Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KUMTESA
Përderisa teknologjia ka përparuar mjaft dhe mundësitë e komunikimit janë më të
shumta dhe shumë më të shpejta, në komunikimin e përditshëm vërehet një prirje e
çuditshme e të nxituarit, pse gjithë ky ngut në komunikim? Kësaj pyetje duhet t’ia shtojmë
edhe dy pyetje tjera : a mos vallë kemi më pak kohë tash?, apo jemi bërë më përtacë?
Këtyre pyetjeve ua shtojmë edhe disa pyetje të cilat i ngre Gladiola Bendaj, citoj:
Nëse gjithë kjo fugë është një trend bashkëkohor i paevitueshëm, mos vallë rilindasit ishin
“demodé” dhe “mirupafshim”, “tungjatjeta”, “faleminderit” e “dakord” janë fjalë shumë të
gjata e të shkuara kohe?! 1
Përdorimi i gjuhës në mënyrë të shkujdesur është bërë njëfarë mode në vete dhe
mund ta gjejmë nëpër forume të ndryshme të internetit. Kur themi përdorimi i shkujdesur i
gjuhës, vetvetiu nënkuptohet se gabimet do të jenë të shumta dhe të natyrave të ndryshme.
Ndër gabimet që bëhet më së shpeshti dhe në shumicën e rasteve me vetëdije është
zëvendësimi i ë-së me “e”, apo heqje e sajë nga përdorimi. Shembujt e zëvendësimit të
ë-së dhe zhdukjes së saj janë të shumtë si:
Definitivisht une mendoj se pergjegjes jan vet botuesit shqipetar qe ne shumicen e
botimeve te tyre shkruajn fjale qe nuk kan te bejn me gjuhen shqipe.
Fjalia është marrë në origjinal në një nga forumet shqiptare në internet, ku temë diskutimi
ishte “ A po deformohet gjuha shqipe”, shihet qartë se diskutuesit aty flasin për problemin
e deformimit të shqipes, e vetë i kontribuojnë këtij deformimi.
Edhe për përdorimin e shkronjës ç ka një prirje të përdorimit më të lehtë se alt -
135, në vend të sajë shkruhet c, e në disa raste edhe cc. Shembuj për këtë ka shumë, si
dicka, ose diccka, cfare etj. Kur jemi te përdorimi i shkronjës “ç” duhet përmendur se në
shumë raste kjo zëvendësohet me “q” qiellzore. Zëvendësimi i saj me qiellzoren “q”,
mendoj se është më i dëmshëm se zëvendësimi i saj i mundshëm me një “c” apo “cc” si
pasojë e shpejtësisë apo pakujdesisë. Kjo tregon se ata “shqipshkrues të internetit”, të cilët e
bëjnë një zëvendësim të tillë nuk e kanë idenë se ku qëndron dallimi.
Mospërdorimi i apostrofit përbën një problem më vete. Të paktë janë
“shqipshkruesit e internetit” që e përdorin apostrofin në shërbimet e tyre. Shembuj të
mospërdorimit të apostrofit ka shumë si në rastet:
ska rendesi, skam koh, Çpun po ban etj. Mospërdorimi i apostrofit shkakton ngatërresa në
kuptim te trajtat e shkurtra të përemrave, punonjësit e administratës në shumicën e rasteve
këto trajta i shkruajnë pa apostrof.
Vende të ndryshme të botës, shumicën e këtyre problemeve ( të cilat po i quaj
“teknike”), i kanë zgjidhur me krijimin dhe prodhimin e tasteve përkatëse, ku janë të
përfshira të gjitha shkronjat dhe simbolet e alfabeteve të tyre. Kjo duhet të zgjidhet edhe me
shqipen në të ardhmen.
Problem më vete në komunikimin në internet është edhe përdorimi i disa fjalëve të
huaja. Në kontekste të ndryshme të fjalive, ato dalin si mundësi më e lehtë e shkrimit pasi
janë më të shkurtra, dhe shkrimi bëhet më shpejt. Kjo ndodh sidomos nëpër chat-e të
ndryshme. Më të shpeshtat janë : ok, no, crazy, go, donload, je king, be njeri etj.
Jo në të gjitha rastet përdorimi i fjalëve të huaja është nevojë e përdorimit më të
shpejtë. Ka raste kur të rinjtë të ndikuar nga përdorimi i tyre nëpër mediet lokale, ato i
marrin apo i kopjojnë si një “modë e të shprehurit”, pa e ditur në të vërtetë se çfarë
kuptimi kanë.
~ 332 ~