zâwxe [kufLLke ¼ÚÚkwt [ðLLke!

{tøk¤ðkh 14 Sports
9 sw÷kE 2013
ykðíke fk÷Úke yìþeÍ {nkstøk
$ø÷uLz yLku ykuMxÙur÷Þk ðå[u çkwÄðkhÚke Lkku®xøknk{{kt Ãknu÷e xuMx þY ÚkðkLke MkkÚku r¢fux RríknkMk{kt MkkiÚke sqLke {nkstøkLkku «kht¼ Úkþu
yuþeÍLkk nehku
zkuLk çkúuz{uLk
r¢fuxLkk yku÷xkR{ rËøøks çkuxTMk{uLk Mkh
zkuLk çkúuz{uLk 1948Lke rMkheÍ{kt ykuMxÙur÷ÞkLkk
fÃíkkLk níkk. rMkheÍ{kt íku{Lke xe{ yuf {u[
Ãký nkhe Lknkuíke. xuMx r¢fux{kt 99.94Lke
yuðhus Ähkðíkk çkúuz{uLk Võík yuf ðkh yuþeÍ
rMkheÍ{kt {w~fu÷e{kt {wfkÞk níkk.
zurLkMk r÷÷e
ÃkkuíkkLkk Mk{Þ{kt ykuMxÙur÷ÞkLkk yk MkkiÚke
ÍzÃke çkku÷hLkku ykíktf níkku. 1972Lke
rMkheÍ{kt íkuýu 17.67Lke yuðhus MkkÚku 31
rðfux ÍzÃke níke. fÃíkkLku ßÞkhu Ãký fkuE
ÃkkxoLkhrþÃk íkkuzðkLke nkuÞ íÞkhu íku{Lkk {Lk{kt
yuf s Lkk{ MkqÍíkwt níkwt, zurLkMk ÷e÷e. ßÞkhu
zurLkMk ÷e÷e xuMx r¢fux{ktÚke rLkð]¥k ÚkÞk íÞkhu
íku{Lkk ¾kíkk{kt 355 rðfux níke.
þuLk ðkuLko
LkuðwtLkk Ëþf{kt þuLk ðkuLko yuþeÍLkku MkkiÚke
«¼kðþk¤e ¾u÷kze Mkkrçkík ÚkÞku níkku.
1993Lke rMkheÍ{kt $ø÷uLzLkk çkuxTMk{uLk {kRf
øku®xøkLku íkuýu su çkku÷ Ãkh çkkuÕz fÞkuo níkku íkuLku
çkku÷ ykìV Ä MkuL[whe fnuðk{kt ykðu Au. yk
çkku÷Lku íkuýu ÷uøk MxBÃkLke çknkh xÃÃke ÃkzkðeLku
MxBÃk{kt ½qMkkzâku níkku.
RÞkLk çkkuÚk{
1981 rMkheÍ{kt $ø÷uLzLkk yk
yku÷hkWLzhLkk «ËþoLku íkuLku nt{uþkt yuþeÍLk
rËøøks nehku{ktÚke yuf çkLkkðe ËeÄku níkku.
ÄqhtÄh çkuxTMk{uLk, ¾íkhLkkf çkku÷h, ÂM÷Ãk{kt
yËT¼wík rVÕzh yLku ÃkkxeoÍLke òLk, çkkuÚk{Lke
yk s yku¤¾ Au. 1981Lke rMkheÍ ¾hu¾h íkku
çkkuÚk{ yLku çkkuçk rðr÷Mk þku çkLke hne níke.
yk çktLkuyu nu®zø÷u xuMx{kt $ø÷uLzLku yuðk Mk{Þu
rðsÞ yÃkkÔÞku níkku, ßÞkhu $ø÷uLzLke xe{
ÃkhksÞLkk {køkuo níke.
