Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Dr. Rudina MITA, Prof. DR. Hysen KORDHA: VËSHTRIM MBI PROGRAMIN POLITIK TË
“PARTISË DEMOKRATE”
Programi i “Partisё Demokrate„ pёrbёhet nga gjashtё faqe tё daktilografuara ku renditen njёri pas
tjetrit, nё mёnyrё suksesive 49 nene tё ndara nё sythe apo kapituj sipas fushave tё veprimtarisё
ekonomiko – shoqërore. Nё fund ai nuk ka as firmё, as vulё, siç paraqiten programet e partive tё
ndryshme tё asaj kohe. Kjo dukuri nuk duhet larguar nga vёmendja. Pse tё mos kёtё firmё e vulё? Tё
jetё vallё projekt i fomuluar nga njё individ dhe po ta pranojmё kёtё version, gjё qё nuk ёshtё pa bazё,
detyrohemi tё themi se ideator dhe formulues i tij ka qenё Hoxha Kadri Prishtina. Le ta shtyjmё
arsyetimin mё tej. Pёrderisa u gjet nё fondin e tij, pra tё Hoxha Kadriut, nuk ka pse tё mos na shtyjё
qё tё mendojmё e tё pranojmё se ai ka qenё autori qё e ka hartuar kёtё program. Edhe fakti qё
origjinali i programit ёshtё nё gjuhёn turke, gjuhё aq e pёrdorur nё tё gjithё dokumentacionin e Hoxha
Kadriut ёshtё njё tjetёr dukuri qё shёrben si argument e provё pёr tё mbёshtetur idenё e autorёsisё dhe
tё prejardhjes sё kёtij programi, nga dora e kёtij personaliteti politiko – historik tё asaj periudhe, roli i
tё cilit gjithsesi ishte i dorёs sё parё dhe i njohur nё opinionin politik e shoqёror dhe nё sferat e qarqet
e larta shtetёrore. Kёtё ai e dinte. Dinte edhe se fjala e mendimi i tij vlerёsohej e dëgjohej me shumё
kujdes, sidomos nga forcat pёrparimtare e demokratike, ndaj ai nuk mund tё rrinte pa e dhёnё
mendimin e tij nё ato momente kur vendi dhe populli kishin nevojё pёr njё gjё tё tillё.
Prandaj, nuk ka arsye tё kёrkohet gjetkё perjardhja e autorёsia e programit nё fjalё. Por edhe nё
qoftё se pёr njё moment pranojmё sikur ta ketё hartuar dikush tjetёr, gjё që me siguri do tё kishte
firmёn e tij apo tё tyre (nёse do tё ishin disa), dhe tё pranojmё e tё mendojmё se ia dёrguan Hoxha
Kadriut, si jurist kompetent e erudit nё fushёn e drejtёsisё e tё jurisprudencёs, pёr ta shqyrtuar me
syrin e specialistit kompetent dhe pёr ta bёrё rregullimet eventuale e tё nevojshme, ky do tё kishte
bёrё vёrejtjet e veta mbi kёtё program apo do tё pasqyronte vёrejtjet e mendimet e tij nё ndonjё
dokument tjetёr, gjё qё nuk rezulton gjёkundi deri tani. A nuk ёshtё edhe ky version njё tjetёr
argument e dёshmi nё tё mirё të sqarimit të prejardhjes së kёtij dokumenti pra, që sidoqoftë lejon të
pranosh autorёsinё e Hoxha Kadriut?!
Tani le tё kalojmё nё pasqyrimin e pёrmbajtjes sё programit dhe nё analizёn e tij sado tё shkurtёr.
Struktura dhe pёrmbajtja e Programit tё “Partisё Demokrate„
Nё pikёpamjen strukturore ka kёto sythe: shkaku dhe qёllimi i formimit (tё Partisё –R.M., H.K.)
(neni 1 dhe 2): Nyjet Themelore (nenet 3 – 5), Fuqia Ligjvuese (nenet 6 – 16), Punёt e Mbrendёshme
(nenet 17 – 25), Punёt e Drejtёsisё (neni 26), Politika e Pёrjashtme (nenet 27, 28), Arsimi (nenet 29 –
36), punёt e Ekonomisё (nenet 37 – 44), Vakufet dhe Shoqniet fetare (nenet 45 – 49).
Qysh nё nenin e parё, duke parashtruar shkaqet dhe qёllimin e formimit tё “Partisё Demokrate„,
nё program pohohet se ajo synon “pёr me renjue (rrёnjosё – R.M., H.K.) ndёrmjet gjithё shqiptarёve,
~ 429 ~