Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Mr. sc Klodian GJONI 1 : EKZISTENCA DHE FUNKSIONIMI I QYTETËRIMIT ANTIK NE
KAONI
1 Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve
Drejtoria Rajonale e Kulturës Kombëtare, Sarandë
Përmbledhje
Objekti i këtij studimi është historia e egzistencës dhe e funksionimit të qytetërimit antik në
Kaoni me tipologjinë origjinale, me dhëniet, me marrjet dhe me ndikimet e tij. Këtë trevë që ka qenë e
banuar qysh në shekullin XII p. l. K., e përmend për herë të parë Homeri te “Odisea”. Jeta urbane e
kësaj krahine nuk është ndërprerë për mbi 2500 vjet duke evidentuar një pasuri të konsiderueshme të
trashëgimisë kulturore shqiptare.
Synohet të studiohen qytetet dhe qytetërimi antik në Kaoni, të hulumtohet mbi mënyrën se si
e paraqitin njerëzit veten e tyre dhe marrëdhëniet me botën ku jetonin. Të zbërthehet dhe të analizohet
një qytetërim antik, duke bërë kërkime mbi funksionin që ai kryen në shoqërinë dhe qytetet antike, në
të cilat ai është shfaqur.
Përmes metodës induktive, sheshtohen teori dhe mendime të ndryshme të autorëve e
studiuesve që nga antikiteti e deri ata modernë.
Konsiderohet e pamundur për t’u ngjitur deri tek origjina primare. Megjithatë, prirja është të
shkoj sa më në thellësi të mugëtirave të kohërave, gjithmonë përmes hulumtimeve dhe analizave
pluridisiplinare.
1. Në këtë studim akumulohen prurjet e deritanishme në lidhje me qytetet dhe qytetërimin antik në
Kaoni, me ambicien afirmative për të bërë përgjithësime dhe për të nxjerrë deduksione që lënë
mbresë, jo vetëm tek lexuesit e thjeshtë, por edhe tek studiuesit e trashëgimisë kulturore dhe
arkeologjike.
2. Janë përcaktuar ç’është dhe si nisi ky qytetërim dhe këto qytete sipas këndvështrimeve të ndryshme
në ide, në kohë e në hapësirë duke u përpjekur përmes hulumtimeve të pasqyroj dhe të evidentoj ato
më interesantet, natyrisht mbi këndvështrimin tim.
3. Është zbërthyer dhe analizuar zhvillimi i qyteteve, duke bërë kërkime mbi lidhjet midis tyre dhe
formës së evoluimit të tyre, që për çdo qytet të zbulohet mënyra e zhvillimit dhe lidhjet e tyre me njëri
– tjetrin.
4. Është bërë kërkimi dhe përcaktimi i një modeli referimi, duke filluar nga vendosja e një numri
shembujsh ose konkretizimesh të qytetërimeve të ndryshme. Ndërsa rrjedha e kërkimit ka ecur përmes
përafrimeve të njëpasnjëshme.
Për të arritur më pas në një mendim-sintezë, në përfundimin se si qytetërimi antik në Kaoni e
bart kulturën e kësaj zone, dëshminë autoktone për qytetërimin, kulturën, ekonominë dhe zhvillimin
politik të tyre që kanë karakterizuar gjithë historinë e trashëgimisë kulturore shqiptare.
Fjalët çelës: qytetërim antik, Kaoni, trashëgimi kulturore, autokton, shqiptare.
HYRJE
~ 447 ~