xurLkMk økúkLz M÷u{{kt EríknkMk MkßÞko çkkË
÷tzLk, íkk.9
rçkúrxþ xurLkMk Mxkh ¾u÷kze yuLze
{huyu hrððkhu rðïLkk Lktçkh ðLk
MkŠçkÞLk ¾u÷kze Lkkuðkfu òufkurðfLku
nhkðeLku 77 ð»ko çkkË rðBç÷zLk økúkLz
M÷u{Lkwt xkRx÷ SíkðkLkwt ËuþLkwt MkÃkLkwt Ãkqhwt
fÞwO níkwt. nk÷ íkku rçkúxLk íkuLkk rðsÞLke
Wsðýe{kt {þøkq÷ Au, Ãký çkeS íkhV
yk rMkrØ {¤íkkt {huLku ‘LkkRxnwz’Lke
WÃkkrÄ ykÃkðkLke [[koyu òuh Ãkfzâwt Au.
ðzk«ÄkLk zurðz fu{hkuLku s LkkRxnwz
MkL{kLk ykÃkðkLke ðfk÷ík fhe ËeÄe Au.
fu{hkuLkLku ßÞkhu yk ytøku ÃkqAðk{kt
ykÔÞwt íkku íku{ýu fÌkwt níkwt fu, ‘yk MkL{kLk
fuðe heíku ykÃkðwt íkuLkku rLkýoÞ Mðíktºk heík
fhðk{kt ykðþu. {Lku ÷køku Au fu yk {kxu
ykLkkÚke ÞkuøÞ fkuý nkuE þfu.’
fu{hkuLkLke Lksh{kt yk Mfkurxþ
¾u÷kzeLkk rðsÞu yk¾k Ëuþ{kt òuþ ¼he
ËeÄku Au. yk ytøku 26 ð»keoÞ {huLku
ÃkqAðk{kt ykÔÞwt íkku íkuýu fÌkwt níkwt fu,
‘ykðe ðkíkku Mkkt¼¤e økðo yw¼ðkÞ
Au. nfefík{kt ÷kufku ÷ktçkk Mk{ÞÚke yk
xÙkuVeLke hkn òuE hÌkk níkk. fËk[,
ÞÞkkËËøøkkkkhh rrMMkkhheeÍÍ
furðLk ÃkexhMkLk
2005{kt ÃkexhMkLkLku økúunk{ ÚkkuÃkoLku çkË÷u
xe{{kt MÚkkLk {éÞwt níkwt. ÃkkuíkkLke Ãknu÷e rMkheÍ{kt
473 hLk çkLkkðeLku íku rMkheÍLkku MkkiÚke ðÄw Mfkuhh
çkLÞku níkku. ykuð÷{kt rð»k{ ÃkrhÂMÚkrík{kt íkuýu
h{u÷e 158 hLkLke R®Lkøk yksu Ãký ÞkËøkkh Au.
$ø÷uLz 18 ð»ko çkkË fkuE rMkheÍ Síkðk{kt
MkV¤ hÌkwt níkwt. 2010-11{kt Ãký íkuýu Mkkhwt
«ËþoLk fÞwO níkwt.
yuþeÍ Lkku÷us
- çktLku Ëuþ ðå[u h{kíke yuþeÍLkku hku[f
RríknkMk Au. rMkheÍLkwt Lkk{fhý rçkúrxþ
yux÷u ykðe ðkíkku ÚkE hne nkuE þfu.
nk÷ nwt ðÄw fktE fne þfwt Lkrn.’
