Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Msc. Majlinda HALA 1 : TRASHËGIMIA MUZIKORE, PJESË E EDUKIMIT NË
KURRIKULAT SHKOLLORE E DOMOSDOSHËMRI PËR RUAJTJEN DHE
TRANSMETIMIN E VLERAVE KOMBËTARE
~ 513 ~
( 1 )Specialiste e kurrikulës së arteve
Instituti i Zhvillimit të Arsimit
Tiranë, Shqipëri
Hyrje
Krijimtaria popullore në përgjithësi përfshin trashëgiminë shpirtërore dhe krijimtarinë
artistike tradicionale shpirtërore të një komuniteti, e cila përmes vlerave që transmetohen gojarisht
ose me mjete të tjera, në thelb pasqyrojnë kulturën dhe identitetin e tyre. Vlerat e trashëgimisë
shpirtërore krijohen në lidhje të ngushtë me trashëgiminë materiale dhe atë etnografike të banorëve, në
unitet të pandashëm me peizashin dhe mjedisin gjeografik që i rrethon ata. Për këtë arsye trashëgimia
shpirtërore shndërrohet në zëdhënësen e spikatur të identitetit kulturor të popujve përmes: gjuhës së
folur, folklorit gojor, i shkruar, i regjistruar, vokal, koreografik dhe instrumental, muzikës
tradicionale, valleve, kostumeve, veglave muzikore popullore, zakoneve dhe dokeve tradicionale të
jetesës, zejeve tradicionale të punës, etj.
Këngët, lojërat dhe veglat muzikore për fëmijë, të cilat janë edhe objekt i këtij materiali, janë
pjesë e pandashme e zhvillimit kulturor, e cila i shoqëron ata në familje dhe më gjerë. Ky material
kërkon të prekë dhe njohë sadopak, çfarë bën pjesë në krijimtarinë popullore për fëmijë, klasifikimet
dhe llojet, si kanë ardhur ato deri në ditët tona, mënyrat e transmetimit të tyre të para këto rrafshin
historik, gjeografik, gjuhësor, ndërtimor etj.
Së pari, ky material evidenton dhe thekson rëndësinë e muzikës shqiptare dhe ruajtjes e
transmetimit të saj nëpërmjet këngëve dhe lojërave muzikore për fëmijë.
Së dyti, muzika është një mjet i fuqishëm që fëmijët të lidhen me origjinën, me rrënjët e tyre. Një
një ninullë apo këngë popullore për fëmijë, e njeh fëmijën me trashëgiminë kulturore të familjes dhe
vendit të vet, ku lidhja me rrënjët është një tjetër mjet tjetër për t’u krijuar fëmijëve një mjedis të
pasur që nxit zhvillimin social, emocional dhe intelektual tek ata.
Së treti, edukimi përmes muzikës popullore për fëmijë kërkon të formojë, të zhvillojë, vlerat e
trashëgimisë tonë kulturore kombëtare sa dhe si duhet në breza e rinj dhe të ruajë e të transmetojë
këtë krijimtari popullore për fëmijë.
Së katërti, edukimi i drejtë i vlerave të krijimtarisë popullore për fëmijë në përgjithësi dhe asaj
muzikore në veçanti, duhet bërë edhe përmes kurrikulës shkollore, si domosdoshmëri për ruajtjen dhe
transmetimin e këtyre vlerave.