Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës
Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës Java e Shkencës 2012 - Universiteti i Prishtinës
KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS 2012 Qëndrimi pragmatik- një prej qëndrimeve kryesore të gazetarisë amerikane.Në këtë rast masa e komunikuesve është shumë e vëmendshme ndaj informacionit.Ja si i përcaktojnë studiuesit amerikanë këtë lloj audience:“Pjesëtarë të saj janë shumë socialë dhe janë të interesuar të dinë sesi shkojnë punët në komunitete dhe në botë.Ata janë pjesëmarrës socialë. Ata japin kohën dhe energjinë e tyre në aktivitetet e komunitetit. Kanë hobi udhëtimet,bashkëbisedimet, argumentimet, pëlqejnë makinat dhe të ndërtojnë shtëpi. Ata lexojnë gazetat,revistat,blejnë disqe dhe dëgjojnë radion.” (Merrill, J. Lee, J. dhe Friedlander, E. Modern MassMedia, Harper&Row 1990:46). Qëndrimi i tretë i takon audiencës intelektuale. “Qëndrimet intelektuale përfshijnë segmentet më inteligjente të audiencës masë,por ata nuk janë domosdoshmërisht më ‘inteligjentët’e gjithë shoqërisë, por ata mbajnë qëndrime inteligjente. Ata mund të mos kenë lidhje me çështjen, mund të mos dinë filozofinë dhe problematikën e çështjes,por ata janë të orientuar konceptualisht. Ata pyesin ‘Pse?’ dhe nuk yesin vetëm ‘Çfarë?’ dhe ata i marrin gjërat seriozisht.Pjesëtarët e audiencës intelektuale janë të përfshirë nga ideja e ekzistencës humane ,goditjeve që të jep ajo.” (Merrill, J... 1990:46). Pritja e publikut Audienca nuk është një ndjekëse pasive e medias, përkundrazi ajo është dinamike në këtë proces të komunikimit masiv. Editorët përcaktojnë se çfarë pëlqen publiku dhe brenda disa kufijve përcakton dhe llojin e materialit që ai kërkon.Nëse audienca nuk kënaqet nga shërbimi i ofruar nga një media e caktuar, ajo zhgënjehet dhe e gjen veten në një tjetër rival të medias. Kështu ekonomia e tregut bën që editorët jo vetëm të interesohen për shijet e publikut, por dhe t’i përmbushin ato cilësisht, ndryshe zhgënjimi i audiencës është rrënim ekonomik për ta. 1.5. Axhenda dhe publiku Axhenda e medias dhe axhenda e publikut.Sipas studiuesve Maxwell McCombs dhe Donald ShaË (1977), disa raste studimore mund të merren si mbështetëse të idesë se mediat priren nga tregu për të shpërndarë lajmin dhe programuar zbavitjen.Axhenda e medias duket se i paraprin axhendës së publikut . Axhenda e medias merret si shkaku, ndërsa ajo e publikut si pasoja. Ata flasin për “agenda seter” dhe “agenda setting”:“Njërëzit mësojnë çfarë të mësojnë dhe të mendojnë rreth mesazheve që ata marrin.Media është një strukturë madhore e botës sonë dhe në një mënyrë madhore na dikton interesat tona të përditshme...Çfarë ju përket juve, na përket dhe neve. Kjo është ‘agenda setting’” ( Merrill, J. Lee, J. dhe Friedlander, E. Modern MassMedia, Harper&RoË 1990:90).Një grup i ngushtë njerëzish që konsiderohen ndryshe edhe elitë mediatike pranë politikës dhe dialogut të saj , ndjekin ngjarjet dhe veçojnë si më të rëndësishme njërën prej tyre dhe më pas të tjerët e marrin dhe e përpunojnë, pra, nis më pas efekti mediatik. Po cila është “agenda seter”?Të quajtur ndyshë “gardianët e gardhit” përcaktuesit e axhendës janë ata që seleksionojnë informacionin që duhet të ‘‘konsumojë ’’audienca dhe që ndalojnë atë lloj informacioni që s’duhet të kalojë te publiku.“Ata sigurojnë dhe vendosin format bazë që duhet t’i përkasin publikut.Janë ata që vendosin axhendën sociale duke na treguar së çfarë të konsiderohet e rëndësishme duke u nisur nga fakti i seleksionimit se cila nga çështjet apo ngjarjet duhet të ekspozohet.Në një farë mënyre janë gardianët e interesit të publikut.Atyre mund t’u jepet famë,pasuri duke e fokusuar vëmendjen në njerëz të caktuar.Me pak fjalë,ata kanë fjalën e parë dhe të fundit në të gjitha diskurset publike”( Merrill, J...1990:27-28 ).Këta janë përcaktuesit e axhendës dhe qysh aty, nis historia pse një ~ 137 ~
