to download the PDF file. - Agjensia e Lajmeve SOT NEWS
to download the PDF file. - Agjensia e Lajmeve SOT NEWS to download the PDF file. - Agjensia e Lajmeve SOT NEWS
18 GAZETA SOT opinion Ndoc Rroku, cicërima burrërore e Mustafa Nanos Nga Artan GJATA U në jam gazetari Ndoc Rroku. Nuk kam punuar për gazetën Koha Jonë, por shkruaj për çështje politike në gazetën "Fu tja Kot". E, tash që u bënë listat dhe dolën plehrat mbi ujë e çfarë plehrash, nga ato që nuk kompostohen as për katër vjet as për dhjetëmijë vjet si mbetjet e qeset plastike, thashë të bëj një shkrim. Mirëpo, nuk është ky problemi i mbetjeve plastike, pyetja është se cila është Partia Socialiste? Cila është Partia Demokratike? Sepse këtu ndodhën çudirat që nuk ndodhin as burgun e xhepistëve ordinerë, por shumë më keq. Kryesia e njërës është tek tjetra dhe anasjelltas. Këtu kemi kandidatë deputetë familjarisht, kandidatë deputetë me klane, me banda, me banka dhe më shumë se gjithçka me universitete private. Nejse u nisa të bëj një shkrim kur ja, para syve më doli një thënie që nuk dija se si ta interpretoja. Me një pezmim të pajustifikueshëm, z. Mustafa Nano, analisti im i preferuar që më argëton edhe në momentet më të zymta, shkruajti në Tuiter (cicërimë), "Ç'bordello me këto listat. Më ngjajnë të gjithë kandidatët si kurva, e mes kurvave bien në sy ato që kanë ndërruar partner." Mbas këtij citimi, për të cilin kërkoj ndjesë sepse edukata ime personale dhe profesionale nuk më lejon që të përdor shprehje të tilla, e ndërpreva shkrimin. Sepse kjo cicërimë që nuk më hiqet nga mendja, tregon zhgënjim të thellë edhe nga dikush që është djersitur për kauzën rrotacionale. Sepse në këtë cicërimë, z. Mus- Nga Fadil LUSHI T ë nderuar lexues të paanshëm, do të bëjmë çmos që këtë vësh trim gazete të radhës të mos e personalizojmë dhe, nëse ju mendoni se do ta rikompozojmë retrospektivën tonë dhe të ca shokëve të gjeneratës, atëherë do të kërkojmë ndjesë. Në këtë shkrim nuk do ta përkundim djepin e së kaluarës sonë adoleshente e as atë çapkëne. Ishte fundi i vitit shkollor 1967-68, më saktë më 20 gusht, kur edhe iu nënshtruam një provimi nga një program mësimor (drejtimi natyror-matematikor) në gjimnazin e atëhershëm prestigjioz të Tetovës. Fatkeqësisht, unë dhe katër shokët e klasës III-2 (tre, prej të cilëve aktualisht janë doktorë shkencash) nuk kaluam dot në provim dhe si rrjedhojë humbëm vitin. Në ato mote, neve "ngelaqëve" nuk na "shqetësoi" fakti se e përsëritëm vitin, aq sa na rëndoi fjala poshtëruese e "mësimdhënësit", i cili na tha, përveç të tjerash: "..., ju jeni toptan malokë analfabetë dhe tapë, andaj nuk meritoni vlerësimin tim"!? Imazhi i ish-"mësimdhënësit" sot e kësaj dite na sillet vërdallë, sot e kësaj dite na dalin përpara tiparet karakteristike të tij... Sot ne, nëse na jepet e drejta, do të konstatojmë se ai ishte thjeshtë një "tip" që shquhej a njihej me atë urrejtjen patologjike, me atë mllefin e tij provincial..., një njeri që kurrën e kurrës nuk evoluoi fjalorin, komunikimin, qytetarinë e lëre më "burrërinë civile". Ne, edhe sot e kësaj dite, nuk e dimë se nga erdhi dhe ku vajti..., nuk e dimë se ku prehet..., ndjesë pastë! Kur jemi te nocioni tapë, Fjalori i Gjuhës së Sotme Shqipe na jep këtë shpjegim: Lëndë shumë e lehtë që nxirret nga lëkura e disa drurëve (sidomos nga një lloj lisi) dhe që përdoret për shtupa, për shollë këpucësh për rrjetat e peshkimit...; dru tape, shtupë mbyllëse zakonisht për shishe, ngjeshi tapën në brez, zë të çarat me tapë, taka prej tape, mjet shpëtimi nga mbytja etj. Këtë nocion do ta përdorim në vijim të paragrafëve edhe në kuptim figurativ: I dehur keq, i pirë sa nuk e mbajnë këm- tafa (që në arabishten e Hixhazit do të thotë i lavdishëm) përfshinte pa mëdyshje edhe z. Sali Berisha, kryeministër, edhe z. Edi Ramën, kandidat për kryeministër, si dhe emrin e bashkëkrahinarit prej Skrapari, z. Ilir Meta, ishkryeministër dhe kryeministër në pritje. Z. Mustafa qenka i zemëruar thashë, dhe le ta mbyll këtë shkrim. Ky i thotë bordello dhe i quan këta kandidatë deputetë me një fjalë që mua nuk ma zë goja. Unë që nuk e di se ç'është kjo punë, nuk mund ta diskutoj. Unë iu kam thënë Kupolë kriminale sepse aq mund të them. Por meqë Mustafaj e ka përmbledhur kështu, dhe i quan me një emër profesional… ore, thashë me vete, le ta vras një herë mendjen se përse e ka thënë? Por djalli nuk të lë rehat. Fillova të gërricem me vete. Sepse kur Mustafaj (që as me njeh e as e njoh, por që unë e lexoj rregullisht) i quan kështu ata që janë në krye të listës si Edi