zâwxe [kufLLke ¼ÚÚkwt [ðLLke!

Global
{tøk¤ðkh
9 sw÷kE 2013
{kxe-ÃkkýeLkwt yk íkkuVkLk õÞk? õÞkhu? þk {kxu?
«ðkMke çkMkku{kt fk¤k fk[
yLku ÃkzËk WÃkh «ríkçktÄ
Lkðe rËÕne, íkk. 9
Mkkík {kMk Ãknu÷k Lkðe rËÕne{kt fk¤k fk[ðk¤e [k÷íke çkMk{kt 23 ð»koLke
Þwðíke Ãkh çk¤kífkhLke ½xLkk çkkË fuLÿ Mkhfkh ònuh ÃkrhðnLk{kt Mk÷k{íke yLku
MkwhûkkLke çkkçkík{kt nðu fzf Ãkøk÷k ÷E hne Au.
ònuh ÃkrhðnLkLkkt ðknLkku{kt Mk÷k{íkeLkkt ÄkuhýkuLkkt yÇÞkMk fhLkkh {køko
Mkr[ð rðsÞ AeççkhLke ykøkuðkLkeðk¤e Mkr{ríkyu Ëhuf Mkhfkhe yLku «ðkMke
çkMk{kt ÃkzËkLkkt WÃkÞkuøk Ãkh «ríkçktÄ {qfðk rLkýoÞ ÷eÄku Au. su çkMk{kt MkeMkexeðe
fu{uhk Lk nkuÞ íku{kt ÃkzËk hk¾ðk Lknª ËuðkÞ. yk Mkk{u «ðkMke çkMkLkkt ykuÃkhuxMko
yuðe Ë÷e÷ fhe hÌkk Au fu ÷ktçkk YxLke çkMkku{kt «ðkMkeykuLku ykhk{ {kxu ÃkzËk
nkuðk sYhe Au. Ãkhtíkw fr{xe Mk÷k{íkeLkkt Äkuhýku{kt fkuR Mk{kÄkLk fhðk {ktøkíke
LkÚke. {tºkk÷Þu íkku ykuÃkhuxMko ÃkkMkuÚke MkeMkexeðe {kxu çkknuÄhe {ktøke Au.
Mkr{ríkyu ònuh çkMkku{kt Äkuhý fhíkk ykuAk «{ký{kt Lksh ykðu yuðk
fk[ðk¤e çkMkku Mkk{u fzf Ãkøk÷kt ÷uðk rLkýoÞ fÞkou Au. rLkÞ{ {wsçk ykøk¤ yLku
ykswçkkswLkk fk[{kt òuE þfkÞ yu {kxu 70 xfk yLku 50 xfk yLkw¢{u ðeÍLk
sYhe Au. suyku íkuLkwt Ãkk÷Lk Lknª fhu íku{Lke Mkk{u {kuxh Ônef÷ yuõx nuX¤
ËtzLkeÞ fkÞoðkne fhðk{kt ykðþu. fk[Lkkt rðÍLk {kxu rLkÞ{ku{kt sYh Ãkzâu
MkwÄkhk fhkþu yLku ðknLk WíÃkkËfkuLku Ãký rLkÞ{ku nuX¤ ykðhe ÷uðkþu. {kuxh
Ôneõ÷ YÕMk{kt {tºkk÷Þ MkwÄkhk fhðk {ktøku Au. yk fr{rx{kt Ãkku÷efMkíktºk yLku
ðknLk WíÃkkËf ftÃkLkeykuLkk «ríkrLkrÄ Ãký Au. {rn÷kyku Mkk{uLkk økwLkk hkufðk
Ãkøk÷k ÷uðk h[kÞu÷e Mkr{ríkyu Ëhuf rð¼køku MkkÚku yk {k{÷u [[ko fhe ÷eÄe Au.
