Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës
Share Embed Flag
Download ePaper

Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

masht.gov.net
from masht.gov.net More from this publisher
20.06.2013 Views

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012 Shoqëria manipulohej me qëllim të caktuar, duke ‘e bindur’ atë me ideologjinë e gjuhës, sikur jetonte një ‘parajsë’, por në thelb artificiale dhe kriminale 187 . Absurdi dhe paradokset ishin natyrë e tjetërsimit të shtetit. Hierarkia politike bënte ‘agjitacion-propogandë’ dhe censuronte njëherazi kundërshtarët e vet politikë, duke përjashtuar njëherazi dialogun publik dhe kompromisin me ‘të deklasuarit’. E Vërteta mohohej me qëllim.Gjyqet ishin formale, të paligjshme dhe arbitrare.Oponenca publike 188 dhe avokatia nuk ekzistonin.Vendimet gjyqësore ishin ekstremisht absurde, me varje dhe pushkatim. 189 Gjykata kishte formën e një ‘kulle-piramidë’ hermetike, ku informacioni dhe vendimet ishin të tjetërsuar.Dokumentacioni i ndëshkimit mbahej i fshehur nga publiku.Kadare shkruan ‘Kullë’:-aktet, marrëveshjet e fshehta, korrespondenca me konsuj të huaj, akordet me qeveritë shqiptare, me republikën e parë, me republikën e dytë, me mbretërinë, akordet me guvernatorët apo komandantët e trupave pushtuese, turq, serbë, austriakë.Aktet ishin në disa gjuhë, shumica në shqipen e vjetër.” Gjithçka ishte ‘top sekret’. E gjithë shoqëria shqiptare jetonte një butafori të diktatorit-Zeus 190 dhe një çmenduri qesharake 191 ku fryma e pëshpërima e frikës diktonte jetën si në një ishull, në zemër të Europës. Sipas Kadaresë, është ‘makina monstruoze shtetërore’ që krijon probleme tepër të ngatërruara, kryesisht ekonomike 192 , duke na sjellë në vemendje legjendën e shqiponjës, që ushqehej me plagët e veta, si profesioni më i vjetër i njeriut, në gjueti me plumbin. Kjo për shqiptarin, në ligjet kanonike quhet ‘taksa e gjakut’ 193 që buron nga ligji mbi tokën 194 .Në kohën e komunizmit, diktatura politike e filloi sundimin në formën e një ligji agrar me natyrë ‘Shtetëzim’, ’Shpronësim’, ‘Konfiskim’. Në paqyrën e llogarisë, me një saktësi të çuditshme ishën bërë krahasime nga taksat e gjakut, gjatë katër vjetëve të fundit, krahasuar me të ardhurat e misrit, të bagëtisë, të shitjes së tokave, të minierave e të përqindjeve nga fajdetë, dhe përfundimet ishin çmendurore.Bashkë me përçudnimin e gjithçkaje, po përçudnoheshin dhe gurët e themelit të jetës morale në Kanun, si ‘besa’. ‘gjakmarrja’, ‘miku’, ‘nderi’ të cilat janë vlerat më të mëdha e sublime për shqiptarin.Me kalimin e viteve këto vlera ishin tjetërsuar njësoj si Tirani, duke u shndërruar dalngadalë në një makinë çnjerëzore, duke u katandisur në dukje ‘një sipërmarrje kapitaliste fitimesh’.(IK. “Prilli i thyer”) Për shtetin totalitar, shoqëria humane dhe individi në veçanti, shihej si ‘mall konsumi’ me të cilin mund të bëjë tregëti si në kohën e skllavopronarisë së largët.Vlera dhe çmimi i jetës së çdo shqiptari, sipas konceptit ‘stalinist’ nuk ishte më shumë se ‘5 astra’ 195 . Shteti nuk qeveriste, por sundonte me dorë të hekurt. Vetëm ‘Rrafshi’ që janë malësitë shqiptare të cilat përbëjnë ‘gjysmën e mbretërisë’, jetojnë me fantazmën e Kanunit. Kanuni, ësthtë një e Drejtë për shqiptarin, para së cilit ligjet e Hamurabit, apo ç’janë andej më tutje, ngjajnë ‘lodra fëmijësh’ (IK).Shteti është total, Kanuni është total. Ato qëndrojnë si dy blloqe bazë, ballë njëri-tjetrit, që mbajnë dhe lëkundin 187 Elezi.I,Hysi.I, ‘Politika Kriminale’T,2006. 188 Rama.E, Term i tij. 189 Kadare.I,’Ikja e Shtërgut’, Onufri, 2000. 190 Kadare.I, ‘Stinë e mërzitshme në Olymp, T,2002. 191 Kadar.I, ‘Çështje të marrëzisë’, Tiranë, 2009. 192 Kadare.I, ‘Prilli i thyer’’, Tiranë, 1981. 193 po aty. 194 Meçani.D, ‘Pronësia mbi tokën’, Tiranë. 195 Kadare.I, ‘Dimri i madh’, Tiranë, 1977. ~ 171 ~

