Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
tjetër, ku krahas gërmave të atyre dy pasqyrave, shënohen edhe shenjat përgjegjëse greqisht e
osmanisht. Të 23 faqet e tjera, abetarja i ka të mbushura me shkrime të ndryshme
mësimdhënëse.
Fletorja “Aksisada” ndër të tjera shkruante:
“Shkrimtari me famë, z.Hafiz Ali Korça, i cili me shkrimet e bukura letrare po na
zbukuronte herë pas here shtyllat e fletores sonë, meqë ishte anëtar e përhapës i shkronjave
latine, u dënua me vdekje nga gjyqi politik i Stambollit…”ose
…Të dërguarin Hafiz Alinë që ish mësonjës n’idadie të këtushme e pushuan nga puna se
qe anëtar i shkronjave shqipe. Me gjithë që imami s’ishte dhe aqë kamës s’e prishi fare
zemërën, mund të themi se u kënaq q’e nxuarë nga puna.
Hafëz Aliu ka përgatitur një tok libra dhe tani shpejt po i shtyp… 1
Konceptet përparuese mbi gjuhën shqipe, vlerën dhe funksionet e saj do të gjejnë pasqyrim
në punën për Gramatikën 1 , në fushën e përkthimit 1 dhe në krijimin e poezive. 1
Duke qenë një vazhdues i denjë i rrugës së Fishtës dhe të Naimit, i papajtueshëm me
kompromiset apo politikat e kohës do të shkruajë vazhdimisht në shtypin që dilte në atë
periudhë e, sidomos në gazetën “Korça”, në mbrojtje të abece-së dhe të çështjes kombëtare
në tërësi. Jo vetëm kaq, por përmes këtyre shkrimeve e vjershave,tregohet përkushtimi ndaj
studimit të gjuhës shqipe, rolit dhe vlerave të saj. Ndihet gjithashtu, shqetësimi i njeriut të
nderuar për shqiptarët, shkollimin e tyre, por sidomos në gjuhën amtare.Veçoritë e
shkrimeve të Hafizit i përgjigjen stadit të zhvillimit të gjuhës e të letërsisë shqipe të asaj
periudhe, kur punoi e veproi.I vëmendshëm në fushën e ortografisë, respekton rregullat deri
atëhere të pranuara përballë problemeve të asaj kohe.Fjalori i pasur dhe figurat letrare me
burim nga goja e popullit i japin bukuri të veçantë poezisë dhe prozës së tij.
“Njeriu vetëm me gjuhë të tij mund të vejë përpara…
me gjuhë të huaja kjo s’mund të bëhet kurrë…” 1
Se në tërësinë e këtyre problemeve që kërkonte koha, ai nuk do të mëngojë pa shpjeguar:
“Po s’mësuam mjeshtërira, po s’ditëm si bëhet baruti, si bëhet pushka, si bëhet topi m’i
qëruar e m’i shpejtë që ta hedhin plumbin e gjylen më larg se prej armëve të armiqve, si
bëhet anija e zjarrtë e luftës, me se do të mbrojmë mëmëdhenë?Dhe tërë këto mjeshtëri
s’mund të përvetësoheshin pa qenë të ditur.” Pra, në veprimtarinë e tij shkrimore, artikuj të
ndryshëm me tema politike apo dhe me tema të ndryshme gjuhësore, në krijime apo
përkthime të tij, ne shohim njohësin e mirë të gjuhës shqipe, kërkuesin dhe çmuesin e kësaj
vlere të pavdekshme për kombin Qysh në atë kohë Hafiz Aliu do të diskutojë për problemin
e ashtuquajtur vendore e shquar, p.sh. “…këta si përhapen nëpër botët..,” ose´”po futen
nëpër shpirtat e myslimanëvet…(Veprime të nxehta..Zani i naltë,nr.7,Maj1924.)
Në një artikull të Danish Bebeziqit për kushtet e formimit të personalitetit të Hafiz Ali
Korçës, do të shkëputim një nga thëniet e Safet Butkës në formën e kujtimeve personale të tij
për Ali Korçën, kur citon një ndër porositë: “Djem mos u bëni kodoshët e mëmës suaj, duke
futur fjalë të huaja në gjuhën tonë”, porosi kjo që u shfaq dhe shkoi shumë përpara gjatë
gjithë veprimtarisë, i cili ishte purist, afrues i dialekteve dhe përdorues i formës më të
përshtatshme për shprehjen e mendimit shqip, si dhe luftëtarë për shkrimin e gjuhës shqipe
në gërmat më të përshtatshme për të, pra në gërma latine. 1
Në mënyrë filozofike e artistike ai do të përcjellë te shqiptarët:
…Edhe ne e dimë se Shqipëria ka nevojë të madhe për dritë; por dimë edhe që Drita
duhet të jetë thjeshtë shqipëtare dhe aspak osmane, arabe, elline, serbe, bulgare, austriake
~ 259 ~