ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja
ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja
ideološki temelji revizionizma - Centar za socijalna istraživanja
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Mr Mihael Antolović<br />
<strong>za</strong>padnonemačke države, od kojih su pojedini, kao što je poka<strong>za</strong>la<br />
„afera Globke“, <strong>za</strong>uzeli neke od najviših položaja u državnoj administraciji.<br />
3 Obzirom da se politika njihove reintegracije <strong>temelji</strong>la na<br />
raširenom uverenju u nedužnost običnih Nemaca i isključivoj krivici<br />
zločinačkog nacističkog rukovodstva, ona je amnestirala najšire krugove<br />
nemačkog društva odgovornosti <strong>za</strong> počinjene zločine. U sklopu<br />
ovih promena slike neposredne prošlosti, težište se nalazilo na patnjama<br />
nemačkih građana dok je masovno uništavanje evropskih Jevreja<br />
bilo potisnuto u drugo plan. Drugim rečima, nakon nepune decenije<br />
od kraha nacističkog režima, odgovornost <strong>za</strong> zločine pripisana je gotovo<br />
u potpunosti Hitleru i nevelikoj grupi „glavnih ratnih zločinaca“<br />
koji su „<strong>za</strong>veli nemački narod“ i učinili ga žrtvom rata i njegovih razornih<br />
posledica. 4<br />
U sovjetskoj okupacionoj zoni vlasti su pristupile kolektivnom<br />
kažnjavanju nacista i iskorenjivanju nacističke ideologije iz svih segmenata<br />
nemačkog društva. Pri tome, naglasak je bio na obračunu sa<br />
onim posedničkim društvenim klasama – privrednicima, činovništvu,<br />
plemstvu, građanstvu, <strong>za</strong> koje je sovjetska ideologija smatrala da su<br />
davale odlučnu podršku nacizmu. Na taj način, procesi denacifikacije<br />
i prevaspitavanja nemačkog naroda u sovjetskoj zoni odvijali su se<br />
unutar tzv. „sovjeti<strong>za</strong>cije“ nemačkog društva tj. njegove celokupne<br />
transformacije po sovjetskom obrascu. Obračunavajući se sa „klasnim<br />
neprijateljima“, sovjetske vlasti su u sklopu mera denacifikacije<br />
do 1948. otpustili iz službe oko 520 000 bivših pripadnika Nacističke<br />
partije. Istovremeno, veliki broj nemačkih radnika koji su ranije bili<br />
članovi različitih nacističkih udruženja, bili su „prevedeni“ u novoosnovane<br />
organi<strong>za</strong>cije pod vođstvom Komunističke partije. Svesno<br />
prenebregavajući činjenicu da je veliki deo nemačkog radništva i<br />
seljaštva podržavao nacističku ideologiju ili je pripadao nekoj od brojnih<br />
nacističkih organi<strong>za</strong>cija, vlasti u sovjetskoj zoni su novi društveni<br />
3 Hans Globke (Hans Globke, 1898–1973) je tokom Trećeg rajha učestvovao u izradi ni<strong>za</strong><br />
antisemitskih <strong>za</strong>kona, uključujući i Nirnberške rasne <strong>za</strong>kone, da bi tokom ratnih godina<br />
pripremao planove <strong>za</strong> raseljavanje jevrejskog stanovništva iz okupirane Evrope. Nakon rata,<br />
Globke je izbegao suđenje, priključio se novoformiranoj Hrišćansko-demokratskoj uniji da bi ga<br />
potom kancelar Adenauer postavio <strong>za</strong> svoga državnog sekretara i najbližeg saradnika i političkog<br />
šefa Savezne obaveštajne službe. Uprkos oštrim protivljenja dela nemačke javnosti, Globke je<br />
ostao na položaju sve do isteka Adenauerovog mandata 1963. godine. Vidi: Anton Rupnik, U<br />
znaku D. Politički profil Savezne Republike Njemačke, Zagreb 1981, 73–75; Tony Judt, nav. delo, 58.<br />
4 Uporedi sa: Peter Steinbach, nav. delo; Norbert Frei, Vergangenheitspolitik. Die Anfänge<br />
der Bundesrepublik und die NS-Vergangenheit, München 1996, 401–406; Edgar Wolfrum,<br />
„Geschichtspolitik in der Bundesrepublik Deutschland 1949–1989. Phasen und Kontroversen“,<br />
in: Petra Bock, Edgar Wolfrum (hrsg.), Umkämpfte Vergangenheit. Geschichtsbilder, Erinnerung und<br />
Vergangenheitspolitik im internationalen Vergleich, Göttingen 1999, 55–81, posebno 64–65.<br />
178
Change language