KUMTESA kolonat ekonomike dhe morale që peshojnë, aq herë sa njeri i largohet tjetrit..Kanuni është kushtetua vetqeverisëse e popullit, në kushtet e mungesës së shtetit 196 normal. Shkrimtari Kadare dëshmon 197 ‘Gjaku i shqiptarit si mall’. Ku mund të zbuloje një ‘bankëgjaku’ kaq të pastër?’. Janë me qindra e me mijëra jetë të pafajshme që kanë rënë në ‘morsën’ shypëse të makinës së rëndë, përbinndëshe ‘shtet’.Janë zhdukur dhe eleminuar qindra dhe mijëra njerëz vetëm për ‘një fjalë’, për ‘një muzikë të huaj’, për ‘një besim’, për ‘një libër dekadent’, për ‘një pikturë ndryshe’, për ‘një shfaqe të huaj’, për një shteg të lirë udhëtimi në vise të largëta, për një rilindje nga gjumi letragjik i vdekjes. Kadare pohon:Kjo është pamja e vërtetë e gjërave!-..Pleqtë rënkojnë e psherëtijnë!-Eh botë ëndërr!...Ngritja e të vdekurve.-Allah, ç’tmerre ka këtu…Kaosi: toka e qielli të përzier bashkë..Projekte jetësh me zanafillë femërore.Me zanafilla mashkullore..Ëndrrat erotike…Krizat ekonomike, zhvleftësimet e monedhave, renta e çifligjeve, bankat, falimentimet, komplotet.Grushtet e shtetit, të shtypura që në vezë.Intrigat shtetërore.Deliret…ëndrrat osmane…ëndrrat e popujve…ëndrrat fetare…ëndrrat e pushtetit. Jo ringjallje e një të vdekuri, por e një kombi të tërë. ‘Viti i mbrapshtë’ 198 i 1913 kur Europa ndahu kufijtë e Ballkanit, e shndërruan Gadishullin antik në ‘Fuçi baroti’ që shpërthen në prag të çdo Lufte Botërore. Kadare pohon : ‘Një vashë e re, e shtrirë në një tyrezë operacioni.Rrotull saj kirurgët me maska në fytyrë, me thika e gërshërë në duar.Poshtë qe shkruar : ‘Shqipëria në tryezën e bisedimeve të Fuqive të Mëdha në Londër’ 199 . Shqipëria por, dhe Ballkani 200 vuajnë ankthin dhe frikën e një arene lufte të nxehtë, të ftohtë dhe të përgjakshme, ku ndeshen etnitë dhe gjuhët e nacioneve me egërsi barbare 201 . Diktatori Hoxha e betonizoi të gjithë Shqipërinë me bunkerë dhe tela me gjemba.Tirania tij nuk mund të krahasohet me askënd. Diktatori ka sindromën e sulmit të armikut fantazmë në Shqipëri dhe të një ‘shoku klinik’ ndaj shoqërisë.Kufijtë me fqinjët janë piramida të rrezikshme dhe të pakalueshme. Në çdo shtëpi përndiqej në mënyrë absurde. ’‘Çdo shtëpi veç tymit, shkruan Kadare, ka Kuvendimin e vet: drurit megjithëse me rrënjët nën tokë, me të dalë nga dheu, s’dihej ç’i ndodhte.O i binte rrufeja, o sëpata, o rrëzohej vetvetiu’. 202 Për stilistin e gjuhës 203 Ismail Kadare, gjithmonë ka një ndryshim në tragjedinë ‘Hamlet’. Shkrimtari i thyen ligjet e rrëfimit me metafora që shkëlqejnë, megjithëse vepra dhe vetë Kadare nuk i shpetoi censurës dhe ndeshkimit. ‘Ftesë në studio’ 204 , ‘Spiritus’, ‘Kronikë në gur’, ‘Çështje të marrëzisë’, ‘Darka e gabuar’ etj, është një ofertë që shkrimtari i bën lexuesit të kërkojë burimin e së ashtuquajturës ‘çoroditje universale 205 ’. Njeriu ballafaqohet me djallin. E urren me forcën e shpirtit por, e ka 196 Ymamoto.K ‘Struktura etike e Kanunit’,USA,2005, 197 Kadare.I, ‘Spiritus’, Onufri,1996. 198 Kadare.I, ‘Viti i mbrapshtë’, Tiranë, 1985. 199 Po aty. 200 Kadare.I, Simiç.P,…”Ballkani i Jugut’, Onufri, 2005. 201 Xhafaj.F, ‘Deballkanizimi i Ballkanit’, T, 2007. 202 Kadare.I, ‘Çështje të marrëzisë’, Onufri, 2003. 203 Sadiku.I, ‘Kadareja ky stilist i madh’,Tiranë,2000. 204 Kadare.I, ‘Ftesë në studio’, T, 1990. 205 Buçpapaj.S, ‘Art që ngre krye kundër çèroditjes universale’.’Trebeshiana’,T,1998. ~ 172 ~

