Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Zenun Rexhepi: SHKRIMI I LASHTË I ZATRIQIT NË KOSOVË DHE KULTURA
DANUBIANE E PERIUDHËS NEOLITIKE
Përmbledhje (abstrakt)
Qenien njeri, si pasardhës i homo sapiensit, midis tjerash, e karakterizojnë: të
menduarit, të folurit dhe shkrimi, përmes të cilit ruhen të arriturat e civilizimeve njerëzore
deri në ditët tona.
Shkrimi është mënyrë e paraqitjes grafike, apo e regjistrimit të gjuhës. 61 Shkenca e
cila merret me studimin e lindjes së shkrimit, llojet, zhvillimin dhe emërtimet e tij, quhet
gramatologji.
Shkrimi petrografik i Zatriqit, vendbanim i Komunës së Rahovecit, dhe ai i
Aqarevës, i Komunës së Skenderajt, janë zbuluar para disa vjetësh. Informatat e para për
zbulimin dhe karakteristikat e tyre i kanë në mediat kosovare i kanë publikuar: Ilaz Thaqi
dhe Berat Miftari. Ata, në revistën e ilustruar mujore “Albanica-Exklussive”, nr. 63/2006 e
cila botohet në Prishtinë, kanë publikuar artikullin me titull “Shkrimi 5000 vjet i vjetër”. Para
se të botohej ai shkrim, prof. dr. Emanuel Anati, arkeolog nga Italia, me rastin e qëndrimit në
Zatriq, në korrik 2006, kishte konfirmuar se Shkrimi i Zatriqit është i ngjashëm me shkrimin
e zbuluar në Vinçë afër Beogradit dhe se i takon të ashtuquajturës Kulturë danubiane.
Në këtë kumtesë trajtohen ngjashmëritë dhe dallimet midis Shkrimit të Zatriqit dhe
Shkrimit të Vinçës, disa shkrimeve të tjera petrografike në Evropë dhe Azi, si edhe vlera e
tyre historike e kulturore.
Fjalët kyç: Shkrimi i Zatriqit, Kosova, Shkrimi i Vinçës, Kultura danubiane,
vizatimet e shpellave, petrograf-i, piktogramet, logogramet, ideogramet, figurat gjeometrike,
shenjat.
61 Dragan Barac - Historia e përgjithshme e shkrimit, (Opšta istorija pisma), 2004, Beograd.
Me sa di, ekziston vetëm libri i autorit - akad. Aleksandër Stipçeviq “Historia e librit”,
“Rilindja” 1988, në të cilën janë dhënë pak informata përkitazi me historinë e shkrimeve;
Artikulli “Shkrimi 5000 vjet i vjetër”, Albanica - Exklussive”, nr. 63 / 2006, fq. 67-70; Në
ditoren “Ekspress”, Prishtinë, dt. 17. 11. 2006, fq. 10.
~ 59 ~