20.06.2013 Views

gazeta pdf.pmd - Gazeta 55

gazeta pdf.pmd - Gazeta 55

gazeta pdf.pmd - Gazeta 55

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

E PËRDITSHME<br />

E PAVARUR<br />

Drejtor:<br />

FAHRI BALLIU<br />

Kryeredaktor:<br />

ILIR NIKOLLA<br />

Nr. 5 (4430)<br />

Viti XV i botimit<br />

(numri i parë doli<br />

më 18.10.1997)<br />

E diel,<br />

9 janar 2011<br />

Zëvendës/ndihmës Sekretari<br />

amerikan i Shtetit për<br />

Evropën Tomas Kantrimen, i<br />

ka bërë thirrje opozitës<br />

shqiptare t’i bindet vendimit<br />

të KQZ-së dhe të<br />

bashkëpunojë për<br />

kapërcimin e ngërçit politik.<br />

Ai kërkon kapërcimin e<br />

ngërçit politik, duke kujtuar<br />

se bojkoti dhe sjelljet antiinstitucionale<br />

po dëmtojnë<br />

imazhin e vendit dhe po<br />

shtyjnë afatin e hyrjes në BE<br />

NË BRENDËSI<br />

FOTOLAJM<br />

CMYK<br />

Adresa: Adresa: Rruga<br />

Rruga<br />

“Medar “Medar “Medar Shtylla Shtylla Shtylla”, Shtylla ”,<br />

qendra qendra qendra e e biznesit<br />

biznesit<br />

Tel: el: 04/2321364,<br />

04/2321364,<br />

Tel: el: 04/232136<br />

04/2321366,<br />

04/232136<br />

Fax:04/2321365,<br />

Fax:04/2321365,<br />

Tiranë<br />

Tiranë<br />

E-mail:<br />

info@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net,<br />

info@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net,<br />

info@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net,<br />

<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>mail@<br />

<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>mail@<br />

<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>mail@<br />

yahoo.com,<br />

yahoo.com,<br />

Internet:<br />

www www.<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.al<br />

www www.<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.al<br />

.<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.al<br />

Çmimi Çmimi 30 30 lekë<br />

lekë<br />

Greqi Greqi 1,5 1,5 EURO<br />

EURO<br />

DITA 15-23<br />

SUPLEMENTI “LETRAT”<br />

Shtëpia Botuese “<strong>55</strong>” së shpejti hedh në treg një<br />

nga librat më të rëndësishëm të Erik Laurent<br />

Eric Laurent: "Ana<br />

e Fshehtë e bankave"<br />

SKANDALE DHE ZBULIME<br />

NË MJEDISET FINANCIARE<br />

SHBA: KQZ në Tiranë veproi<br />

drejt, partitë t’i binden vendimit<br />

Listat e zgjedhësve - flet kreu i Arkivit<br />

Qendror të Shtetit, Nevila Nika<br />

“Ligji “Ligji i i arkivave<br />

arkivave<br />

lejon lejon përdorimin<br />

përdorimin<br />

e e të të dhënave<br />

dhënave<br />

për për hetimet<br />

hetimet<br />

parlamentare”<br />

parlamentare”<br />

Pas Pas fletëvotimeve,<br />

fletëvotimeve,<br />

kauzë kauzë e e majtë<br />

majtë<br />

socialiste socialiste mbeti mbeti veç<br />

veç<br />

timoni timoni i i makinës<br />

makinës<br />

Redaksionale<br />

Durim Hushi flet<br />

për kalimin e tij te LSI<br />

Iu Iu përmbajta përmbajta bindjeve bindjeve të<br />

të<br />

mia mia të të majta majta - - në në PS PS ka<br />

ka<br />

filluar filluar gjuetia gjuetia e e shtrigave<br />

shtrigave<br />

“Unë nuk bëj pjesë në merkaton<br />

ku duhet të bëjë lëvizje nga një<br />

parti në tjetrën”. Kështu u shpreh<br />

politikani dhe deputeti i njohur në<br />

disa legjislatura Durim Hushi,<br />

DITA<br />

Gjykata e Tiranës lë në arrest<br />

shtëpie të birin e Arta Dades - konfirmohet<br />

krimi i bllokmenëve të rinj<br />

Prokuroria kërkoi 20 ditë burg deri në hetimin e<br />

plotë të ngjarjes, si dhe përpilimin e dosjes me<br />

akuzën e “plagosjes së rëndë”, si dhe<br />

“armëmbajtjes pa leje”, por gjykata s’e ka<br />

përballuar presionin e mediave majtiste dhe ka<br />

vendosur veç për masën e arrestit shtëpiak<br />

Djali i ish deputetes së Laguës, Arta Dade mori pjesë<br />

pak ditë më parë në një përplasje me armë mes<br />

trashëgimtarëve të familjeve ish bllokmene, ku la të plagosur<br />

nipin e Adil Çarçanit, ish kryeministri i fundit i<br />

Berisha në Dajt, me nipin dhe mbesat,<br />

për të shijuar natyrën e Shqipërisë Europiane<br />

Kryeministri Berisha së bashku me familjen po kalon fundjavën në malin e Dajtit. Ditën e<br />

djeshme, kryeministri ua ka kushtuar mbesave dhe nipit të tij, me të cilët ka kaluar një paradite<br />

të këndshme, por edhe ka shfrytëzuar mundësinë që të jep maja e malit të Dajtit për të shpjeguar<br />

gjurmën nga ku kalon Rruga e Arbërit, së bashku me historikun e këtij kalimi malor<br />

FORUM<br />

Të Të gjithë<br />

gjithë<br />

thonë thonë “P “Po”! “P ”!<br />

Nga Qemal Sakajeva<br />

Me përjashtim të “Vetvendosjes”,<br />

të gjithë thonë “PO!” :<br />

të nisin bisedimet Prishtinë -<br />

Politika olitika e e Jashtme<br />

Jashtme<br />

e e SHBA-ve: SHBA-ve: Çfarë<br />

Çfarë<br />

(nuk (nuk) (nuk ) do do të<br />

të<br />

ndodhë ndodhë më më 2011 2011-n 2011 -n<br />

Nga Jennifer Rubin<br />

(Washington Post)<br />

Pak veta do të kishin vënë bast<br />

se bota në 2010-ta do të ishte më<br />

pak e rrezikshme dhe e paparash<br />

Autonomi<br />

Autonomi<br />

demokratik demokratike demokratik e për<br />

për<br />

kurdët kurdët e e Azisë Azisë së së V VVogël!<br />

V ogël!<br />

Nga Ali Bulaç (Zaman)<br />

Çështja kurde vazhdon të mbetet<br />

çështja më me rëndësi në Turqi.<br />

Javën e fundit, “Asambleja e Sho<br />

DITA/8<br />

Referendumi<br />

Referendumi<br />

afrikan afrikan sot<br />

sot<br />

rithemelon<br />

rithemelon<br />

shtetin shtetin e e formuar<br />

formuar<br />

nga nga nipi nipi i<br />

i<br />

Muhamed Muhamed Aliut<br />

Aliut<br />

Mbahet sot në Sudan referendumi<br />

për pavarësinë e Jugut<br />

me popullsi të krishterë dhe animiste,<br />

ku sipas sondazheve, 97<br />

përqind do votojnë “pro”.<br />

Zona e fitoi autonominë më<br />

1870, nën qeverisjen e Ismail<br />

Pashës dhe nën emrin “Ekuatoria”,<br />

ndërkohë që komuniteti<br />

ndërkombëtar, pas Kosovës,<br />

pritet të bekojë edhe një tjetër<br />

shtet të ri, anëtar të OKB-së<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

<strong>55</strong> 1


POLITIKË<br />

2<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011<br />

Kreu i PDU-së, Shpëtim Idrizi flet për peticionin kundër raportit të zviceranit, Dick Marty<br />

“Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës do informohet për shpifjet e pseudo-raportit”<br />

