Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Në procesin mësimor nuk ekziston ndonjë radhitje e hapave që do të duhej të ndiqen për
të realizuar Mendimin kritik. Megjithatë ekzistojnë disa rregulla lidhur me rrethanat dhe kushtet
në klasë, për të nxitur dhe aplikuar Mendimin kritik.
- Preferenca e nxënësve dhe e mësuesit për ta vlerësuar mendimin kritik gjatë mësimdhënies
dhe të nxënit në lendën e letërsisë.
- Bindja e mësuesit në aftësitë krijuese të çdo nxënësi për të bërë gjykime kritike, refleksione e
interpretime personale.
- Koha e mjaftueshme për t’i shpalosur mendimet dhe përvojat, idetë, gjykimet, komentet esetë
etj.
- Gatishmëria e nxënësve për të qenë pjesëmarrës aktiv në procesin e të nxënit për të realizuar
një mësimdhënie ndërvepruese bashkëkohore në lëndën e letërsisë.
- Respekti dhe të dëgjuarit e ideve me opinione të ndryshme, duke i marrë në konsideratë.
Të flasësh për cilësinë e procesit të mësimdhënies në lëndën e letërsisë, do të thotë të jesh në gjendje
të flasësh për:
a) Përcaktimin e qartë të objektivave mësimorë gjatë mësimdhënies dhe të nxënit në letërsi;
b) Për vendin që zë motivimi në këtë proces;
c) Për metodat që përdoren, zgjedhjen ose jo të tyre në varësi të lëndës, kushteve, nivelit etj;
e) Sa mësimdhënia u përshtatet interesave dhe përvojave të çdo nxënësi;
f) Si ndërtohet mjedisi shoqëror e fizik i klasës për të ndihmuar procesin e mësimdhënies dhe të të
nxënit në lëndën e letërsisë?
g) Sa i përgjigjet mësimi kërkesave të reja të kohës dhe sa gjejnë pasqyrim ato në punën e përditshme,
etj?
Të nxënët, duhet vlerësuar, si proces përmes të cilit fitohen dituri, vlera, qëndrime,
shkathtësi. Të nxënit e nxënësve duhet vështruar si një proces i cili u takon atyre ta ndërtojnë dijen
dhe pasurojnë më tej atë. Dija duhet parë si një arkitekturë e cila kompozohet dhe ndërtohet nga vetë
nxënësi . “Ta vështrosh nxënësin si një arkitekt i të nxënit të tij është një nga praktikat e sotme
bashkëkohore të të mësuarit që kërkojnë dhe nxisin nxënësin për t’u kthyer në konstruktorë të
dijeve të tyre” 3 .
Rikonceptimi i mësimdhënies së letërsisë nga pikëpamja psiko-pedagogjike
Modernizimi i mësimdhënies së letërsisë lidhet edhe me një hallkë tjetër, shumë të
rëndësishme që fillimisht niset me hartimin e teksteve dhe pastaj me zbërthimin në mënyrë aktive e
krijuese të tij. Aparati pedagogjik përbën bazën e realizimit të të mësuarit logjik, të aktivizimit në
shkallën më të lartë reflektuese, kritike e krijuese të nxënësit. Ai është mekanizmi që drejton dhe
orienton, sipas një platforme të qartë, lidhjen midis treshes: mësues-pjesë letrare-nxënës. Mësuesi dhe
shkolla jonë në fazën e sotme kërkon në radhë të parë një konceptim më të
drejtë të rolit që duhet të luajë aparati pedagogjik në aktivizimin e nxënësit, në nxitjen tek ai si të
ndjenjës ashtu edhe të logjikës, si të emocionit ashtu edhe të refleksionit kritik. Në këtë kuptim aparati
pedagogjik është një tekst shkencor më vete dhe specifik që bashkon kërkesa të karakterit metodik,
psikologjik, sociologjik, pedagogjik, estetik, ideor, gjuhësor, shkencor, argumentues, reflektues, kritik
e krijues etj., dhe që qëndron pranë tekstit letrar me synime shumë të qarta.
E gjitha kjo kërkon një organizim të mësimdhënies mbi një mentalitet të ri e bashkëkohor,
e cila lehtëson të nxënit e nxënësve dhe:
- Zhvillon aftësitë e nxënësve në lëndën e letërsisë, për të realizuar një të nxënë kritik, krijues e
të pavarur.
- Zhvillon iniciativë dhe pavarësi në marrjen e vendimeve, në analizën e personazheve, në
komentet e diskutimet brenda e jashtë klase.
- Nxit ndryshueshmërinë në të nxënit e nxënësve dhe kreativitetin e tyre në përsosjen e
vazhdueshme estetike e letrare.
- Zhvillon aftësi më të mira komunikative, zhvillon aftësi menaxhuese, organizuese,
bashkëvepruese etj, ku shembullin dhe modelin parësor e prezanton mësuesi.
~ 567 ~