Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Mbi bazën e këtij koncepti që kishte ai thekson se po të lëmë zakonet që kemi trashëguar, po
të mohojmë prindërit tanë, atëherë “Fisnik ma s’ jemi, s’ jemi ma shqiptarë”.
Lufta e tij për propogandimin e afirmimin e traditave e zakoneve më të mira të popullit
tonë ka synime të qarta patriotike, sociale e kulturore. Kultivimin e tyre e vlerësonte si
element të rëndësishëm të formimit të ndërgjegjes kombëtare, si mjet të qytetërimit e
të kulturës së popullit.Sigurimi i unitetit kombëtar të popullit tonë ishte ndër synimet
themelore të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare. Si dhe rilindësit e tjerë edhe Gurakuqi e shihte
këtë unitet, si unitet territorial, krahinor, unitet gjuhësor dhe unitet e mirëkuptim fetar. Luftoi
për të bashkuar në një të tërë tokat e viset shqiptare. Për këtë ai iu përmbajt idesë: “Shqipnia
e shqiptarvet me kufijt që i ka falun zoti deri ku flitet gjuha e ambël e zogjvet të shqipes.” 12
Njësinë e atdheut, bashkimin e kombësisë, lidhjet e gjakut e të gjuhës, mirëkuptimin fetar në
mes besimeve të ndryshme, i quante si baza të sigurta të jetës kombëtare.
Gurakuqi, si drejtues dhe organizator i shkollës shqipe dhe arsimit kombëtar, si mësues dhe
edukator, si pedagog dhe didakt i talentuar, i kushtoi shumë vëmendje, përpjekje dhe energji
sigurimit të teksteve mësimore, hartimit dhe botimit të tyre. Kontributi i tij në këtë në këtë
fushë të dijes qe i një rëndësie të veçantë jo vetëm për sistemin arsimor por për gjithë
zhvillimin kombëtar: ."Çështja e arsimit, theksonte Gurakuqi, ka randësi kryesore në
rilindjen e kombit shqiptar, pse vetëm me një mësim të shëndoshë e me një arsim të vërtetë
mund të ngjallet e mund të mkambet kombi ynë e mund të fitojë të drejtën me hymun në
rradhën e popujve të qytetëruar. Kontributi i tij në këtë fushë që gurë themeli për mendimin
pedagogjik shqiptar. Në këtë drejtim e ndihmoi kultura e gjerë, formimi i shkencor e
pedagogjik, njohja e gjuhëve të huaja dhe, mbi të gjitha, patriotizmi që u bë motivi që
shoqëroi veprimtarinë së tij nëpërmjet një vullnetitë pashoq. Si autor dhe bashkautor, me
punë origjinale, apo edhe me përshtatje, siç e bëmë me dije më sipër, Gurakuqi i dha
shkollës shqipe tetë tekste mësimore, me një vëllim prej 732 faqesh. Gurakuqi na ka lënë
platformën pedagogjike e shkencore më të përparuarën dhe më të arrirën e kohës së tij për
hartimin e teksteve shkollore. Probleme të veçanta të saj i ka trajtuar në disa artikuj, nga të
cilët duhen veçuar: “Albania” e Shoqnija e “Bashkimit” - Themelimi i gjuhës letrare”,
“Gjuha e shkencave”, si edhe në disa letra, posaçërisht në letërkëmbimin me Asdrenin.
Nga ana tjetër, njohjen e përvetësimin e traditave e zakoneve të popullit Gurakuqi do ta
konsideronte si një nga detyrat më të mëdha të shkollës shqiptare, si një nga qëllimet e
më të mëdha të sistemit arsimor për edukimin qytetar të të rinjve shqiptarë. Prandaj ai do të
shkruante: “Nji popull që nderon burrat e vet, nji popull që pavdekëson kujtimin e tyne, jo
vetëm ndër faqet e histories, por edhe mbi rrasa e në monumenta, ai popull tregon se ka
ndërgjegje, se ka ndiesi të holla, se njef miradijen e ka dëshir me u sjellun e me u drejtuem
mbas shëmbullit të të Mëdhajvet të vet”. 16
~ 35 ~