Raporti i Dick Marty ka një provë të<br />

madhe inteligjence për vetë Këshillin e<br />

Europës, por që në të vërtetë nuk pasqyron<br />

asgjë.<br />

Me anë të kësaj deklarate, Kreu i PDUsë<br />

Shpëtim Idrizi dha mesazhin pas<br />

organizimit në Tiranë, dhe mbledhjes së<br />

firmave që do ti bashkohen peticionit që<br />

pritet të dorëzohet në Asamblenë Parlamentare<br />

të Këshillit të Europës. Ndër<br />

firmëtarët e këtij peticioni ishte dhe<br />

deputeti i PS, Pandeli Majko, i cili gjatë<br />

Gjykata e Tiranës<br />

lë në arrest<br />

shtëpie të birin e<br />

Arta Dades -<br />

konfirmohet krimi i<br />

bllokmenëve të rinj<br />

Prokuroria kërkoi 20 ditë burg<br />

deri në hetimin e plotë të<br />

ngjarjes, si dhe përpilimin e<br />

dosjes me akuzën e “plagosjes<br />

së rëndë” si dhe “armëmbajtjes<br />

pa leje”, por gjykata s’e ka<br />

përballuar presionin e mediave<br />

majtiste dhe ka vendosur veç për<br />

masën e arrestit shtëpiak<br />

Djali i ish deputetes së Laguës,<br />

Arta Dade mori pjesë pak ditë më<br />

parë në një përplasje me armë mes<br />

trashëgimtarëve të familjeve ish<br />

bllokmene, ku la të plagosur nipin<br />

e Adil Çarçanit, ish kryeministri i<br />

fundit i nomenklaturës hoxhiste.<br />

Gjykata ka dhënë dje masën e<br />

ndëshkimit, ndonëse është treguar<br />

tolerante nga kjo anë. Vetëm arrest<br />

shtëpie për Besnik Dabullën, është<br />

masa e sigurisë caktuar nga Gjykata<br />

e Tiranës, ndërsa Prokuroria e<br />

Tiranës kërkoi 20 ditë burg. Ai akuzohej<br />

për “armëmbajtje pa leje” dhe<br />

“plagosje të rëndë”.<br />

Mbrëmjen e së mërkurës, Dabulla<br />

akuzohet se ka plagosur shokun<br />

e tij Endri Lufi, në dalje të lokalit,<br />

në zonën e ish-bllokut në Tiranë.<br />

Edrin Lufi deklaron në aktin në fjalë<br />

se plagosja e tij ishte aksidentale<br />

dhe se ka raporte shumë miqësore<br />

me Dabullën.<br />

Ndalimi i Dabullës u krye po atë<br />

natë në dalje të spitalit, ku i riu<br />

kishte shkuar për të dorëzuar për<br />

mjekim Lufin, nipi i ish-kryeministrit<br />

komunist të Shqipërisë, Adil<br />

Çarçani.<br />

viteve të luftës në Kosovë ka qenë kryeministër<br />

i Shqipërisë.<br />

“Raporti nuk është i shkruar për<br />

disa ditë, por i bërë prej dy vitesh.<br />

Zgjodhi një moment të caktuar për të<br />

pasur impakt mediatik, pasi ky raport<br />

duhej dorëzuar në 25 maj, dhe pas 6<br />

muajsh kemi vendimin e Gjykatës së<br />

Hagës dhe zgjedhjet ne Kosovë, dhe pas<br />

zgjedhjeve, ku qeveria e Kosovës do të<br />

ulet me palën e Serbisë, dhe kjo do të<br />

sillte një prishje të imazhit të Kos-<br />

Kryeministri Sali Berisha në<br />

mbledhjen e radhës së e radhës së<br />

Task Forcës për reformën në shëndetësi<br />

vlerësoi si objektiv kryesor<br />

luftën kundër korrupsionit si<br />

kushtin e të gjitha kushteve për<br />

suksesin e reformave.<br />

Kreu i qeverisë Berisha vlerësoi<br />

si një tjetër zhvillim të rëndësishëm<br />

në kuadër të reformës në<br />

shëndetësi edhe hartimin e<br />

udhërrëfyesve dhe protokolleve të<br />

praktikës klinike. Gjithashtu Berisha<br />

e konsideroi reformën në<br />

shëndetësi si një nga më të vështirat<br />

por dhe më të rëndësishmet.<br />

Kreu i ekzekutivit Berisha theksoi<br />

se prioritet mbetet përllogaritja<br />

e kostove të çdo procedure dhe çdo<br />

ndërhyrjeje , si kusht bazë për të<br />

rritur cilësinë e shërbimit.<br />

Gjatë kësaj mbledhjeje së Task<br />

Forcës,kryeministri Berisha theksoi<br />

se projektligji i sigurimeve<br />

shëndetësore i miratuar në<br />

mbledhjen e fundit të qeverisë është<br />

zgjidhja më e mirë pasi nuk rrit<br />

taksën për qytetarët e siguruar dhe<br />

detyron qeverinë të paguajë për ata<br />

që nuk kanë mundësi.<br />

Duke theksuar se kjo është<br />

reforma më e vështirë por, më e<br />

rëndësishmja ndër të gjitha reformat,<br />

kryeministri Berisha përgëzoi<br />

punën e madhe që është bërë<br />

si dhe rezultatet që janë arritur,<br />

veçanërisht në luftën kundër korrupsionit.<br />

Kryeministri e vlerësoi luftën<br />

kundër korrupsionit si kushtin e<br />

të gjitha kushteve për suksesin e<br />

reformave, e se nuk ka rrugë më<br />

të sigurt për të kapur standardet<br />

e duhura sesa lufta kundër korrupsionit.<br />

Kreu i qeverisë falënderoi të<br />

gjithë drejtuesit e shërbimeve,<br />

departamenteve, mjekët, infermierët<br />

e aktorë të tjerë të përfshirë<br />

në proces, për punën e shkëlqyer<br />

që kanë bërë gjatë vitit në<br />

ovës”, tha Idrizi.<br />

Ndërkaq, kreu i PDU ka ri-sjellë edhe<br />

një herë në fokus, krizën politike, ngërci i<br />

krijuar mes dy palëve.<br />

Sipas tij, ky është një tregues se<br />

demokracia ka arritur që këto kriza ti stisë<br />

vetë, dhe ende nuk është vënë gishti te<br />

një palë, por sepse një vend anëtar i<br />

NATO-s, duhet të ketë një klasë politike<br />

të maturuar. Ishte një vit i tërë, ku mesa<br />

duket nuk ishin palët të interesuara të<br />

zgjidhnin këtë krizë.<br />

Reforma në Shëndetësi, flet kryeministri Sali Berisha<br />

Tolerancë zero ndajkorrupsionit,<br />

kushti absolut i suksesit të reformave<br />

Nga Elda Tomani<br />

hartimin e udhërrëfyesve dhe të<br />

protokolleve të praktikës klinike,<br />

çka përbën një arritje të madhe, që<br />

do të mundësojë finalizimin sa më<br />

shpejt të kostifikimit në shërbimet<br />

shëndetësore, si një nga kushtet<br />

themelore, për të përmirësuar në<br />

vazhdimësi cilësinë e shërbimit<br />

dhe për të përdorur në mënyrën më<br />

efiçente burimet e disponueshme<br />

financiare.<br />

Gjithashtu kryeministri vuri<br />

theksin edhe në projekt ligjin për<br />

sigurimin e detyrueshëm shëndetësor<br />

që u miratua këtë javë në<br />

mbledhjen e qeverisë, ligj i cili garanton<br />

vendosjen e skemës së sigurimit<br />

të detyrueshëm shëndetësor<br />

e mundëson ndër të tjera<br />

hapjen gjerësisht drejt sektorit privat.<br />

Kreu i qeverisë nënvizoi se ky<br />

ligj është zgjidhja më e mirë, pasi<br />

nuk rrit taksën për qytetarët e siguruar,<br />

zgjidhje e cila e detyron<br />

qeverinë që të ndihmojë kategori<br />

të caktuara, të cilat do të kenë të<br />

garantuar kujdesin shëndetësor.<br />

“Asgjë nuk ka më të rëndësishme<br />

se shëndeti dhe asgjë më<br />

përcaktuese në drejtim të ruajtjes,<br />

mbrojtjes zhvillimit, trajtimit të<br />

problematikës shëndetësore, nuk<br />

ka sesa reforma”, deklaroi Berisha<br />

në mbledhjen e djeshme të Task<br />

Forcës. Fillimisht kryeministri<br />

Berisha vuri theksin te rezultatet<br />

e arritura në luftën kundër korrupsionit.<br />

Luftën kundër korrupsionit<br />

kryeministri Berisha e konsideroi<br />

kushtin e të gjitha kushteve<br />

për suksesin e reformave, jo vetëm<br />

në shëndetësi, por në çdo fushë tha<br />

përmes fjalës së tij shefi i qeverisë<br />

Berisha.<br />

“Ju dëgjoni që Shqipëria është<br />

27 për qind më lart se vendet e tjera<br />

të OECD për regjistrimin e biznesit.<br />

Është sepse është luftuar korrupsioni<br />

me ato procedura. Gjithçka<br />

digjitalizohet dhe shkon jashtë<br />

sistemit të korrupsionit. Ne duhet<br />

të kemi të qartë se për të kapur<br />

standardet, nuk ka rrugë më të sigurt<br />

sesa lufta kundër korrupsionit”,<br />

tha në fjalën e tij kryeministri<br />

Berisha. “Ne duhet të kemi të<br />

qartë se për të kapur standardet,<br />

nuk ka rrugë më të sigurt sesa lufta<br />

kundër korrupsionit”, tha kreu<br />

i qeverisë.<br />

Më tej Berisha përgëzoi të gjithë<br />

drejtuesit e shërbimeve, departamenteve,<br />

mjekët, infermierët e aktorë<br />

të tjerë të përfshirë në proces<br />

për këtë punë të shkëlqyer që kanë<br />

bëra gjatë vitit që kaloi, për<br />

hartimin e udhërrëfyesve dhe protokolleve<br />

të praktikës klinike. Kjo<br />

përbën një arritje të madhe,<br />

themelore e cila do të mundësojë<br />

finalizimin sa më shpejt të kostifikimit<br />

të çdo procedure, të çdo vizite,<br />

të çdo medikamenti, të çdo<br />

ndërhyrje , si kusht bazë për të rritur<br />

në mënyrë të pandërprerë cilësinë<br />

e shërbimit, si kusht i të gjitha<br />

kushteve për të përdorur në<br />

mënyrën më efiçente, burimet e<br />

disponueshme financiare. Si kusht<br />

mbi të gjitha kushteve për të përcaktuar<br />

objektivat zhvillimorë të<br />

fushave të caktuara.<br />

Kryeministri Berisha vuri theksin<br />

se duhet të jemi të vendosur të<br />

fillojmë aplikimin edhe në rast se<br />

jo çdo gjë e kemi të përgatitur ne<br />

duhet të bëjmë provën me kostifikimin<br />

tha ndër të tjera Berisha. “<br />

Duhet të bëjmë që çdo faturë e<br />

kostifikuar t’i shkojë institutit.<br />

Faturat, kostot e çdo analize e çdo<br />

medikamenti dhe çdo procedure, t’i<br />

dërgohet institutit të sigurimeve<br />

të kujdesit shëndetësor. Kjo nuk<br />

është një praktikë e thjeshtë, që<br />

duhet ta instalojmë sepse është<br />

themelore”, u shpreh më tej kryeministri.<br />

Kryeministri Berisha<br />

kërkoi të gjithë përkushtimin e<br />

ekipeve mjekësore në zbatimin e<br />

tyre.<br />

“Le të fillojmë zbatimin e tyre.<br />

Jam i bindur që do të ketë mangësira,<br />

do të ketë pasaktësi, përndryshe<br />

ne nuk përsosemi, nuk<br />

korrigjohemi”m u shpreh kryeministri<br />

Berisha. Kreu i qeverise<br />

vlerësoi si tejet të rëndësishëm<br />

miratimin pas një debati e konsultimi<br />

4-vjeçar të ligjit për sigurimet<br />

shëndetësore.<br />

“Ligji u hartua me ndihmën e<br />

BB-së, sipas shefit të qeverisë Berishës<br />

përveçse garanton vendosjen<br />

e skemës së sigurimit të<br />

detyrueshëm shëndetësor, hapet<br />

gjerësisht drejt sektorit privat, pra<br />

ka meritën tjetër që autorizon institucionet<br />

shëndetësore publike,<br />

ministrinë të blejnë shërbime dhe<br />

nga sektori privat dhe unë e konsideroj<br />

se ky është një hap shumë<br />

i rëndësishëm. Janë kategori të cilat<br />

do të ndihmohen dhe do të kenë<br />

të garantuar kujdesin shëndetësor”,<br />

ka theksuar kryeministri.<br />

Sias tij, rëndësi të madhe ka<br />

fakti që projektligji për sigurimin<br />

e detyrueshëm shëndetësor kaloi.<br />

“Mori fund një debat i gjerë 4<br />

vjeçar. Ka pasur shumë ide nga më<br />

kontradiktoret për vendosjen e këtij<br />

sistemi, por është bërë zgjidhja më<br />

e mirë, më realiste, zgjidhje e cila<br />

nuk rrit taksën për qytetarët e siguruar,<br />

zgjidhje e cila e detyron<br />

qeverinë të paguajë për ata që nuk<br />

kanë mundësi të paguajnë”, përfundoi<br />

kryeministri.


SHBA: KQZ në Tiranë<br />

veproi drejt, partitë<br />

t’i binden vendimit<br />

Zëvendës/ndihmës Sekretari amerikan i Shtetit për Evropën Tomas Kantrimen, i ka bërë thirrje opozitës shqiptare t’i<br />

bindet vendimit të KQZ-së dhe të bashkëpunojë për kapërcimin e ngërçit politik. Ai kërkon kapërcimin e ngërçit politik,<br />

duke kujtuar se bojkoti dhe sjelljet anti-institucionale po dëmtojnë imazhin e vendit dhe po shtyjnë afatin e hyrjes në BE<br />

A mendoni se për një vend anëtar të<br />

NATO-s si Shqipëria, çështja e kontestimit<br />

të zgjedhjeve duhet të ishte një<br />

çështje e së kaluarës, e zgjidhur që<br />

para se vendi të anëtarësohej në<br />

NATO? Sa e kanë dëmtuar Shqipërinë<br />

mosmarrëveshjet e fundit mbi zgjedhjet<br />

e 2009?<br />

Shqipëria është një vend i NATO-s që i<br />

ka marrë seriozisht angazhimet e saj në<br />

këtë aleancë duke kontribuar në misionin<br />

e aleancës në Afganistan. Kjo është e<br />

rëndësishme dhe është vlerësuar nga<br />

vendet e aleancës. Shqipëria u bë anëtare e<br />

NATO-s pasi plotësoi standardet e aleancës<br />

për një demokraci parlamentare<br />

evropiane. Që nga ajo kohë, ngërçi me<br />

zgjedhjet dhe mospjesëmarrja brenda<br />

sistemit politik shqiptar, ka dëmtuar jo<br />

vetëm emrin e Shqipërisë, por edhe<br />

mundësinë e saj për të ecur përpara drejt<br />

integrimit evropian, për t’u bërë anëtare e<br />

BE-së. Si anëtare e NATO-s dhe si një<br />

vend që thotë se është i gatshëm të fillojë<br />

negociatat me Bashkimin Evropian,<br />

shqiptarët duhet të jenë në gjendje të<br />

negociojnë me njëri-tjetrin dhe t’i zgjidhin<br />

problemet vetë në mënyrë demokratike<br />

përmes dialogut dhe kompromisit. Çdo<br />

vonesë në këtë drejtim dëmton imazhin e<br />

vendit ose afatin për të hyrë në BE.<br />

Ato që ju sapo thatë nuk kanë<br />

ndodhur. Klasa politike shqiptare nuk<br />

ka qenë në gjendje t’i zgjidhë problemet<br />

me dialog. Para pak kohe ju jeni<br />

shprehur se Shtetet e Bashkuara janë<br />

të gatshme të ndihmojnë për të kapërcyer<br />

ngërçin, në mënyrë që zgjedhjet të<br />

mos kontestohen më. Për çfarë ndihme<br />

e keni fjalën konkretisht?<br />

Po, në radhë të parë, OSBE-ja, në<br />

raportin e saj për zgjedhjet e 2009-ës, e<br />

bëri të qartë se ç’duhet të bëjnë partitë për<br />

të përmirësuar procesin zgjedhor. Ka më<br />

duket 31 rekomandime konkrete. Më e<br />

rëndësishmja është e para, që partia në<br />

pushtet të tregojë vullnetin e nevojshëm<br />

politik për të zhvilluar zgjedhje të besueshme.<br />

Është kjo kërkesë e parë, si edhe<br />

të tjerat, që ende nuk janë zgjidhur nga<br />

partitë drejtuese në Shqipëri. Së dyti, për<br />

sa i takon zgjedhjeve, dua të përmend<br />

rastin e zgjedhjeve të muajit të kaluar në<br />

Kosovë. Unë isha vetë atje. Këto ishin<br />

zgjedhjet e para që pas pavarësisë. Nuk<br />

ishin më të mirat, prandaj një pjesë po<br />

përsëriten të dielën. Por ajo që më bërë<br />

përshtypje të madhe ishte fakti që mbi 30<br />

mijë qytetarë të Kosovës kishin dalë<br />

vullnetarë për të shërbyer si vëzhgues të<br />

pavarur për të garantuar pastërtinë e<br />

zgjedhjeve. Do të doja që edhe në Shqipëri<br />

të fillonte tani një proces ku 30, 60 apo 90<br />

mijë qytetarë të shërbejnë si vëzhgues<br />

zgjedhjesh për ditën e votimeve. Është një<br />

detyrë që nuk i takon vetëm komunitetit<br />

ndërkombëtar por u takon vetë qytetarëve<br />

të dalin e të vëzhgojnë vetë zgjedhjet e<br />

tyre që ato të jenë të drejta dhe të pastra.<br />

Pikërisht këtu mund të ndihmojnë Shtetet<br />

e Bashkuara.<br />

Si?<br />

Duke ndihmuar organizatat jo-qeveritare<br />

të organizojnë këto grupe vullnetarësh.<br />

Zgjedhjet në Shqipëri nuk i<br />

përkasin dy a tri partive. Ato i përkasin<br />

popullit shqiptar. Dhe i takon banorëve<br />

të dalin vullnetarë dhe ditën e votimeve të<br />

vëzhgojnë për të shmangur çdo kontradiktë<br />

apo mashtrim gjatë zgjedhjeve. Ne jemi<br />

të gatshëm të ndihmojmë në këtë përpjekje.<br />

Do të ndihmojmë në se të dy<br />

partitë tregojnë vendosmëri për të biseduar<br />

me njëra-tjetrën dhe të arrijnë kompromis<br />

për rregullat zgjedhore. Përsëritja e<br />

asaj që ndodhi në zgjedhjet e kaluara,<br />

mungesa e besueshmërisë, dhe një ngërç i<br />

ri në jetën politike të Shqipërisë do ta<br />

kthente vendin pas nga arritjet<br />

mbresëlënëse të 20 vjetëve të fundit.<br />

Dhe një pyetje e fundit për Shqipërinë.<br />

Aspirata për anëtarësim në<br />

NATO dhe në BE për vendet e Ballkanit,<br />

i ka shërbyer perëndimit si një mjet i<br />

efektshëm për t’i nxitur ato drejt<br />

reformave. Tani që Shqipëria është në<br />

NATO dhe pas heqjes së vizave, që për<br />

shumë njerëz mund të shihet si<br />

anëtarësim në BE, çfarë mjetesh i<br />

kanë mbetur perëndimit për t’i nxitur<br />

vendet drejt reformave?<br />

Ajo që ka arritur Shqipëria me anëtarësimin<br />

në NATO dhe liberalizimin e vizave<br />

është e rëndësishme. Shtetet e Bashkuara<br />

besojnë se anëtarësimi në Bashkimin<br />

Evropian dhe procesi për ta realizuar këtë<br />

janë jetike për të nxitur procesin e reformave<br />

në Evropën Juglindore. Ju keni të drejtë se<br />

liberalizimi i vizave është ana më e prekshme<br />

e këtij përparimi, anët e tjera të<br />

përparimit mund të mos jenë kaq të dukshme.<br />

Por mundësia për zhvillim ekonomik<br />

dhe social i Shqipërisë dhe fqinjëve të saj<br />

është shumë e madhe. Në se Shqipëria<br />

synon të ketë një ekonomi të shekullit të<br />

21, në se dëshiron të ketë një qeveri të<br />

pastër, në se dëshiron të ketë respekt për<br />

shtetin ligjor, ajo duhet të vazhdojë të<br />

punojë në rrugën e saj drejt Bashkimit<br />

Evropian. Shqipëria ka nevojë, siç e kemi<br />

thënë shumë herë edhe për vende të tjera të<br />

rajonit, të fillojë me çështjen e shtetit ligjor,<br />

me transparencën dhe një qeveri të pastër.<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

