Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
popullit të cilat për teke të dikujt janë hequr nga e folmja e shqipes duke u zëvendësuar
pamëshirshëm me fjalë të huaja.
Për madhështinë e gjuhës shqipe gjuhëtari Holger Petersen thotë:
“Gjuha Shqipe është i vetmi mjet i ndriçimit dhe i përparimit moral.Ajo është një gjuhë e
fuqishme dhe e bukur që duhet të jetë krenaria e folësve të saj dhe një mjet i shenjtë për
zhvillimin kulturor dhe intelektual të kombit të vjetër shqiptar.” Se është kështu nuk ka asnjë
dyshim por sa e respektojmë këtë kjo është e diskutueshme dhe meriton një analizë më të
hollësishme.
Përdorimi i gjuhës në Institucionet tona
Personalisht mendoj se në aspektin e përdorimit të gjuhës secili individ është institucion në
vete. Përdorimi me kompetencë i gjuhës është përgjegjësi e vetë individit dhe jo i gjithë
institucionit. Ky është detyrim kombëtar dhe profesional i gjithësecilit. Shmangia nga ky
detyrim dhe përgjegjësi zbeh dhe ul prestigjin e intelektualit dhe përdoruesit të fjalës shqipe.
Jo rastësisht e them këtë sepse është bërë “modë” të thuhet nga goja e vetë intelektualëve të
fushave të shkencave natyrore dhe fushave tjera jo gjuhësore dhe humanitare se: “ Unë nuk
qëndroj mirë me drejtshkrimin dhe përdorimin drejt të gjuhës meqenëse jam i kësaj apo asaj
fushe jo gjuhësore. Ky është një absurd i llojit të vet. E them këtë me plotë përgjegjësi sepse
në qoftë se shkohet sipas kësaj llogjike rezulton se shqip drejt duhet të shkruajnë vetëm ata
që studiojnë gjuhët.Hipotetikisht kjo do thoshte se drejt dhe pa gabime të flisnin më pak se
40% e një populli Një gjë e këtillë nuk guxon të ndodhë në vendet më të fuqishme e botës si:
SHBA,Gjermani,Francë,Angli, Itali, Spanjë etj. “Gjuha është një institucion mbi të gjitha
institucionet”citojmë të ketë thënë gjuhëtari e filosofi Heidegger. Dhe nuk ka dyshim sepse
puna dhe fushëveprimi i secilit institucion fillon nga të shkruarit dhe të folurit. Të gjitha
veprimtaritë e institucioneve të pasqyruara në të gjitha format e tyre bëhen përmes akteve me
shkrim apo në formë gojore, përmes debateve, takimeve qoftë brenda apo jashtë
institucionit, konferencave të ndryshme, kongreseve etj. Të gjitha këto formulime me qëllim
informacioni dhe pasqyrimi të fushëveprimtarisë së institucionit përkatës detyrimisht duhet
të artikulohen me gjuhë të rrjedhëshme, drejtshkrim, me formulime të sakta,pa ngarkesa me
fjalë jo të të njëjtit kuptim si: suportoj dhe mbështes, kualitet dhe cilësi, avantazh dhe epërsi
,influence dhe ndikim etj.të cilat janë marrë nga gjuhë të huaja
Përkthimi nga gjuhët e huaja është pjesë përbërëse e secilt institucion. Përkthimet bëhen
kryesisht nga gjuha angleze por edhe nga gjuhë tjera të huaja. Ky është fakt i
pakontestushëm por i cili kërkon njohës të mirë të gjuhëve të huaja dhe kjo nuk bën assesi të
mohohet. Por në mungesë të njohjes solide të gjuhës shqipe na dalin shpesh përkthime të
nivelit jo të kënaqshëm, madje shpesh ndodh që në saje të përkthimeve të dobëta të ndeshim
në paqartësi dhe gabime të theksuara. Përkthyes i mirë është vetëm ai i cili zotëron
shkëlqyeshëm gjuhën e vet. Është për t’u përshëndetur nisma e katedrave të gjuhëve të huaja
në UP ku në studimet master e kanë bërë profilizimin enkas për studimin e përkthimit.
Aftësimi i përkthyesve nga gjuhët e huaja ishte nevojë e domosdoshme.
Cila është gjuha në institucionet tona?
Mediet
~ 327 ~