Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
mungesë përkimi apo përputhjeje; mungesë pjekjeje a takimi); mospërligjje ( mungesë
përligjjeje, paaftësia për të përligjur dikë a diçka); mosshpjegim ( mungesë shpjegimi,
gjendje me kushte të tilla ku nuk bëhet a nuk ka shpjegim); mosshtirje ( mungesë shtirjeje, të
qenët pa shtirje; çiltërsi); moszbulim ( mungesë e plotë zbulimi; të qenët i mbuluar a i
fshehtë); moszhbërje ( mungesë zhbërjeje, mosprishje mosnatyrsh/ëm-me ( i, e ) ( që nuk
bëhet e nuk është sipas rregullsive ose ligjeve të natyrës); mosrroksh/ëm- me ( i, e ) ( që nuk
mund të rroket a të kapet me dorë; që nuk mund të kapet dot nga shqisat ose nga
përfytyrimi; që është i vështirë për t‘u zbërthyer a për t‘u rrokur; i pakapshëm). Në tabelën
në vazhdim jepen shembuj për modelet krijimit të neologjizmave antonime me kundër-, të
klasifikuara sipas kategorisë leksiko-gramatikore të cilat janë rrënjë.
mos- + emra të parmë mos- + temë emërore prejfoljore mos + një mbiemër i nyjshëm
Mosdashuri Mosdurim mosnatyrsh/ëm-me ( i, e )
mosdukja Mosfolje mosrroksh/ëm- me ( i, e )
Mosepsh Mosgëzim
Mosgjë Moskapërcim
Mosgjuhë Moskufizim
Mosjetë moszhbërje
Moskrim Mosndodhje
Mosmendje Mosparje
Mosshkak Mospërligjje
Mosvarësi Mosshpjegim
Mossy Mosshtirje
Moszbulim
Tabela 4. Neologjizmat antonime me parashtesën mos-
Përfundimi
Të flitet për antonimet e Kadaresë si për një proces që ka përfunduar është e
pamundur duke pasur parasysh se letërsia e tij është një proces që është në vazhdim e sipër.
Antonimet e Kadaresë janë njëri nga segmentet e shumta karakteristike të krijimtarisë së tij.
Kadare krijon antonime dhe njëkohësisht shton e fondin neologjizmave të tij. Është autor
prej të cilit lexuesi pret shumëçka të lexojë dhe kuptohet në këtë drejtim i hapet
shumë punë edhe studiuesve të letërsisë së tij. Mbetet të shihet se në ç’masë antonimet e
Kadaresë do të përfshihen në fjalorin e gjuhës së sotme shqipet, të shihet se
çfarë dimensionesh do të arrijnë ato, çfarë funksione do të kryejnë. Punimi në veçanti u ndal
te analiza e kuptimeve që merr fjala e re e krijuar nga lidhja mes një parashtese dhe një
kategorie gramatikore. Gjithashtu, në tabela janë paraqitur neologjizmat antonime të ndara
në bazë asaj se me cilën parashtesë janë krijuar dhe se çfarë është fituar gjatë krijimit të tyre.
~ 239 ~