Ramën, Sali Berishën dhe Ilir Metën, kushedi se si do të jenë ata nga mesi i listave?? Në çfarë kategorie i ka futur Mustafaj personalitetet që kanë qenë edhe ministra si Nard Ndoka apo Spartak Braho? Po ata që janë nga fundi i listave siç janë Anastas Angjeli, Kastriot Islami, Vangjel Tavo, Ardian Kollozi, apo Lefter Maliqi? Nuk desha të mendohem më. Nuk e hapa as fjalorin. Kushedi çfarë fjalësh do të më dalin përpara, thashë. Pastaj ai fjalori im është pak i vjetër, démodé, dhe nuk i ka të gjithë epitetet e reja që kanë dalë për këtë profesionin që përmend Mustafaj. Sidoqoftë, edhe këta duhet ta kenë një emër, sepse çdo gjë vjen me cilësi. Edhe vera vjen më e cilësisë së parë, të dytë etj., kështu edhe kandidatët. Por hajt më, thashë lere atë punë. Mu kujtua ajo kënga e vjetër … "ç´po na vjen i vark me vela/thon se mban manifaktur/ qenka mush plot me dylbera/jalla zot shkarkoi këtu." Por kjo është diskriminuese ndaj preferencave të disa individëve që duhen respektuar, sepse e drejta e gjithkujt është e shenjtë dhe thashë se si unë as Mustafaj nuk e bën atë gabim të mendojmë në terma të tillë të papranueshëm. Pastaj filloi të më gërryente krimbi. Po ata që nuk janë në lista si Dritan Prifti, Marko Bello, Arben Malaj, Fatos Nano dhe, mos ta harroj, i shquari Tritan Shehu si do ti quajë Mustafaj? Sepse këta nuk janë në listë. Dhe dita është e bardhë, nata e zezë. Këta janë kështu, ata janë ashtu. Hej dreq, thashë me vete. Më futi në sherr Mustafaj, e me çfarë??? Me një cicërimë. Megjithatë, për këtë cicërimë fitova pak nga respekti i shumëmunguar për Mustafain. Thashë, nuk qenka fare shërbëtor gjirizi si ata të tjerët që shërbejnë në emisione e blogje. Paska karakter. Ja çka i tha edhe kryetarit të partisë së vet e që pret diçka. Bravo i qofte! (gjithsesi po e bëj me e jo ë). Uroj që të mos ia mbajë mend kryetari i partisë mbas 23 qershorit. Por këtu ka thënë të vërtetën. Kështu që sot nuk dua të bëj ndonjë shkrim politik për gazetën "Futja Kot". Të gjithë duhet të lexojnë, të mbajnë mend e ta diskutojnë cicë rimën e Mustafa Nanos: "Ç'bordello me këto listat. Më ngjajnë të gjithë kandidatët si kurva, e mes kurvave bien në sy ato që kanë ndërruar partner." Mua më ka bërë të mendohem. Edhe pse është mesi i ditës, do të mendoj për këtë punë kur të vijë mesi i natës. Mbahu Mustafa, përvojat e shkuara duhet të të vijnë në ndihmë, kushedi çka ke hequr që ta ka nxjerrë shpirti një klithmë kaq të thellë. A mundet që "tapa të pjellë tapë"!? bët..; u bë tapë..., i trashë nga mendja...; i vuri tapën gojës, është si tapa në shpinë të detit...; S'është i zoti të zërë një vend e të qëndrojë; e të tjera shpjegime gjuhësore. Ata që s'e kanë këtë burim informacioni dhe këtë përfytyrim pamor ndaj kësaj lënde shumë të lehtë, gjegjësisht ndaj tapës, me të drejtë do të parashtrojnë pyetjen se ç'i duhet këtij "opinionisti" që për kryefjalë të shkrimit të zgjedhë "tapën, aq më tepër kur dihet se kjo lëndë nuk ka kushedi çfarë vlere"..., ç'i duhet këtij artikullshkruesi të "sajojë fjalinë": a mundet "tapa të pjellë tapë"..., një shkrim që për një pjesë të lexuesve do të përfundojë pa e lexuar deri në fund. Thjeshtë, një shkrim që mbetet pa portret, një shkrim i padefinuar dhe i padeshifrueshëm!... A mos vallë autori para se ta qëndisë këtë vështrim është bërë vetë "tapë"..., a mos vallë ky njeri "bën rrobaqepësi për gomaricat" a të "samarxhiut"? A mos vallë këto janë insinuata të kurdisura a edhe thashetheme të radhës të këtij autori. Të gjithë ata që do të parashtrojnë kësi pyetjesh, unë do t'u përgjigjem në aspekt a në kuptim figurativ. Nëse do të ishte e vërtetë se "mësimdhënësi ynë tapë, dikur moti polli tapa" (përfshirë edhe shokët e mi, aktualisht doktorë shkencash), atëherë ne sot gjithandej do të ballafaqoheshim me tapa!? Këtë paragraf timin të lartpërmendur, shoku im i klasës NN nuk ma kontestoi, por ama më sugjeroi që të njoh institucionin: MENDIM a GJYKIM NDRYSHE!..., ndërsa pos të tjerash më tha: ty, or miku im, a mos vallë nuk të shohin sytë se ç'na është bërë arsimi ynë i detyrueshëm..., a mos vallë nuk të duket se na është bërë si peshku i egër..., a mos vallë nuk të duket si tapë..., a mos vallë edhe politika nuk na është bërë si ajo bastorja..., a mos vallë nuk na është zvetënuar..., a mos vallë ty, miku im që ende urinon në "oturak", nuk të panë sytë e nuk të dëgjuan veshët se ç'bëri ai alamet "arkivisti", kur ditë më parë arkivin e një institucioni e shndërroi në paçavure, në leckë kuzhinash, në leckë kukullash dhe së fundi në "tapë shisheje"..., a mos vallë edhe