KUMTESA vrasës në Itali apo Greqi përpara krimit që s’duhet të ketë atdhe, menjëherë mediat i gjejnë kombësinë duke trumbetuar me të madhe faktin e të qenit shqiptar. E kjo, ndodh vetëm kur flitet për të huajin, pasi nuk kemi dëgjuar të flitet për kombësi a shtetësi kur krimineli është vendas italian apo grek. Atëherë lind pyetja : Pse u intereson origjina e një krimineli, atyre që bëjnë axhendën e mediave në rastin shqiptar? Pra edhe këtu duhet parë e analizuar pasoja e imazhit negativ që është krijuar nga mediat e huaja për shqiptarët.Duket se janë më tepër një grumbull interesash të ndryshme që bëhen gjithnjë e më shumë përcaktues në krijimin e lajmeve që duhen transmetuar. Funksionet e massmedia-s Deri në fillim të viteve ‘90 çdo artikull rreth teorisë së rëndësisë së atributeve, theksonte faktin se mediat nuk janë fort të suksesshme për të na treguar çfarë të mendojmë, por kanë një sukses të habitshëm për të na treguar mbi çfarë të mendojmë. Përmes inkuadrimit.Po sipas studiuesve amerikanë media ka tri funksione kryesore që në fud i japin masmedia-s rolin si përcaktuese e axhendës së audiencës dhe “rojtare gardhi” në përcjelljen e informacionit për publikun e saj. “1.Massmedia ndjek, eleminon dhe bashkërendon informacionin faktik. 2.Përballja e publikut me kuptueshmërinë e mesazhit. 3.Të zbavitë publikun. Këto shpesh u referohen tri gjërave: -lajmeve, analizave, zbavitjes”(Merrill, J...1990:28 ). Ja pse lidhjen mes audiencës dhe komunikuesve të masmedia-s Merrill, Lee dhe Friedlander e konsiderojnë si simbiotike pra, në bashkëjetesë me njëra-tjetrën. ROLI I MASMEDIAS Flitet për globalizëm dhe multikulturalizëm. Nëse popujt merren vesh e bashkëjetojnë me njëri-tjetrin , nëse njerëzit ndihen mirë në këtë bashkëjetesë , shumë shpejt s’do të kemi nevojë për imazh, se ai do të jetë thjesht pasqyrim i atij realiteti ku komunikimi paraprin një botë pakufij dhe të qytetëruar. Por për sa kohë ka interesa të forta politike dhe ekonomike , do të ketë dhe imazhe pozitive apo negative , sipas axhendave që janë dhe përfituese të asaj që percepton publiku. Po sipas kësaj qasjeje të perspektivës së veprimit social “kuptimi i medias ndryshon vazhdimisht” teksa qasjet e audiencës ndryshojnë. Nëse publikun italian do ta konsiderojmë grup, kjo do të thotë se ata kanë një përcaktim masiv për shqiptarët dhe negativja që mbizotëron, është pjesë e kulturës së tyre për ta parë tjetrin si të huaj e të pabarabartë me të. Mënyrat sesi reagojmë ndaj medias, lidhen me ndërveprimet sociale. Ndërveprimi njerëzor është pjesë e jetës sonë të përditshme dhe nëse një lajm i keq për shqiptarët dëgjohet duke pirë një kafe, duke luajtur apo në makinë , kjo sigurisht bëhet objekt diskutimesh dhe nxit efekte negative në përshtatje me steriotipin e shqiptarit që tashmë dihet se është i padrejtë dhe negativ.Si konkluzion massmedia ka një rol që mund të jetë pozitiv kur i qëndron kodit të saj etik, por dhe negativ kur i largohet apo e shkel këtë kod. Ja si cilësohen efektet e massmedia-s në veprën e studiuesve amerikanë “Massmedia”: “Efektet pozitive:1.Mesazhet e medias e mbajnë publikun në kontakt me vlerat shoqërore të popullatës.Ato kanë në vetvete masivizimin ose socializimin e efekteve.2.Mesazhet e medias përforcojnë vlerat shoqërore.Media shërben si mekanizëm i kontrollit për të mbajtur në marrëdhënie drejtimin thelbësor të shoqërisë.3.Media ka efekte ndihmëse për plotësimin e dëshirave të papërmbushura, shpresave, pengesave dhe ndjenjave negative.”4.Media ndihmon në shoqërizimin e masës përmes edukimit duke vendosur në peshore gjërat e ~ 138 ~
