.

Telefon: 32/233 98 01,

0513740923, e-mail: okna.

inwentarskie@op.pl

- WR-084/08

DANIELE sprzedam, hodowla

Noteckie Rancho. Tel.

0601-710-750 www.hodowladanieli.com.

– WR-012/08

Sprzedam słomę w balotach,

siatkę leśną używaną

oraz torf w kostkach-250l,

tel. 664 123 599

– WR-112/08

Używane wyposażenie

chlewni: klatki, boksy,

karmniki, paszociągi.

Tel. 0506-48-27-66;

0501-17-17-49.

Firma AGROCOMPLEX oferuje

wyposażenie obory:

Zgarniacze hydrauliczne

Maty legowiskowe - Promocja

do końca czerwca

Przegrody stanowiskowe do obór

uwięziowych i wolnostanowiskowych

PRODUCENT

Poidła

Dojarki konwiowe

Dojarki przewodowe - nowe i używane

Duńskie SAC

Schładzalniki do mleka - Nowe i używane

Pastuchy elektryczne - najlepsze na

polskim rynku

Z dostawą do klienta.

Tel: (22)731 16 60, 731 64 16

lub kom: 696 209 772

PHU „ARON” poleca:

WR- 234/07

KOMBAJNY ZBOŻOWE:

CLAAS LEXION 460,480, 550

CLAAS COMMANDOR 228cs

CLAAS MEGA 204, 208, 218

CLAAS DOMINATOR 108 sl Maxi,108 VX, 98sl

Maxi, 96sl, 78, 76, 87, 68, 66

MASSEY FERGUSON 520, 620

NEW HOLLAND 8070

SIECZKARNIE KUKURYDZY:

CLAAS JAGUAR 870, 860, 840, 820, 690sl,

685, 680,80, 70

JOHN DEERE 5720, 5820

MENGELLE SF 5200

CIĄGNIKI ROLNICZE:

MASSEY FERGUSON 8120, 3085, 3680, 3690

ZETOR 6245 z ładowaczem, 6945, 5711

URSUS 1614

DEUTZ FAHR DX. 7.10

Wydawca: Wiadomości Rolnicze Polska Sp. z o.o.

Adres: ul. Wojska Polskiego 55, 72-100 Goleniów

NIP: 856-17-16-757

Sąd Rejonowy w Szczecinie, XVII Wydział Gospodarczy KRS

KRS: 0000174080

Internet: www.wrp.pl

E-mail: wrp@wrp.pl

Redakcja gazety: redakcja@wrp.pl

Tel: 091 885 4490, 091 418 27 22

Fax: 091 885 4491

Nakład: 60.220 egz.

ARE YOU OUR NEW

SALES AGENT

WITHIN RESPONSIBILITY FOR THE

MARKETS IN EASTERN EUROPE?

MI in Denmark is looking for a competent and proactive

agent with the responsibility for the sales channel selling

second hand farm machinery from Denmark to Eastern

Europe.

You will be the link between the largest and strongest

dealer network in Denmark and our partners in Eastern

Europe. (Existing and new partners).

There will be a lot of traveling in Eastern Europe and in

Denmark.

Interested? For further details look at: www.mi.dk/agent

ciągniki rolnicze

tury

kabiny

prasy zwijające

owijarki

kosiarki

karuzele

przetrząsacze

agregaty

pługi

talerzówki

glebogryzarki

brony polowe

pielniki

mieszalniki

śrutowniki

żmijki

siewniki

sadzarki

opryskiwacze

rozsiewacze

rozrzutniki

betoniarki

PHU „ARON”

ŁASK-ORCHÓW 172, 98-100 ŁASK, tel. 043 675 86 31,

kom. 0604 966 560, www.aron.pl

MASZYNY

FABRYCZNE NOWE

gotówka • raty • transport

Tel. 044 755 29 61

kom. 0665 540 600

www.maszynyfabryczne.pl

PRASY KOSTKUJĄCE:

CLAAS MARKANT 50

JOHN DEERE 332

NEW HOLLAND366

PRASY ROLUJĄCE:

CLAAS ROLLANT 44,45,46,62,66,250

WELGER RP15, RP200

KRONE KR 125, KR155

JOHN DEERE 590 Rotocut

CASSE 1212 rotocut

GALLIGNANI

KOPARKO-ŁADOWARKI:

CASSE 580

od 71800 zł

od 4900 zł

od 2400 zł

od 44000 zł

8300 zł

3300 zł

1150 zł

od 2100 zł

2500 zł

1100 zł

3100 zł

4200 zł

950 zł

680 zł

od 3600 zł

od 3900 zł

1580 zł

od 9200 zł

1860 zł

2100 zł

820 zł

10900 zł

od 950 zł

Przystawki do kukurydzy, agregaty

uprawowe, brony talerzowe, pługi i inny

sprzęt rolniczy.