POLITIKË<br />

Viti 2011, vit<br />

premtues dhe vit<br />

ndryshimesh të<br />

rëndësishme për<br />

pushtetin lokal<br />

Deputetë demokratë e cilësojnë vitin<br />

që lamë pas si të suksesshëm, duke<br />

kujtuar se “u shemb muri i izolimit dhe<br />

u hap drita jeshile për integrimin”<br />

Mesila Doda - “Viti 2010 ishte i suksesshëm,<br />

sepse Partia Demokratike arriti të<br />

shembë një mur shekullor izolimi. Jo vetëm<br />

kaq, por ka qenë një vit i krizës së thellë të<br />

euros dhe një pasqyrim pozitiv të ekonomisë<br />

shqiptare”. Ndërsa Shqipëria europiane, integrimi<br />

europian janë dhe mbeten projekti<br />

më madhor për vitin 2011, deputetja e PD,<br />

Mesila Doda solli në vëmendje rrugën pozitive<br />

në të cilën po ecën PD dhe efektet pozitive<br />

të cilat janë reflektuar.<br />

“Kemi rritje të të ardhurave dhe të eksporteve,<br />

me rreth 58 për qind dhe dimension<br />

të fortë e cila është reflektuar gjatë këtij<br />

viti, ku gjatë muajit korrik u rritën rrogat<br />

dhe pensionet”, tha ajo. Ndërkaq, kur PS<br />

ka hapur një strategji për antikorrupsion,<br />

Doda veçoi faktin se gjatë periudhës 2005-<br />

2010, Partia Demokratike ka nisur qeverisjen<br />

me një moto të caktuar, e cila ka të bëjë me<br />

korrupsionin dhe krimin e organizuar. Për<br />

këtë, deputetja e PD-së, foli me shifra duke<br />

bërë një rezyme të përgjithshme, ndërsa 140<br />

zyrtarë janë proceduar. Ndërsa Komisioni<br />

Qendror i Zgjedhjeve miratoi djegien e<br />

fletëve të votimit të zgjedhjeve të 28 qershorit,<br />

Mesila Doda, vlerësoi se KQZ-ja duhet<br />

ta kishte marrë këtë vendim në muajin<br />

korrik kur e parashikonte ligji.<br />

Deputeti demokrat Gerti Bogdani e<br />

përcakton Bashkinë e Tiranës si sfidën e<br />

këtij viti/Viti 2011 premton shumë, zgjedhjet<br />

lokale do të zgjidhin kulmin e konfliktit<br />

politik të radhës. Ndonëse të vetmet gjëra<br />

që nuk ndryshuan as në fillim dhe as në<br />

fund të vitit 2010 ishin retorika e ashpër<br />

politike midis liderit të mazhorancës dhe<br />

opozitës. Deputeti i Partisë Demokratike,<br />

Gerti Bogdani, theksoi dje gjatë një komunikimi<br />

me mediat se zgjedhjet lokale tashmë<br />

do të vijnë me një sërë ndryshimesh të<br />

cilat kanë të bëjnë me regjistrin elektronik,<br />

me karta identiteti dhe pasaporta biometrike.<br />

Për këtë, ai u shpreh i sigurt në fitore, pasi<br />

PD ka arritur të tregojë se synimin që ka<br />

për të fituar, arrin ta fitojë. “Në Bashkitë<br />

kryesore të vendit ka nevojë për ndryshim,<br />

pasi pushteti lokal ka çaluar në plotësimin<br />

e nevojave të qytetarëve”, u shpreh deputeti<br />

demokrat, Gerti Bogdani. Duke i vënë në<br />

një baraspeshë arritjet e vitit 2010, me shkronja<br />

të mëdha e cilësoi si vitin e arritjeve<br />

të mëdha. “Është për liberalizmin e vizave<br />

pas viteve të izoluara nga regjimi komunist.<br />

Shqiptarët që shikonin vizat si molla e<br />

ndaluar e Migjenit, tashmë përbën një ndër<br />

liritë dhe të drejtat e njeriut. Kjo është ëndrra<br />

që bëhet realitet për shqiptarët”, deklaroi<br />

ligjvënësi i PD-së. Tashmë viti 2010,<br />

është një vit i rëndësishëm si për procesin e<br />

integrimit në BE, dhe kjo sipas tij, sepse<br />

jemi shumë pranë procesit te negociatave,<br />

dhe i vetmi kriter ka të bëjë me krizën politike.<br />

Për deputetin e PD-së, i vetmi kriter i<br />

cili ka mbetur pas, ka të bëjë me krizën politike.<br />

Duke iu referuar forumit rinor të PD,<br />

Bogdani theksoi se ky forum është brenda<br />

limiteve kohore, dhe për këtë PD funksionon<br />

më së miri dhe se duhet të harxhojë energjitë<br />

duke qeverisur.<br />

<strong>55</strong> 3


FORUM<br />

Kontaktoni në opinion@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

Komenti/Vasilika<br />

Hysi, e prekur<br />

nga Sindroma<br />

e Stokholmit<br />

Nga Shqipe Xoxi<br />

Partia akuzoi nëpërmjet deputetes<br />

Vasilika Llambi Hysi kryetari<br />

e KQZ-së, z. Arben Ristani “se<br />

nëpërmjet djegies së fletëve, po synojnë<br />

të zhdukin provat për manipulimin<br />

e zgjedhjeve të 28 qershorit”.<br />

Përtej të pavërtetave që artikulon<br />

në mënyrë kriminologjike Zhysh<br />

Vasi: Flokët e krehur, të fryrë paksa<br />

duket se i shkojnë më shumë se<br />

krehja drejt me baluke mbi sy, staturë<br />

me të cilën e kemi parë shpesh.<br />

Ajo ka fytyrë të përshtatshme për çdo<br />

stinë, një trup mëmësor, pa linja obesiteti,<br />

si dhe një buzëqeshje<br />

vetëkënaqësie prej Zyshe që të kap<br />

me fletën e kopjes në provim. Sa<br />

herë del përpara kamerave ish-kryetarja<br />

e Komitetit Shqiptar të Helsinkit<br />

- që shpesh herë kemi stigmatizuar<br />

për veprimet anormale në<br />

gjykatë kushtetuese: kujtojmë padinë<br />

kundra Ligjit të “Lustracionit” dhe<br />

Ligjin “Anti-mafia” – kemi një sy protektiv.<br />

Sa për paditë e KKSH-së i kanë<br />

bërë gjithmonë në aleancë dhe në<br />

union me Partinë Socialiste. çka<br />

detyrimisht u shpërblye me për<br />

zgjedhjen e Vasilika Hysi si krye-listoja<br />

e PS-së në kryeqytet për deputet.<br />

Jo të gjithë e dinë se ajo është<br />

lindur dhe rritur në Tiranë para 47<br />

vitesh, në një familje që i përket minoritetit<br />

grek në Shqipëri, me një vëlla<br />

dhe një motër. Nuk është se ka<br />

qenë e përkëdhelura e prindërve,<br />

ndryshe nga dy fëmijët e tjerë. Thjesht<br />

ka pasur një fëmijëri monotone: ku<br />

shkonte në shkollë, nganjëherë merrte<br />

pjesë në veprimtari që organizoheshin<br />

në të, ndiqte kurse të organizuara<br />

në Pallatin e Pionierit. çdo gjë<br />

në jetën e saj gjithçka shkonte normalisht<br />

deri në momentin kur vëllai<br />

saj i vetëm humb jetën në një aksident<br />

automobilistik dhe rrjedha e<br />

jetës së saj mori drejtim tek përfundimi<br />

i studimeve të shkollës së mesme<br />

në 1981. Kjo traumë kaloi shpejt<br />

sepse nuk kishte kohë të mendonte<br />

për vetën sepse përqendrimi i saj<br />

shkoi tek përkujdesja për motrën e<br />

vogël dhe më shumë vëmendje për<br />

prindërit. Familja e saj prindërore ka<br />

pasur shumë pak gëzime, pas fatkeqësisë<br />

që i kishte rënë. Ndoshta i<br />

vetmi momenti gëzimi mund të ketë<br />

qenë kur Vasi Hysi merre “medaljes<br />

së artë” në shkollën “Qemal Stafa”.<br />

Sapo kishte nisur studimet për drejtësi,<br />

kur në gjimnazin ku kishte studiuar<br />

u organizua ceremonia modeste<br />

për dhënien e medaljeve të arta. Pasioni<br />

i saj i fshehtë ka qenë mjekësia,<br />

por zgjodhi Drejtësinë duke u<br />

diplomuar në 1985, duke u specializuar<br />

në drejtësinë penale të të miturve.<br />

Gjithashtu pedagoge në Fakultetin<br />

e Drejtësisë të Universitetit të<br />

Tiranës. Ndofta një shpjegim mund<br />

të jetë se fakti që vëllai i saj humbi<br />

jetën edhe nga pakujdesia e treguar<br />

nga mjekët në trajtimin e tij pas aksidentit<br />

dhe se hetimi penal për aksidentin<br />

u mbyll me një “falje” mes viktimës<br />

dhe autorit, ka vendosur të mos<br />

studionte për mjekësi. Sot është<br />

nëna e një vajze, që njëkohësisht<br />

është edhe kolege e saj. Punon si<br />

pedagoge në të njëjtin fakultet, por<br />

në fusha të ndryshme. Tani më<br />

shumë se më parë nuk gjen shumë<br />

kohë të lirë me familjen, për pak libra,<br />

gatimin që e ka aq shumë për<br />

zemër apo pse jo për filma e argëtime<br />

të tjera. Koha e saj materiale<br />

sot është monopolizuar nga shefi i<br />

saj politik Edi Rama. Nuk sheh<br />

shumë televizor por shpesh është<br />

protagoniste e saj.<br />

4<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011<br />

Nga Qemal Sakajeva<br />

Me përjashtim të “Vetvendosjes”,<br />

të gjithë thonë “PO!” : të<br />

nisin bisedimet Prishtinë - Beograd.<br />

Po, thotë Kosova; po, thotë<br />

Shqipëria; po, thotë Uashingtoni;<br />

po, thotë Bashkimi Europian; madje,<br />

Serbia sillet më e zellshme, duke<br />

u ankuar disi, se Kosova po vonon.<br />

Ky kor i plotë, me zëra të ndryshëm,<br />

a do të mund të interpretojë<br />

“Këngën e Pajtimit?”.<br />

Kjo është kryepyetja, të cilës,<br />

të gjithë i përgjigjen me notën më<br />

të ulët: e rëndësishme është që të<br />

dy palët, agresori dhe i sulmuari,<br />

do të shtrëngojnë duart, do të ulen<br />

në të njëjtën tavolinë, do të rrinë<br />

kaq pranë e përballë, do të shprehin<br />

pikëpamjet e veta, ndoshta,<br />

as në kryeqytetin e Kosovës, as në<br />

kryeqytetin e Serbisë, veç diku në<br />

Europën Perëndimore, me një<br />

ndryshim jo aq pa domethënie,<br />

sepse përveç BE si ndërmjetësues,<br />

Prishtina kërkon të jenë aty dhe<br />

SHBA, ndërsa Beogradi bën çmos<br />

të përjashtojë Uashingtonin, me<br />

arsyetimin se kjo është çështje<br />

vetëm europiane. Ky argument bie.<br />

e duhet të rrëzohet: përderisa çlirimi<br />

nuk ishte vetëm çështje europiane<br />

(madje më shumë amerikane),<br />

përderisa pavarësimi nuk<br />

ishte vetëm çështje europiane<br />

(madje më shumë amerikane),<br />

edhe nisja e bisedimeve, le të themi<br />

si fillim i një pajtimi të largët, nuk<br />

mund të mos bëhet edhe çështje<br />

amerikane.<br />

Të gjithë thonë “Po”!<br />

Nisja e dialogut, për Kosovën<br />

do të jetë si në tregimet e shkurtra<br />

të O’Henrit: zbërthimi i një dyzine<br />

paragrafesh vjen beftas, dhe vetëm<br />

me një rresht a gjysmë radhe, krejt<br />

në fund, dhe pikë: Kosova është<br />

e pavarur. Kjo e bën keq palën biseduese,<br />

e shtrënguar të ulet përballë<br />

shtetit që nuk e njeh, vetëm për të<br />

prekur interesa të shpejta, sepse i<br />

duhet të dorëzojë pyetësorin e të<br />

përshpejtojë procesin e integrimit<br />

në BE. Kosova nuk është problemi,<br />

qoftë për bisedime, qoftë për fqinjësi,<br />

qoftë për bashkëpunim. Por<br />

besohet se ajo futet në bisedime<br />

pa vullnet, nga që Serbia as nuk ka<br />

kërkuar ndjesë e as nuk e njeh<br />

pavarësi. Në këtë ngushticë politike<br />

përjeton siguri sepse si mburojë<br />

nxjerr pavarësinë me njohje<br />

domethënëse anembanë globit dhe<br />

sovraniteti si fakt i kryer i është<br />

garantuar nga aleatët e mëdhenj.<br />

Nisja e dialogut, për Serbinë do<br />

të jetë si roman i mërzitshëm i realizmit<br />

sovjetik “Çimentoja” - Beogradi<br />

nuk do të thotë asgjë të<br />

veçantë, përveçse ngrirjen politike<br />

do t’ia hedhë mbi tavolinë palës<br />

së Kosovës, po njësoj, siç gjithçka<br />

kanë thënë kundër çlirimit qysh<br />

njëmbëdhjetë vjet e, gjithçka kanë<br />

bërë qysh prej tre vitesh plot<br />

kundër pavarësisë, që nga Beogradi<br />

deri në OKB, që nga Brukseli<br />

deri në Hagë, që nga Moska deri<br />

në Uashington, që nga Johanesburgu<br />

deri në Pekin, që nga Egjipti<br />

deri në Venezuelë. Serbia jo<br />

vetëm që nuk do të ndjehet asfare<br />

agresore, por gjatë bisedimeve do<br />

të bëjë ca nga Jugosllavia megalomane<br />

e shumë nga Serbia nacionaliste,<br />

do të bëjë shtetin e<br />

Mbibarabartë përballë të panjohurës<br />

të Nënbarabartë. Kjo do të<br />

jetë shprehje e mungesës së vullnetit<br />

ngaqë Serbia as nuk ka<br />

kërkuar falje dhe vjen në bisedime<br />

duke paradeklaruar se pranimi i<br />

dialogut nuk do të thotë njohje e<br />

pavarësisë.<br />

Beogradi nuk e do kurrsesi<br />

Uashingtonin të jetë ndërmjetësues<br />

gjatë bisedimeve. Por SHBA,<br />

vendi i parë perëndimor drejtues i<br />

çlirimit të Kosovës, njohësi i parë<br />

i pavarësisë së Kosovës, shteti i<br />

parë i sigurisë së Kosovës me një<br />

Bonstill aty. edhe nëse nuk do të<br />

marrë pjesë në bisedime, është<br />

shprehur fare pa lëvozhgë mbi dialogun,<br />

duke thënë: e rëndësishme<br />

është që palët të ulen të bisedojnë,<br />

duke këshilluar edhe temën e parë<br />

të karakterit teknik, mundet për<br />

çështjen e të zhdukurve.<br />

Fabulat e mëdha mbijetojnë<br />

kohërave: “Ujku dhe qingji”, vjen<br />

si e krijuar enkas për këtë dyshe<br />

fqinjësh. Serbia vërtitet penguese<br />

e keqdashëse nëpër kryeqytetet e<br />

Botës e brenda Kosovës nëpër pakicën<br />

serbe, dhe vikat se pavarësia<br />

ia turbullon ujin! Kur lexon<br />

raporte nxirosëse kundër shtetit të<br />

vogël, që bashkëshoqërohen me<br />

ngazëllim serb, ndërsa mizoritë<br />

serbe, as shenjuar as ndëshkuar,<br />

nuk të vjen habi (më kot bëjnë të<br />

çuditurin ca të huaj), pse shqiptarët<br />

ndjehen borxh dhe miq të<br />

mëdhenj të SHBA. Vetëm ta çosh<br />

nëpër mendje që, sikur pas këtij<br />

populli të martirizuar, të mos ishin<br />

mbrojtësit e përtej Atlantikut,<br />

vështirë njeriu edhe të hamendësonte<br />

deri ku do ishin ndalur punët<br />

e prapësisë serbe.<br />

Është një proverb rumun që<br />

thotë se, “Kur dy vetë bisedojnë,<br />

ata nuk mund të zihen”. Kjo fjalë<br />

e urtë parathënëse për çdo dialog,<br />

nuk vlen për Beogradin, sepse Serbisë<br />

nuk i duhen thëniet e mençura<br />

të askujt, por mbështetja politike<br />

fort e zellshme e Rumanisë dhe<br />

katër vendeve të tjera të BE kundër<br />

pavarësisë së Kosovës. Sigurisht,<br />

bisedimit do të fillojnë kur të gjithë<br />

thonë “Po!”, e sidomos kur të dy<br />

palët kundërshtare, të shtrënguara<br />

shqiptojnë “Po!”. Dhe “bisedimet<br />

nisën” do të bëhet lajm botëror.<br />

Serbia ka për t’ia marrë frytin<br />

atypëraty, si i arrirë në serë, ndërsa<br />

Kosova, BE dhe SHBA do të<br />

presin sa të mbijë fara, sa të rritet<br />

bima, sa të lidhen kokrra e deri sa<br />

të piqen. Ky fryt, të cilit po i shërbehet<br />

me durim, synohet të ketë<br />

këtë shije: Serbi, hiqju qafe Kosovës!<br />

Më e mira është - bashkëpuno!<br />

Më e mira fare - njih shtetin<br />

e ri! Ky mendohet si fundi,<br />

po që askush nuk ia di fundin. Por,<br />

edhe ai pritet të jetë si në tregimet<br />

e shkurtra të O’Henrit: Serbia dhe<br />

Kosova askund tjetër, askund ndryshe,<br />

secili në BE, veç në kohë të<br />

ndryshme, Serbia shpejt, Kosova<br />

vonë. Kësisoj do të krijohet edhe<br />

një rrezik i ri, për të cilin bëhen<br />

paralajmërime, por nuk jepen<br />

shpjegime.<br />

Pas fletëvotimeve, kauzë e majtë socialiste mbeti veç timoni i makinës<br />

Redaksionale<br />

E shtuna e 8 Janarit ishte një<br />

ditë ters për Kryetarin e PS-së Edi<br />

Rama, por një ditë e mbarë për<br />

demokracinë shqiptare. Këto janë<br />

dy gjërat e qarta, menjëherë pasi u<br />

pa indiferenca e opinionit publik për<br />

të blerë diçka të pashijshme nga<br />

tregu i audiencës opozitare, ose/<br />

edhe nga mediat që i qëndisnin<br />

reklamat “pro-kutisë” me fillin e<br />

mëndafshtë të asgjësë, paçka se<br />