- Page 87 and 88: KUMTESA ~ 86 ~
- Page 89 and 90: KUMTESA kulturës mund të jetë n
- Page 91 and 92: KUMTESA gjuhësore dhe kritereve t
- Page 93 and 94: KUMTESA sumi specifik i tyre, trajt
- Page 95 and 96: KUMTESA etnolinguistikës, kur do f
- Page 97 and 98: KUMTESA cila nuk ka të bëjë me m
- Page 99 and 100: KUMTESA Mendoj se individualitet e
- Page 101 and 102: KUMTESA Homonimia ngërthen në vet
- Page 103 and 104: KUMTESA pjesës së trupit të njer
- Page 105 and 106: KUMTESA sidomos të kohës të Moti
- Page 107 and 108: KUMTESA dëshmojnë aftësinë krij
- Page 109 and 110: KUMTESA ~ 108 ~
- Page 111 and 112: nënkategori: fromat ciklike me 18
- Page 113 and 114: KUMTESA &MM me 2 frekuenca ose 3.38
- Page 115 and 116: KUMTESA Zeqirja Ballata ka treguar
- Page 117 and 118: KUMTESA Por unë në këtë kumtes
- Page 119 and 120: KUMTESA Dhe kjo përshtypje pra “
- Page 121 and 122: KUMTESA ~ 120 ~
- Page 123 and 124: KUMTESA Përkatësisht, me in- kemi
- Page 125 and 126: KUMTESA zâmër - a (Kurbini): frz.
- Page 127 and 128: KUMTESA ndeshim në Fjalorin e Gjuh
- Page 129 and 130: KUMTESA Kontaktet e shqipes me angl
- Page 131 and 132: KUMTESA Si rrjedhojë e rrethanave
- Page 133 and 134: KUMTESA vështirë mund të cilëso
- Page 135 and 136: KUMTESA Cilin mesazh duhet të dëg
- Page 137: KUMTESA Audienca Qysh në Antikitet
- Page 141 and 142: KUMTESA ~ 140 ~
- Page 143 and 144: KUMTESA Nȅ tȅ tri rrafshet, konst
- Page 145 and 146: KUMTESA shfaqjeve tȅ ndryshme tȅ
- Page 147 and 148: KUMTESA E thënë ndryshe njeriu ku
- Page 149 and 150: KUMTESA rehatshme ku ke mundësi t
- Page 151 and 152: KUMTESA përveçse statusit ekonomi
- Page 153 and 154: KUMTESA element tipik i komunikimit
- Page 155 and 156: KUMTESA ~ 154 ~
- Page 157 and 158: KUMTESA 1.1 Përsëritja është nj
- Page 159 and 160: KUMTESA Nga këtë rast shohim se
- Page 161 and 162: KUMTESA ~ 160 ~
- Page 163 and 164: KUMTESA a. tema emërore me prapash
- Page 165 and 166: KUMTESA Megjithatë, vitet e Paraç
- Page 167 and 168: KUMTESA ~ 166 ~
- Page 169 and 170: KUMTESA Letërsia e Kadaresë ësht
- Page 171 and 172: KUMTESA një paradigme historike, k
- Page 173 and 174: KUMTESA kolonat ekonomike dhe moral
- Page 175 and 176: KUMTESA Është besimi tek e ardhmj
- Page 177 and 178: KUMTESA konkretisht, pa dashje njer
- Page 179 and 180: KUMTESA Të gjitha këto sa u than
- Page 181 and 182: KUMTESA - Konsultoje mjekun ( kur p
- Page 183 and 184: KUMTESA Hapësirën e përfshirë n
- Page 185 and 186: KUMTESA Standardizimi i toponimisë
- Page 187 and 188: KUMTESA ~ 186 ~
KONFERENCA VJETORE E SHKENCËS ‘JAVA E SHKENCËS <strong>2012</strong><br />
Qëndrimi pragmatik- një prej qëndrimeve kryesore të gazetarisë amerikane.Në këtë rast<br />
masa e komunikuesve është shumë e vëmendshme ndaj informacionit.Ja si i përcaktojnë<br />
studiuesit amerikanë këtë lloj audience:“Pjesëtarë të saj janë shumë socialë dhe janë të<br />
interesuar të dinë sesi shkojnë punët në komunitete dhe në botë.Ata janë pjesëmarrës socialë.<br />
Ata japin kohën dhe energjinë e tyre në aktivitetet e komunitetit. Kanë hobi<br />