‘yk ûký ¼q÷e Lkrn þfkÞ’
{huLkk rðsÞ çkkË õðeLk
yur÷ÍkçkuÚk, ðzk«ÄkLk zurðz fu{hkuLk
Mkrník ½ýk Lkuíkkyku yLku ¾u÷kzeykuyu
yr¼LktËLk ÃkkXÔÞk níkk. fu{hkuLku fÌkwt
níkwt fu, {huLkwt yk yMkkÄkhý «ËþoLk
Võík rçkúrxþ xurLkMk s Lkrn, Ãkhtíkw yk¾k
Ëuþ {kxu yËT¼wík ûký Au. íkuLku õÞkhuÞ
¼w÷kðe þfkÞ íku{ LkÚke. ½ýk ¾u÷kzeyku
yLku Lkuíkkykuyu {huLku ÂxTðx fhe
yr¼LktËLk ykÃÞk Au. yk Ãknu÷kt £uz
Ãkuheyu 77 ð»ko Ãknu÷kt 1936{kt AuÕ÷e
ðkh $ø÷uLz {kxu yk xÙkuVe Síke níke.
fËk[ yk s fkhý Au fu, {huLku Ãkkuíku Ãký
yk rðsÞ Ãkh rðïkMk LkÚke çkuMkíkku.
‘MkÃkLkwt Lk nkuÞ íkuLkku zh níkku’
{huyu fÌkwt níkwt fu, ‘nwt yk¾e hkík MkqE
Lknkuíkku þõÞku. õÞktf yuðwt Lk çkLku fu
ßÞkhu nwt MkqELku QXwt íkku íku MkÃkLkwt Lkef¤u
íkuLkku {Lku zh níkku.’ {hu {kxu yk xwLkko{uLx
yLku xkRx÷ fux÷kt {n¥ðLkkt Au íkuLkku
1930 : ykuMxÙur÷Þk «ðkMku økÞu÷e $ø÷uLzLke
xe{ 1-2Úke nkhe økE níke. rMkheÍLkku nehku
Mkh zkuLk çkúuz{uLk níkku. ÃkhksÞLkku çkË÷ku ÷uðk
rçkúrxþ fÃíkkLk òuŠzLku ykøkk{e rMkheÍ {kxu
su hýLkerík çkLkkðe níke íku çkkuze÷kRLk
rMkheÍLkk Lkk{u òýeíke Au.
1932-33 : òuŠzLku fktøkkhwt çkuxTMk{uLkLku ¾kMk
fheLku çkúuz{uLkLku hkufðk {kxu ÃkkuíkkLkk çkku÷Mko
nuhkÕz ÷khðwz yLku ßÞkuso yu÷LkLku þheh
Ãkh çkku÷ VUfðkLke Mkq[Lkk ykÃke níke. òufu
fux÷uf ytþu òuŠzLku yk ÞkusLkk{kt MkV¤ Ãký
{erzÞkyu fÞwO níkwt. 1882{kt ykuMxÙur÷Þkyu
ykuð÷{kt Ãknu÷e ðkh $ø÷uLzLku íkuLke s Ähíke Ãkh
nhkÔÞwt níkwt. yk ÃkhksÞLku rçkúrxþ {erzÞk Ãk[kðe
þõÞwt Lknkuíkwt. MÃkku‹xøk xkRBMku ÷ÏÞwt níkwt fu,
‘$ø÷uLzLke r¢fuxLkwt {]íÞw ÚkE økÞwt Au yLku íkuLke
r[íkkLku yÂøLk ykÃÞk çkkË íkuLke hk¾ (yuþeÍ)
ykuMxÙur÷ÞLk xe{ ÷E sE hne Au. íÞkh çkkË
ßÞkhu $ø÷uLzLke xe{ ykuMxÙur÷Þk{kt yk rMkheÍ
h{ðk økE íÞkhu {erzÞkyu ËuþLke «rík»Xk
çk[kððk yÃke÷ fhe níke. $ø÷uLzLke xe{Lkk
ykuMxÙur÷Þk «ðkMk{kt $ø÷uLzLkk fÃíkkLk Rðku
Âç÷økLku çkuÕMkLke hk¾ (yuþeÍ) ¼ux{kt
ykÃkðk{kt ykðe, su ykøk¤ síkkt çktLku Ëuþ
ðå[uLke rMkheÍLkwt «íkef çkLke økE.
