Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KUMTESA
Partnerët kryesor tregtar të Kosovës, 1972 – 1986, në % 586
Vendet e OECD-së/Periudha kohore 1972-74 1975-77 1978-80 1981-83 1984-86
Gjermania 587 16.6 8.21 11.12 8.51 9.67
Italia 4.03 5.19 6.23 4.39 4.07
SHBA-të 10.01 14.15 10.48 4.07 1.55
Totali 30.64 27.55 27.83 16.97 15.29
Vendet socialiste
BRSS 24.57 43.57 36.94 47.24 39.59
Çekosllovakia 18.4 8.35 7.49 17.17 13.21
Shqipëria 0.8 0.55 2.15 1.68 0.9
Bullgaria 4.71 0.58 1.7 1.35 0.49
Rumania 4.41 4.11 2.52 2.32 5.38
Totali 52.89 57.16 50.8 69.76 59.57
Vendet tjera 16.47 15.29 21.37 13.27 25.14
TOTALI 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Siç është e ditur botërisht,në Jugosllavin Socialiste filluan ndryshimet të mëdha politike në
vitin 1989,sa që Kosova humbi pozitën e saj kushtetuese brenda Jugosllavisë Socialiste. Në
Kosovë pati ndikime substanciale nga aspekti ekonomik dhe politik,duke suprimuar
autonomin e KSAK si quhej në atë kohë Kosova dhe duke iu marrë të gjitha ingerencat në
duart e Beogradit.
Në Kosovë menjëherë filluan të bien në mënyrë drastike aktivitetet ekonomike,nuk kishte
rrjedh normale të informatave për situatën ekonomike, edhe ato që ishin shumë të pakta dhe
jo përmbajtjesore.
Këto ndryshime politike në Jugosllavin Socialiste të asaj kohe patën ndikime të mëdha në
Kosovë me karakter shumë dimensional si: rënien drastike të produktit shoqëror,largimin e
pjesës dërmuese të punësuarve,shpejt filluan bashkimin e ndërmarrjeve kosovare me ato të
Serbisë, zëvendësimin e udhëheqjes se ndërmarrjeve me organe të dhunshme,instalimin e
menaxhmentit të ri në ndërmarrje,vërehet rënie drastike e nivelit të investimeve dhe së fundi
humbjen pothuajse të tërësishme të tregjeve të eksportit të Kosovës. 588
Prandaj nga ky vit e tutje për Kosovën, pjesa më e madhe e treguesve ekonomik
prezantoheshin së bashku me treguesit ekonomik serb, që sipas treguesve statistikor të
Serbisë, vetëm brenda tri viteve 1990 – 1992 eksportet nga Kosova shënuan rënie për
81.00% ,duke mbetur kështu në të njëjtin nivel për shumë vite në vijim,ndërsa importet
rriteshin me një përqindje të madhe, sa që në mbarim të vitit 1997 deficiti tregtar ishte
enorm.
586
Vjetari statistikor i Kosovës,Prishtine,1987,fq.190
587
Shënim: Të dhënat për shtetin Gjerman janë të përmbledhura për të dy ish-Gjermanit
588
Instituti për hulumtime zhvillimore RIINVEST: “Aktivitetet Ekonomike dhe Zhvillimi Demokratik i Kosovës”,
1997/98,f.18-21
~ 638 ~