Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës
Share Embed Flag
Download ePaper

Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

masht.gov.net
from masht.gov.net More from this publisher
20.06.2013 Views

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012 Lidhur me eksportin dhe importin e Kosovës, partner kryesor tregtar janë vendet ballkanike të cilat marrin pjesë me 36.3% për eksport dhe 43.1% për import, ndërsa BE merë pjesë me43.1% për eksport dhe 39.0% për import, në raport me totalin e vitit 2009 ( vendet me pjemarrje me te larte nga BE janë Italia me 28% eksport dhe 4.5% import ,Gjermania me 4.6% eksport dhe me 12.7% import.). Për sa i përket eksporteve të Kosovës me vendet ballkanike, Shqipëria merr pjesë me 15.8%, Maqedonia me 10,5%, Turqia me 3.9% në raport me totalin e vitit 2009, ndërsa pjesëmarrjen më të madhe të importeve në Kosovë nga vendet ballkanike e kanë Maqedonia me 15.1%, Serbia me 10.9% dhe Turqia me 7.3% . 599 Duke krahasuar të dhënat e periudhës 2005-2009 për disa grupmallrash vërejmë se mesatarisht përbërësit kryesor të eksportit janë: mallra të përpunuara me 40%,materiale të papërpunuara 30%,lëndë djegëse 6%, yndyrat bimore dhe shtazore kanë vlerë simbolike të eksportit,produktet kimike 1%, makineritë dhe pajisjet e transporti 8%, pijet dhe duhani 3%, mallrat të tjera të përpunuara 4% dhe ushqimi dhe kafshët e gjalla 8%. Eksporti sipas grupit të mallrave (totali në % 2005-2009) Pije dhe duhan 3% Ushqime dhe kafshë të gjalla 8% Mallra të pa klasifikuara diku tjetër 0% Mallra të tjera të përpunuara 4% Makineri e pajisje transporti 8% Sa i përket importeve kishte rritja vjetore mesatare me pak se dhjetë % ndërsa rritja e importit në vitin 2009 ne krahasim me vitin 2008 kishte një rritje simbolike prej 0.38% Duke parë strukturën e përbërësve kryesor të importeve ( makineritë dhe pajisjet e transporti me 21%, materiale të papërpunuara me 2%,produktet kimike 10%, mallrat të tjera të përpunuara 9%, mallra të përpunuara me19%,mallra të pa klasifikuara diku tjetër kanë rënie dhe vlerë simbolike importi, pijet dhe duhani me 5%, yndyrat bimore dhe shtazore me 1%,lëndët djegëse 16% dhe ushqimi dhe kafshët e gjalla me 17%)vijmë të konkluzioni se ekonomia kosovare gjendet në gjendje të shumë të rëndë,me që nevojat themelore për 599 Enti Statistikor i Kosovës /Tregtia e jashtme,Prishtinë, 2009,fq,25-27 ~ 643 ~ Materiale të papërpunuara 30% Lëndë djegëse 6% Yndyra bimore dhe shtazore 0% Produkte kimike 1% Mallra të përpunuara 40%

