Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Të ndikuar nga përdorimi i internetit, të rinjtë kanë krijuar një “ gjuhë të
internetit”, e cila na del me veçanti të shumta. Gjuha e përdorur në internet po perceptohet
gjithnjë e më tepër si një hibrid midis gjuhës së folur dhe asaj të shkruar 1 . Ajo është shumë
praktike për të bërë dialog në internet, sepse përdoren vetëm dy ose disa shkronja,
shpeshherë të kombinuara me numra, për të shprehur një mendim me përmbajtje të pasur dhe
për t’u marrë vesh mirë me njëri-tjetrin 1 .
Sot, kur e jetojmë të ashtuquajturën epokë të rrjeteve sociale, si: Facebook,
Twitter, Myspace, Mesenger etj, është formuar një prirje interesante e shkrimit me sa më
shumë shkurtesa të ndryshme, të përziera me numra e simbole për shprehjen e emocionit.
Shembujt janë të shumtë, p.sh: flm (faleminderit), sps (s’ka përse), çka ka 3( çfarë
ka të re), 1herë (njëherë), mpuq (më puth), vër8 (vërtetë), 3gim (tregim), 2shim (dyshim),
7zënë (shtatzënë) e shumë e shumë shembuj të tjerë.
Duke qenë të ndikuar fort dhe në vazhdimësi nga anglishtja, të rinjtë e kanë zgjedhur
një metodë imitimi në komunikim, në disa raste i kanë krijuar shkurtesat në shqip, si ato që i
përmendëm, e në disa raste të tjera i përdorin të gatshme nga anglishtja për të treguar zotësi
dhe njohuri të anglishtes si “modë e kohës”.
Këto shkurtesa përdoren si formula të përziera, si p.sh: B4 për (before) --- më
përpara, 2DA për (today) – sot, L8R për (later) – më vonë, K2 (këtu).
Në krijimin e shumë shkurtesave ka ndikuar edhe përdorimi i celularit. Duke mos
mjaftuar numri i shkronjave në dispozicion për përdoruesit e celularit, u krijuan një numër i
madh i shkurtesave, si: prsh (pershendetje), flm (faleminderit) sps, mpuq etj.
Për dallim nga “shqipja e internetit”, “shqipja e administratës”, këto vitet e
fundit është ndihmuar nga programet kompjuterike në gjuhën shqipe. Programet e sotme
kompjuterike të gjuhës shqipe janë një ndihmë shumë e madhe për përdoruesit e
kompjuterit, duke u mundësuar atyre njohuri dhe përforcim të standardit të shqipes.
Programet kompjuterike të punuara nga “Qendra për Edukim dhe Përparim” , si: Fjalori
elektronik shpjegues, AS tastiera shqip, Drejtshkrimori, Office 2010 shqip, Windows 7
shqip etj, i kanë krijuar mundësitë që gabimet dhe deformimet gjuhësore të pakësohen
dukshëm.
Megjithëse këto programe kanë disa mangësi në përdorim, duke i pasur parasysh
rrethanat në të cilat po zhvillohet jeta, ato janë njëra prej arritjeve më të rëndësishme në jetën
shkencore dhe arsimore shqiptare. Përfituesit e drejtpërdrejt nga këto programe janë
punonjësit e administratës në radhë të parë, por edhe njerëzit e profileve të ndryshme
akademike.
Me gjithë përparësitë dhe ndihmën që na ofrojnë këto programe kompjuterike, duke
pasur parasysh mangësitë që kanë, përdorimi i tyre nga njerëzit që nuk e njohin sadopak
standardin mund të ndikojnë në formimin e një “varshmërie ndaj kompjuterit”. Me këtë
rrezikohet që standardi dhe normat gjuhësore në përgjithësi të mbesin si diçka “abstrakte”.
Gjuha e internetit ka disa karakteristika interesante që duhet të studiohen, karakteri i
saj spontan dhe përdorimi i shkujdesur kanë krijuar edhe një material ndryshe nga ai i gjuhës
standarde, material i cili mund të reflektohet me pasoja të mëdha për shqipen.
Në fund them se nëse nuk përpiqemi sadopak ta përmirësojmë gjendjen e
përdorimit të gjuhës së sotme, “ne” të cilët nuk e njohim mirë përdorimin e “formulave
~ 333 ~