ytËks íkuLkk yk rLkðuËLk ÃkhÚke {u¤ðe
þfkÞ Au. íku ðÄw{kt W{uhu Au fu, ‘nwt yk¾e
hkík ÃkÚkkhe{kt Ãkzâku Ãkzâku r{ºkkuLku
{uMkursMk {kuf÷íkku hÌkku níkku. hkºku Mkqðwt
{khk {kxu {w~fu÷ níkwt. {Lku ¾çkh níke fu
Mkðkhu {khe Mkk{u LÞqÍÃkuÃkMko nþu. nS
{khe ÃkkMku fux÷kf LÞqÍÃkuÃkMkoLkk Ãknu÷k
ÃkkLkk yLku fux÷kf LÞqÍÃkuÃkhLkkt ÃkkA¤Lkkt
ÃkkLkkt Au. nwt rðBç÷zLk SíÞku Awt íkuLkku
rðïkMk fhðk {kxu {Lku 24 f÷kfÚke
ðÄwLkku Mk{Þ ÷køÞku Au.’
xkRx÷ fku[ ÷uLz÷Lkk Lkk{u
yuLze {huyu yk yiríknkrMkf rðsÞ
íkuLkk fku[ ÷uLz÷Lku Mk{ŠÃkík fÞkuo Au. [uf
rhÃkÂç÷fLkk ÷uLz÷u íku{Lke frhÞh{kt
ykX økúkLz M÷u{ xkRx÷ SíÞk níkk,
Ãkhtíkw ÃkkuíkkLkk ík{k{ «ÞkMk Aíkkt íkuyku
õÞkhuÞ yku÷ $ø÷uLz õ÷çk{kt ¾kMk
«ËþoLk fhe þõÞk Lknkuíkk. {hu fnu Au
fu, ‘íku{Lku (÷uLz÷)Lku {khe Ãkh økðo Au.
íku {khk {kxu ¾qçk {n¥ðLkwt Au. íkuyku
ònuh{kt õÞkhuÞ nMkíkk LkÚke, Ãkhtíkw
ßÞkhu ¼ez yLku fu{uhkÚke Ëqh nkuÞ Au
íÞkhu yk¾e y÷øk ÔÞÂõík çkLke òÞ Au.
hÌkku níkku. yk rMkheÍ{kt çkúuz{uLkLke yðhus
MkkiÚke ykuAe níke. yurz÷uz xuMx{kt ÷khðwzu
yuf çkku÷{kt çkxo ykuÕzVeÕzLkwt {kÚkwt Vkuze
LkkÏÞwt níkwt yLku yk «ðkMk yÄðå[u s
yxfkðe Ëuðku Ãkzâku níkku.
2005 : $ø÷uLz {kxu yíÞkh MkwÄeLke MkkiÚke
ÞkËøkkh rMkheÍ. ðkuLko, {uføkúk, røk÷r¢Mx,
nuzLk yLku fÃíkkLk Ãkku®Lxøk. Ãkkt[ {nkhÚke
¾u÷kzeLke Mkk{u rçkúrxþ fÃíkkLk {kRf÷ ðkuLk
yLku yuLz› Â^÷LxkuVyu òuhËkh «ËþoLk fhe
rMkheÍ 2-1Úke Síke ÷eÄe níke.