sot e kësaj dite duhet të të "gjykoj" si njeri me gjymtime shpirtërore dhe fizike..., a mos vallë sot e kësaj dite mbetesh si një miop a edhe "otoskletorik"..., nuk do të dëgjosh se ç'ndodh pranë dhe përreth teje! Ti, miku im i dashur, a nuk sheh se si adminis- E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2013 2013 www.sot.com.al Por këtu ka thënë të vërtetën. Kështu që sot nuk dua të bëj ndonjë shkrim politik për gazetën "Futja Kot". Të gjithë duhet të lexojnë, të mbajnë mend e ta diskutojnë cicë rimën e Mustafa Nanos: "Ç'bordello me këto listat. Më ngjajnë të gjithë kandidatët si kurva, e mes kurvave bien në sy ato që kanë ndërruar partner." Mua më ka bërë të mendohem. Edhe pse është mesi i ditës, do të mendoj për këtë punë kur të vijë mesi i natës. Mbahu Mustafa, përvojat e shkuara duhet të të vijnë në ndihmë, kushedi çka ke hequr që ta ka nxjerrë shpirti një klithmë kaq të thellë... trata publike na u shndërrua në "shollë këpucësh"..., a mos vallë komunikimi ynë ndërpartiak nuk na u shndërrua në "rrjet peshkimi, në take prej tape"..., a mos vallë ndejat tona të dikurshme nuk na u shndërruan si "tapa në shpinë të detit a në furgona pa targa"..., a mos vallë një alamet shefi (nga blloku ynë) që është ulur ashtu rehatshëm në kryeminderin e një shërbimi juridik të një institucioni serioz (i cili fillimisht kishte specializuar për jurisprudencë krahasuese dhe mandej me pak "vonesë" ishte pajisur me diplomë për mbarimin e arsimit të mesëm) nuk e ka ngatërruar "zanatin..., shyqyr që nuk përzgjodhi gjinekologjinë dhe urologjinë se për-ndryshe...!?..., ky njeri që nga momenti kur e emëruan "shef", aq shumë u ngazëllua, saqë filloi t'i heqë anonimitetin e gjenealogjisë të familjes së tij..., a mos vallë ti, miku im i vjetër, nuk e di se ky "alamet shefi", në çdo fundjavë i "bën vizitë nënëdajës në fshat", prej nga kthehet me një thes të mbushur me patate, me pak fasule dhe me ca vezë ekologjike. Ky "shefi nga blloku ynë" që ende është nën mbikëqyrjen a kujdestarinë e prindërve, sa herë që kryeshefi i tij do të bëjë pordhë, aq herë këtë haber pordhë do t'ua përcjellë prindërve të tij. Kur kalamajtë e tij i kishin parashtruar pyetjen se pse e bën këtë budallaki, ai ishte përgjigjur: "E bëj që të mos mbetem pa nam e pa nishan"!? Miqtë e tij, që ia dinin defektet psikike, shpesh i thoshin: hajt, miku ynë, fli natë e ditë e mos u duk këtej pari, na lër neve të meditojmë rehat, sepse kështu, siç vepron, na bëre "rezil e maskara"!? Që unë të mos i mërzis lexuesit e mi të nderuar, do të më duhet t'i them mikut tim mjaft më me atë fjalinë pyetëse: "a mos vallë"!..., sepse këtë trysni që ma bën, a "mos vallë edhe unë duhet të bëhem tapë..., a mos vallë?"... Pa dashur ta teproj me këtë shkrim të padefinuar e të padeshifruar dhe plot llagape" nga më të ndryshmet, le ta përfundoj për respekt të atyre që ndoshta me të drejtë do të thonë: vallë ky njeri nuk ka hallet dhe punët e veta!? Tani do largohem sepse po të vijë Edi, ndoshta do ma kishte "shkulur veshin"! “
E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2013 2013 GAZETA SOT 19 kulture g Violinisti dhe kompozitori Baki Kongoli, në kujtimet e të birit dhe ish studentëve të tij Fatos Kongoli: Zhgënjimi, vuajtja e tim eti që u flak si limon i shtrydhur nga regjimi Nga Julia VRAPI Baki Kongoli, artisti që hodhi themelet e edukatës muzikore në Akademinë e Arteve u përkujtua në një ceremoni që u zhvillua dje në Teatrin e Operas dhe Baletit. Këtë vit mbushen 100 vjet nga lindja e një prej violinistëve dhe kompozitorëve më të mirë shqiptarë, dhe në nder të veprës së tij emra të njohur të artit vlerësuan kontributin e tij artistik. Baki Kongoli ishte një nga instrumentistët me të spikatur përgjatë viteve 1937-'74, deri kur u dënua duke u lënë në harresë. I biri i kompozitorit, shkrimtari Fatos Kongoli, tregon se mënjanimi nga jeta muzikore ishte një nga periudhat më të errëta të artistit. "Vuajtja e tij më e madhe ka qenë zhgënjimi. Iku i zhgënjyer kur në fund të jetës së tij u flak si limon i shtrydhur nga njerëzit e vet, nga një regjim të cilit ai i kishte shërbyer me ndershmëri, pastaj në mënyrë shumë të poshtër e flakën mënjanë, e hodhën poshtë. Ky ka qenë zhgënjimi më i madh i tij", tregon Kon- Dita e Europës në Tiranë nesër do të sjellë në skenën shqiptare zërat më të njohur dhe më të vlerësuar jo vetëm në muzikën klasike, por dhe më gjerë. Dita e Europës pritet të mbledhë një publik të zgjedhur dhe mes emrave pjesëmarrës nuk do të mungojnë personalitete të klasës politike shqiptare, apo dhe Shefi i Delegacionit