11
19 rf÷kuLke 20 ð»koLke yk
AkufheLke Ÿ[kE nðu ðÄðkLke LkÚke
fkiLk Akuxk, fkiLk
çkzk ? : ðÄw
Ÿ[kE Ähkðíke
LkkLke çknuLk Mkw{Lk
MkkÚku 20 ð»koLke
÷û{e
LkðerËÕne, íkk. 9
Lkðe rËÕneLkk økwzøkktð{kt hnuíke
20 ð»koLke ÷û{e ÞkËð Ãkkt[ ð»koLke
níke íÞkhÚke íkuLkk þhehLkku rðfkMk
ÚkðkLkku yxfe økÞku níkku. íkuLke Ÿ[kE
{kºk ºký Vqx $[ MkwÄe Mker{ík hne
økE níke. yLku íkuLkwt ðsLk Ãký Võík
19 rf÷ku s Au. Mk{ks yLku ÷kufkuLkkt
{nuýkt-xkuýktÚke ºkkMku÷e ÷û{eyu ½hLke
çknkh Lkef¤ðkLkwt çktÄ fhe ËeÄwt níkwt,
88 fhkuzLke ÷kìxhe SíkLkkhku f÷kfu
544 YrÃkÞkLke Lkkufhe fhu Au
2002{kt rçkúxLkLkk 19 ð»koLkk
{kRf÷ fuhku÷Lku 9.7 r{r÷ÞLk ÃkkWLz
(yksLke íkkhe¾u 88 fhkuz YrÃkÞk)Lke
÷kìxhe ÷køke níke. íkuýu AuÕ÷kt 11
ð»ko{kt yk ík{k{ ÃkiMkk Wzkðe ËeÄk Au
yLku nðu rçkÂMfxLke yuf Vuõxhe{kt Ëh
yXðkrzÞu 204 ÃkkWLz (ykþhu
18,524 YrÃkÞk) yux÷u fu Ëh f÷kfu
6 ÃkkWLz (ykþhu 544 YrÃkÞk) f{kE
þfu yuðe Lkkufhe fhíkku ÚkE økÞku Au.
nðu íku Mfkìx÷uLz{kt hnuðk økÞku Au
yLku ÷kìxheLkk ÃkiMkk fhíkkt ÃkøkkhLkkt yk
ÃkiMkkLku ðÄw Mkkhk økýkðíkku ÚkÞku Au.
õÞku ðku rËLk Úku : 2002{kt ÷kìxhe SíÞk çkkË ði¼ðe SðLkþi÷e Sðe hnu÷k
{kRf÷ fuhku÷ (WÃkh){kt nðu ½ýwt ÃkrhðíkoLk ykÔÞwt Au.
÷kìxhe ÷køke íÞkhu íkuýu yzÄk YrÃkÞk
r{ºkku yLku Ãkrhðkh{kt ðnU[e ËeÄk níkk
yLku ÃkAe ði¼ðþk¤e SðLk Sððk
÷køÞku níkku. íkuLkk ÃkiMkk MÃkkuxTMk fkh,
Lkþe÷k ÃkËkÚkkou, ËkY, Akufheyku yLku
swøkkh{kt ¾[koE økÞk Au. íkuýu ÷øLk
yk
yktÄe LkÚke :
[eLkLkk nuLkkLk «ktík{kt
ykðu÷k zu{{ktÚke
fkZðk{kt ykðe hnu÷e
{kxe
[eLk{kt Þ÷ku rhðh Ãkh nuLkkLkk «ktík{kt ÷wÞuLøk þnuh{kt çkktÄðk{kt ykðu÷k 505 Vqx Ÿ[k zu{{kt Ëh ð»kuo LkËeLkk ðnuý MkkÚku ½Mkzke ykðíke {kxeLku fkhýyu zu{Lke Ãkkýe Mktøkún fhðkLke ûk{íkk ½xu Au, Ãký
[eLkLke Mkhfkh yk {kxe fkZðk {kxu ¾kMk ykÞkusLk fhu Au yLku Ëh ð»kuo 300 ÷k¾ xLk {kxe fkZu Au. zu{Lkkt ÃkkýeLkkt ºký yuðkt ykWx÷ux hk¾ðk{kt ykÔÞk Au su{ktÚke ¾qçk s «uþh ykÃkeLku íkr¤Þu hnu÷e
{kxe yu yuLke MkkÚku Ãkkýe çknkh ykðu Au yu yk{ yk {kxe Ëqh fhðk{kt ykðíkkt Þ÷ku rhðhLke ŸzkE ykþhu 2.03 {exh sux÷e ðÄu Au. 2000 {kt çkktÄðk{kt ykðu÷k yk zu{{ktÚke AuÕ÷k 13 ð»ko{kt yk
heíku 3900 ÷k¾ xLk {kxe nxkððk{kt ykðe Au. yk {kxe ßÞkhu nxkððk{kt ykðu Au íÞkhu nkìr÷ðwzLke fkuE ¼ÞkLkf rVÕ{Lkku MkeLk òuíkk nkuEyu yuðwt ÷køku Au.
fÞkO níkk, Ãký nðu AqxkAuzk ÚkE
økÞk Au.