dolën krejt fiasko. Imazhet mbi<br />

djegien e fletëve të votimit s’duhet të<br />

na trembin aspak sepse janë në<br />

konform të ligjit dhe të Kushtetutës.<br />

Bile është i vonuar procesi i asgjësimit.<br />

Thirrja e PS-së se “po groposen<br />

faktet” ra përgjithësisht në vesh të<br />

shurdhër. Pinoku brenda balenës së<br />

sëmurë PS vetëm sa të cimbis me<br />

hundën që i zgjatet sa herë që flet<br />

për “fakte”! Sepse vetëm “fakte” apo<br />

“grup fakte” s’ka qenë në gjendje të<br />

provojë. Është e qartë si dita me<br />

diell se njerëzit nuk duan më “luftë<br />

për kutinë”, ata duan paqe sociale,<br />

punë dhe angazhim për integrimin e<br />

vendit në BE. Kjo kuptohet aq<br />

dukshëm sa edhe lufta e salmonit<br />

kundër rrymës.<br />

Mirëpo as vetë opozita me këto<br />

konferenca bajate për shtyp “për<br />

vota të vjedhura” sipas deputetes<br />

së Helsinkit, Zysh Vasilika Hysi<br />

nuk beson dhe as s’do transparencë<br />

zgjedhore. Duan veç pushtet<br />

në tavolinë. Komiteti Shqiptar i<br />

Helsinkit bën mirë të marrë nën<br />

shqyrtim deklaratën e lexuar nga<br />

zonja Hysi, pasi aty do të gjejë<br />

material të bollshëm për të diagnostikuar<br />

patologjinë. Reagimi i<br />

PS-së përmes një deklarate të<br />

Hysit tregon që s’ka as fuqi, as<br />

vullnet për ta vazhduar këtë<br />

çështje. Fitore e plotë e Ligjit dhe e<br />

Kushtetutës.<br />

Mjerisht ngelet në eter edhe në<br />

faqet e shtypit të sotëm hartimi i<br />

djeshëm i lexuar prej Zonjës së<br />

nderuar Vasi Hysi, të përpunuar nga<br />

dora e kryetarit të PS-së, sepse<br />

vetëm ai përdor fjalët a togfjalëshat<br />

propagandistikë “për të groposur<br />

dhe djegur faktet e krimit elektoral”<br />

ose “kryeministri i votave të vjedhura”<br />

apo “vendimi për të burgosur për<br />

plot 25 vjet listat e zgjedhësve”, dhe<br />

“Saliu filloi t’i djegë fletët si një kusar<br />

duke u fshehur rrëzave”, apo edhe<br />

“tentativë kriminale për të varrosur<br />

listat”.<br />

Pa dyshimin më të vogël themi<br />

se ky nuk është fjalori politik i<br />

zonjës Vasilika Hysi, apo i ish-<br />

kryetares së Komitetit Shqiptar të<br />

Helsinkit, por vetëm udhëzimet,<br />

mesazhet dhe leksiku i një njeriu që<br />

ka abdikuar nga rruga e Perëndisë.<br />

Me një llaf, vetëm një njeri nën<br />

efektin e substancave narkotike<br />

mund të prodhojë radhë që përfytyrojnë<br />

imazhe prej Neronit.<br />

Domethënë asgjë nga fronti i<br />

Lindjes.<br />

Sidoqoftë, PS-ja, pa tjetër kauzë<br />

politike, pos kutisë, gjendet e kapur<br />

pas bishtit të kryetarit Rama, i cili<br />

përditë e më shumë po tregon se ka<br />

kurorëzuar divorcin e plotë me<br />

arsyen. Çdo socialist i ndershëm<br />

sot pret ca përgjigje: Pse Edi Rama<br />

humbi zgjedhjet? Pse gënjeu për<br />

transparencën, pasi transparencë<br />

nuk bëri... as me fletët e as me<br />

materialet, edhe pse nxori në shesh<br />

militantët dhe qytetarët opozitarë,<br />

edhe pse futi në grevë 200 persona,<br />

etj. Sepse njëherë kërkonte fletët e<br />

votimit, pastaj si pa gjë të keq,<br />

megjithëse ishte gati të flijonte<br />

njerëz për fletët, duke mos ngrënë,<br />

tha se “fletët nuk na duhen për<br />

transparencën”.<br />

Nuk është e vërtete se materialet<br />

mund të shikohen pas 30 vitesh.<br />

Është gënjeshtra e radhës e Ramës<br />

që s’do transparencë por zhurmë<br />

për të mos pranuar humbjen. Ja<br />

çfarë thotë ligji për arkivat: “Neni 21;<br />

E drejta e njohjes së informacionit.<br />

Një person mund të njihet me një<br />

informacion të klasifikuar, nëse ai<br />

siguron një të drejtë njohjeje nga një<br />

drejtues institucioni apo personi të<br />

cilit me ligj i është deleguar një e<br />

drejtë e tillë kur: a) personi ka nevojë<br />

për njohje informacioni për përmbushjen<br />

e qëllimeve të ligjshme; b)<br />

kur personi ka nënshkruar një<br />

marrëveshje për mos-ekspozimin e<br />

informacionit; c) personi ka garanci<br />

sigurie”. Me një llaf nëse ndjek<br />

procedurat këto materiale merren pa<br />

problem nga PS-ja në kohë shumë<br />

të shpejte.<br />

Kuptohet vetiu se Opozita po<br />

humbet besueshmëri qeverisëse,<br />

pikërisht në momentin kur duhet të<br />

tregojë se është e aftë të mendojë<br />

me platforma ideore e struktura të<br />

mirë-organizuara, në prag të<br />

zgjedhjeve lokale. Ajo të lë përshtypjen<br />

se është e marrë peng nga<br />

qarqe okulte, që janë pak të<br />

interesuara për fatet e një opozite të<br />

bashkuar. Dhe përshtypja sa vjen e<br />

vërtetohet pikërisht kur sheh se si<br />

Edvin Rama rrethohet në haremin<br />

politik nga ndërtues, biznesmenë,<br />

afaristë e karrieristë, që të majtë<br />

s’kanë asgjë përveç timonit të<br />

makinës.


E diel, 9 janar 2011<br />

POLITIKË<br />

Rama mbledh nesër Asamblenë, nis ritet e shfajësimit<br />

Në ambientet e selisë rozë, lart e poshtë<br />

qarkullojnë zëra të ndryshëm dhe të dyshimtë, lidhur<br />

me mbledhjen e Asamblesë Kombëtare të Partisë<br />

Socialiste. Edi Rama ka njoftuar deputetët dhe<br />

anëtarët e forumeve drejtuese të PS-së, për një<br />

mbledhje emergjente të hënën, vetëm pak ditë pas<br />

zbatimit të ligjit nga KQZ, për asgjësimin e materialeve<br />

zgjedhore të 28 qershorit.<br />

Qëndrime patetike dhe aspak të përputhshme me<br />

realitetin, aq më tepër kur dihet se KQZ zbatoi<br />

thjesht ligjin dhe njëherazi u mbrojt fort nga Shtetet<br />

e Bashkuara të Amerikës, nga ku zëvendës/ndihmës<br />

sekretari amerikan i shtetit, Tomas Kantrimen, u shpreh<br />

se institucioni që administron zgjedhjet zbatoi thjesht<br />

ligjin dhe Kushtetutën.<br />

Në këtë sens, ende nuk bëhet e ditur se si do iu<br />

drejtohet të pranishmëve Rama, por ajo që është e sigurt<br />

nga e gjithë kjo, është fakti se prej aty vështirë se mund<br />

të dalin zëra kritikë, pas pastrimit të fundit të Asamblesë<br />

nga elementë kritikë, të konsideruar të padëshiruar si dhe<br />

plan-prishës. Prandaj, Edi Rama thërret Asamblenë nga 3<br />

herë në muaj, pasi aty askush përveç kryetarit s’ka<br />

shansin të flasë dhe të shpalosë alternativat e dialogut të<br />

brendshëm politik.<br />

DJEGIA E FLETËVE TË VOTIMIT Durim Hushi flet për<br />

kalimin e tij te LSI<br />

Agresiviteti i Ramës, tregoi se është<br />

kundër ligjit, votës së lirë dhe lirive civile<br />

Depot ku Komisioni Qendror i<br />

Zgjedhjeve mban materialet e<br />

zgjedhjeve të fundit, po boshatisen.<br />

Pas inventarit nga punonjësit<br />

e administratës, fletët ndahen nga<br />

materialet zgjedhore. Materialet do<br />

të flenë në arkiv për 25 vjet, listat<br />

e votuesve për të paktën 50 vjet,<br />

kurse fletët e votimit janë dënuar<br />

të asgjësohen.<br />

Jashtë kapanoneve presin kamionët<br />

e ushtrisë të pajtuar enkas për<br />

transportin. Kamioni që del nga<br />

rezervat e shtetit, kthehet majtas.<br />

Djegia nuk do të bëhet në Sharrë,<br />

sipas një informacioni të parë, por<br />

në breg të lumit Erzen, pranë urës<br />

së Farkës. Fletët spërkaten me<br />

benzinë, për të ndihmuar djegien.<br />

Nuk e kishim parë kurrë më<br />

parë se ç’bëhej me votat tona.<br />

Opinioni publik ka ruajtur me vite<br />

të tëra një indiferencë konstante<br />

ndaj materialeve zgjedhore, pasi<br />

përfundonte procesi. Kjo me të<br />

drejtë në fakt.<br />

E kujt po i interesonin ca copëra<br />

fletësh votimi, apo një listë e gjatë<br />

shumë emërorëshe. Por për nxehtësinë<br />

që çliroi politika për më<br />

shumë se një vit, ky proces paraqiti<br />

një interes të veçantë. Për dikë<br />

është flaka që iu vu shpresës për<br />

kompromis, kurse për punëtorët,<br />

veç një proces rutinë pune, që buron<br />

nga zbatimi i ligjit.<br />

E në të vërtetë, ato fletë që tashmë<br />

përfunduan nën rrogozin e benzinës,<br />

pra sipas formës që parashikonte<br />

ligjit, nxorën në pah egërsinë<br />

e socialistëve dhe Edi Ramës<br />

ndaj zgjedhjeve të lira dhe të ndershme.<br />

PS vazhdon qëndrimin absurd<br />

Komisioni Qendror i<br />

Zgjedhjeve ka miratuar dje vendimin,<br />

sipas të cilit listat e zgjedhësve<br />

të 28 qershorit 2009, do t’i dërgohen<br />

në një dosje të veçantë Arkivit<br />

të Shtetit. Nënkryetarja e KQZ-së,<br />

Dëshira Subashi ka komentuar vendimin<br />

KQZ për arkivimin e listave<br />

të zgjedhjeve. Subashi tha se duhej<br />

që hapja e kutive të bëhej pasi<br />

Listat e zgjedhësve - flet Drejtoresha e Drejtorisë së Përgjithshme të Arkivave, Nevila Nika<br />

“Ligji i arkivave lejon përdorimin<br />

e të dhënave për hetimet parlamentare”<br />

Debati politik për vendimin e KQZ për të arkivuar listat e zgjedhësve,<br />

pjesë e materialeve zgjedhore, si material i klasifikuar në Arkivin Qendror<br />

të Shtetit për kreun e këtij institucioni Nevila Nika është një diskutim<br />

absurd dhe aspak i drejtuar nga ligji.<br />

Në një intervistë për mediat, Nika sqaron se në bazë të ligjit për<br />

arkivat miratuar në 2003, materialet e arkivuara qofshin këto dhe të<br />

klasifikuara, mund të vihen në dispozicion të palëve të 3-ta si komisionet<br />

hetimore apo organet e drejtësisë pa kaluar afati 25 vjeçar i parashikuar<br />

në dispozitat ligjore, por sigurisht duke mos prekur të dhënat<br />

personale, që ndodhen në listat e zgjedhësve.<br />

Një ditë më parë, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve jo pa debat miratoi<br />

me 4 vota pro arkivimin e listave të zgjedhësve të zgjedhjeve parlamentare<br />

të 2009 në Arkivin e Shtetit si material i klasifikuar. Ky vendim<br />

u interpretua nga opozita si një tentativë e mazhorancës për të<br />

penguar transparencën e zgjedhjeve të shkuara.<br />

të zgjidhej ngërçi politik. Subashi<br />

tha se hapja e kutive është pranua<br />

unanimisht nga KQZ dhe duhej<br />

pritur që hapja e kutive, të bëhej<br />

kur të zgjidhej ngërçi politik. Ajo<br />

tha se është proces konform kodit<br />

elektoral. Subashi tha se zgjedhjet<br />

e ardhshme kërkojnë bazën materiale<br />

dhe se KQZ ka në dorë problemin<br />

e listës zgjedhore. Subashi<br />

nënvizoi se KQZ s’bëhet palë e<br />

ngërçit politik, pasi shmangia e<br />

votimeve te kualifikuara,<br />

s’funksionon. Ajo ka theksuar se<br />

mungesa e konsensusit politik<br />

cenon zgjedhjet.<br />

Zëvendëskryetarja Dëshira Subashi<br />

u deklarua kundër vendimit<br />

të KQZ-së për të arkivuar listat e<br />

zgjedhjeve, duke e quajtur jo kompetencë<br />

të Komisionit Qendror<br />

të Zgjedhjeve dhe që bie në<br />

kundërshtim me Kodin Zgjedhor.<br />

Sipas saj, kryetari i KQZ-së, me<br />

vendimin e fundvitit, shmangu<br />

udhëzimin e 30 marsit 2006, i cili<br />

parashikon se çfarë ndodh me listën<br />

e zgjedhësve, pas hapjes së kutive<br />

të votimit.<br />

Në këtë sens, duket qartë që<br />

Në këto kushte, anëtarët e Asamblesë socialiste do<br />

jenë thjesht në rolin e dëgjuesit, ndërsa kreu i PS-së,<br />

Edi Rama, do deklarojë ç’ti dojë ënda dhe sipas situatës<br />

në fjalë sigurisht që s’do dorëzohet, por do i<br />

vërtitet mazhorancës me akuzat e njohura tashmë.<br />

Kushtëzimi i raporteve me Kuvendin, ishte edhe<br />

kryefjala e bashkëbisedimit të fundit me <strong>gazeta</strong>rët, por<br />

kur kemi mësuar dhe qëndrimin e DASH, atëherë<br />

mund të thuhet me ligjërim të plotë se bojkoti i<br />

Kuvendit këtë herë do jetë thjesht një ëndërr që do<br />

myket në mendjet e lidërve të platformave antidemokratike<br />

dhe antiintegruese.<br />

Partia Socialiste dhe eksponentët<br />

e saj, e kanë thuajse të pamundur<br />

të pranojnë një realitet që është as<br />

më shumë e as më pak, por thjesht<br />

një procedurë normale, rutinë dhe<br />

jo shumë e rëndësishme. Ajo që i<br />

dha rëndësi procedurës se çfarë<br />

bëhej me dokumentet zgjedhore<br />

pas mbylljes së procesit, ishte një<br />

ngërç politik artificial, i trumbetuar<br />

si rruga e transparencës, por<br />

që në të vërtetë, pas kësaj tendence<br />

nuk fshihej tendenca, fshihej frika<br />

e Edi Ramës për të pranuar humbjen<br />

e zgjedhjeve.<br />

Iu<br />

përmbajta<br />

bindjeve të<br />

mia të<br />

majta - në<br />

PS ka filluar<br />

gjuetia e<br />

shtrigave<br />

“Unë nuk bëj pjesë në<br />

merkaton ku duhet të bëjë<br />

lëvizje nga një parti në<br />

tjetrën”.<br />

Kështu u shpreh politikani<br />

dhe deputeti i njohur<br />

në disa legjislatura<br />

Durim Hushi, lidhur me<br />

lëvizjen e tij nga PS për<br />

tek LSI. Nisur nga situata<br />

politike dhe klima<br />

aspak normale në Partinë<br />

Socialiste, Hushi tha se<br />

bëri një zgjedhje që i përputhej<br />

bindjeve të tij politike.<br />

Ai foli për zgjedhjen e<br />

tij, duke e mbështetur në<br />

dy pika strategjike, lidershipi<br />

dhe programi i LSIsë.<br />

“Që nga korriku i<br />

2007, e deri më sot kam<br />

pasur mundësi të monitoroj.<br />

Arsyet pse zgjodha<br />

LSI-në ka të bëjë me lidershipin<br />

dhe programin e<br />

LSI-së. Që nga viti 1991,<br />

që kam qenë në PS, kam<br />

takuar Ilir Metën dhe kam<br />

qenë anëtar i forumit më<br />

të lartë të PS, kam qenë<br />

kontribuues në PS.<br />

Zgjedhja ime ka të bëjë me<br />

programin, që mund ta<br />

asimiloja më mirë, pasi<br />

vinte nga një parti e majtë”.<br />

Ndërkaq, lëvizjen e<br />

ish-anëtarit të Asamblesë<br />

së PS, Ylli Manjani,<br />

Hushi e vlerësoi si një të<br />

drejtë te njeriut, ku çdo<br />

kush duhet ta mbrojë.<br />

<strong>55</strong> 5


FORUM<br />

6<br />

<strong>55</strong><br />

Politika e Jashtme e SHBA-ve:<br />

Çfarë (nuk) do të ndodhë më 2011-n<br />

Nga Jennifer Rubin<br />

(Washington Post)<br />

Pak veta do të kishin vënë<br />

bast se bota në 2010-ta do të<br />

ishte më pak e rrezikshme dhe e<br />

paparashikueshme. Sigurisht,<br />

operacionet ushtarake amerikane<br />

në Irak tash kanë përfunduar me<br />

sukses, por se Koreja e Veriut<br />

është bërë përherë e më agresive<br />

(përderisa Kina është ulur me<br />

nge në një anë), programi<br />

bërthamor iranian nuk është<br />

ndalur (është vonuar ca, ndofta<br />

për shkak të një virus-i kompjuteri),<br />

Pakistani është gjithnjë e<br />

më problematik dhe “procesi i<br />

paqes” në Lindjen e Mesme ka<br />

dështuar. Çfarë pritet në 2011?<br />

Cliff May, president i Fondacionit<br />

për Mbrojtjen e Demokra-<br />

Juba e Sudanit Jugor<br />

dhe interesat perëndimore<br />

Nga Beqë Cufaj<br />

Si zoti Kerry ashtu edhe zonja Clinton kanë arsye të mira për të qëndruar<br />

në këtë vend. Sepse s’kanë ngelur më as një ditë kur në Sudanin Jugor do të<br />

organizohet Referendumi për shkëputjen e këtij territori autonom nga shteti i<br />