të bashkimit Europian në Tiranë z. Ettore Sequi. Koncerti do të zhvillohet në sallën e koncerteve të TOB dhe do të jetë nën dirigjimin e mjeshtrit Zhani Ciko. Të ftuar në këtë koncert nuk janë vetëm emra të skenës operistike shqiptare, por dhe emra që sot kanë një karrierë të suksesshme në botë. Artistët Armaldo goli. Në këtë takim përkujtimor në nder të kompozitorit të njohur, i biri i tij Fatos Kongoli flet dhe për një numër të konsiderueshëm veprash muzikore të shkruara nga artisti, por një pjesë e partiturave të tij konsiderohen të zhdukura. "Im atë nuk ka qenë dhe fort i rregullt për ruajtjen e krijimtarisë së tij. Në arkivin e RTSH kishte mjaft këngë, por kur ai kur u përjashtua nga Partia dhe u braktis nga njerëzit dhe miqtë, këngët e tij sigurisht që ishin të ndaluara", shprehet shkrimtari Kongoli. I biri kompozitorit të njohur tregon se dënimi i babait të tij u bë padrejtësisht, vetëm nga një miqësi me Beqir Ballukun. Ai tregon se në kohën e Luftës ai kishte qenë në një Brigadë me Beqir Ballukun, miq të vjetër dhe të dy e ruajtën këtë miqësi dhe pas lufte. "Më pas Beqir Balluku u dënua, u pushkatua, dhe siç ishte rregulli kriminal i kohës e pësonin të gjithë miqtë e atij që iu pre koka, dhe një nga miqtë e tij ishte dhe im atë. Im atë është dënuar thjesht sepse kishte pasur miqësi me këtë Orkestra Rinore Shqiptare, koncert me vepra nga Bartok, Rossini dhe Prokofiev Koncerti i Orkestrës Rinore Shqiptare erdhi mbrëmë në sallën e Teatrit Kombëtar, duke mbledhur një publik të moshave të ndryshme. Në këtë koncert u interpretuan vepra të autorëve të njohur botërorë, ndërsa instrumentistët e rinj lozën këto vepra. Orkestra Rinore Shqiptare erdhi me këtë koncert, pas debutimit të saj nëntorin e kaluar. Këtë herë ajo performoi nën drejtimin e Mjeshtrit Guido Corti "La Danza Rumena" nga Bela Bartok, "La gazza ladra" nga Gioacchino Rossini, "Pierino e il lupo" nga Sergei Prokofiev, etj. Provat e përgjithshme të koncertit u zhvilluan nën drejtimin artistik të Arbër Nezirit dhe Pëllumb Vorpsit. Aktiviteti i cili mbrëmë solli një koncert në sallën e Teatrit Kombëtar të Tiranë ishte me mbështetjen e Institutit Italian të Kulturës, dhe në vijim do të jenë dhe të tjera veprimtari që do të kenë në fokus të tyre talentet e reja jo vetëm në muzikë, por dhe në fusha të tjera të artit. Dita e Europës në Tiranë, me zërat e artistëve shqiptarë Kllogjeri, Gëzim Myshketa, Olen Çezari, Armando Likaj, Genti Rushi, apo dhe artistet si Vikena Kamenica, Enkelejda Shkoza, Elina Duni, etj, janë një pjesë e protagonistëve të këtij koncerti. I veçantë në këtë koncert është dhe programi i pasur me një krijimtari të përzgjedhur që i përshtatet më së miri kësaj dite. Pjesë nga krijimtaria e Verdit, Vivaldit, Bizet, Rossinit, etj, do të interpretohen njeri", tregon shkrimtari Kongoli. Por i pyetur në lidhje me atë që diktatori Enver Hoxha kishte shkruar në kujtimet e tij për kompozitorin Kongoli, i biri i tij tregon se ishte vetëm një hipokrizi. "Kjo ka qenë një hipokrizi e tij, dhe unë për këtë kam bërë dhe një replikë me familjen e ish diktatorit që botoi kujtimet e tij. Por hipokrizia nuk shkon deri në këtë masë, sa ai kujtohet që të flasë për tim atë në atë ditar të tij, nëse ekziston vërtetë ai ditar, pesë vjet pasi im atë ishte dënuar. Në kaq kohë im atë kishte marrë fund tërësisht si njeri, dhe nuk shkoi shumë dhe vdiq nga kjo tragjedi që i ndodhi. Zotëria e tij që e mbante veten për Zeus i jepte të drejtën vetes që të shfaqte që ai ka bërë dhe këngë të bukura, por shokët më thanë...Hipokrizi e turpshme", shprehte Fatos Kongoli. Më tej ai tregon se babai i tij ka pasur një ndikim në jetën e tij, gjë të cilën e ka treguar dhe në librin e tij "Iluzione". "Ai libër nuk mund të ishte shkruar pa figurën e tim eti. Babai ka ndikuar shumë në jetën time, ka qenë i pran- ishëm dhe ka ndikim të madh tek unë. Kur unë hyra të studioj matematikë, kjo ka qenë dëshira e tij jo e imja. Në fillim i mbajt mëri tim eti, për shumë kohë. Nuk isha një talent në matematikë, por më pas u binda që kjo kishte qenë një vendim i mirë. Më vonë kur ju futa letërsisë vura re që formimi im matematik ka ndikuar shumë në letërsinë që unë bëj. Shumë të mira dhe të këqija në jetë më kanë ndodhur dhe nga im atë. Disa gjëra ndodhën dhe pas dënimit të tij, por e pësoi e gjithë familja", tregon shkrimtari. Vlerat e kompozitorit Baki Kongoli u theksuan dhe nga drejtori i TOB, Zhani Ciko, por dhe ish-studentët e tij përmendën kontributin që ai ka dhënë në muzikë si në interpretimin e kryeveprave botërore, po aq