Ãkkzkuþeyku MkkÚku {khk{khe fhðkLkk
fuMk{kt yLku Lkþe÷k ÃkËkÚkkouLkk MkuðLk
çkË÷ çku ðkh íkuLku su÷Lke Mkò ÚkE Au.
íkuLkwt zÙkR®ðøk ÷kRMkLMk Ãký ÷E
÷uðk{kt ykÔÞwt Au yLku nðu íku MkkRf÷
Ãkh s Vhu Au.
2010 MkwÄe{kt íkku íkuLkk ík{k{ ÃkiMkk
ðÃkhkE økÞk níkk yLku íkuLku Ëuðkr¤Þku
ònuh fhðk{kt ykÔÞku Au. yu ÃkAe íkuLku
MkhfkhLke çkufkhe ¼ÚÚkkLke Mfe{{ktÚke
y÷kðLMk {¤ðk ÷køÞwt níkwt.
Ãký nðu íkuýu íkuLkk SðLk{ktÚke ÷kufku þwt
çkku÷þu yu zh ¼økkðe ËeÄku Au yu
MkuÕMk yrMkMxLx íkhefu Lkkufhe Mðefkhe
÷eÄe Au. íkuLke {B{e ÃkkðíkoËuðe yu
ÃkÃÃkk çknkËwh ®MknLku ºký MktíkkLkku Au;
su{kt 22 ð»koLkku ¼kE ykÍkË, 20
ð»koLke ÷û{e yLku 15 ð»koLke Ãkwºke
Mk{wLkLkku Mk{kðuþ Au. ykÍkË yLku
÷û{eLku yuðe çke{khe Au su{kt íku{Lkk
þhehLkku rðfkMk yxfe òÞ Au.
ykÍkËLke íkku Ÿ[kE Ãký ykuAe Au.
òuufu íku rþûkf Au. íku{Lke LkkLke çknuLk
Mkw{Lk Lkkì{o÷ Au. ÷û{e yLku ykÍkËLkkt
nðu ÷øLk Ãký ÚkE þfu yu{ LkÚke.
íku{Lkku WÃk[kh fhðk {kxu ½ýku ¾[o
ÚkkÞ yu{ Au su íku{Lkk rÃkíkk WÃkkze þfu
yu{ LkÚke yux÷u nðu íku{ýu SðLk MkkÚku
Mk{kÄkLk fhe ÷eÄwt Au. nðu íkuyku
ykMkkLkeÚke ÷kufku{kt ¼¤ðk ÷køku Au.
íku{Lkkt fÃkzkt Ãký Mxkuh{ktÚke çkk¤fkuLkk
MkuõþLk{ktÚke ÷uðkt Ãkzu Au.
ÃkÂç÷f
xkìR÷ux çktÄ
fhðkÚke
nkxo yxuf
rçkúxLk{kt ½ýkt þnuhku{kt ònuh
MÚk¤u ykðu÷kt ÃkÂç÷f xkìR÷uxTMk çktÄ
fhðk{kt ykðe hÌkkt Au yuLku fkhýu
nuÕÚk yuõMkÃkxkuo Lkkhks Au. íku{Lkwt
fnuðwt Au fu ‘òu ònuh MÚk¤ku ÃkhÚke
xkìR÷ux çktÄ fhðk{kt ykðu íkku su{Lku
xkìR÷ux sðwt nkuÞ yuðk ÷kufkuLku nkxoyuxuf
yLku Ãkûkk½kíkLkku nw÷{ku
ykððkLkwt rhMf ðÄe òÞ Au. su
÷kufkuLke ÞwrhLkhe ç÷ìzh ¼hu÷e nkuÞ
yLku íkuyku xkìR÷ux þkuÄíkk nkuÞ íÞkhu
íku{Lkwt ç÷z«uþh Ãký ðÄu Au yux÷u
Mkhfkhu ykðkt ÃkÂç÷f xkìR÷ux çktÄ
fhðk òuEyu Lknª.’