Sudanit - shtet ky me një madhësi territoriale sa shtatë herë Gjermania dhe<br />

me pasuri të jashtëzakonshme me naftë dhe me pasuri të tjera nëntokësore<br />

- sidomos në pjesën jugore të tij, pra pikërisht në atë pjesë që do shkëputjen<br />

nga kryeqyteti i Khartoumit. Pritjet janë mëse të mëdha që territori autonom<br />

me shumicën e saj do të shprehet pro shkëputjes nga Sudani dhe me këtë<br />

referendum, i cili fillon më 9 janar dhe përfundon më 15 po të këtij muaji, bota<br />

do ta ketë edhe një shtet të ri në hartën e saj.<br />

Arsyet që këtë territor dhe këtë popullsi, e cila sikurse krejt Sudani, deri në<br />

vitet ‘50 ishte një koloni britanike e kanë shtyrë të ndërmerrte këtë hap janë të<br />

shumta dhe kanë karakter etnik (Sudani është territor afrikan me popullsi<br />

arabe, por edhe afrikane - me shumicë të madhe myslimane), por edhe<br />

politik dhe ekonomik. Konflikti mes Jugut dhe Veriut tashmë dy dekada ishte<br />

një prej më të përgjakshmëve në Afrikë dhe në botë, pa i harruar këto kolonat<br />

e gjata të refugjatëve dhe të të goditurve nga uria, varfëria dhe luftërat e<br />

udhëheqësve lokalë të këtij rajoni.<br />

Jo rrallë, sidomos administrata(t) amerikane janë kritikuar nga elitat e<br />

vendit dhe të botës që për Sudanin duhej gjetur një zgjidhje, e cila do t’i<br />

kënaqte të gjithë. Edhe pse në hartën e shteteve me potencial terrorist,<br />

udhëheqja ushtarake në Khartoum në krye me presidentin Omar al Baschir<br />

kishte pranuar autonominë e Jugut të Sudanit në vitin 2005 dhe tashti ka<br />

dhënë sinjale që do ta respektojë vendimin e popullsisë së Sudanit Jugor<br />

për pavarësi në referendumin e kësaj fundjave. „Ne nuk guxojmë ta luftojmë<br />

njëri-tjetrin“, tha al Baschir pas një takimi me senatorin Kerry dje. Dhe kjo do<br />

të thotë që edhe presidenti aktual ka shpresa të hiqet nga lista e zezë në<br />

Uashington. Natyrisht që sponsorizimi ose thënë edhe më mirë përkrahja e<br />

fuqishme amerikane për pavarësinë e këtij territori nuk ka të bëjë vetëm me<br />

aspektin humanitar të krizës permanente në Sudanin Jugor, por edhe me<br />

faktin që ky territor shihet si një xhevahir i mundshëm për ekonominë amerikane<br />

me pasuritë nëntokësore.<br />

Kësaj duhet t’ia shtojmë edhe një element esencial: Kinën dhe shtrirjen<br />

e saj në këtë shtet si eksportuesin më të madh në Sudan, por edhe në krejt<br />

Afrikën. Amerika është jetësisht e interesuar ta shtrijë ndikimin e saj në Afrikë,<br />

duke filluar nga krijimi i këtij shteti të ri.<br />

Çfarë ka të bëjë pavarësia e Sudanit Jugor me Kosovën? Janë dy elemente<br />

esenciale: i pari element ka të bëjë me shtrirjen dhe shikimin edhe<br />

më intensiv amerikan drejt Afrikës dhe elementin tjetër, atë edhe më të rëndësishëm:<br />

Kosova, prej mesit të janarit lirisht do ta heqë nga fjalori i saj politik,<br />

diplomatik e publicistik nocionin e të qenit „shteti më i ri i botës“. Në këtë<br />

kontekst, do të jetë interesant se a do të mund të mësojmë nga, sipas të<br />

gjitha gjasave, shteti më i ri në botë, Sudani Jugor, dhe kryeqyteti Juba, kur<br />

njohjet dhe jo vetëm këto... janë në pyetje!...<br />

Marrë nga e përditshmja e Prishtinës, „Zëri“<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

cive (Foundation for Defense of<br />

Democracies)”, më tha: „Unë<br />

nuk mund të parashikoj se çfarë<br />

do të ndodhë në 2011. Mund të<br />

parashikojë se çfarë nuk do të<br />

ndodhë. Nuk do të t’i jepet<br />

fund luftës së nisur nga xhihadistët<br />

shi’itë dhe suni’të ndaj<br />

Perëndimit, nuk do të ketë paqe<br />

të veçantë për Izraelin, pa marrë<br />

parasysh se sa Presidenti<br />

Obama dhe / ose izraelitët e<br />

duan, nuk do të ketë shërim<br />

dinamik e ekonomik në vendet<br />

që nuk do të inkurajojnë<br />

“sipërmarrjen” dhe as do të ketë<br />

reforma në vende që janë të<br />

korruptuara dhe ironikisht të<br />

referuara si Kombet e Bashkuara.<br />

Dhe së fundi, nuk do të<br />

gjendet shërim nga gripit”.<br />

Për të ecur përpara me<br />

vizionin e botës “me shpresa<br />

të ri-dimensionuara”, ja çfarë<br />

na jep Daniel Gordis, Zv/<br />

President i Qendrës për Lindjen<br />

e Mesme “Shalem Center”:<br />

“Bibi Netanyahu do të kalojë të<br />

gjitha vështirësitë dhe do të<br />

mbetet në detyrë gjatë gjithë<br />

vitit. Marrëdhëniet midis SHBA<br />

dhe Izraelit, tashmë larg nga<br />

forma e mirë, nuk do të<br />

përmirësohet shpejt. Gilad<br />

Shalit, tragjikisht, nuk do të<br />

lirohen dhe për këtë, ne, do të<br />

kemi çdo të shtunë të “Shabbath”<br />

në tryezë bukë të copëtuar,<br />

si një kujtim simbolik të<br />

fatkeqësisë së tij. Marrëdhëniet<br />

ndërmjet Turqisë dhe Izraelit<br />

nuk do të bëhet më të<br />

përzemërta aq shpejt. Në 2011,<br />

Izraeli nuk do të sulmojë Iranin<br />

(edhe pse unë shpresoj se mund<br />

të gaboj), ndpnëse ndoca<br />

ekspertë të tjerë iranianët do të<br />

vdesin në mënyrë misterioze<br />

Çështja kurde vazhdon të mbetet<br />

çështja më me rëndësi në Turqi. Javën<br />

e fundit, “Asambleja e Shoqërisë<br />

Demokratike”(TDK), që është një organizëm<br />

mjaft i afërt me “Partinë e<br />

Punëtorëve të Kurdistanit”(PKK), dhe<br />

“Partia për Shoqëri<br />

Demokratike”(BDP; pro-kurde) bënë<br />

publike në Diyarbakir një projekt për<br />

“Autonomi demokratike”, projekt i cili<br />

ndezi debate cep e skaj Turqisë. Zhvillimi<br />

i këtyre debateve është<br />

dobisjellës ngaqë mundëson gjetjen<br />

e zgjidhjeve të duhura për këtë problem.<br />

Politika e mbajtjes së negociatave<br />

në një klimë të çlirët nga dhuna e<br />

diktati, ka shumë gjasa të krijojë<br />

mundësinë e gjetjes së gjuhës së<br />

përbashkët brenda këtyre debateve.<br />

Teksti i drafti të paraqitur që synon<br />

“autonomi demokratike” përbën në<br />

vetvete një kërkesë politike, dhe natyrshëm<br />

që ai mund të skicohet si projekt<br />

politik. Nga ana tjetër, çfarëdo lloj<br />

projekti politik nuk mund të identifikohet<br />

me vetë çështjen. Çështja ka të<br />

bëjë me njohjen e identiteteve të komuniteteve<br />

të përfillshëm në numër<br />

që shquhen si kurdë – dikush mund<br />

t’i quajë edhe grupime etnike, popullatë,<br />

kombësi, apo diçka tjetër – dhe<br />

heqjen dorë nga praktikat e ushtrimit<br />

të trysnisë ndaj përdorimit lirisht të<br />

gjuhës së tyre amtare. Ka tri pika kryesore,<br />

sipas meje, që përbëjnë thelbin<br />

e kësaj çështjeje që e kam marrë<br />

në shqyrtim qysh prej vitit 1990, dhe<br />

që mund të shpien drejt gjetjes së<br />

zgjidhjes së duhur të problemit.<br />

E para, duhet të njihet e pranohet<br />

identiteti etnik i kurdëve dhe duhet të<br />

shmangen pengesat ligjore e kushtetuese<br />

që kanë të bëjnë po me këtë<br />

çështje. Këto përmirësime ligjore<br />

kanë lidhje në mënyrë më të drejt-<br />

ose/dhe vështirësi të tjera do të<br />

ndikojë në sistemin e tyre. As<br />

Shtetet e Bashkuara nuk do të<br />

sulmojë Iranin apo që sanksionet<br />

do të forcohet në mënyrë të<br />

konsiderueshme. Perëndimi do<br />

të vazhdojë të demonstrojë<br />

falimentimin e vet moral dhe të<br />

heqin dorë nga përgjegjësitë për<br />

mbrojtjen e lirive, që ne nuk<br />

jemi të gatshëm të heqin dorë,<br />

por ne jemi aq shumë frikacakë<br />

sa për të mbrojtur duke luftuar<br />

vërtet”.<br />

Në një këndvështrim më<br />

optimist Ileana Ros-Lehtinen,<br />

kryetare e ardhshme e Punëve të<br />

Jashtme të Kongresit, tha se:<br />

”çdo Viti të Ri ne themi: Vitin e<br />

ardhshëm do ta festojmë në<br />

Havanë! Dhe një ditë do të jetë e<br />

vërtetë”.<br />

Ajo që ne e dimë me siguri<br />

është se edhe pse Obama nuk do<br />

përdrejtë me kurdët, por në mënyrë<br />

të vetëkuptueshme këtu përfshihen<br />

edhe bashkësi të tjera etnike si<br />

kirkizët, gjeorgjianët, shqiptarët,<br />

boshnjakët, etj. E dyta, i duhet dhënë<br />

fund njëherë e mirë ndalimit të përdorimit<br />

të gjuhës amtare; bashkë me<br />

turqishten si gjuhë zyrtare dhe e përbashkët,<br />

të tjera gjuhë amtare duhet<br />

të gjejnë shtrirje përdorimi edhe në<br />

shumë rrafshe të tjera të jetës, përfshirë<br />

këtu median dhe arsimin. E treta,<br />

duhet nxitur zhvillimi dhe rritja e<br />

mëtejshme e nivelit ekonomik e shoqëror<br />

të këtyre rajoneve, si për shembull,<br />

pjesa juglindore dhe lindore e<br />

Anadollit; e në disa raste të veçanta,<br />

edhe duke përdorur për situata të<br />

koklavitura të ashtuquajturin “diskriminim<br />

pozitiv”.<br />

Duhet të lejohet përdorimi i toponimeve<br />

apo edhe vendosja e emrave<br />

në gjuhën kurde të ngrehinave, krahinave<br />

apo lumenjve, etj; duhen amnistuar<br />

të gjithë ata militantë të PKKsë<br />

që nuk kanë lyer duart me gjak;<br />

duhet të përmirësohen marrëdhëniet<br />

ekonomike, sociale, shoqërore<br />

dhe kulturore me kurdët e vendeve<br />

fqinjë; duhet të lehtësohet lëvizja e<br />

lirë ndërmjet vendeve të rajonit. Janë<br />

të gjitha mundësitë që këto synime<br />

të jetësohen. Ka edhe propozime të<br />

tjera për zgjidhjen e çështjes, por ato<br />

janë kryesisht të natyrës politike. Gjithsesi,<br />

debati duhet të përthithet dhe t’i<br />

përmbahet frymës pozitiviste, si edhe<br />

rrafshit ligjor e politik.<br />

Projekti i paraqitur dhe<br />

shqetësimet e ngritura nuk kanë të<br />

bëjnë vetëm me projekt-hartuesin<br />

dhe shpallësin e këtij synimi, por ato<br />

shtrihen edhe më tej; ngaqë janë<br />

shqetësimi edhe i shumë partive të<br />

tjera të singjashme që mbartin kapital<br />

politik me vlerë për të ndryshuar<br />

në thelb jetën e tyre politike, shoqërore<br />

dhe administrative. Në këtë<br />

të jetë një president “i kohës së<br />

luftës” (ose të humbasë kohë me<br />

burime për politikën e jashtme),<br />

ai - si të gjithë presidentët - nuk<br />

mund t’i shpëtojë kërkesës që<br />

bota ka ndaj superfuqisë së<br />

vetme botërore.<br />

Dhe ndërsa planet e çuditshme<br />

të Obamës (angazhimi me<br />

Iranin, angazhimin me Sirinë,<br />

obsesioni me vendbanimet<br />

izraelite) po bien, ne vetëm<br />

mund të shpresojmë që ai të<br />

marri një vizion më të matur<br />

ndaj punëve të botës dhe të<br />

marrë pjesën më të mirë të<br />

politikës së paraardhësit të tij<br />

(“vendosmëri për të triumfuar në<br />

luftën kundër xhihadistëve islam<br />

dhe për të përmirësuar marrëdhëniet<br />

me aleatët tradicional,<br />

e angazhuar për nxitjen e<br />

demokracisë dhe mbrojtjen e të<br />

drejtave të njeriut).<br />

Autonomi demokratike<br />

për kurdët e Azisë së Vogël!<br />

Nga Ali Bulaç (Zaman)<br />

kuptim, projekti i “autonomisë” lidhet<br />

në mënyrë të drejtpërdrejtë me çdo<br />

shtetas turk: a) me rreth 73 milionë<br />

banorë, b) me të gjithë kurdët, c)me<br />

kurdët, arabët dhe armenët që jetojnë<br />

në rajonin e Anadollit juglindor e lindor.<br />

Asnjë projekt politiko-administrativ<br />

nuk mund të jetësohet vetvetiu,<br />

përmes pushtetit politik apo edhe me<br />

masa shtrënguese. Nëse do të ishte<br />

mundësuar prej kohësh vënia në<br />

zbatim përmes pushtetit, nuk do të<br />

ishte folur me kohë për ‘çështje kurde’;<br />

nëse do të ishin vënë në përdorim<br />

masat shtrënguese për t’ia<br />

arritur qëllimit, PKK-ja do të kishte dalë<br />

me qarin prej shumë kohësh. Duke<br />

lënë mënjanë faktorët shtinjakë të<br />

brendshëm e të jashtëm, që i bien<br />

prej kohësh tam-tameve të fatalizmit,<br />

mund të dëshmojmë se nuk kemi<br />

nevojë për trysni politike dhe forcën e<br />

armëve për të zgjidhur problemet<br />

përmes gjuhës së dialogut; duhet të<br />

shfaqemi aftë se mund të biem në<br />

ujdi edhe vetë, pa praninë e të tretëve.<br />

Një pikë tjetër me rëndësi është<br />

se askush nuk duhet të rrahë gjoksin<br />

se zgjidhja që i shkon ndërmend atij<br />

është e vetmja që garanton liritë dhe<br />

të drejtat, apo se është e vetmja<br />

zgjidhje demokratike dhe që zgjidhjet<br />

e tjera nuk vlejnë as edhe një<br />

kacidhe. Duhet pasur parasysh se<br />

zgjidhjet që synojnë autonominë,<br />

decentralizimin e mëtejshëm nën<br />

çatinë e një shteti të përbashkët, fuqizimin<br />

e qeverisjeve lokale,<br />

demokraci rajonale apo federatë, në<br />

trajta të theksuara apo të zbehta, janë<br />

të ndryshme nga njëra-tjetra vetëm në<br />

lidhje me nivelin, por në thelb janë të<br />

së njëjtës natyrë. Çdo lloj tranzicioni i<br />

synuar përmes metodave radikale<br />

mund të të joshë fillimisht, por më pas<br />

mund të krijojë një rrjet të tërë problemesh<br />

ku përllogaritja dhe zgjidhja e<br />

tyre vështirësohen skajshëm.


