Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Dr. Sadik IDRIZI 1 : UTICAJ ALBANSKOG JEZIKA NA GOVOR I NARODNU
POEZIJU GORE
1
Edukacijski fakultet Univerziteta u Prizrenu
Departman na bosanskom jeziku
Apstrakt:
Kontakti goranskog govora sa albanskim jezikom su viševjekovni. Uticaj albanskog jezika
na govor Gore nije dovoljno proučen, kao što nije proučen ni obrnuti proces. Normalno je da
su ti uticaji veći u mjestima koja se nalaze na rubnim dijelovima prema albanskim
naseljima. Posebno jak uticaj albanskog jezika prisutan je u dijelu Gore u Albaniji gdje
dolazi do čestih međusobih kontakata i porodičnih veza (ženidbe, udadbe). U kosovskom
dijelu Gore pozajmica iz albanskog jezika u leksici ima veoma malo, ali je uticaj u fonetici,
sintaksi i frazeologiji znatniji.
Ključne riječi: govor Gore, albanski jezik, bilingvizam, interferencija, leksika, kalkovi.
UVOD
Balkanski jezici pokazuju mnogo paralelnih osobina u fonetici, morfologiji, sintaksi i leksici.
Zbog stalnog kretanja stanovništva Gore i čestih kontakata sa govornicima iz drugih,
neslavenskih jezika, goranski govor je bio izložen stalnim uticajima gotovo svih balkanskih
jezika. Na vrlo bogato i izražajno egzistiranje i stvaranje lingvostilema u usmenom
narodnom stvaralaštvu Gore direktan uticaj ima interlingvalni položaj Gore, ali i
polilingvalna naobrazba apsolutne većine stanovnika Gore, te lociranje govora Gore na tri
lingvistički različita lokaliteta: na Kosovu, u Albaniji i u Makedoniji.
Do propasti Otomanske Turske 1912. godine Gora je bila geografska i duhovna cjelina, a
nakon toga našla se na mjestu gdje se uspostavljala granica između Albanije i Srbije.
Londonskim mirom kojim je izvršena podjela teritorija, potvrđena Bukureštanskim
dogovorom 1913. godine, devet goranskih sela pripalo je Albaniji. Konačna podjela je
uslijedila marta 1923. godine kada je definitivno uspostavljena granica između Albanije i
Kraljevine SHS. Ovom podjelom najveći dio Gore pripao je Kraljevini Jugoslaviji (21 selo),
a manji dio Albaniji (9 sela). Albaniji su pripala goranska naselja: Šišteec, Borje, Zapod,
Pakiša, Orgosta, Crnjeljevo, Košarišta, Orešek i Očiklje.
Tada je uvedena administracija kao i nastava u školama na albanskom jeziku. Škole na
albanskom jeziku su otvorene najprije u Šišteecu 1924. godine, zatim u Zapodu 1927. i u
Borju 1928. godine. Goranski govor je u albanskom dijelu Gore sačuvan u svim selima,
~ 305 ~