Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Naim BERISHA 1 : KOMPJUTERI (INTERNETI), PËRPARËSITË DHE PASOJAT
PËR SHQIPEN
~ 331 ~
1 Instituti Albanologjik i Prishtinës
Fillimi i shekullit të ri në Kosovë solli ndryshime të mëdha, ndryshime të cilat u
manifestuan në shumë fusha të jetës por edhe në gjuhë. Këto ndryshime, pos të tjerash, janë
pasojë e ndryshimeve që kanë përfshirë edhe popuj të tjerë të Evropës dhe të Botës; zhvillimi
i hovshëm i teknologjisë informative, rritja e nevojës për marrëdhënie tregtare e ekonomike,
nevoja e bashkëpunimit ndërkombëtar në shumë fusha , e shumë faktorë të tjerë. Në këtë
kontekst të ri të krijuar duhet pasur parasysh ndikimin e anglishtes si gjuhë globale, ndikim
ky që shfaqet pothuajse në të gjitha gjuhët e botës.
Një faktor me peshë të madhe në zgjerimin e këtij ndikimi e kanë luajtur dhe po
luajnë kompjuteri dhe interneti. Edhe pse në Kosovë përdorimi i interneti nuk ka kohë të
gjatë në përdorim,përhapja dhe ndikimi i tij rrodhi shumë shpejt,saqë u kthye në
domosdoshmëri pa u kuptuar mirë nga ne.
Sipas rezultateve të projektit Web Characterization të OCLC-së 4 të realizuar në
vitin 2002, deri 72% e përmbajtjeve tekstore në sajte janë në gjuhën angleze, 7% në gjuhën
gjermane, 6% në gjuhën japoneze, 3% në spanjishte e 3% në frëngjishte dhe 9% në të gjitha
gjuhët e tjera të globit 1 . Kur i kemi parasysh këto shifra, tash pas 10 vjetësh, me plot gojë
mund të themi se anglishtja është gjuha e internetit.
Përdorimi i internetit është një mundësi e mirë komunikimi, shërben si burim i
rëndësishëm i informacionit, ta krijon mundësinë e qasjes në shumë të dhëna në mbarë
botën, të jep mundësi të krijosh lidhje me njerëz të vendeve të ndryshme etj. Me gjithë
përparësitë që na krijon përdorimi i internetit, ndikimi i tij në gjuhë është i madh dhe po
shtohet dita ditës. Në këtë kontekst, mund të thuhet se është krijuar një “komunitet” i
veçante i përdoruesve të internetit, të cilët me ose pa vetëdije kanë krijuar një “zhargon “ të
vetin, që funksionon jashtë normës së shqipes.
Problemet që shfaqen me “shqipen e internetit” kanë qenë temë diskutimi e studime
edhe te studiues të tjerë të shqipes.
Anila Çepani shprehet kështu, citoj: Kjo pakujdesi mendoj se vjen nga dy arsye
kryesore: e para, sepse përdoruesit e shqipes në internet jo vetëm që janë të shumtë, por u
përkasin kategorive dhe shtresave të ndryshme shoqërore, ndërsa pjesa më e madhe e tyre
nuk kanë kulturë të nevojshme gjuhësore; e dyta është mungesa e kohës së nevojshme për të
shkruar saktë, sepse përgjigjja duhet të jetë më e shpejtë 1 .