udhëtimet,bashkëbisedimet, argumentimet, pëlqejnë makinat dhe të ndërtojnë shtëpi. Ata<br />
lexojnë gazetat,revistat,blejnë disqe dhe dëgjojnë radion.” (Merrill, J. Lee, J. dhe<br />
Friedlander, E. Modern MassMedia, Harper&Row 1990:46).<br />
Qëndrimi i tretë i takon audiencës intelektuale.<br />
“Qëndrimet intelektuale përfshijnë segmentet më inteligjente të audiencës masë,por ata nuk<br />
janë domosdoshmërisht më ‘inteligjentët’e gjithë shoqërisë, por ata mbajnë qëndrime<br />
inteligjente. Ata mund të mos kenë lidhje me çështjen, mund të mos dinë filozofinë dhe<br />
problematikën e çështjes,por ata janë të orientuar konceptualisht. Ata pyesin ‘Pse?’ dhe nuk<br />
yesin vetëm ‘Çfarë?’ dhe ata i marrin gjërat seriozisht.Pjesëtarët e audiencës intelektuale<br />
janë të përfshirë nga ideja e ekzistencës humane ,goditjeve që të jep ajo.” (Merrill, J...<br />
1990:46).<br />
Pritja e publikut<br />
Audienca nuk është një ndjekëse pasive e medias, përkundrazi ajo është dinamike në këtë<br />
proces të komunikimit masiv. Editorët përcaktojnë se çfarë pëlqen publiku dhe brenda disa<br />
kufijve përcakton dhe llojin e materialit që ai kërkon.Nëse audienca nuk kënaqet nga<br />
shërbimi i ofruar nga një media e caktuar, ajo zhgënjehet dhe e gjen veten në një tjetër rival<br />
të medias. Kështu ekonomia e tregut bën që editorët jo vetëm të interesohen për shijet e<br />
publikut, por dhe t’i përmbushin ato cilësisht, ndryshe zhgënjimi i audiencës është rrënim<br />
ekonomik për ta.<br />
1.5. Axhenda dhe publiku<br />
Axhenda e medias dhe axhenda e publikut.Sipas studiuesve Maxwell McCombs dhe Donald<br />
ShaË (1977), disa raste studimore mund të merren si mbështetëse të idesë se mediat priren<br />
nga tregu për të shpërndarë lajmin dhe programuar zbavitjen.Axhenda e medias duket se i<br />
paraprin axhendës së publikut . Axhenda e medias merret si shkaku, ndërsa ajo e publikut si<br />
pasoja. Ata flasin për “agenda seter” dhe “agenda setting”:“Njërëzit mësojnë çfarë të<br />
mësojnë dhe të mendojnë rreth mesazheve që ata marrin.Media është një strukturë<br />
madhore e botës sonë dhe në një mënyrë madhore na dikton interesat tona të<br />
përditshme...Çfarë ju përket juve, na përket dhe neve. Kjo është ‘agenda setting’” ( Merrill,<br />
J. Lee, J. dhe Friedlander, E. Modern MassMedia, Harper&RoË 1990:90).Një grup i ngushtë<br />
njerëzish që konsiderohen ndryshe edhe elitë mediatike pranë politikës dhe dialogut të saj ,<br />
ndjekin ngjarjet dhe veçojnë si më të rëndësishme njërën prej tyre dhe më pas të tjerët e<br />
marrin dhe e përpunojnë, pra, nis më pas efekti mediatik.<br />
Po cila është “agenda seter”?Të quajtur ndyshë “gardianët e gardhit” përcaktuesit e<br />
axhendës janë ata që seleksionojnë informacionin që duhet të ‘‘konsumojë ’’audienca dhe që<br />
ndalojnë atë lloj informacioni që s’duhet të kalojë te publiku.“Ata sigurojnë dhe vendosin<br />
format bazë që duhet t’i përkasin publikut.Janë ata që vendosin axhendën sociale duke na<br />
treguar së çfarë të konsiderohet e rëndësishme duke u nisur nga fakti i seleksionimit se cila<br />
nga çështjet apo ngjarjet duhet të ekspozohet.Në një farë mënyre janë gardianët e interesit të<br />
publikut.Atyre mund t’u jepet famë,pasuri duke e fokusuar vëmendjen në njerëz të<br />
caktuar.Me pak fjalë,ata kanë fjalën e parë dhe të fundit në të gjitha diskurset publike”(<br />
Merrill, J...1990:27-28 ).Këta janë përcaktuesit e axhendës dhe qysh aty, nis historia pse një<br />
~ 137 ~