Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KUMTESA
“...Në një këngë popullore botuar në Francë thuhet se te... Suli i dëgjuar, Suli i famshëm,
shikojmë të luftojnë edhe fëmijët e vegjët, gratë dhe vajzat. Gruaja e Foto Xhavellës lufton
me shpatë në dorë, me foshnjën në njërin krah e me armën në tjetrin si dhe përparësen e ka
plot me fishekë”.
Le të përfundojmë pra rreth punimit “Vendet e largimit në këngët popullore shqipe” të
M.Kutelit:
1. Është studimi i parë shkencor në gjithë folkoristikën tonë që prek dhe analizon me akribi
shkencore çështjet e këngës popullore shqiptare në relacionet historike e toponimike si
shtrirje gjeografike nëpër kontinente.
Mund të shtohet edhe mendimi i I.Kadaresë, i cili 70 vjet më vonë iu qas kësaj teme. Ja
konstatimi i Kadaresë:
“Gjeografia e këngës popullore shqiptare, shtrirja e saj e jashtme, tregojnë, në fund të
fundit, përmasat e gjëra të brendshme të popullit tonë. Këto përmasa shpirtërore ia krijoi atij
vetë historia. Gjatë luftës për egzistencë me tri nga perandoritë më të fuqishme të kohëravë:
romaken, bizantinen, dhe otomanen, populli ynë krijoi,veç të tjerave edhe një “perandori të
katërt”, perandorinë e tij poetike, e cila nuk ka cenuar kurrë kërrkënd, përkundrazi ka qenë
përherë në tërësinë e saj, një kumt miqësie për popujt e tjerë”.
2. Nga studimet e tjera të tij del se Kuteli nuk është as epigon i qendrave të huaja e të
mëdha të kulturës as edhe i mbyllur në izolacion njënacional, por e dëgjon me kujdes
porosinë e estetit e studiuesit gjerman i rrymës letrare “Shturm und Drag” në “Zërin e
popujve në këngë” të J.G.Herderit bashkë me idenë humanitare të përvetësuar aq rrënjësisht
të Kutelit, idenë popuj krah popujsh e jo popuj mbi popuj, që e thekson qëllimisht në
testament edhe në Kujtesa shkruar nga vetë Kuteli.
Rezencentë:
Prof. Dr. Enver Mehmeti
Prof. Dr. Mirlinda Krifca-Beqiri
~ 320 ~