çktLku Ëuþ ðå[u
fw÷ xuMx {u[
326
fw÷ {u[
yíÞkh MkwÄe{kt
h{kE Au
102
{u[ $ø÷uLz
SíÞwt Au
133
{u[ ykuMxÙur÷Þk
SíÞwt Au
91
{u[ zÙku økE Au
yuþeÍ
yktfzkyku{kt
66
yuþeÍ rMkheÍ
h{kE Au
31
ykuMxÙur÷Þk
Síke Au
30
$ø÷uLz
SíÞwt Au
05
zÙku hne Au
5028
zkuLk çkúuz{uLkLkk
Lkk{u MkkiÚke ðÄw
hLk
195
þuLk ðkuLkoLkk
Lkk{u MkkiÚke ðÄw
rðfux
çkkuLkMk ÃkkuRLx MkkÚku yksu
©e÷tfkLku nhkððwt Ãkzþu
rºkfkuýeÞ ©uýeLke
VkRLk÷{kt «ðuþðk ytrík{
÷eøk {u[{kt ¼khíku yksu
fkuE Ãký {kuxk {kŠsLkÚke
Síkðwt Ãkzþu
®føMxLk, íkk.9
ðuMx RLzeÍ{kt [k÷e hnu÷e
rºkfkuýeÞ rMkheÍ{kt yksu ¼khík ©e÷tfk
Mkk{u xfhkþu. VkRLk÷{kt MÚkkLk {u¤ððk
{kxu íkuýu ©e÷tfk Ãkh {kuxk {kŠsLkÚke
rðsÞ «kÃík fhðku Ãkzþu. Mkku{ðkhu
h{kÞu÷e {u[{kt ©e÷tfkyu ðuMx RLzeÍLku
ÃkhksÞ ykVe ÃkkuRLx xuçk÷{kt Ãknu÷k
¢{u ÃknkU[e økE Au. rºkfkuýeÞ rMkheÍ{kt
ºký{ktÚke çku {u[ SíkeLku ðuMx RLzeÍ
yLku ©e÷tfkLkk 9-9 ÃkkuRLx Au, Ãkhtíkw
hLk huxLku ykÄkhu ©e÷tfk Ãknu÷k Lktçkhu
Au. ¼khíkeÞ xe{ ºký {u[{kt yuf rðsÞ
AuÕ÷kt ËMk ð»koLkk h{kÞu÷e
rMkheÍLkk rðsuíkk
ð»ko rðsuíkk
1994-95 ykuMxÙur÷Þk
1997 ykuMxÙur÷Þk
1998-99 ykuMxÙur÷Þk
2001 ykuMxÙur÷Þk
2002-03 ykuMxÙur÷Þk
2005 $ø÷uLz
2006-07 ykuMxÙur÷Þk
2009 $ø÷uLz
2010-11 $ø÷uLz
MkkÚku Ãkkt[ yuf {u¤ðe þfe Au. ¼khík
ÃkkuRLx xuçk÷{kt ºkeò ¢{u Au. òu xe{
RÂLzÞk çkkuLkMk ÃkkuRLx MkkÚku {u[ Síkþu
íkku íku ÃkkuRLx xuçk÷{kt xku[ Ãkh ÃknkU[e
sþu. ¼khík òu çkkuLkMk ÃkkuRLx rðLkk
Síkþu íkku ºkýuÞ xe{Lkk Mkh¾k Mkh¾k
9-9 ÃkkuRLx ÚkE sþu yLku VkRLk÷ {kxu
çku xe{Lke ÃkMktËøke hLk huxLku ykÄkhu Úkþu.
Ãkkuxo ykuV MÃkuLk{kt Mkku{ðkhu
©e÷tfkyu ðuMx RLzeÍLku 39 hLku nhkÔÞwt
níkwt, hrððkhLke su{ Vhe yuf ðkh
{u[{kt ðhMkkËLkwt rðÎLk ykðíkkt zfðÚko
÷wRMkLku ykÄkhu ðuMx RLzeÍu 41
ykuðh{kt 230 hLk çkLkkððkLkk ÚkÞk
níkk, Ãkhtíkw ðuMx RLzeÍLke xe{ Lkð
rðfux økw{kðe 190 hLk s çkLkkðe þfe
níke. ©e÷tfk íkhVÚke fw{kh Mktøkkfkhkyu
90 çkku÷{kt yýLk{ 95 hLk çkLkkÔÞk
níkk. ßÞkhu fÃíkkLk {uÚÞwÍu 29 hLk
ykÃke [kh rðfux ÍzÃke níke.