USZKODZONY, SPALONY- KUPIE, ZAMIENIĘ

MOŻLIWOŚĆ KREDYTU I TRANSPORTU

@www.wrp.pl

A Ty jak zaczynasz swój

dzień?

OKNA plastikowe do

obór, chlewni, pomieszczeń

gospodarczych,

różne rozmiary. Cena

od 140,00 do 200,00.

065/540-18-07, 0697-

966-871.

red. naczelny gazety

red. naczelny portalu WRP

Współpracownicy

Jacek Białek

Natalia Buczkowska

Anna Nieróbca

Krzysztof Mikulski

www.wrp.pl

WR-235/07

Sprzedaż paliw z importu,

olej opałowy, olej

napędowy. Dowóz gratis.

Telefon: Tel. 503 029

779.

WR-049/08

Sprzedam kosiarki rotacyjne,

dyskowe, rozdrabniacze

do słomy do

Bizona i Fortschritta;

owijarki, rozsiewacze

nawozów oraz stoły do

rzepaku. Nowe, na gwarancji.

0695-735-429

WR-064/08

Sprzedam rozdrabniacz

słomy do BIZONA,

FORTSCHRITTA; kosiarkę

rotacyjną, owijarkę

do bel; kultywator

ścierniskowy, rozsiewacz

nawozów i inne.

Tel. 0604-18-43-45.

WR-161/07

PPHUT TAMA

EXPORT-IMPORT ANDRZEJ TAMA

Używane ciągniki, kombajny zbożowe,

pługi obrotowe, agregaty uprawowe,

prasy zwijające

Stary Olesiec 24a, 63-313 Chocz

tel. (062) 741 51 68, 0 608 386 577

0 606 453 049

Trasa nr 442 Września-Kalisz

Ziemia rolna na sprzedaż,

Jeżowa koło Lublińca,

około 50 ha, jeden

pisemny przetarg,

oferty do 25 lipca, informacja

tel. 0516 04

25 71.

Lidia Janiak

marketing

tel. 091 884 65 48

tel. kom. 0515 293 631

lidia@wrp.pl

Jagoda Szwed

marketing

tel. 091 884 65 47

tel. kom. 0503 188 438

j.szwed@wrp.pl

Paweł Kochanek

grafika, dtp

p.kochanek@wrp.pl

WR-111/08

Monrol Mońki oferuje

noże do glebogryzarki

ciągnikowej model

U530 i U530/1, Cena:

16zł + VAT tel: 085 716-

22-56.

WR-097/08

Justyna Kniaź

księgowa, prenumerata

091 885 44 90

j.kniaz@wrp.pl

Filtry do dojarek

bańkowych i przewodowych

wszystkie rozmiary

producent: „koral” p.p.H.u

ul. Magazynowa 8 78-200 białogard

tel. 094 312 30 96 kom. 509 911 244

zadzwoń - wysyłamy na nasz koszt

• OCIEPLENIE BUDYNKÓW INWENTAR-

SKICH BEZSTROPOWYCH

• MATY LEGOWISKOWE

• ŚWIETLIKI KALENICOWE

• POKRYCIA DACHOWE Z EUROFALI

TEL. 0602-248-181, 025/752-43-20

WWW.AGRO-DOM.BIZ,

MAZOWIECKIE

DYSTRYBUCJA:

Strona 1

Sprzedaż zbiorników chłodniczych

prof. dr hab. inż. Aleksander Lisowski,

prof. dr hab. Tadeusz Barowicz, doc. dr hab. Kazimierz Jabłoński,

dr Anna Kocoń, dr Tadeusz Wałkowski, dr inż. Tomasz Erlichowski

Naszą gazetę mogą państwo za darmo dostać w następujących organizacjach:

Ośrodki Doradztwa Rolniczego...

Tanie inkubatory

i odchowalniki

do wylęgu kur,

kaczek, papug itp.

80 typów

FUH WALEŃSKI

Droga Starogardzka, 63-800 Gostyń

tel. 065 572 34 62, kom. 507 142 764

e-mail: festwo@onet.pl,

www.strusie.pl/fest

(chłodziarnie)

Alfa-Laval-Packo-Røka

Zbiorniki chłodnicze(chłodziarnie)

od 200-14.000 litrów

Obory dla krów i systemy urządzeń

mlecznych

Mówimy po polsku.

Telefon 0045 65 37 13 32

tel.kom. 0045 23 31 68 20

Telefax 0045 65 37 13 30

PZZHiPD

... oraz w wielu innych organizacjach oraz firmach z rynku rolniczego.

nr 47

CENA

OD 450 zł

RATY

Schładzalniki do mleka,

dojarki – nowe i używane.

Zamiana, serwis,

gwarancja. 046/833-07-

27, 0505-039-888.

WR-238/07

Strona

Ściągnij - Wiadomości Rolnicze

Ściągnij - Wiadomości Rolnicze ... View more Ściągnij - Wiadomości Rolnicze

Delete template?

Save as template ?

Ściągnij - Wiadomości Rolnicze Ściągnij - Wiadomości Rolnicze