Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Mirela ÇEPELE – DIMO: PROBLEMATIKA PSIKO-PEDAGOGJIKE TË
RIKONCEPTIMIT TË MËSIMDHËNIES SË LETËRSISË NË SHKOLLAT E MESME
DREJT NJË MËSIMDHËNIE BASHKËKOHORE.
Gjuha shqipe dhe letërsia janë themeli i procesit të të nxënit, i komunikimit, i formimit të identitetit
personal e kulturor, si dhe i krijimit të marrëdhënieve shoqërore 1 .
Në botën e sotme ku ndryshimet janë të përshpejtuara, ku njohuritë grumbullohen e shtohen
brenda një kohe të shkurtër dhe profesionet shndërrohen thellësisht, madje zhduken e lindin shumë të
tjera brenda një brezi, arritjet shkollore kanë kuptim vetëm nëse vlejnë për jetën dhe për të nxënit gjatë
gjithë jetës. Shoqëria e sotme ka nevojë për individë të cilët përballojnë ndryshimet, përshtaten ndaj
tyre, madje gjenerojnë vetë ndryshime. Janë këta individë që do të kenë sukses në të ardhmen e do të
prezantohen denjësisht në të ashtuquajturën “Shoqëri e dijes”.
Aktorët e edukimit, që nga hartuesit e kurrikulave, zyrtarët e politikave arsimore, pedagogët e
arsimit të lartë, përpiluesit e teksteve shkollore e universitare … e deri te mësuesit në klasë përballen
me pyetjen kryesore:
Si t’i përgatitim fëmijët për një jetë të suksesshme? Si t’i përgatitim fëmijët që të jenë
mendimtarë e arkitekt të dijes së tyre?
Shkolla është ngritur për përparimin e një komuniteti a vendi dhe mishëron përgjegjësinë e
një brezi ndaj brezit pasues. Mësuesi profesionist përfytyron te nxënësi përherë të rriturin. Ky është
misioni i vërtetë i tij. Ai duhet ta nxitë nxënësin që të kërkojë dije edhe përtej shkollës, pasi kjo do
t’i mundësojë atij suksesin për një përshtatje më të mirë me botën që e rrethon 1 .
Si mund të interpretohet letërsia në këndvështrimin psiko-pedagogjik?
Transmetimi i letërsisë në shkolla është një proces që realizohet në mënyrë shumë
dimensionale, përmes veprës letrare, tekstit shkollor të letërsisë, rolit të mësuesit dhe atij të vet
marrësit nxënësit.
_________________________________________
1 Udhëzues për zhvillimin e kurrikulës së re të gjimnazit. IZHA Tiranë 2010.
Nëpër këtë hierarki katër shkallëshe, secili aktor ka rolin e vet të pazëvendësueshëm, ku pozita e
mësuesit është si një lloj regjisori apo koordinatori në funksionimin e këtij ansambli.
Letërsia është një lëndë e rëndësishme në shkollën tonë e cila ndihmon veçanërisht në
formimin e shijeve dhe ideve estetike, në zhvillimin e sferës njohëse e emocionale të personalitetit të
njeriut, në nxitjen e aftësive dhe forcave të tij krijuese. Veçanërisht në moshën e adoleshencës, kjo
lëndë luan rol të madh për problemin që po trajtojmë sepse dhe interesat mësimorë të të rinjve janë
me drejtim nga lënda e letërsisë. Fakti që adoleshentët e duan letërsinë, e vënë para përgjegjësisë
mësuesin, për ta bërë akoma më interesante këtë lëndë, duke bërë përpjekje maksimale për rritjen e
nivelit shkencor e perfeksionimin e metodave të të nxënit. Mësuesit duhet te punojnë me një kurrikul
(program mësimor, plan, tekst, metodologji, teknikë, strategji etj) që të transformojë shkollën nga
karakteri i saj informues në atë formues, që t'i përgatitë nxënësit dhe studentët për t'u integruar në
shoqërinë e dijes.
Nëse do t’u referoheshim përgjigjeve të pyetësorëve nga ana e nxënësve do të vinim në dukje:
~ 565 ~