Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
donatorët (në rend të parë Komisioni Evropian) janë duke financuar një mori projektesh me
qëllim të përmirësimit të efiçiencës së energjisë sidomos në ndërtesat e sektorit publik.
Përmirësimi i efiçiencës së këtij lloji të ndërtesave është një nga rekomandimet kryesore në
Direktivën e Shërbimeve Energjetike të BE-së.
Elementet e politikës hulumtuese në fushën e Energjisë
Bazat e politikës hulumtuese në Kosovë janë dhënë në Ligjin për Veprimtarinë Kërkimore
Shkencore, Strategjinë për Zhvillimin e Arsimit të Lartë 2005-2015 dhe Programin
Kombëtar të Shkencës (PKSH)
Institucioni kryesor për krijimin dhe implementimin e politikave të përgjithshme hulumtuese
në Kosovë është Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë respektivisht Departamenti
i Shkencës dhe Teknologjisë në kuadër të kësaj Ministrie. Një përparim i dukshëm në
drejtim të identifikimit të nevojave të vendit për aktivitete hulumtuese është arritur me
themelimin e Këshillit Kombëtar të Shkencës (KKSH) në vitin 2007. Në programin e vet, të
hartuar në vitin 2010, KKSH ka identifikuar 6 fusha prioritare në të cilat ka nevojë të
përqendrohen aktivitetet kërkimore. Në këtë kuadër Burimet natyrore, Energjia dhe Mjedisi
janë radhitur si prioritet i parë. Përveç kësaj në PKSH është prezantuar edhe plani përkatës i
realizimit si dhe planifikimin afatmesëm i nevojave buxhetore.
Infrastruktura dhe kompetencat kryesore në fushën e Energjisë
Infrastruktura e hulumtimeve në fushën e energjisë në Kosovë përbëhet nga institucionet
publike dhe private. Institucionet publike përgjegjëse për hartimin e politikave dhe
financimin e aktiviteteve hulumtuese dhe zhvillimore janë: Ministria e Arsimit, Shkencës
dhe Teknologjisë dhe Ministria e Zhvillimit Ekonomik
Institucioni publik kryesor i cili zhvillon aktivitete hulumtuese në fushën e Energjisë është
Universiteti i Prishtinës, përkatësisht fakultetet vijuese: Fakulteti i Inxhinierisë Mekanike,
Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike dhe Fakulteti i Xehetarisë dhe
Metalurgjisë
Institucionet private të involvuara në hulumtime në fushën Energjisë janë: Instituti INKOS,
Instituti Riinvest dhe Universiteti Amerikan-AUK
Në lidhje me kompetencat që posedojnë institucionet hulumtuese në Kosovës, duhet
potencuar që pas vitit 1990 Kosova i ka pësuar ndryshime masive institucionale të cilat kanë
ndikuar drejtpërdrejtë në sektorin e kërkimeve dhe inovacioneve. Ndryshimet e tilla kanë
rezultuar në humbjen e disa kompetencave që kanë qenë të ndërlidhura me aktivitetet e
përbashkëta hulumtuese dhe zhvillimore me vendeve të rajonit. Por, në anën tjetër, rritja e
madhe e bashkëpunimit të institucioneve arsimore me institucionet përkatëse të vendeve tjera
(në rend të parë nga BE-ja), mobiliteti i shtuar i shkencëtarëve të rinj në dekadën fundit si
dhe implementimi i një mori projektesh zhvillimore, kanë rezultuar në fitimin e përvojave të
caktuara edhe në fushën e energjisë. Si rezultat i zhvillimeve të tilla, kompetencat kryesore të
cilat Kosova i disponon në fushën e Energjisë ndërlidhen me Teknologjinë e gjenerimit të
energjisë elektrike, Burimet e ripërtërishme të energjisë, Efiçiencën e energjisë,
Resurset energjetike si dhe me Prodhimtarinë e kombinuar të energjisë.
SWOT analiza
~ 375 ~