FOKUS<br />

Viti 2011, 100vjetori<br />

i lindjes,<br />

Presidentit<br />

Ronald Reagan<br />

Nga Beqir Sina<br />

Shtetet e Bashkuara për njëqind<br />

vjetorin e Reganit gjatë gjithë<br />

vitit 2011, do të organizojnë festime<br />

të veçanta përkujtimore. Festimet<br />

do të mbahen nga DC, në<br />

California dhe Illinois, ku do të<br />

kujtojnë Reaganin-president, yll<br />

filmi dhe madje edhe deri në vitet<br />

e rinisë si kujdestar plazhi (lifeguard).<br />

Ai nuk është i gjallë, për<br />

të festuar, por kujtimi i tij në 100vjetorin<br />

e lindjes, do të jetë një<br />

kujtim i madh, ka thënë Shtëpia<br />

e Bardhë, teksa ka miratuar edhe<br />

një ligj të posaçëm vitin e kaluar<br />

për festimet e këtij 100-vjetori.<br />

Ronald Wilson Reagan lindi<br />

me 6 shkurt të vitit 1911 në<br />

Tampico (Dixon) të shtetit Ilinois.<br />

Ai u rrit në pjesën qendrore të<br />

Amerikës, dhe pati një karrierë të<br />

shumëllojshme, nga komentator<br />

sporti, në aktor filmash, zëdhënës<br />

konservator, guvernator i Kalifornisë,<br />

e më në fund President i<br />

40-të i Shteteve të Bashkuara.<br />

Përkujtimi i 100-Vjetorit të<br />

lindjes të Presidentit të 40-të të<br />

Shteteve të Bashkuara, filloi në<br />

ditën e parë Vitit të Ri, me një<br />

noton të veçantë në Turneun vjetor<br />

“Regan” të mbajtur në ditën<br />

“Roses Parade - Parada e<br />

Tradafilave”, para lojës në stadiumin<br />

Rose Bowl në Pasadena,<br />

mes skuadrave të Texas Christian<br />

University dhe Universitetit të<br />

Wisconsin. Më pas festimet<br />

kushtuar Presidentit të 40-të, të<br />

Shteteve të Bashkuara, Roland<br />

Regan, do të përcillen në<br />

kryeqytetin amerikan Uashington<br />

D.C, me hapjen e një ekspozite<br />

në sallën e ndërtesës<br />

Arkivat Kombëtare, në seksionin<br />

„Publik Vaults“, që titullohet<br />

„Centennial Reagan“. Ekspozita<br />

do të shfaqë dokumentet më<br />

origjinale dhe objektet presidenciale<br />

të paekspozuara ndonjëherë.<br />

Ekspozita „Centennial<br />

Regan“, çelet me partneritetin e<br />

Bibliotekës Presidenciale<br />

“Ronald Regan” në Kaliforni<br />

dhe Muzeut Kombëtar.<br />

Ngjarje të tjera janë planifikuar<br />

në të gjithë vendin - madje<br />

edhe jashtë SHBA deri në Londër<br />

- Britaninë e Madhe<br />

Mirëpo, ajo që do të shënojë<br />

madhështinë e Reganit dhe që<br />

do të jetë një nga ngjarjet me të<br />

rëndësishme të njëqindvjetorit<br />

jashtë Shteteve të Bashkuara, do<br />

të jetë ngritja e një statuje të<br />

Reaganit në qendër të Londrës,<br />

me sponsorizimin e gruas së<br />

hekurt, ish-Kryeministres së<br />

Britanisë së Madhe, Margaret<br />

Thatcher.<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

FORUM<br />

Më 8 janar kujtojmë përvjetorin<br />

e vdekjes së Imzot Ernest Çobës<br />

31 vjet më parë, më 8 janar<br />

1980, vdiq në burg dëshmitari i<br />

fesë së krishterë, Imzot Ernest<br />

Çoba, kryeipeshkëv i Shkodrës<br />

duke dëshmuar me qëndresë të<br />

pashoq Krishtin ndër tortura mizore,<br />

që ia shkurtuan edhe jetën.<br />

U bë kështu model për të krishterët<br />

e grigjës që i qe besuar. Ipeshkvi<br />

shembullor, imzot Ernest<br />

Çoba lindi më 16 shkurt 1912 në<br />

një familje të vjetër qytetare shkodrane.<br />

Mësimet e para dhe ato<br />

të mesme i kreu në Seminarin Papnor<br />

të qytetit. U shugurua meshtar<br />

më 9 shkurt 1936. Kreu detyra<br />

të ndryshme pranë seminarit papnor,<br />

ku ishte përgatitur. Shërbeu<br />

edhe si mësues i besimit ndër shkollat<br />

e qytetit. Pas vdekjes së<br />

Imzot Thaçit dhe arrestimit të<br />

Dom Mikel Koliqit, kreu njëherësh<br />

detyrën e zëvendës-famullitarit<br />

dhe të famullitarit të Shkodrës.<br />

Ishte një nga ipeshkvijtë që u shugurua<br />

në kohën më kritike për<br />

Kishën katolike në Shqipëri, kur<br />

bëheshin përpjekjet për ta shkëputur<br />

nga Selia e Shenjtë. Në atë<br />

kohë, i vetmi ipeshkëv që ishte<br />

ende gjallë e jo në pranga, Imzot<br />

Bernardin Shllaku, e shuguroi atë,<br />

së bashku me ipeshkvin e Durrësit,<br />

Imzot Pjetër Demën më 20<br />

prill të vitit 1952. Imzot Ernest<br />

Çoba merrte në duar një mision,<br />

që i ngjiste shumë misionit të ipeshkvijve<br />

të parë të krishterimit,<br />

të cilët shumë shpesh e bënë edhe<br />

më të theksuar veprimtarinë e tyre<br />

si ungjillëzues e dëshmitarë të<br />

Mësuesit Hyjnor e të Ungjillit të<br />

Tij, duke e vulosur misionin e tyre<br />

shpirtëror me gjakun e derdhur<br />

amfiteatrove për t’i qëndruar besnikë<br />

Krishtit dhe Kishës së të tij<br />

mbi tokë, me në krye Papën e<br />

Romës. Pak kohë pas shugurimit<br />

të tij, imzot Shllaku vdiq. Dioqeza<br />

e Shkodrës, që mbas shkëputjes<br />

nga dioqeza e Tivarit, kishte pasur<br />

pesë ipeshkvij të mëdhenj: Imzot<br />

Karl Pooten, Pashko Guerinin,<br />

Jak Serreqin, Lazër Mjedën dhe<br />

Gaspër Thaçin, mbeti ndër duart<br />

e ipeshkvit të butë, të ëmbël, simbol<br />

i gjallë i dashurisë së krishterë,<br />

imzot Ernest Çobës.<br />

Ja si e përshkruan ipeshkvi ndihmës<br />

i Shkodrës, që mbijetoi nga<br />

persekutimi komunist, Imzot Zef<br />

Simoni në librin e tij „Portrete<br />

klerikësh katolikë“: „ Imzot Coba<br />

kishte trup të shkurtë, sy të shkathët,<br />

gjysmë të mshehun mbas<br />

syzeve të errta kur shërbente në<br />

kishë apo në zyrë. Kishte cilësi të<br />

mira: ishte i përvujtë, kryeulun, i<br />

qetë, i matun, i palodhun në shërbime,<br />

deri ndër ato që nuk i përkitshin<br />

si ipeshkëv.<br />

Monsinjori do të gjindej çdo<br />

ditë, mbasi kremtonte Meshën e<br />

orës 6, mbi krye të sëmurëve të<br />

qytetit, ndër koliba, tue çue sakramendet<br />

shenjte, ndërmjet fëmijëve<br />

në orë katekizmi masiv, kur Kisha<br />

e madhe gumëzhinte nga zanet<br />

fëminore. Kjo bani të fitonte popullaritet<br />

të madh e simpati, sidomos<br />

ndërmjet të vorfënve. Qe drejtues<br />

i shoqnisë së Kryqtarëve të<br />

vegjël pranë etërve jezuitë, njohës<br />

i tri gjuhëve të huaja, specialist i<br />

teologjisë morale dhe i lëndëve të<br />

besimit, e jo ma pak, meshtar praktik<br />

në punët e fesë e të liturgjisë.<br />

Nuk mujti të marrë pjesë në Koncilin<br />

II të Vatikanit por, me largpamësinë<br />

e tij, bani të depërtojë<br />

fryma e Koncilit në gjithë jetën e<br />

Kishës. Pati guximin të mblidhte<br />

një grup dëshmitarësh për rrugën<br />

e meshtarisë dhe të shuguronte<br />

shatë prej tyne, ashtu si dhe guximin<br />

të mbante lidhje të ngushta<br />

me Selinë e Shenjtë, duke shfrytëzue<br />

të gjitha mjetet dhe rrugët e<br />

mundshme“. Në prag të mbylljes<br />

së Kishave e tempujve nga regjimit<br />

komunist e ateist në Shqipëri,<br />

në një të djelë të hidhur, derisa<br />

ishte thirrur që të akuzohej nga<br />

regjimi diktatorial, u kthye në<br />

akuzues, duke mbajtur një fjalim<br />

të fortë e bindës në mbrojtje të<br />

fesë në Zotin e sulmuar, e të<br />

Kishave në prag të rrënimit të<br />

madh.Megjithatë, jo shumë kohë<br />

më vonë dyert e Kishave do të mbylleshin<br />

nga komunizmi. Atëherë<br />

imzot Ernest Çoba u detyrua të<br />

kthehej pranë familjes. Prej derës<br />

atërore doli me pranga ndër duar.<br />

Ishte viti 1976. Gjyqi komunist e<br />

dënoi me 25 vjet burgim, si të ishte<br />

më i madhi kriminel. Akuzohej<br />

se kishte mbajtur lidhje me Selinë<br />

e Shenjtë të Vatikanit me anën e<br />

legatës italiane. Vuajti me durim<br />

të pashoq, me shqetësimin e<br />

vetëm që t’i ngjante sa më shumë<br />

Krishtit në Kalvar, derisa vdiq në<br />

spitalin e burgut në Tiranës më 8<br />

janar 1980. Ishte një vdekje misterioze,<br />

- siç dëshmon në librin e<br />

lartpërmendur Imzot Zef Simoni.<br />

Mbyllte sytë pas një injeksioni që<br />

iu bë në ditët e para të janarit<br />

1980, pak ditë para përkujtimit të<br />

Shën Ernestit. Për figurën e tij<br />

është shkruar disa herë, e sigurisht<br />

që do të shërbinin shmuë<br />

dëshmitë mbi qëndrimin ungjillor,<br />

heroik dhe fundin e jetës së<br />

tij, që e flijoi për Fe e Atdhe.<br />

Komenti - Solemniteti i<br />

Pagëzimit të Krishtit Zot, thirrje<br />

për çdo të pagëzuar të ecë<br />

në rrugën e jetës dhe të shenjtërisë/Në<br />

festën e Pagëzimit të<br />

Jezu Krishtit Zot, Kisha na nxit<br />

të jetojmë me thjeshtësi, sinqeritet,<br />

dashuri e harmoni vëllazërore,<br />

duke pasur si model jete Familjen<br />

e Shenjtë të Nazaretit. E kështu<br />

na fton të rizbulojmë<br />

domethënien dhe bukurinë e<br />

Pagëzimit tonë, në të cilin jemi<br />

bërë bijë të dashur të Hyjit Atë e<br />

të Shenjtënueshmes Trini. Duke<br />

përshkuar e kujtuar fjalët e ungjilltarëve,<br />

Kisha nënvizoi se Jezusi<br />

foli me Atin qiellor pasi pati<br />

marrë Pagëzimin në lumin Jordan.<br />

E nuk u lut vetëm për vete, por<br />

për të gjithë ne. E atëherë qielli u<br />

hap! Nga kjo ngjarje kuptojmë se<br />

sa më shumë të jetojmë në bashkim<br />

me Jezusin në realitetin e<br />

pagëzimit tonë, aq më shumë do<br />

të hapet mbi ne qielli, sepse me<br />

Pagëzim bëhemi bij të familjes së<br />

Zotit.<br />

Në këtë festë, Kisha ripohoi se<br />

të krishterët janë të thirrur të ecin<br />

në rrugën e shenjtërisë, e cila u<br />

përket gjithë të pagëzuarve. Në<br />

vërtet Bashkësia apostolike e<br />

vlerësonte Pagëzimin e Krishtit si<br />

ngjarje tepër të rëndësishme jo<br />

vetëm sepse qe dëftim i qartë dhe<br />

i plotë i misterit Trinitar, pra i<br />

Trinisë Shenjte Hyjnore, por edhe<br />

pse me të nisi misioni publik i Jezusit<br />

nëpër udhët e Palestinës e<br />

të njerëzimit mbarë. Pagëzimi i<br />

Jezusit në lumin Jordan paralajmëron<br />

pagëzimin e Tij me gjak<br />

mbi Kryq, simbol i mbarë veprimtarisë<br />

sakramentore përmes së<br />

cilës Shëlbuesi Jezus realizoi<br />

shpëtimin e mbarë njerëzimit.<br />

Kështu në këtë festë, Kisha e vënë<br />

në dukje lidhjen e ngushtë ndërmjet<br />

pagëzimit të Krishtit e pagëzimit<br />

tonë.<br />

Përmes këtij sakramenti ne<br />

bëhemi pjesë e Korpit mistik të<br />

Krishtit, që është Kisha, vdesim e<br />

ringjallemi me Të, vishemi me Të,<br />

siç pohon disa herë Shën Pali<br />

Apostull. Nga Pagëzimi buron impenjimi<br />

për ta dëgjuar Jezusin, do<br />

të thotë për të besuar në Të e për<br />

ta ndjekur pas pa fjalë, duke bërë<br />

vullnetin e Tij. Në këtë mënyrë<br />

secili mund të synojë shenjtërinë,<br />

cak drejt të cili, siç porosit Koncili<br />

II i Vatikanit, janë të thirrur<br />

të ecin gjithë të krishterët. Kisha<br />

pra, kremton festën e Pagëzimit<br />

të Jezu Krishtit Zot. Kanë kaluar<br />

mase 2000 vjet që kur edhe Krishti<br />

vetë, ndonëse i pamëkat, deshi<br />

t’u afrohej brigjeve të Jordanit për<br />

të marrë pagëzimin e për t’u solidarizuar<br />

kështu me pendestarët në<br />

kërkim të shpëtimit të shpirtit të<br />

njerëzimit. Me praninë e tij, Jezusi<br />

e shenjtëroi këtë rit pagëzimor.<br />

Kështu pagëzimi nuk do të ishte<br />

më thjeshtë rit pendese e pastrimi,<br />

sepse përmes Tij shpirti i Zotit<br />

e vendos banesën e vet në atë që e<br />

merr sakramentin. Ky gjest i Jezusit<br />

është pajtim hyjnor me gjininë<br />

njerëzore, pas mëkatit të<br />

rrjedhshëm. Edhe ne pra, me<br />

Pagëzim jemi të pajtuar me Hyjin<br />

At përmes Jezu Krishtin dhe të<br />

shenjtuar në Shpirtin Shenjt. Që<br />

nga Pagëzimi, ne jetojmë përmasën<br />

e re të jetës me Zotin, duke gëzuar<br />

e shijuar çdo ditë hiret dhe<br />

bekimet Hyjnore, e këtë edhe duhet<br />

ta dëshmojmë para botës:<br />

dashurinë që Zoti ka për ne e të<br />

përshkojmë Udhën e jetës që na<br />

tregon e propozon Jezusi.<br />

<strong>55</strong> 7


DITA<br />

SHBA-ja SHBA-ja kërk kërkon kërk on të<br />

të<br />

forcojë forcojë bashkëpunimin<br />

bashkëpunimin<br />

ushtarak ushtarak me me Kinën<br />

Kinën<br />

Ministri amerikan i Mbrojtjes, Robert Gejts,<br />

ka nisur dje një vizitë në Kinë, me synimin<br />

për të forcuar bashkëpunimin ushtarak<br />

