Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës

KUMTESA
përveçse statusit ekonomik të familjes dhe autoritarizmit në marrëdhënie, janë edhe elemente
si statusi social, shëndetësor dhe formimi psikologjik e arsimor, numri i fëmijëve, përvoja
traumatike familjare të cilat ndikojnë në raportin prind-fëmijë dhe në atë të brezave
të ndryshëm në familje në përgjithësi.
Komunikimi në familjet shqiptare
“I vogli nuk duhet të flasë para të madhit”. Na takon që shprehje si kjo të dëgjojmë
edhe sot. Duket sikur normat e komunikimit mes shqiptarëve nuk e kanë humbur brishtësinë.
“Dëgjoji këshillat e prindërve dhe gjyshërve se kanë jetuar dyfishin tënd”. Rrregulla të tilla
për mënyrën se si duhet komunikuar, pasqyrojnë në veten e tyre një lloj tipik komunikimi.
Shpesh njerëzit që i thonë janë të së njëjtës moshë që kanë prindërit dhe gjyshërit ose të
mëdhenjtë që përmendëm në këto fjalë të cilëve duhet t’u përulemi. Nuk ka rëndësi të ulesh e
të rendisësh shprehje që sot i bëjnë të mëdhenjtë të ruajnë piedestalin e paprekur të
autoritetit. E rëndësishme është të nxjerrësh në pah nëse ka apo jo ndryshime në
komunikimin brenda familjes krahasuar me familjet ku kanë jetuar të mëdhenjtë e sotëm, të
cilët dikur kanë qenë të vegjël e një familje.
Komunikimi është një domosdoshmëri që buron nga natyra e shoqërisë njerëzore,
nga nevoja për të organizuar prodhimin dhe gjithë veprimtarinë shoqërore : komunikimi
gjuhësor është një akt i ndërlikuar, sepse të komunikosh, të hysh në marrëdhënie me të tjerët
do të thotë t’u transmetosh diçka atyre. Komunikimi gjuhësor ka një përmbajtje, një qëllim,
një pikësynim të caktuar. Meqënëse gjuha trashëgohet nga një brez në tjetrin, ajo bën të
mundur komunikimin joverbal brenda një brezi të shoqërisë , por edhe midis brezave të
periudhave të ndryshme. Me fjalë të tjera gjuha përcjell nga një brez në tjetrin thesaret e
dijeve të kulturës kombëtare e botërore. Sa më e zhvilluar të jetë një gjuhë aq më mirë
realizohet organizimi i veprimtarisë shoqërore.
Komunikimi midis dy personave si një nga format e komunikimit njerëzor
Format e komunikimit human janë të shumta. Brenda tij zhvillohet komunikimi
në të gjithë komponentët e tij. Format më të spikatura janë : komunikimi midis dy personave
si formë e parë dhe themelore e komunikimit human , më e përhapura dhe që takohet
më shpesh. Komunikimi ekipor ose në grupet e vegjël me marrëdhëniet komplekse brenda
grupit , sipas llojit, veçantive dhe nivelit të grupit, sipas detyrës në grupe dhe formës
organizative. Komunikimi publik, me publikun dhe në mjedise publike, me karakteristikat e
folësit si persona e personalitetit dhe e figurës së tij , autoriteti, karakteri dhe temperamenti i
tij, ana pamore, ajo verbale dhe joverbale e tij, stili dhe teknikat e transmetimit të mesazhit.
Komunikimi në mas, media pengesë e mjeteve të kulturës dhe të propagandës, pengesë e
radios, televizionit, shtypit, liderit dhe filmit me veçoritë e ndikimit dhe të efektit të këtyre
mjeteve në masën e njerëzve. Komunikimi institucional brenda institucioneve zyrtare dhe
organizative të ndryshme, sipas hierarkisë së përgjegjësive, nga lart-poshtë dhe nga poshtëlart.
Komunikimi midis dy personave kushdo qofshin këta (miq apo të dashuruar, të martuar
apo prindër dhe fëmijë, qytetarë të zakonshëm, të njohur dhe të panjohur, apo zyrtare të
rangjeve të ndryshme) është një formë komunikimi që karakterizohet nga disa veçori :
konteksti shoqëror. Sado i rastësishëm ose intim të jetë komunikimi midis dy personave ai
nuk mund të përfytyrohet jashtë mjedisit shoqëror ku zhvillohet drejtpërdrejtë ose
jodrejtpërdrejtë çdo çift personash në komunikime , ndikohet nga mikromjedisi dhe sidomos
dhe rregullat e shoqërisë. Pra e ka një kontekst shoqëror. Ky kontekst mund të jetë i theksuar
saqë komunikimi midis dy personave duket si një sistem shoqëror me dy persona.
Normat
~ 150 ~