edhe në kompozimin e këngës së lehtë dhe studimin e folklorit shqiptar. Baki Kongoli, jeta artistike U lind me 23 tetor 1913 në Elbasan dhe vdiq më 4 gusht 1980 në Tiranë. Në vitin 1930 mbaron Shkollën e Mes- nga artistët shqiptarë, mes tyre nuk mungojnë dhe vepra që i takojnë krijimtarisë së kompozitorëve shqiptarë, përmendim këtu pjesë nga vepra "Skënderbeu" e Prenk Jakovës apo dhe pjesë nga kompozitori Avni Mula. Dita e Europës nuk është hera e parë që zhvillohet në Tiranë. Prej disa vitesh festohet me aktivitete muzikore, ndërsa nuk mungojnë dhe të tjera veprimtari që kanë në "Ëndërr Vivaldiane", nga Mariana Leka dhe Vikena Kamencia Në sallën e madhe të Universitetit të Arteve mbrëmë u zhvillua koncerti me vepra të kompozitorit të njohur italian Vivaldi, me titull "Ëndërr Vivaldiane", nën drejtimin e znj. Suzana Turku, me të ftuar special sopranon Mariana Leka dhe mezosopranon Vikena Kamenica. Koncerti filloi në orën 19.30 dhe ishte i pranishëm një publik i cili duket se shijoi jo pak interpretimet muzikore të dy artisteve të njohura të skenës operistike shqiptare. Dy artistet e skenës operistike shqiptare Marina leka dhe Vikena Kamencia tashmë kanë një karrierë të vlerësuar jo vetëm në skenën shqiptare, por dhe në skenën e huaj. Pjesët e Vivaldit, "Pranvera" apo "Katër stinët" sollën një atmosferë të munguar në sallën e Universitetit të Arteve. Ndërkaq që sopranoja Mariana Leka së shpejti do të vijë si protagoniste për publikun dhe në operën "Don Xhovani". Roli më iu fundit me të cilin sopranoja Leka ishte në skenën e TOB ka qenë ai i Toskës. me Normale në Elbasan dhe më pas punon si mësues në Fier, Lushnje, Progër të Korçës. Që në këto vite është pjesëtar (violinist) në orkestrën e kësaj shkolle. Studimet për violinë i kryen në Konservatorin e Pavias në Itali (1931-1937). Pas mbarimit të studimeve në vitin 1937 emërohet pedagog në Shkollën Normale të Elbasanit ku qëndron deri në vitin 1943, kohë kur merr pjesë në luftën për çlirimin e Shqipërisë. Në vitin 1947 kthehet të punojë përsëri si pedagog në Shkollën Normale në Elbasan dhe në muajin korrik të të njëjtit vit transferohet në Tiranë, ku punon në fillim shef i muzikës në Komitetin e Arteve dhe Kulturës dhe më pas nënkryetar i këtij Komiteti deri në dhjetor të vitit 1951. Në vitet 1951-1953 punon si përgjegjës i sektorit të muzikës fokus këtë ditë. Prej vitesh në kuadër të kësaj dite të shënuar në skenën e Tiranës janë rikthyer shumë artistë të njohur, të cilët me anë të interpretimeve të tyre muzikore janë duartrokitur nga publiku. Ashtu si dhe vitet e kaluara edhe këtë vit janë të tjerë emra artistësh shqiptarë, të cilët do të përcjellin pjesë nga veprat më të mira të autorëve shqiptarë dhe të huaj. pranë Ministrisë së Arsimit dhe Kulturës. Në vitin 1956, B. Kongoli zgjidhet sekretar për muzikën pranë Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë dhe në vitin 1968 emërohet nëndrejtor i Institutit të Folklorit ku punon deri në vitin 1974, kur përjashtohet nga puna dhe PPSH dhe lihet në harresë të plotë deri në vdekjen e tij. Ai ka qenë një veprimtar shumë aktiv i jetës muzikore shqiptare të viteve '50-'60-të edhe si promotor i saj, por edhe si kompozitor. Fatkeqësisht përveç disa këngëve mjaft të njohura të kohës si "Një flutur", "Natë në bregdet", "Larg, larg", Vajza e kombinatit", etj, të cilat ekzistojnë ende në arkivin e Radio Tiranës dhe dy operetave "Vajza e portokalleve" dhe "Flladi i lirisë", partiturat e tij sot konsiderohen të humbura. "Kasollja e vogël" mbush skenën e Teatrit të Komedisë "Kasollja e vogël" është komedia e parë për këtë sezon artistik që vijon të shfaqet në skenën e Teatrit Kombëtar të Komedisë. Edhe sonte ajo nuk mungon për publikun. Vepra është mirëpritur si premierë dhe loja e aktorëve protagonistë të veprës ka ardhur nga katër emra të njohur të skenës teatrore. Kjo vepër që mban firmën e autorit të njohur francez Andre Roussin, por përballë vështirësive financiare të TKK, ajo erdhi në skenë falë ndihmës së Ambasadës Franceze në Tiranë. "Kasollja e vogël" vjen në TKK me regji të Sesilia Plasarit ku Genc Fuga luan personazhin kryesor, Filipin. Roli i Filipit për Genc Fugën në komedinë "Kasollja e vogël" vjen pas rolit në veprën "Harroje dashurinë", që ishte një pjesë që i takonte po komedisë. Të tjerë aktorë që janë përzgjedhur nga regjisorja janë dhe Lulzim Zeqja, Florian Agalliu dhe Ina Gjonçi, emra që nuk kanë munguar në disa vepra teatrore që janë vënë më herët në skenë. Që pas kthimit në Shqipëri, kjo është vepra e dytë për Sesilia Plasarin si regjisore.