SHBA-Kinë dhe për të inkurajuar dialogun mes<br />

dy ushtrive. Gejts u takua me presidentin Hu<br />

Xhintao – vetëm dy javë para vizitës së paralajmëruar<br />

të Husë në Uashington – si dhe me<br />

zyrtarë të lartë të ushtrisë kineze. Shefi i Pentagonit<br />

ka thënë se Kina dhe Shtetet e Bashkuara<br />

mund të bashkëpunojnë në çështjet ku<br />

kanë interesa të përbashkët strategjikë, siç<br />

janë: sjellja provokative e Koresë Veriore. Kjo<br />

e fundit ka përsëritur propozimin e saj për<br />

nisjen e bisedimeve pa kushte me Korenë e<br />

Jugut. Oferta e Veriut vjen disa ditë pasi Koreja<br />

Jugore dhe Shtetet e Bashkuara kanë<br />

hedhur poshtë thirrjen koreanoveriore për negociata,<br />

duke thënë se ata duan të shohin veprim<br />

nga Veriu e jo vetëm fjalë.<br />

Oferta për bisedime është lëshuar dje nga<br />

Komiteti i Koresë Veriore për Ribashkim Paqësor<br />

të Koreve, në deklaratën e të cilit thuhet<br />

se nuk ka “kushtëzime” e as arsye për dyshim<br />

në qëllimet e Veriut. Tensionet mes Koreve<br />

janë përshkallëzuar pasi katër koreanojugorë<br />

humbën jetën nga një artileri e Koresë Veriore<br />

në nëntor të 2010-ës.<br />

Marrëdhëniet ishin përkeqësuar edhe pasi<br />

Koreja e Veriut u fajësua për fundosjen e një<br />

anije luftarake të Koresë së Jugut në marsin e<br />

kaluar. Ndërkohë, edhe Kina është shprehur<br />

se ajo është e gatshme të ndërmjetësojë në<br />

bisedimet midis Koresë së Veriut dhe Koresë<br />

së Jugut. Geits ka përshëndetur zotimin e<br />

Kinës duke u shprehur se Kina mund të jetë<br />

“censi” që mund të përdoret për të hapur marrëdhënie<br />

paqësore diplomatike midis dy Koreve.<br />

Zhvillimi i armëve të shkatërrimit në masë<br />

në Iran, armët bërthamore, pirateria dhe terrorizmi<br />

ishin temat e tjera që pasuan bisedimet<br />

midis Kinës dhe SHBA-ve. Në prag të<br />

udhëtimit, Gejts citohet të ketë vlerësuar se<br />

marrëdhëniet ushtarake mes SHBA-ve dhe<br />

Kinës po riparohen.<br />

Tendencë- Klinton nis turneun në Lindjen<br />

e Mesme, i kërkon shteteve të këtij rajoni<br />

të mbështesin qeverinë e re të Irakut/<br />

Sekretarja amerikane e Shtetit, Hillari Klinton,<br />

nis sot turneun në vendet e Lindjes së Mesme.<br />

Gjatë udhëtimit 5-ditor në Emiratet e Bashkuara<br />

Arabe, Oman dhe Katar, Klinton pritet<br />

të kërkojë nga udhëheqësit e tyre që të punojnë<br />

në drejtim të forcimit të marrëdhënieve me<br />

qeverinë e Irakut, të mbështetur nga SHBA-të.<br />

Sekretarja Klinton pritet të diskutojë edhe<br />

mënyrat për t’i bërë presion Iranit rreth programit<br />

të tij bërthamor. Bëhet e ditur se ajo do<br />

të kërkojë nga vendet e Gjirit të ndihmojnë<br />

përpjekjet për të ringjallur bisedimet e drejtpërdrejta<br />

izraelito-palestineze. Ndërkohë një<br />

takim të veçantë, Hilari Klinton, do të mbajë<br />

me zyrtarët e lartë shtetëror ku administrata<br />

Obama planifikon të rrisë përkrahjen ushtarake<br />

dhe financiare për Pakistanin, në përpjekje<br />

për të forcuar angazhimet që do të sillnin paqe<br />

dhe stabilitet në rajon. Zyrtarë amerikanë të<br />

kenë thënë se zëvendës/presidenti Xho Bajden<br />

do të diskutojë ndihmën e propozuar gjatë një<br />

udhëtimi në Pakistan javën e ardhshme. Bajden<br />

do të kërkojë nga zyrtarët pakistanezë të<br />

shpjegojnë strategjinë e tyre afatgjatë dhe të<br />

tregojnë se çfarë ndihme është e nevojshme<br />

për të mposhtur talibanët në zonat kufitare me<br />

Afganistanin. Presidenti Obama dhe ndihmësit<br />

e lartë të sigurisë kombëtare kanë hedhur poshtë<br />

propozimet e disa zyrtarëve të zbulimit, se<br />

forcat tokësore të SHBA-ve duhet të lejohen të<br />

kryejnë bastisje në strehimoret e kryengritësve<br />

në Pakistan.<br />

8<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011<br />

Referendumi afrikan sot<br />

rithemelon shtetin e<br />

Mbahet Mbahet sot sot në në Sudan Sudan referendumi<br />

referendumi<br />

për për pavarësinë pavarësinë e e Jugut Jugut me<br />

me<br />

popullsi popullsi të të krishterë krishterë dhe<br />

dhe<br />

animiste, animiste, ku ku sipas sipas sondazheve, sondazheve, sondazheve, 97<br />

97<br />

përqind përqind do do votojnë votojnë “ “ “pro “ pro pro”. pro . Zona Zona e e<br />

e<br />

fitoi fitoi autonominë autonominë më më 1870 1870 1870, 1870 1870,<br />

, nën<br />

qeverisjen qeverisjen e e Ismail Ismail Pashës Pashës dhe dhe nën<br />

nën<br />

emrin emrin “Ekuatoria “Ekuatoria”, “Ekuatoria , ndërk ndërk ndërkohë ndërk ndërk ohë që<br />

që<br />

komuniteti omuniteti ndërk ndërkombëtar<br />

ndërk ombëtar ombëtar, ombëtar , pas pas<br />

pas<br />

Kosovës, osovës, pritet pritet të të bek bekojë bek ojë edhe edhe një<br />

një<br />

tjetër tjetër shtet shtet të të ri, ri, ri, anëtar anëtar të të OKB-së<br />

OKB-së<br />

formuar nga nipi i Muhamed Aliut<br />

Banorët e Sudanit jugor do të votojnë<br />

sot me anë të një referendumi për shkëputjen<br />

nga veriu i vendit dhe pavarësinë prej tij.<br />

Të krishterët e këtij rajoni autonom do të<br />

votojnë pro ose kundër shpalljes së pavarësisë<br />

nga qeveria veriore e dominuar nga<br />

myslimanët arabë. Sudani Jugor është një<br />

rajon autonom në Sudan. Juba është kryeqyteti<br />

i saj. Ajo kufizohet nga Etiopia, në lindje,<br />

Kenia, Uganda dhe Republikën Demokratike<br />

të Kongos në jug, dhe në Republikën<br />

Qendrore Afrikane në perëndim. Në veri<br />

kufizohet me rajonin arab dhe mysliman me<br />

kryeqytetin e saj në Khartum. Statusin autonom<br />

ky rajoni e fitoi pas luftës së dytë<br />

civile në Sudan, si rezultat i një marrëveshje<br />

paqeje ndërmjet Ushtrisë Çlirimtare të Popullit<br />

të Sudanit dhe (SPLA / M) dhe qeverisë<br />

së Sudanit e përfaqësuar nga Partia e<br />

Kongresi Kombëtar. Konfliktit, përbënte<br />

luftën më të gjatë civile që ishte zhvilluar<br />

ndonjëherë në Afrikë. Lufta shkaktoi vde-<br />

Irani përdor klerikun Al-Sader, për të propaganduar<br />

në Irak urrejtjen ndaj SHBA-ve dhe Izraelit<br />

Pasi është kthyer nga vetë-mërgimi në Iran pas afro 4 vjetësh, i indoktrinuar me tezat ahmadinexhade kundër SHBA-ve dhe<br />

Izraelit, kleriku mjaft popullor i Irakut i ka bërë thirrje popullit irakian që të luftojnë kundër amerikanëve dhe izraelitëve<br />

Kleriku irakian me ndikim, Moqtada al-Sader,<br />

ka mbajtur fjalimin e tij të parë publik që pas kthimit<br />

nga vetëmërgimi në Iran pas afro 4 vjetësh. Saderi<br />

është një nga figurat teologjike dhe politike<br />

më me influencë në Irak. Muqtada al-Sadr ka fituar<br />

popullaritet në mesin e irakianëve pas rrëzimit të<br />

qeverisë së Huseinit nga pushtimi i vitit 2003 i<br />

Irakut, kryesisht për shkak të statusit të tij. Në perëndim<br />

ai njihet si dora që fshihet pas sulmeve kamikaze.<br />

Mijëra përkrahës entuziastë erdhën për të<br />

ndjekur paraqitjen e parë të rëndësishme të tij në<br />

bastijën e tij në Najaf. Ishte një fjalim i shkurtër, i<br />

përzier me thirrje fetare dhe parulla kundër<br />

Amerikës dhe Izraelit. Por në të kishte edhe mesazhe<br />

të qarta. Rezistenca kundër pushtuesit<br />

amerikan, tha ai, duhet të vazhdojë, por vetëm personat<br />

e caktuar duhet të mbajnë armë. “Kishte<br />

rrugë të tjera rezistence”. Duke folur për sulmet e<br />

përgjakshme sektare të 2006-7, ai tha se irakianët<br />

duhet të harrojnë çfarë u ndodhi në të shkuarën<br />

dhe të rrinë tashmë përkrah njëri-tjetrit.<br />

Paqja, tha ai, duhet të jetë për gjithë irakianët dhe<br />

kjen e 2 milionë njerëzve që nga viti 1983-<br />

2005. Analistët pohojnë se referendumi<br />

mund ta ndajë vendin më të madh afrikan<br />

në pjesën myslimane dhe atë të krishterë.<br />

Në listat e votuesve janë rreth 3.9 milionë<br />

qytetarë, kryesisht nga Sudani jugor, por<br />

edhe pjesëtarët e pakicave nga veriu i vendit<br />

dhe diaspora. Presidenti i Sudanit, Omar al-<br />

Bashir, gjatë një vizite në jug të vendit, ka<br />

thënë se ai “personalisht do të jetë shumë i<br />

pikëlluar nëse Sudani ndahet”, por do ta<br />

respektojë vendimin e votuesve. Të paktën<br />

60 %e votuesve duhet të dalin në referendum<br />

në mënyrë që ai të jetë i vlefshëm. Rajoni<br />

i Sudanit jugor është shkatërruar nga<br />

lufta civile tridhjetë vjeçare. Thabo Mbeki,<br />

ish-presidentit të Afrikës së Jugut i cili aktualisht<br />

është kryetar i Bashkimit Afrikan e<br />

Panelit të Nivelit të Lartë të Implementimi<br />

mbi Sudan, tha se ka një sens optimizmi<br />

midis Sudanezëve jugorë përpara votimit.<br />

“Për ta, ky është një moment i çlirimit,”tha<br />

në veçanti ai përmendi të krishterët që kanë qenë<br />

objekt i sulmeve të ekstremistëve sunitë. Qeveria<br />

e re irakiane në të cilën pasuesit e Moqtada al<br />

Sadrit kanë postet e tyre, duhet ndihmuar për t’i<br />

ofruar shërbime popullit sa më shpejt që të jetë e<br />

mundur. Kleriku shiit i Irakut, Moqtada al-Sader, i<br />

bëri këto deklarata paqësore për të zbehur mesazhet<br />

e vërteta të ligjërimit të ti. Ai ka bërë thirrje<br />

mbështetësve të tij “t’u rezistojnë Shteteve të Bashkuara<br />

dhe të gjithë pushtuesve të Irakut, por jo<br />

domosdo me armë”. Al-Sader i bëri këto komente<br />

në fjalimin e parë publik pas kthimit nga ekzili i vetimponuar<br />

në Iran. “Iraku ka kaluar nëpër rrethana<br />

të vështira që kanë trazuar popullin dhe ka qenë<br />

burim i shqetësimit për të gjithë, me përjashtim të<br />

armiqve tanë: Amerikës, Izraelit dhe Britanisë”, ka<br />

thënë ai, duke u bërë thirrje mbështetësve që të<br />

përkrahin qeverinë e re, një thirrje hipokrite me<br />

qëllim që të zbehte disi ligjërimin e tij anti-amerikanë<br />

dhe anti- izraelitë. Gjatë qëndrimit të tij katër<br />

vjeçar në Iran, Al-Sader është parë të frekuentohet<br />

me zyrtarë të larë iranian. Për Iranin, Al-Sader për-<br />

ai. Mbeki tha se aspekti tragjike e historisë<br />

sudanez është se marrëdhëniet në mes të<br />

veriut dhe jugut “nuk kanë qenë kurrë marrëdhënie<br />

të barazisë”. Ai tha se njerëzit në<br />

Sudan do të ripërcaktojnë rindërtimin e<br />

marrëdhënieve mes veriut dhe jugut pas<br />

referendumit që do të zhvillohet. Sipas marrëveshjes<br />

paqësore të vitit 2005, në pjesën<br />

jugore, e cila ka autonomi të gjerë, sundon<br />

ish grupi kryengritës, i cili ka marrë miliarda<br />

dollarë nga donatorët, gjithashtu mbledh<br />

edhe të ardhurat nga nafta. BE-ja ka përshëndetur<br />

zhvillimin e referendumit duke e<br />

cilësuar atë si një faktor të rëndësishëm<br />

për paqen. “Mbajtja e referendumit për vetëvendosje<br />

në Sudanin jugor është e një<br />

rëndësie të madhe për paqe të qëndrueshme<br />

në këtë vend”, ka deklaruar shefja për politikë<br />

të jashtme e Bashkimit Evropian,<br />

Kethrin Eshton.. BE-ja ka vendosur numër<br />

të madh vëzhguesish për të vëzhguar referendumin.<br />

bën një “armë” të vërtetë kundër SHBA-ve, një armë<br />

më efikase se vetë bomba atomike. Ahmadinexhat<br />

gjithmonë ka kërkuar më shumë influencë në<br />

Irak për të sulmuar armikun e saj të përbetuar, dhe<br />

me popullaritetin e Al-Saderit, tani për Iranin kjo<br />

përbën një sukses të vërtetë, në luftën e saj ndaj<br />

SHBA-ve. Ndërkohë lidhur me çështjen bërthamor,<br />

takimi Perëndim-Iran për çështjen bërthamor do<br />

të zhvillohet më 20-janar. Zyrtarët e Bashkimi Evropian<br />

thanë se Irani dhe fuqitë perëndimore do të<br />

takohen më 20 janar në Stamboll për bisedime<br />

mbi programin shumë të diskutuar bërthamor të<br />

Teheranit. Bashkimi Evropian ka lënë të kuptohet<br />

se do të refuzojë ftesën e Iranit për të vizituar impiantet<br />

bërthamore këtë muaj. Shefja e politikës së<br />

jashtme të BE-së Catherine Ashton tha se<br />

përgjegjësia për inspektimin i takon agjencisë së<br />

OKB-së për energjinë bërthamore. Ajo i bëri komentet<br />

sot pas takimit me ministrin e jashtëm të<br />

Hungarisë. Takimi më 20 janar do të përfshijë pesë<br />

vendet anëtare të përhershme të Këshillit të<br />

Evropës si dhe Gjermaninë.


