literatura

Upravljanje organizacionim promenama
Smanjenje veličine organizacije – daunsajzing (downsizing)
Smanjenje veličine organizacije – daunsajzing (downsizing)
predstavlja takve organizacione promene kod kojih se vrši smanjenje
veličine organizacije radi prilagoĎavanja nastalim teškoćama i
izbegavanja gašenja organizacije. Smanjenje veličine organizacije vrši
se putem redukcije i velikog otpuštanja radnika i smanjenjem obima
poslovanja. Cilj je da se dobije manje, ali poslovno zdravo jezgro
organizacije koje moţe da ostvari pozitivne efekte i preţivi kriznu
situaciju.
Smanjenje veličine organizacije moţe nastati iz mnogih razloga.
Na primer, kada doĎe do velikog smanjenja trţišta koje duţe traje,
organizacija mora da smanji obim proizvodnje i otpusti odreĎen broj
radnika. TakoĎe, do smanjenja organizacije moţe doći i u uslovima
velikih poremećaja na globalnom planu, kao što su globalne krize i
recesije, kada jedino rešenje predstavlja smanjenje obima proizvodnje i
obima poslovanja uz smanjenje radne snage.
Smanjenje veličine organizacije se moţe sprovesti na dva načina.
Prvi način obuhvata redukciju organizacionog modela koji
podrazumeva smanjenje ili ukidanje pojedinih organizacionih jedinica.
Drugi način je jednostavno otpuštanje odreĎenog broja radnika iz
jedne, više ili svih organizacionih jedinica organizacije.
Smanjenjem veličine organizacije postiţu se kako pozitivni, tako i
negativni efekti po organizaciju. U pozitivne efekte spadaju spašavanje
organizacije od propadanja, bolje korišćenje ljudskih resursa koji su
smanjeni ili dovedeni na pravu meru, bolje upravljanje zbog smanjenja
nivoa menadţmenta, bolja kontrola, bolja komunikacija izmeĎu
menadţera i zaposlenih, veća motivacija zaposlenih da organizacija
opstane, fleksibilniji pristup trţištu, jači podsticaji uvoĎenja novih
tehnologija, smanjenje troškova, povećana efikasnost i konkurentnost i
dr. U negativne efekte spadaju takozvani sindrom preţivelih kome
mogu da podlegnu preostali zaposleni, opasnost od daljeg propadanja
ako se ne identifikuju i reše pravi problemi i dr.
Najčešće metode postupka smanjenja veličine organizacije su:
smanjenje nivoa menadţmenta,
suţavanje programa i obima proizvodnje,
147