- Page 1 and 2: Çmimi 20 lekë, 1 euro, 1 USD, Tel
- Page 3 and 4: E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2
- Page 5 and 6: E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2
- Page 7 and 8: E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2
- Page 9 and 10: E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2
- Page 11 and 12: E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2
- Page 13 and 14: E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2
- Page 15 and 16: E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2
- Page 17: E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2
- Page 21 and 22: E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2
- Page 23 and 24: E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2
E E Mërkurë ërkurë 8 8 Maj aj 2013 2013<br />
GAZETA <strong>SOT</strong><br />
19<br />
kulture<br />
g<br />
Violinisti dhe kompozi<strong>to</strong>ri Baki Kongoli, në kujtimet e të birit dhe ish studentëve të tij<br />
Fa<strong>to</strong>s Kongoli: Zhgënjimi,<br />
vuajtja e tim eti që u flak si<br />
limon i shtrydhur nga regjimi<br />
Nga Julia VRAPI<br />
Baki Kongoli, artisti që<br />
hodhi <strong>the</strong>melet e edukatës<br />
muzikore në Akademinë e<br />
Arteve u përkujtua në një ceremoni<br />
që u zhvillua dje në Teatrin<br />
e Operas dhe Baletit.<br />
Këtë vit mbushen 100 vjet nga<br />
lindja e një prej violinistëve<br />
dhe kompozi<strong>to</strong>rëve më të mirë<br />
shqiptarë, dhe në nder të veprës<br />
së tij emra të njohur të<br />
artit vlerësuan kontributin e<br />
tij artistik. Baki Kongoli ishte<br />
një nga instrumentistët me<br />
të spikatur përgjatë viteve<br />
1937-'74, deri kur u dënua<br />
duke u lënë në harresë. I biri i<br />
kompozi<strong>to</strong>rit, shkrimtari Fa<strong>to</strong>s<br />
Kongoli, tregon se mënjanimi<br />
nga jeta muzikore ishte<br />
një nga periudhat më të errëta<br />
të artistit. "Vuajtja e tij më e<br />
madhe ka qenë zhgënjimi. Iku<br />
i zhgënjyer kur në fund të jetës<br />
së tij u flak si limon i shtrydhur<br />
nga njerëzit e vet, nga një<br />
regjim të cilit ai i kishte shërbyer<br />
me ndershmëri, pastaj në<br />
mënyrë shumë të poshtër e<br />
flakën mënjanë, e hodhën<br />
poshtë. Ky ka qenë zhgënjimi<br />
më i madh i tij", tregon Kon-<br />
Dita e Europës në Tiranë nesër<br />
do të sjellë në skenën shqiptare<br />
zërat më të njohur dhe më të<br />
vlerësuar jo vetëm në muzikën<br />
klasike, por dhe më gjerë. Dita e<br />
Europës pritet të mbledhë një<br />
publik të zgjedhur dhe mes<br />
emrave pjesëmarrës nuk do të<br />
mungojnë personalitete të klasës<br />
politike shqiptare, apo dhe Shefi i<br />
Delegacionit të bashkimit Europian<br />
në Tiranë z. Et<strong>to</strong>re Sequi.<br />
Koncerti do të zhvillohet në sallën<br />
e koncerteve të TOB dhe do të jetë<br />
nën dirigjimin e mjeshtrit Zhani<br />
Ciko. Të ftuar në këtë koncert nuk<br />
janë vetëm emra të skenës<br />
operistike shqiptare, por dhe emra<br />
që sot kanë një karrierë të suksesshme<br />
në botë. Artistët Armaldo<br />
goli. Në këtë takim përkujtimor<br />
në nder të kompozi<strong>to</strong>rit<br />
të njohur, i biri i tij Fa<strong>to</strong>s Kongoli<br />
flet dhe për një numër të<br />
konsiderueshëm veprash<br />
muzikore të shkruara nga artisti,<br />
por një pjesë e partiturave<br />
të tij konsiderohen të zhdukura.<br />
"Im atë nuk ka qenë dhe<br />
fort i rregullt për ruajtjen e krijimtarisë<br />
së tij. Në arkivin e<br />
RTSH kishte mjaft këngë, por<br />
kur ai kur u përjashtua nga<br />
Partia dhe u braktis nga<br />
njerëzit dhe miqtë, këngët e tij<br />
sigurisht që ishin të ndaluara",<br />
shprehet shkrimtari<br />
Kongoli. I biri kompozi<strong>to</strong>rit të<br />
njohur tregon se dënimi i babait<br />
të tij u bë padrejtësisht,<br />
vetëm nga një miqësi me Beqir<br />
Ballukun. Ai tregon se në<br />
kohën e Luftës ai kishte qenë<br />
në një Brigadë me Beqir Ballukun,<br />
miq të vjetër dhe të dy e<br />
ruajtën këtë miqësi dhe pas<br />
lufte. "Më pas Beqir Balluku u<br />
dënua, u pushkatua, dhe siç<br />
ishte rregulli kriminal i kohës<br />
e pësonin të gjithë miqtë e atij<br />
që iu pre koka, dhe një nga<br />
miqtë e tij ishte dhe im atë. Im<br />
atë është dënuar thjesht sepse<br />
kishte pasur miqësi me këtë<br />
Orkestra Rinore Shqiptare,<br />
koncert me vepra nga Bar<strong>to</strong>k,<br />
Rossini dhe Prokofiev<br />
Koncerti i Orkestrës Rinore Shqiptare erdhi mbrëmë në<br />
sallën e Teatrit Kombëtar, duke mbledhur një publik të moshave<br />
të ndryshme. Në këtë koncert u interpretuan vepra të au<strong>to</strong>rëve<br />
