Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KUMTESA
përvojat e vendëve të zhvilluara sipas së cilave, planifikimi i zhvillimit ekonomik që pikë
nisje e ka lagjen, lokalitetin, komunën apo regjionin, paraqet bazë për një zhvillim të
qëndrueshëm ekonomik dhe një alternativë të domosdoshme për ngritjen dhe fuqizimin
ekonomik, social dhe politik të qytetarëve dhe komunitetit në përgjithësi.
Zhvillimi Ekonomik Lokal në Kosovë
Para se të interpretojmë të gjeturat e studimit, është me rendësi që të theksohet se zhvillimi
ekonomik lokal definohet në më shumë sesa një interpretim të vetëm. Arsyeja për këtë është
për faktin se si diciplinë shkencore është relativisht shumë e re 553 , ndërsa rastet e studimit të
kësaj fushe tradicionalisht e kanë interpretuar zhvillimin ekonomik lokal brenda kornizave
abstrakte të makro-çështjeve dhe zhvillimit ekonomik në përgjithësi e jo të natyrës specifike
që ai paraqet 554 . Në kontekstin më universal, zhvillimi ekonomik lokal mund të përmblidhet
si “rritje e standardit të përgjithshëm të jetës dhe mirëqenies në një lokalitet të caktuar” 555 .
Në mënyrë më praktike, definimi që i bën Banka Botërore këtij procesi, e përshkruan
zhvillimin ekonomik lokal si “tërësinë e mekanizmave dhe mundësive që kanë qeveritë
lokale, sektori privat dhe ai jo profitabil, si dhe komuniteti për të punuar së bashku me
qëllim të përmirësimit të ekonomisë lokale 556 ”, definim ky që është mjaft i pranuar
përgjithësisht dhe shërben si një bazë teorike për të ndërtuar platforma më konkrete në teren.
Përveç këtij definimi, ekzistojnë edhe përshkrime më të ngushta apo specifike. Në këtë rast,
ne kemi adaptuar definimin e mëposhtëm, sipas së cilit “zhvillimi ekonomik lokal, është një
proces kompleks që krijohet nga shkrirja dhe fuzionimi i ndërmarrësisë, edukimit dhe
aftësive të komunitetit, të drejtuara në mënyrë të konsiderueshme edhe nga forcat e
tregut.” 557
Në kontekstin tonë, Kosova gjatë procesit të shtet-ndërtimit është karakterizuar me një
agjendë mjaft komplekse si pasojë e rrethanave historike të njohura. Duke pasur parasysh
tendencat për të rivendosur një paqe të qëndrueshme në mes të realitetit të shtetit të pavarur
të Kosovës dhe minoritetit serb, Bashkësia Ndërkombëtare e angazhuar në Kosovë 558 dhe
institucionet tjera janë përkujdesur që akoma pa u konsoliduar shteti në kuptim nacional, i
njëjti t’i nënshtrohet një procesi të decentralizimit politik, në fokus të së cilit ishte krijimi i
qendrave administrative, kryesisht për banorët serbë që jetonin në Kosovë. Natyrisht se në
kuptimin modern të demokracisë, decentralizimi paraqet një aspekt të zhvillimit demokratik
dhe një indikator që përfshirja e shtetit në orientimin e jetës së qytetarëve kushtimisht është
minimale. Në këto raste, boshllëku që lë mungesa e shtetit, plotësohet (hipotetikisht) nga
qytetaria aktive dhe veprimtaria komunitariste e qytetarëve në fushën politike, ekonomike,
sociale dhe kulturore.
Megjithatë, rrethanat dhe kritikat me të cilat është përcjellur procesi i decentralizimit në
Kosovë, ka bërë që reputacioni i tij dhe proceseve bartëse të mos prodhojnë një mendim, se
553
Shih Ed.Rowe, James “Theories of Local Economic Development: Linking theory to practice”, Ashgate,
2009.
554
Rowe, James Ed. “Theories…, fq 4
555 st
Greenwood, T. Daphne and Richard P.F Holt ”Local Economic Development in the 21 Century: Quality
of Life and Sustainability” M.E Sharpe Inc. 2010, Fq.6
556
http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTURBANDEVELOPMENT/EXTLED/0,,conten
tMDK:20185186~menuPK:399161~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK:341139,00.html;
557
Rowe, J. Ed. “Theories of Local Development ..” fq 6;
558
Në kontekstin e paraqitur, Bashkësia Ndërkombëtare në Kosovë nënkupton prezencën e Misionit të Kombeve
të Bashkuara (UNMIK) e rregulluar me Rezolutën 1244 të KS të OKB-së.
~ 614 ~