Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KUMTESA
përvjetorit të shpalljes së Pavarësisë së shtetit shqiptar. Demonstratat kërkonin: “Kushte-tutë,
Universitet, Vetëvendosje, Republikë”. 450
Por demonstratat e Kosovës, ndryshe nga ajo që apelonte “Zëri i popullit” në Shqipëri, për autoritetet
kosovare, Komiteti Krahinor i cilësoi si armiqësore. 451
Artikulli aludon se mbas gjithë këtyre krimeve monstruoze fshihej ndonjë pabesi tjetër deri për t’u
cënuar integriteti territorial i Shqipërisë, pasi në Bull-gari ishin vendosur trupa sovjetike.
Këto ishin shkurtimisht disa reflektime për dokumentacionin arkivor si dhe periodikun shqiptar para
dhe pas demonstrtave të vitit 1968 në Kosovë në periudhën e Shtetit monopartiak të Tiranës.
Përfundime
Demonstratat e Kosovës nuk ishin të dhunshme, por shteti përdori dhu-në ndaj tyre. Ato ishin
demonstratat e para në Kosovë pas viteve të Luftës së Dytë Botërore dhe si të tilla patën jehonë në
popull, pasi u rikthye një kohë që pothuaj ishte harruar.
Demonstratat e Kosovës do të ndiqeshin nga demonstratat e shqiptarëve të Maqedonisë dhe
në vitet e ardhshme do të përkujtoheshin po me të njëjtën mëyrë, me manifestime të hapura qytetare.
Tito do të shprehej për demonstra-tat e vitit 1968 se “nuk duheshin dramatizuar e hiperbolizuar dhe
nuk duhej t’u jepej rëndësia që nuk e kishin”. Pra, ai thjeshtë donte t’i kanalizonte si demonstrata të
zakonshme studentësh. Por më prill 1969, F. Hoxha, në një bisedë me përfaqësuesit e Lidhjes së
studentëve të shkollave të larta e të fakulteteve të Prishtinës, do të pohonte se “studentët nuk dolën në
rrugë thjesht për të zgjidhur çështjet e studentëve, por për diçka tjetër”.
Demonstratat e vitit 1968 shprehin jo vetëm zhgënjimin dhe revoltën e një një brezi në Kosovë, por
edhe guximin e mënçurinë e tij. Ata që organizuan demonstratat e vitit 1968 në Kosovë e kishin
shumë të qartë se nuk do të mund t’i detyronin pushtetarët serbë e federativë që të shpallnin
Republikën e Kosovës. Por, në frymën e përgjithshme të protestave globale dhe në proceset
decentralizuese të Federatës, studentët kosovarë të asaj kohe dhanë shumë mesazhe, të cilat u kapën
nga pushtetarët që ishin të interesuar për një lloj detante brenda Federatës. Gjithsesi, e rëndësishme
ishte që këto mesazhe u flisnin shqiptarëve të Kosovës për një tranzicion të gjatë e të vështirë, ku lufta
për të drejtat kombëtare e për Republikë do të bëhej qëllimi kryesor i veprim-tarisë së tyre të
ardhshme.
Recenzentë :
Dr. Asllan Zemani
Dr.Prof.as.Bernard Zotaj
450
Akademia e Shkencave e Shqipërisë, Qendra e Enciklopedisë Shqiptare, Kosova në vështrimin enciklopedik,
Toena, Tiranë 1999, fq.123.
451
Gazeta “Zëri i Popullit”, organ i KQPPSH, nr. 282, datë 24 qershor 1968.
~ 484 ~