të njohur botërorë, ndërsa instrumentistët e rinj lozën kë<strong>to</strong> vepra.<br />
Orkestra Rinore Shqiptare erdhi me këtë koncert, pas debutimit<br />
të saj nën<strong>to</strong>rin e kaluar. Këtë herë ajo performoi nën<br />
drejtimin e Mjeshtrit Guido Corti "La Danza Rumena" nga<br />
Bela Bar<strong>to</strong>k, "La gazza ladra" nga Gioacchino Rossini, "Pierino<br />
e il lupo" nga Sergei Prokofiev, etj. Provat e përgjithshme të<br />
koncertit u zhvilluan nën drejtimin artistik të Arbër Nezirit<br />
dhe Pëllumb Vorpsit. Aktiviteti i cili mbrëmë solli një koncert<br />
në sallën e Teatrit Kombëtar të Tiranë ishte me mbështetjen e<br />
Institutit Italian të Kulturës, dhe në vijim do të jenë dhe të tjera<br />
veprimtari që do të kenë në fokus të tyre talentet e reja jo vetëm<br />
në muzikë, por dhe në fusha të tjera të artit.<br />
Dita e Europës në Tiranë,<br />
me zërat e artistëve shqiptarë<br />
Kllogjeri, Gëzim Myshketa, Olen<br />
Çezari, Armando Likaj, Genti<br />
Rushi, apo dhe artistet si Vikena<br />
Kamenica, Enkelejda Shkoza,<br />
Elina Duni, etj, janë një pjesë e<br />
protagonistëve të këtij koncerti. I<br />
veçantë në këtë koncert është dhe<br />
programi i pasur me një krijimtari<br />
të përzgjedhur që i përshtatet më<br />
së miri kësaj dite. Pjesë nga<br />
krijimtaria e Verdit, Vivaldit, Bizet,<br />
Rossinit, etj, do të interpre<strong>to</strong>hen<br />
njeri", tregon shkrimtari Kongoli.<br />
Por i pyetur në lidhje me<br />
atë që dikta<strong>to</strong>ri Enver Hoxha<br />
kishte shkruar në kujtimet e<br />
tij për kompozi<strong>to</strong>rin Kongoli,<br />
i biri i tij tregon se ishte vetëm<br />
një hipokrizi. "Kjo ka qenë një<br />
hipokrizi e tij, dhe unë për këtë<br />
kam bërë dhe një replikë me<br />
familjen e ish dikta<strong>to</strong>rit që bo<strong>to</strong>i<br />
kujtimet e tij. Por hipokrizia<br />
nuk shkon deri në këtë<br />
masë, sa ai kuj<strong>to</strong>het që të flasë<br />
për tim atë në atë ditar të tij,<br />
nëse ekzis<strong>to</strong>n vërtetë ai ditar,<br />
pesë vjet pasi im atë ishte dënuar.<br />
Në kaq kohë im atë kishte<br />
marrë fund tërësisht si njeri,<br />
dhe nuk shkoi shumë dhe vdiq<br />
nga kjo tragjedi që i ndodhi.<br />
Zotëria e tij që e mbante veten<br />
për Zeus i jepte të drejtën vetes<br />
që të shfaqte që ai ka bërë dhe<br />
këngë të bukura, por shokët<br />
më thanë...Hipokrizi e turpshme",<br />
shprehte Fa<strong>to</strong>s Kongoli.<br />
Më tej ai tregon se babai i tij<br />
ka pasur një ndikim në jetën e<br />
tij, gjë të cilën e ka treguar dhe<br />
në librin e tij "Iluzione". "Ai<br />
libër nuk mund të ishte shkruar<br />
pa figurën e tim eti. Babai<br />
ka ndikuar shumë në<br />
jetën time, ka qenë i pran-<br />
ishëm dhe ka ndikim të madh<br />
tek unë. Kur unë hyra të studioj<br />
matematikë, kjo ka qenë<br />
dëshira e tij jo e imja. Në fillim<br />
i mbajt mëri tim eti, për shumë<br />
kohë. Nuk isha një talent në<br />
matematikë, por më pas u binda<br />
që kjo kishte qenë një vendim<br />
i mirë. Më vonë kur ju futa<br />
letërsisë vura re që formimi im<br />
matematik ka ndikuar shumë<br />
në letërsinë që unë bëj. Shumë<br />
të mira dhe të këqija në jetë<br />
më kanë ndodhur dhe nga im<br />
atë. Disa gjëra ndodhën dhe<br />
pas dënimit të tij, por e pësoi e<br />
gjithë familja", tregon shkrimtari.<br />
Vlerat e kompozi<strong>to</strong>rit<br />
Baki Kongoli u <strong>the</strong>ksuan<br />
dhe nga drej<strong>to</strong>ri i TOB,<br />
Zhani Ciko, por dhe ish-studentët<br />
e tij përmendën kontributin<br />
që ai ka dhënë në<br />
muzikë si në interpretimin e<br />
kryeveprave botërore, po aq<br />
edhe në kompozimin e këngës<br />
së lehtë dhe studimin e folklorit<br />
shqiptar.<br />
Baki Kongoli,<br />
jeta artistike<br />
U lind me 23 te<strong>to</strong>r 1913<br />
në Elbasan dhe vdiq më 4<br />
gusht 1980 në Tiranë. Në vitin<br />
1930 mbaron Shkollën e Mes-<br />
nga artistët shqiptarë, mes tyre<br />
nuk mungojnë dhe vepra që i<br />
takojnë krijimtarisë së kompozi<strong>to</strong>rëve<br />
shqiptarë, përmendim këtu<br />
pjesë nga vepra "Skënderbeu" e<br />
Prenk Jakovës apo dhe pjesë nga<br />
kompozi<strong>to</strong>ri Avni Mula. Dita e<br />
Europës nuk është hera e parë që<br />
zhvillohet në Tiranë. Prej disa<br />
vitesh fes<strong>to</strong>het me aktivitete<br />
muzikore, ndërsa nuk mungojnë<br />
dhe të tjera veprimtari që kanë në<br />
"Ëndërr Vivaldiane", nga Mariana<br />
Leka dhe Vikena Kamencia<br />
Në sallën e madhe të Universitetit të Arteve mbrëmë<br />
u zhvillua koncerti me vepra të kompozi<strong>to</strong>rit të njohur<br />