KUMTESA<br />

kolonat ekonomike dhe morale që peshojnë, aq herë sa njeri i largohet tjetrit..Kanuni është<br />

kushtetua vetqeverisëse e popullit, në kushtet e mungesës së shtetit 196 normal.<br />

Shkrimtari Kadare dëshmon 197 ‘Gjaku i shqiptarit si mall’. Ku mund të zbuloje një ‘bankëgjaku’<br />

kaq të pastër?’.<br />

Janë me qindra e me mijëra jetë të pafajshme që kanë rënë në ‘morsën’ shypëse të makinës<br />

së rëndë, përbinndëshe ‘shtet’.Janë zhdukur dhe eleminuar qindra dhe mijëra njerëz vetëm<br />

për ‘një fjalë’, për ‘një muzikë të huaj’, për ‘një besim’, për ‘një libër dekadent’, për ‘një<br />

pikturë ndryshe’, për ‘një shfaqe të huaj’, për një shteg të lirë udhëtimi në vise të largëta, për<br />

një rilindje nga gjumi letragjik i vdekjes.<br />

Kadare pohon:Kjo është pamja e vërtetë e gjërave!-..Pleqtë rënkojnë e psherëtijnë!-Eh botë<br />

ëndërr!...Ngritja e të vdekurve.-Allah, ç’tmerre ka këtu…Kaosi: toka e qielli të përzier<br />

bashkë..Projekte jetësh me zanafillë femërore.Me zanafilla mashkullore..Ëndrrat<br />

erotike…Krizat ekonomike, zhvleftësimet e monedhave, renta e çifligjeve, bankat,<br />

falimentimet, komplotet.Grushtet e shtetit, të shtypura që në vezë.Intrigat<br />

shtetërore.Deliret…ëndrrat osmane…ëndrrat e popujve…ëndrrat fetare…ëndrrat e pushtetit.<br />

