Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KUMTESA
bashkëmoshatarëve. Koeficientët e korelacionit të Pearson-it për sigurinë e vendimmarrjes me të
gjithë faktorët tjerë janë paraqitur në tabelën 1.
Siguria Siguria
Pjekuria për karrierë
.314 .000
Njouritë rreth profesionit të
.391 .000
~ 578 ~
preferuar
Planifikimi për karrierë .308 .000 Faktorët kontekstual .357 .000
Eksplorimi për karrierë -.063 .318 Përkrahja e prindërve .546 .000
Shkathtësitë
vendimmarrje
për
.113 .075 Përkrahja emësimdhënësve .293 .000
Njohuritë rreth punës .185 .003 Përkrahjae bashkëmoshatarëve .454 .000
Tabela 1. Shënim. Koeficientët e korelacionit për variabal e pavarura me variablën e varur. Varabla e
varur: Siguria për vendimmarrjen.
Diskutimi
Rezultatet e këtij studimi tregojnë se një përqindje e lartë e maturantëve e klasëve të
dymbëdhjeta të regjionit të Prishtinës kanë vendosur për profesionin e tyre të ardhshëm, mirëpo,
gjetjet po ashtu tregojnë se 21.6% e pjesëmarrësve nuk kishin vendosur edhe pse ishin në muajin e
fundit të shkollimit të tyre të mesëm. Nga përqindja e atyre që kishin vendosur, 17.2 kanë deklaruar se
për profesionin që kanë zgjedhur nuk kanë vendosur vet. Sa do që pjesa më e madhe kanë vendosur
për profesion, përqindja e pjesëmarrësve që nuk kanë vendosur është prapë e lartë dhe kjo e dhenë nuk
përkon me të dhenat mbi këtë cështje të studimeve tjera në botë.
Pjesëmarrësit kanë treguar nivel të lartë të pjeskurisë për karrierë. Në bazë të analizës
statistikore është kuptuar një ndëridhje e nivelit mbi mesatar midis pjekurisë për karrierë dhe
vendosjes apo jo për profesion (Cramer’sV .545 dhe sig. prej .001) që do të thotë se maturantët të cilët
kanë vendosur për profesion kanë raportuar nivel të lartë të pjekurisë për karrierë. Këto gjetje janë në
kongruencë me studimet tjera dhe mbështeten edhe nga teoritë mbi zhvillimin për karrerë (Super,
1957). Pjesëmarrësit kanë qenë të moshës 18 dhe 19 vjecare, moshë kjo që përkon me karakteristikat e
fazës së zhvillimit për karrierë. Me fjalë tjera, sipas teorisë së Super (1957) faza e tretë e zhvillimit për
karrierë është faza e eksplorimit që përfshinë moshën prej 14 – 23 vjec dhe njëra nga detyrat e kësaj
faze është përcaktimi / vendosshmëria për profesion. Niveli i lartë i sigurisë për vendimmarrje tregon
se pjesa më e madhe e pjesëmarrësve të cilët kishin vendosur për profesion janë të sigurt për
vendimin e marrë.
Siguria për vendimmarrjen nuk është parë të jetë e lidhur me të dhënat demografike të
pjesëmarrësve të këtij studimi. Nuk është parë të jetë ndonjë dallim gjinor në kuptimin e sigurisë për
vendimin e marrë. Këto rezultatet përkojnë me shume studime (Neice & Bradley, 1979; Stead, 1989),
ndonëse ka edhe studime tjera në të cilat meshkujt kanë treguar siguri më të lartë (Kishor, 1981;
Richardson, 1974), por edhe ka edhe studime në të cilat femrat kanë raportuar nivel të lartë të sigurisë
(Lokan, Boss, & Patsula, 1982; Vondracek, Hostetler, Schulenberg, & Shimizu, 1990; Wallace-
Broscious et al., 1994). Dallime për sigurinë e vendimit të marrë nuk janë parë as në aspektin moshor,
gjetje këto që janë në konsistencë të disa studimeve të bëra vite më parë (Neice & Bradley, 1979;
Stead, 1989). Të gjtha ndërlidhjet e sigurisë për vendimmarrje me variablat demografike kanë qenë
jashtëzakonisht të ulëta dhe pa domethënie statistikore.
Bazuar në analizën e korelacionit, mund të thuhet se siguria për vendimmarrjen ka ndërlidhje
me pjekurinë për karrierë. Shkalla e ndërlidhjes së sigurisë me pjekurinë për karrierë me korelacion
pozitiv prej .314 dhe signifikancë prej .000 nënkupton se sa më i lartë të jetë niveli i pjekurisë për
karrierë, aq më i lartë është edhe niveli i sigurisë për vendimmarrje. Signifikanca prej .000 tregon se
kjo ndërlidhje ka domethënie statistikore. Ndërlidja midis këtyre dy faktorëve mbështetet nga teori e
studime të shumta (CDS; Osipow, Carney, Winer, Yanico, & Koschier, 1976). Disa teori e studime
pjekurinë për karrierë nënkuptojnë madje si gatishmëri për të marrë vendim për profesion (Poëell &
Luzzo, 1998). Njohuritë për profesionin e preferuar ka pasur ndërlidhjen e nivelit më të lartë me