Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

1,2
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
0,8
1,1
KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
0,97
0,9
0,54
0,35
0,23 0,23
Duke u bazuar në mesataren e përqindjes që kanë vendet e BE-së e që është
1.85 nga bruto prodhimi kombëtar, del se Ballkani Perëndimor 3 është tepër larg
niveleve të dëshiruara. Duke e marrë parasysh se këto investime janë kryesisht
shtetërore dhe jo nga sektori i ekonomisë dhe industrisë atëherë gjendja na del edhe
më e keqe.
Megjithatë vërehet se vendet si Kroacia dhe Serbia kanë arritur që, në njëfarë
forme, ta ndryshojnë gjendjen për të mirë edhe pse edhe këto vende qëndrojnë shumë
më poshtë se mesatarja evropiane dhe tepër larg nga dispozitat e Deklaratës së
Lisbonës. Kjo gjendje i mban larg këto vende nga qëllimet e përmendura evropiane
edhe nga fakti se në këto dy vende, kryesisht, investimet për shkencën vijnë nga
sektori i buxhetit shtetëror.
Kosova në këtë mes del shumë keq me normën më të ulët të investimeve për
shkencë dhge hulumtim me gjithsej 0.01% nga bruto prodhimi kombëtar 4 . Edhe
Shqipëria del tepër keq në një ndarje të tillë. Duke e parë këtë gjendje dhe duke i
parë investimet enorme evropiane në hulumtim dhe inovacion, duhet të bëhet shumë
më shumë që edhe Ballkani të arrijë normat mesatare të Evropës dhe të ndërrojë
strukturën e investimeve nga buxheti i shtetit në sektorin e industrisë dhe ekonomisë.
Gjithashtu Ballkani nuk mund të përfshihet në procesin e integrimeve pa arritjen e
standardeve mesatare edhe në këtë fushë.
Përveç investimeve në shkencë, edhe procesi i publikimeve shkencore në
Ballkan ndryshon nga vendi në vend. Kështu ka vende që e kanë rritur shumë nivelin
e botimeve (rasti me Serbinë dhe Kroacinë) karshi numrit të banorëve ( numri i
botimeve për një milion banorë) po ka vende që edhe në këtë aspekt çalojnë tepër
(Kosova dhe Shqipëria që janë nën 100) 5 . Nga grafiku 6 i mëposhtëm 7 mund të shihet
përparimi apo ngecja e vendeve të veçanta në Ballkan:
3 Nga një studim tjetër i BB, që ka dalë pasi që ky punim, në formë të kumtesës, është paraqitur në konferencë,
del se përqindja e Malit të Zi është shumë më e ulët sesa duket në këtë grafik. Kjo bën që mesatarja e
përgjithshme e investimeve të Ballkanit Perëndimor të jetë edhe më e ulët.
4 Duhet cekur se në Kosovë ndahet buxhet për shkencë vetëm nga viti 2010.
5 Pak para se të botohej ky punim morëm informacionin se numri i botimeve të punimeve të
shkencëtarëve kosovarë në dy vitet e fundit ka arritur në 400. Kjo shifër paraqet një ngritje shumë
sinjifikative dhe ndikon në ndryshimin e ndjeshëm ta grafikut që e kemi paraqitur në punim.
~ 17 ~
0,170,19
0,010,03 0 0,01
Mali I Zi Kroacia Serbia FYROM Shqipëria B dhe H Kosova
2003
2008