Jo ringjallje e një të vdekuri, por e një kombi të tërë.<br />

‘Viti i mbrapshtë’ 198 i 1913 kur Europa ndahu kufijtë e Ballkanit, e shndërruan Gadishullin<br />

antik në ‘Fuçi baroti’ që shpërthen në prag të çdo Lufte Botërore.<br />

Kadare pohon : ‘Një vashë e re, e shtrirë në një tyrezë operacioni.Rrotull saj kirurgët me<br />

maska në fytyrë, me thika e gërshërë në duar.Poshtë qe shkruar : ‘Shqipëria në tryezën e<br />

bisedimeve të Fuqive të Mëdha në Londër’ 199 .<br />

Shqipëria por, dhe Ballkani 200 vuajnë ankthin dhe frikën e një arene lufte të nxehtë, të ftohtë<br />

dhe të përgjakshme, ku ndeshen etnitë dhe gjuhët e nacioneve me egërsi barbare 201 . Diktatori<br />

Hoxha e betonizoi të gjithë Shqipërinë me bunkerë dhe tela me gjemba.Tirania tij nuk mund<br />

të krahasohet me askënd. Diktatori ka sindromën e sulmit të armikut fantazmë në Shqipëri<br />

dhe të një ‘shoku klinik’ ndaj shoqërisë.Kufijtë me fqinjët janë piramida të rrezikshme dhe të<br />

pakalueshme. Në çdo shtëpi përndiqej në mënyrë absurde.<br />

’‘Çdo shtëpi veç tymit, shkruan Kadare, ka Kuvendimin e vet: drurit megjithëse me rrënjët<br />

nën tokë, me të dalë nga dheu, s’dihej ç’i ndodhte.O i binte rrufeja, o sëpata, o rrëzohej<br />

vetvetiu’. 202<br />

Për stilistin e gjuhës 203 Ismail Kadare, gjithmonë ka një ndryshim në tragjedinë ‘Hamlet’.<br />

Shkrimtari i thyen ligjet e rrëfimit me metafora që shkëlqejnë, megjithëse vepra dhe vetë<br />

Kadare nuk i shpetoi censurës dhe ndeshkimit.<br />

‘Ftesë në studio’ 204 , ‘Spiritus’, ‘Kronikë në gur’, ‘Çështje të marrëzisë’, ‘Darka e gabuar’<br />

etj, është një ofertë që shkrimtari i bën lexuesit të kërkojë burimin e së ashtuquajturës<br />

‘çoroditje universale 205 ’. Njeriu ballafaqohet me djallin. E urren me forcën e shpirtit por, e ka<br />

196<br />

Ymamoto.K ‘Struktura etike e Kanunit’,USA,2005,<br />

197<br />

Kadare.I, ‘Spiritus’, Onufri,1996.<br />

198<br />

Kadare.I, ‘Viti i mbrapshtë’, Tiranë, 1985.<br />

199<br />

Po aty.<br />

200<br />

Kadare.I, Simiç.P,…”Ballkani i Jugut’, Onufri, 2005.<br />

201<br />

Xhafaj.F, ‘Deballkanizimi i Ballkanit’, T, 2007.<br />

202<br />

Kadare.I, ‘Çështje të marrëzisë’, Onufri, 2003.<br />

203<br />

Sadiku.I, ‘Kadareja ky stilist i madh’,Tiranë,2000.<br />

204<br />

Kadare.I, ‘Ftesë në studio’, T, 1990.<br />

205<br />

Buçpapaj.S, ‘Art që ngre krye kundër çèroditjes universale’.’Trebeshiana’,T,1998.<br />

~ 172 ~

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!