Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012
Sidoqoftë çifti i personave në komunikim, në mënyrë të vetëdijshme apo të
pavetëdijshme, i përmbahen disa kërkesa me cilësitë e normës. Në të kundërt komunikimi i
tyre do të ishte i pamundur i nivelit të ulët ose mund të ketë pamje kaotike. Të një rëndësie të
veçantë janë normat etike që normalizojnë sjelljen e personave në komunikime që e afrojnë
atë pranë sjelljes së kulturuar qytetare që rregullojnë marrëdhëniet midis shokëve, miqve dhe
të dashurve, që ndihmojnë zhvillimin e komunikimit dhe e ruajnë atë nga sjelljet agresive.
Sidoqoftë , normat humanitare ku pranohen nga personat në komunikime, nuk e lënë
komunikimin të dalë jashtë kontrollit. Brenda një komunikimi personat mund të jenë në role
të ndryshme. Modelet e komunikimit sipas roleve janë të shumtë dhe të shumëllojshëm.
Komunikime prind-fëmijë, mësues – nxënës, mjek-pacient, shok-shoqe, i dashur – e dashur,
burrë-grua. Por brenda një modeli rolet e personave në komunikime mund të ndryshojnë ose
mund të këmbehen. Kështu psh komunikimi i një pedagogu me studentin mund të jetë shumë
i ndryshëm nga komunikimi i një pedagogu tjetër me të njëjtin student. Që komunikimi të
jetë i një çilësie të lartë kërkohet që marrëdhëniet midis personave të rregullohen nga ata vetë
dhe me pëlqimin e tyre, komunikimi të zhvillohet jo aq sipas rregullave apo kërkesave të
imponuara nga pozita superior, nga të tjerët , nga forçat e zakonit apo traditës por kryesisht
mbi bazën e marrëveshjeve të arritura nga palët. Që komunikimi të jetë cilësor kërkohet që
personat të futen në komunikime me karakteristikat e tyre vetjake, me rolin e tyre të vërtetë
që buron natyrshëm nga personaliteti i tyre pa qenë nevoja të dyzohen, të hiqen dhe të shtiren
apo të jenë fals.
Si ka evoluar komunikimi në shoqërinë shqiptare?
Të marrësh përsipër analizën e evoluimit të komunikimit brenda
shoqërisë shqiptare, do të thotë të kesh marrë parasysh gjithashtu edhe vështirësitë që i dalin
përpara një pune të tillë. Gjuha dhe komunikimi janë dy elemente që ngjizen organikisht
në jetën e një shoqërie dhe një kulture të caktuar, madje thuajse gjithmonë, është fusha e një
populli që e bën atë të jetë i veçantë duke krijuar më pasë veçanësi në tiparet, traditën dhe
sigurisht edhe në evoluimin e asaj shoqërie. Kështu duket e natyrshme të pranojmë se, nëse
një shoqëri apo kulturë evoluon me kalimin e kohës, atëherë bashkë me të ka evoluar dhe
gjuha e saj, komunikimi, llojet, cilësia dhe karakteristikat e këtij komunikimi, gjatë
ndërveprimit mes anëtarëve të kësaj shoqërie. Gjuha është përmbajtja e kulturës së një
shoqërie dhe mes tyre ekziston një lidhje: kultura e shoqërisë ndihmon në evoluimin e gjuhës
dhe gjuha në vetvete ndikon dhe favorizon zhvillimin e jetës së anëtarëve brenda kësaj
shoqërie. Komunikimi brenda një shoqërie fillon brenda familjes, vijon me atë mes
personave të një moshe , të një profesioni, të të njëjtave interesa.
Komunikimi në grupet socale në Shqipëri
Komunikimet brenda grupit dhe mes grupeve të ndryshme soçiale në Shqipëri
ndërmjetësohen nga kanale komunikimi të ndryshme që kanë evoluar me kalimin e kohës,
veç kësaj ka ndryshuar edhe vetë natyra dhe shumëllojshmëria e grupeve që krijohen.
Strukturimi i themeltë i shoqërisë shqiptare ka ndërlikuar komunikimin mes anëtarëve
të kësaj shoqërie. Dhe kur flasim në kontekstin e bashkëpunimit mes grupeve drejt
një produktiviteti sa më efikas , atëherë ndjehet frika për paragjykimet e dyanshme në palët
ndërvepruese. Paragjykimet e mëdha ishin ato që lidheshin me shtresën e familjeve
të të burgosurve politikë. Komunikimi me anëtarët e kësaj shtrese shihej me sy kritik. Ata
përbuzeshin, injoroheshin, izoloheshin nga jeta shoqërore. Ndërkohë edhe në komunikimin
mes partisë dhe anëtarëve të saj kishte nënshtrime. Komunikimet mes grupeve në shoqëri
ishin të mirëpërcaktuara dhe nëse vihej re një devijim kjo sillte pasoja jo të vogla. Një
~ 151 ~