KUMTESA ushqim është e detyruar t’i mbulojë përmes importit, por importohen po ashtu një sasi e konsiderueshme e mallërave tjera të përpunuara dhe atyre kimike , sigurisht për shkak të mungesesë së potencilait tekniko-teknologjik për përpunimin e tyre.Logjikisht në vazhdimësi është duke u rritur importi i të mirave kapitale (makineritë dhe pajisjet e transporti me 21%,),i cili është i domosdoshëm për prodhimtarinë vendore dhe paraqitet si imperativ e kohës pasi që momentalisht është jo në nivel të knaqshëm.Andaj është brengosës fakti së shumë produkte nga importi janë të prodhuara në vendet fqinje, e disa prej tyre edhe në ato rajonale, tek të cilat niveli i zhvillimit ekonomik dhe tekniko-teknologjik nuk është shumë më i avancuar se i Kosovës. Importi sipas grupit të mallrave (totali në % ,2005- 2009) Mallra të tjera të përpunuara 9% Makineri e pajisje transporti 21% Mallra të përpunuara 19% Produkte kimike 10% Prandaj ,këto të dhëna për tregtinë e jashtme të Kosovës, pasqyrojnë nivelin e ultë të zhvillimit të forcave prodhuese dhe njëherit janë dëshmi e ngecjes së ekonomisë kosovare. Shumica e prodhuesve vendor plasmanin e produkteve të veta e bëjnë në tregun e Kosovës . Në bazë të analizës së çmimeve të produkteve vendore , të bëra nga MIT rreth 80 % e produkteve kosovare kanë çmim më te lartë se ato të importuara . Kjo ndodh pikërisht për shkak të kostos së lartë të prodhimeve vendore që rrjedh si pasojë e: aplikimit të normave të larta doganoren në importimin e lëndës së parë, repromaterialeve dhe mjeteve të punës, mungesa e energjisë elektrike, mungesa e lëndës së parë dhe teknologjia e vjetër. Një sërë problemesh ndikojnë në aktivitetet eksportuese në Kosovë; këto probleme janë të natyrës ekonomike ,historike dhe politike, janë probleme të brendshme dhe të jashtme, kurse disa prej tyre janë të trashëguara e disa janë të lidhura me tranzicionin dhe me funksionimin e shtetit të ri të Kosovës. ~ 644 ~ Mallra të paklasifikuara diku tjetër 0% Ushqime dhe kafshë të gjalla 17% Pije dhe duhan 5% Materiale të papërpunuara 2% Yndyra bimore dhe shtazore 1% Lëndë djegëse 16%

KUMTESA<br />

ushqim është e detyruar t’i mbulojë përmes importit, por importohen po ashtu një sasi e<br />

konsiderueshme e mallërave tjera të përpunuara dhe atyre kimike , sigurisht për shkak të<br />

mungesesë së potencilait tekniko-teknologjik për përpunimin e tyre.Logjikisht në vazhdimësi<br />

është duke u rritur importi i të mirave kapitale (makineritë dhe pajisjet e transporti me<br />

21%,),i cili është i domosdoshëm për prodhimtarinë vendore dhe paraqitet si imperativ e<br />

kohës pasi që momentalisht është jo në nivel të knaqshëm.Andaj është brengosës fakti së<br />

shumë produkte nga importi janë të prodhuara në vendet fqinje, e disa prej tyre edhe në ato<br />

rajonale, tek të cilat niveli i zhvillimit ekonomik dhe tekniko-teknologjik nuk është shumë më<br />

i avancuar se i Kosovës.<br />

Importi sipas grupit të mallrave (totali në % ,2005- 2009)<br />

Mallra të tjera të përpunuara<br />

9%<br />

Makineri e pajisje<br />

transporti<br />

21%<br />

Mallra të<br />

përpunuara<br />

19%<br />

Produkte kimike<br />

10%<br />

Prandaj ,këto të dhëna për tregtinë e jashtme të Kosovës, pasqyrojnë nivelin e ultë të<br />

zhvillimit të forcave prodhuese dhe njëherit janë dëshmi e ngecjes së ekonomisë kosovare.<br />

Shumica e prodhuesve vendor plasmanin e produkteve të veta e bëjnë në tregun e Kosovës .<br />

Në bazë të analizës së çmimeve të produkteve vendore , të bëra nga MIT rreth 80 % e<br />

produkteve kosovare kanë çmim më te lartë se ato të importuara . Kjo ndodh pikërisht për<br />

shkak të kostos së lartë të prodhimeve vendore që rrjedh si pasojë e: aplikimit të normave të<br />

larta doganoren në importimin e lëndës së parë, repromaterialeve dhe mjeteve të punës,<br />

mungesa e energjisë elektrike, mungesa e lëndës së parë dhe teknologjia e vjetër.<br />

Një sërë problemesh ndikojnë në aktivitetet eksportuese në Kosovë; këto probleme janë të<br />

natyrës ekonomike ,historike dhe politike, janë probleme të brendshme dhe të jashtme, kurse<br />

disa prej tyre janë të trashëguara e disa janë të lidhura me tranzicionin dhe me funksionimin<br />

e shtetit të ri të Kosovës.<br />

~ 644 ~<br />

Mallra të paklasifikuara diku<br />

tjetër 0%<br />

Ushqime dhe<br />

kafshë të gjalla<br />

17%<br />

Pije dhe duhan<br />

5%<br />

Materiale të<br />

papërpunuara<br />

2%<br />

Yndyra bimore<br />

dhe shtazore<br />

1%<br />

Lëndë djegëse<br />

16%

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!