Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KUMTESA
Me të drejtë është thënë se terminologjia dhe përdorimi funksional i saj, në komunikimin
publik-zyrtar, janë aq të rëndësishme për oratorin sa edhe busulla për drejtuesin e anijes.
Filozofi i njohur Mishel Fuko 4) ka theksuar se mendimi në semiotikë është strategji e
gjuhës: denotacion dhe konotacion.
Komunikimi është mjet efikas edhe për pajtueshmëri dhe zhvillim. Ai është veprim
kompleks, i cili do hulumtim dijesh të ndryshme; ai është sendërtim i të folurit, përbërës të të
cilit, sipas studiuesit P. Guberina 5) , janë: mjetet leksikore, situata, konteksti, aspekti
psikologjik i të folurit, motivi i folësit, vlera e njësive gjuhësore, reaksioni i oratorit dhe
afektiviteti etj.
4
Kohën e fundit është ngritur interesimi për studimini e anës vizuale të komunikimit si p.sh.
paraqitja në medie, TV, reklama, portrete liderësh etj. madje për këtë komponent të
komunikimit u krijua një nëndisiplinë shkencore e quajtur teoria e komunikimit vizual.
Komunikimi është formë e veçantë sjelljeje. Ai nuk gjendet vetëm në mjetet gjuhësore, porse
ndiqet edhe nga deiktikët jogjuhësorë: qëndrimi i trupit, mimika, veshja, lëvizjet e duarve,
shikimi, lëvizja e syve, pjesëmarrësit në komunikim, mosha, gjinia, statusi social, koha,
vendi, tema, stili, zgjedhja e fjalëve, varieteti, sociofonetika, heshtja, përsëritja etj. që
studiuesit gjermanë i quajnë “shenja shtuese” (zusatzliche Zeichen).
Teoria e komunikimit në Kosovë
Komunikimi në nivel shteti është përfaqësim i shtetit, i vendit, i kulturës, i gjuhës, i vlerave
kombëtare etj. Ai duhet të ngrihet shumë më lart, të zhvillohet, të pasurohet dhe të
përmirësohet në gjithë përbërësit e tij dhe në të gjitha sferat e përdorimit zyrtar dhe privat.
Në Kosovë zhvillohet një komunikim i thukët interkulturor për integrimin e pakicave në
fusha të ndryshme të jetës, të arsimit, të kulturës etj. Shqiptarët nuk i pengon gjuha e tjetrit.
As kultura. As historia. Edhe pse shumicë në Kosovë, ata i mësojnë dhe i flasin edhe gjuhët e
të tjerëve si një nga format më konkrete të përafrimit dhe të ndërkomunikimit midis
nacionalitetesh të ndryshme si tregues të respektimit të ndërsjellë dhe të bashkëpunimit
interkulturor.
Në praktikën komunikative të Kosovës kultivohet komunikimi ndërkulturor. Kështu p.sh.
studentët e minoritetit boshnjak të Fakultetit të Shkencave Aplikative në Pejë, me kërkesën e
tyre, e mësojnë gjuhën shqipe si lëndë të obligueshme tri orë në javë dhe janë të integruar me
kolegët e tyre shqiptarë. Ata flasin, lexojnë dhe shkruajnë në gjuhën shqipe ashtu sikundër
edhe shqiptarët komunikojnë në gjuhën boshnjake, turke etj. Duke e ditur gjuhën shqipe, të
rinjtë e minoritetit boshnjak marrin pjesë edhe në manifestime të ndryshme kulturore,
sportive etj. me të rinjtë shqiptarë. Ky konstatim vlen edhe për nacionalitetin turk, por jo
edhe për minoritetin serb, i cili, duke vepruar sipas diktatit politik të Beogradit, me disa
përjashtime, refuzon komunikimin dhe integrimin në institucionet e Kosovës.
Refuzimi i komunikimit për t’i zgjidhur problemet me dialog shpeshherë në shumë vende ka
sjellë konflikte dhe madje luftëra ndëretnike si në rastin e Kosovës. Shqiptarët vite të tëra
kërkuan komunikim pragmatik dhe konstruktiv me Beogradin zyrtar për të zgjidhur statusin
~ 250 ~