italian Vivaldi, me titull "Ëndërr Vivaldiane", nën drejtimin<br />
e znj. Suzana Turku, me të ftuar special sopranon Mariana<br />
Leka dhe mezosopranon Vikena Kamenica. Koncerti<br />
filloi në orën 19.30 dhe ishte i pranishëm një publik i<br />
cili duket se shijoi jo pak interpretimet muzikore të dy<br />
artisteve të njohura të skenës operistike shqiptare. Dy<br />
artistet e skenës operistike shqiptare Marina leka dhe<br />
Vikena Kamencia tashmë kanë një karrierë të vlerësuar<br />
jo vetëm në skenën shqiptare, por dhe në skenën e huaj.<br />
Pjesët e Vivaldit, "Pranvera" apo "Katër stinët" sollën një<br />
atmosferë të munguar në sallën e Universitetit të Arteve.<br />
Ndërkaq që sopranoja Mariana Leka së shpejti do të vijë<br />
si protagoniste për publikun dhe në operën "Don Xhovani".<br />
Roli më iu fundit me të cilin sopranoja Leka ishte<br />
në skenën e TOB ka qenë ai i Toskës.<br />
me Normale në Elbasan dhe<br />
më pas punon si mësues në<br />
Fier, Lushnje, Progër të Korçës.<br />
Që në kë<strong>to</strong> vite është pjesëtar<br />
(violinist) në orkestrën e kësaj<br />
shkolle. Studimet për violinë<br />
i kryen në Konserva<strong>to</strong>rin e Pavias<br />
në Itali (1931-1937). Pas<br />
mbarimit të studimeve në vitin<br />
1937 emërohet pedagog në Shkollën<br />
Normale të Elbasanit<br />
ku qëndron deri në vitin 1943,<br />
kohë kur merr pjesë në luftën<br />
për çlirimin e Shqipërisë. Në<br />
vitin 1947 k<strong>the</strong>het të punojë<br />
përsëri si pedagog në Shkollën<br />
Normale në Elbasan<br />
dhe në muajin korrik të të<br />
njëjtit vit transferohet në Tiranë,<br />
ku punon në fillim shef i<br />
muzikës në Komitetin e Arteve<br />
dhe Kulturës dhe më pas<br />
nënkryetar i këtij Komiteti<br />
deri në dhje<strong>to</strong>r të vitit 1951. Në<br />
vitet 1951-1953 punon si<br />
përgjegjës i sek<strong>to</strong>rit të muzikës<br />
fokus këtë ditë. Prej vitesh në<br />
kuadër të kësaj dite të shënuar në<br />
skenën e Tiranës janë rikthyer<br />
shumë artistë të njohur, të cilët me<br />
anë të interpretimeve të tyre<br />
muzikore janë duartrokitur nga<br />
publiku. Ashtu si dhe vitet e<br />
kaluara edhe këtë vit janë të tjerë<br />
emra artistësh shqiptarë, të cilët<br />
do të përcjellin pjesë nga veprat<br />
më të mira të au<strong>to</strong>rëve shqiptarë<br />
dhe të huaj.<br />
pranë Ministrisë së Arsimit<br />
dhe Kulturës. Në vitin 1956, B.<br />
Kongoli zgjidhet sekretar për<br />
muzikën pranë Lidhjes së<br />
Shkrimtarëve dhe Artistëve të<br />
Shqipërisë dhe në vitin 1968<br />
emërohet nëndrej<strong>to</strong>r i Institutit<br />
të Folklorit ku punon deri<br />
në vitin 1974, kur përjash<strong>to</strong>het<br />
nga puna dhe PPSH dhe<br />
lihet në harresë të plotë deri<br />
në vdekjen e tij. Ai ka qenë<br />
një veprimtar shumë aktiv i<br />
jetës muzikore shqiptare të<br />
viteve '50-'60-të edhe si promo<strong>to</strong>r<br />
i saj, por edhe si kompozi<strong>to</strong>r.<br />
Fatkeqësisht përveç<br />
disa këngëve mjaft të njohura<br />
të kohës si "Një flutur", "Natë<br />
në bregdet", "Larg, larg", Vajza<br />
e kombinatit", etj, të cilat ekzis<strong>to</strong>jnë<br />
ende në arkivin e Radio<br />
Tiranës dhe dy operetave<br />
"Vajza e por<strong>to</strong>kalleve" dhe<br />
"Flladi i lirisë", partiturat e tij<br />
sot konsiderohen të humbura.<br />
"Kasollja e vogël" mbush<br />
skenën e Teatrit të Komedisë<br />
"Kasollja e vogël" është komedia e parë për këtë sezon<br />
artistik që vijon të shfaqet në skenën e Teatrit Kombëtar të<br />
Komedisë. Edhe sonte ajo nuk mungon për publikun. Vepra<br />
është mirëpritur si premierë dhe loja e ak<strong>to</strong>rëve protagonistë<br />
të veprës ka ardhur nga katër emra të njohur të skenës teatrore.<br />
Kjo vepër që mban firmën e au<strong>to</strong>rit të njohur francez<br />
Andre Roussin, por përballë vështirësive financiare të TKK,<br />
ajo erdhi në skenë falë ndihmës së Ambasadës Franceze në<br />
Tiranë. "Kasollja e vogël" vjen në TKK me regji të Sesilia<br />
Plasarit ku Genc Fuga luan personazhin kryesor, Filipin. Roli<br />
i Filipit për Genc Fugën në komedinë "Kasollja e vogël" vjen<br />
pas rolit në veprën "Harroje dashurinë", që ishte një pjesë që i<br />
takonte po komedisë. Të tjerë ak<strong>to</strong>rë që janë përzgjedhur nga<br />
regjisorja janë dhe Lulzim Zeqja, Florian Agalliu dhe Ina<br />
Gjonçi, emra që nuk kanë munguar në disa vepra teatrore që<br />
janë vënë më herët në skenë. Që pas kthimit në Shqipëri, kjo<br />
është vepra e dytë për Sesilia Plasarin si regjisore.
Change language