SHBA-të, të vendosura që<br />

Kosova të njihet plotësisht<br />

nga komuniteti ndërkombëtar<br />

Ndihmës sekretari amerikan i Shtetit, Tom Kantrimen, tha se Shtetet e Bashkuara janë të vendosura që Kosova të njihet<br />

plotësisht nga komuniteti botëror dhe të bëhet anëtare e të gjitha institucioneve kryesore ndërkombëtare. Ai komentoi<br />

edhe raportin e Dik Martit duke përsëritur qëndrimin e SHBA-ve se një raport i tij i pabazë s’ka nevojë për hetim<br />

Tom Kantrimen, ndihmës sekretari amerikan i Shtetit,<br />

tha “se në të njejtën kohë është e rëndësishme që Kosova<br />

të vazhdojë zgjerimin e shpejtë dhe mbresëlënës të institucioneve<br />

të saj qeveritare për t’i treguar komunitetit ndërkombëtar<br />

se është e aftë për një qeverisje të fortë dhe njëkohësisht<br />

e aftë edhe për të qënë ekonomikisht e qëndrueshme,<br />

madje anëtare e Bashkimit Evropian në të<br />

ardhmen”.Ndihmës sekretari i Shtetit, Kantrimen, komentoi<br />

edhe akuzat për veprimtari kriminale ndaj udhëheqjes së<br />

Kosovës nga Senatori zviceran, Dik Marti, në një raport për<br />

Këshillin e Evropës: “Ne e marrim këtë raport tepër seriozisht<br />

, por në qoftë se ato pasqyrojnë të njëjtat akuza që<br />

janë bërë më parë dhe që kanë rezultuar të pavërteta atëherë<br />

s’ka nevojë për hetim. Deri më të tani, Dik Marti ka paraqitur<br />

vetëm akuza të pabazuara dhe, EULEX-i, Misioni i Bashkimit<br />

Evropian për Shtetin Ligjor në Kosovë, i ka hetuar<br />

edhe më parë akuza të tilla. Nëse raporti përmban të dhëna<br />

të reja, apo dëshmitarë të rinj, atëherë duhet t’ia japë edhe<br />

EULEX-it dhe autoriteteve të tjera kompetente që t’i he-<br />

Isa Mustafa hedh poshtë deklaratat<br />

e PDK-së, s’ka koalicion me PDK-në<br />

LDK-ja ka refuzuar ofertën e PDK-së për të krijuar bashkërisht koalicionin e ardhshëm<br />

qeveritar. Deklarata e Isa Mustafës vjen menjëherë pas asaj të nënkryetarit të PDK-së,<br />

Hajredin Kuçi, i cili u shpreh se për PDK-në është e pranueshme edhe LDK-ja për koalicion<br />

Isa Mustafa ka refuzuar kërkesën e mundshme të PDK-së<br />

për të hyrë sërish në koalicion me këtë subjekt politik. Ai ka<br />

hedhur poshtë deklaratat e nënkryetarit të PDK-së, Hajredin<br />

Kuqi, i cili deklaroi se partia e Thaçit i ka të hapura dyert për<br />

koalicion edhe për LDK-në, kryetari i kësaj të fundit. “Kurrsesi<br />

dhe në asnjë mënyrë nuk do të bëjmë koalicion me PDKnë”,<br />

ka thënë lideri i LDK-së, Isa Mustafa, në takimin përmbyllës<br />

të fushatës, të mbajtur dje në Isniq të Deçanit. Ai pasi ka<br />

shprehur keqardhje për abuzimet me vota dhe rivotimet, ka<br />

treguar se e gjithë kjo ka ardhur pa fajin e LDK-së, por sipas tij<br />

është fakt se është dhunuar vota e qytetarëve dhe është sjellë<br />

në pikëpyetje legjitimiteti i zgjedhjeve, por edhe i qeverisjes së<br />

ardhshme. “Nuk mund të kemi parlament dhe institucione të<br />

dala nga zgjedhjet, të cilat nuk kanë legjitimitetin e qytetarëve”,<br />

ka theksuar Musatafa, pas vendimit të cilin e ka marrë<br />

Gjykata Supreme e Kosovës për përsëritjen e zgjedhjeve edhe<br />

në Mitrovicë për shkak të parregullsive të mëdha. Ndërkaq, po<br />

sot nënkryetari i PDK-së, Hajredin Kuqi, kishte deklaruar se<br />

PDK-ja mund të bëjë koalicion edhe me LDK-në. Ndërkohë,<br />

analistët politikë shprehen pesimist për krijimin e qeverisë së<br />

ardhshme. Ata parashohin vonesa në krijimin e qeverisë së<br />

ardhshme. Procesi i stërzgjatur zgjedhor dhe nevoja për krijimin<br />

e një koalicioni qeverisës, sipas tyre, nuk premton se<br />

Kosova mund të ketë një qeveri të re para pranverës. Procesi i<br />

stërzgjatur zgjedhor dhe negociatat e ardhshme për koalicionin<br />

qeverisës mund të ndikojnë që Kosova të mos e ketë të<br />

formuar qeverinë e ardhshme para pranverës, thonë analistët.<br />

Sipas tyre, deklaratat aktuale të partive politike për vijat e<br />

kuqe apo kushtet për t’u përfshirë në koalicion me këtë apo<br />

atë parti politike, janë ende pjesë e fushatës. Analisti Ramush<br />

Tahiri thotë se deri më tani partitë politike janë deklaruar<br />

në bazë të fushatës, por ai pret që pas certifikimit të rezultateve,<br />

ato të reflektojnë institucionalisht dhe të përfshihen në nego-<br />

tojnë ato. Ne presim dhe mirëpresim fjalën e qeverisë së<br />

Prishtinës dhe asaj të Tiranës, se ato do të bashkëpunojnë<br />

në procesin e hetimit të këtyre akuzave. Në përgjithësi, i<br />

gjithë qëllimi i këtyre hetimeve ka qenë përcaktimi i<br />

përgjegjësive individuale për krimet që kanë ndodhur. Ne<br />

nuk mund të mbajmë përgjegjës kolektivisht të gjithë serbët,<br />

të gjithë shqiptarët, apo të gjithë kroatët për veprimet<br />

e disave. Ne e kemi thënë vazhdimisht se nuk ka asgjë më<br />

të rëndësishme se sa vendosja e shtetit ligjor në rajonin e<br />

Evropës Juglindore”, tha ndihmës sekretari i Shtetit, Kantrimen,<br />

i cili më tej theksoi se “se duhen ndërmarrë veprime<br />

më të efektshme nga qeveritë kombëtare në bashkëpunim<br />

me autoritetet lokale për të punuar për shtetin ligjor”.<br />

Shtetet e Bashkuara janë të angazhuara për të qëndruar në<br />

Ballkan”, përfundoi ndihmës sekretari amerikan i Shtetit,<br />

Tom Kantrimen. “Ne kemi qenë atje gjatë ditëve më të<br />

vështira dhe më të dhunshme të shpërbërjes së Jugosllavisë<br />

dhe jemi atje edhe sot për të dhënë një ndihmë të rëndësishme<br />

për zhvillimin ekonomik dhe social”.<br />

ciata për qeverinë e ardhshme. “Mendoj se të gjitha partitë e<br />

synojnë pushtetin dhe të gjitha partitë nuk i kanë armiqësitë<br />

ndërmjet veti më të mëdha sesa interesi i Kosovës dhe, mbi këtë<br />

bazë, si dhe në bazë të platformës, ato duhet të ofrojnë ndërtimin<br />

e qeverisë”, thotë Tahiri. Ramush Tahiri thekson se partitë politike<br />

nuk kanë nevojë të paraqesin vija të kuqe për njëra-tjetrën,<br />

pasi që ato janë pjesë e një sistemi legal shtetëror të Kosovës.<br />

Madje, ai nuk sheh asnjë formulë eventuale qeverisëse si një<br />

koalicion i panatyrshëm. Para se të fillojnë negociatat për qeverinë<br />

e ardhshme, Kosova po ballafaqohet me një proces të stërzgjatur<br />

të zgjedhjeve, thotë analisti tjetër, Arben Qirezi. Pas rivotimeve<br />

të pjesshme të 9 janarit, tani dalin edhe nevoja për rivotime<br />

tjera, nënvizon ai, çka, sipas Qirezit, lë të nënkuptohet se<br />

mund të ketë vonesa serioze në formimin e institucioneve të<br />

reja”Mendoj se kjo do të marrë një kohë të caktuar, brenda së<br />

cilës, pikë së pari, siç po vërehet, PDK-ja është në kërkim të<br />

partnerëve për të krijuar një qeveri të koalicionit. Pra, do të jetë<br />

një proces i vështirë, që mund të zgjasë mjaft shumë, e mbase<br />

s’’mund të presim krijimin e qeverisë së re deri diku në mars<br />

apo prill”, vlerëson Qirezi. Sa u përket qëndrimeve definitive të<br />

subjekteve politike rreth përfshirjes së tyre në qeverinë e ardhshme,<br />

Qirezi thotë se këto pozicione do të qartësohen kur ato do<br />

t’i dinë me saktësi rezultatet dhe numrin e ulëseve që kanë<br />

fituar në Parlament. “Nuk do të ishte e pritshme që partitë<br />

politike t’i japin deklarimet e tyre definitive para se të përfundojë<br />

procesi zgjedhor për shkak se pozicioni i tyre eventual negociator<br />

pas përfundimit të procesit zgjedhor, do të jetë i varur,<br />

përveç tjerash, edhe nga numrat, pra nga përqindja e votave e<br />

rezultatit definitiv zgjedhor”, shton Qirezi. Pavarësisht vonesave<br />

eventuale deri te formimi i qeverisë, analistët veçojnë edhe<br />

sfidat e qeverisjes së ardhshme, të cilat, sipas tyre, kanë të bëjnë<br />

me zhvillimin ekonomik, sundimin e ligjit, integrimet evropiane<br />

dhe normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë.<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

DITA<br />

Fakti/Ligjit për<br />

Mbrojtjen e Dëshmitarëve<br />

“nxeh” atmosferën<br />

politike në Kosovë<br />

Edhe në ditën e heshtjes zgjedhore për zgjedhjet e 9 janarit<br />

kanë vazhduar akuzat dhe kundër akuzat dy partitë më të<br />

mëdha në Kosovë, Partia Demokratike e Kosovës dhe Lidhje<br />

Demokratike e Kosovës. Një ditë më parë kryeministri në<br />

dorëheqje Hashim Thaçi tha se LDK-ja është ajo e cila ka<br />

zvarritur Ligjin për mbrojtjen e dëshmitarëve. Ndaj kësaj deklarate<br />

ka reaguar LDK-ja një ditë më pas duke ia hedhur<br />

fajin partisë tjetër për lënien në sirtarë të këtij ligji. Ish-zëvendësministri<br />

i Drejtësisë, Arsim Janova ka hedhur poshtë<br />

deklaratat e kryeministrit në largim Hashim Thaçi, i cili ditë<br />

më parë tha se LDK-ja është fajtore që ligji për dëshmitarët<br />

nuk është proceduar në Kuvendin e Kosovës.<br />

“Lidhur me deklaratën e Qeverisë së shkarkuar se LDK-ja<br />

është fajtore për zvarritjen e nxjerrjes së Ligjit për Mbrojtjen<br />

e Dëshmitarëve, LDK-ja hedh poshtë këtë deklaratë dhe e<br />

konsideron tentim për të manipuluar me të vërtetën dhe me<br />

opinionin publik”, tha Janova. Në një konferencë për shtyp,<br />

dje Janova theksoi se Ministria e Drejtësisë i ka përfunduar<br />

të gjitha detyrimet lidhur me këtë ligj, por, sipas tij, Ministria<br />

e Ekonomisë dhe Financave, e ka penguar procedimin e<br />

mëtejmë të projekt ligjit, për shkak të implikimeve buxhetore.<br />

“Në shkurt të vitit 2010 sipas procedurave të nevojshme<br />

Ministria e Drejtësisë i ka bërë kërkesë Ministrisë së Ekonomisë<br />

dhe Financave për ligjshmërinë e deklaratës dhe<br />

përkrahjen e këtij ligji. Për fat të keq MEF-i me arsyetimin se<br />

ky ligj ka kosto shumë lartë. Deri kur ministri dhe zëvendës<br />

ministri ishim në detyrë nuk e ka nënshkruar deklaratën e<br />

nevojshëm financiare për ti hapur rrugë miratimit të tij në<br />

qeveri”, bëri të ditur ai. Sipas Janovës, edhe vet kryeministri<br />

në dorëheqje Thaçi e di mirë se ky draft ligj gjendet në sirtarët<br />

e MEF-t, dhe ka shtuar se ndonëse ka kërkuar nga ai që<br />

të ndikoj që ky ligj të procedohet më tutje, Ministria e Drejtësisë<br />

nuk ka gjetur përkrahjen e tij. PDK-së, sipas këtij zyrtari<br />

të LDK-së, i intereson zvarritja e këtij ligji, i cili do ta luftonte<br />

krimin dhe korrupsionin në Kosovë. Por, Janova, nuk dha<br />

ndonjë shpjegim pse pikërisht partisë së kryeministrit në<br />

largim po i konvenon kjo shtyrje.<br />

“Mungesa e vullnetit të qeverisë së shkarkuar për të proceduar<br />

më tutje këtë ligj tregon se e njëjta nuk ka gatishmëri<br />

për të balancuar sundimin e ligjit në Kosovë, për të luftuar<br />

krimin e organizuar dhe dukuritë tjera negative”, theksoi ishzëvendësministri<br />

Arsim Janova. LDK-ja gjithashtu reagoi edhe<br />

ndaj deklaratës së Demokracisë në Veprim, e cila akuzoi këtë<br />

parti për prishjen e heshtjes zgjedhore. Sipas Janovës, kjo<br />

konferencë për shtyp kishte të bëjë me një çështje krejt tjetër<br />

dhe me përsëritjen e zgjedhjeve të së dielës.<br />

REPUBLIKA E SHQIPËRISË<br />

KËSHILLI I MINISTRAVE<br />

DREJTORIA E SIGURIMIT TË<br />

INFORMACIONIT TË KLASIFIKUAR<br />

NJOFTIM PËR SHPALLJEN E FITUESIT<br />

Z. Myrtezan Kollçaku, shpallet fitues i konkursit për vendin e lirë<br />

të punës në pozicionin: Përgjegjës i Sektorit të Financës, Buxhetit,<br />

Burimeve Njerëzore dhe Shërbimeve Mbështetëse, në Drejtorinë Juridike,<br />

Mbikëqyrjes Shtetërore dhe Shërbimeve Mbështetëse, në Drejtorinë<br />

e Sigurimit të Informacionit të Klasifikuar (DSIK).<br />

<strong>55</strong> 9


REKLAMA<br />

10<br />

Botimet e reja<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011<br />

“Shqipëria, kopshti<br />

shkëmbor i Europës Juglindore”<br />

Shtëpia Botuese<br />

“<strong>55</strong>” ka hedhur në<br />

treg librin “Shqipëria,<br />

kopshti<br />

shkëmbor i Europës<br />

Juglindore”<br />

shkruar nga Faik<br />

Konica. Me parathënie<br />

nga Fan<br />

Noli, libri është jo<br />

vetëm një përshkrim<br />

i hollë i Konicës<br />

për Shqipërinë<br />

e paraviteve<br />

’40-të, por edhe<br />

një rrëfim për vetë<br />

Konicën, si një<br />

personalitet i rrallë<br />

në letrat shqipe.<br />

Libri rivjen për lexuesin<br />

nën përkthimin<br />

e Ferdinand<br />

Lekës, dhe është<br />

pjesë e kolanës<br />

“Intelligenda”<br />

Botimet e reja


E diel, 9 janar 2011<br />

DITA<br />

Ministri Pollo: 2011: Viti i Internetit falas dhe Rrjetit Kombëtar Brezgjerë<br />

Këtë vit shqiptarët që përdorin telefon celular do të përfitojnë shërbime më të mira dhe çmime më të lira<br />

Ministri për Inovacionin e Teknologjinë e Informacionit<br />

e të Komunikimit z. Genc Pollo tha dje në një konferencë<br />

për shtyp:<br />

„Në 2011-ën shqiptarët që përdorin telefon celular do<br />

të përfitojnë shërbime më të mira dhe çmime më të lira.<br />

Si pasojë e rregullimit dhe rritjes së konkurrencës në<br />

treg ne presim zhvillime të qarta në këtë drejtim duke<br />

filluar nga pranvera e këtij viti. Për më tepër me përdorimin<br />

në rritje në treg të teknologjisë 3G do të kemi<br />

internet me shpejtësi të lartë në dorën tonë. Sot kushdo<br />

që ka një telefon celular të avancuar (smart phone) do të<br />

ketë shërbime kudo që të ndodhet: në Shqipëri apo me<br />

pushime, në Tiranë, Shkodër apo Korçë, në dhomën e<br />

ndjenjes apo në restorant, do të informohet, veprojë e<br />

ndërveprojë në mënyrë të vazhdueshme 24 orë në 24. Në<br />

pranverë të vitit 2011 do të realizohet portabiliteti i<br />

numrit celular, pra çdokush mund të ndryshojë opera-<br />

QËLLIMI ËSHTË PARANDALIMI I PËRSËRITJES SË FENOMENIT TË PËRMBYTJEVE NË TË ARDHMEN<br />

Përmbytjet, BB nis studimin<br />

e zonës së Nënshkodrës<br />

Për vitin 2011, nga Banka Botërore është akorduar një fond prej 10 milionë dollarësh<br />

për emergjencat, që do të administrohen me prezencën dhe asistimin e vetë specialistët e saj<br />

Ekspertët e Bankës Botërore do<br />

te bëjnë studimin e zonave të<br />

prekura nga përmbytjet në Shkodër,<br />

me qëllim parandalimin e<br />

përsëritjes së këtij fenomeni në të<br />

ardhmen. Drejtori i menaxhimit të<br />

tokave dhe ujërave në Ministrinë e<br />

Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes<br />

së Konsumatorit, Esat Hasani,<br />

gjatë një prononcimi për mediat<br />

bëri të ditur se Banka Botërore është<br />

e angazhuar maksimalisht për<br />

të vënë në dispozicion ekspertët e<br />

saj më të mirë për të ndihmuar në<br />

parandalimin e përmbytjeve të<br />

përsëritura shpesh vitin e fundit<br />

në Shkodër. Për vitin 2011, nga<br />

Banka Botërore është akorduar një<br />

fond prej 10 milionë dollarësh për<br />

emergjencat, që do të administrohen<br />

me prezencën dhe asistimin e<br />

vetë specialistët e saj. Hasani pohoi<br />

se asistenca kryesore do të jetë<br />

e përqendruar kryesisht në<br />

rinovimin e teknologjisë te hidrovorit<br />

të Çasit në komunën e Velipojës,<br />

aty ku është edhe problematika<br />

më e madhe për momentin,<br />

në rinovimin e stacionit të pompave<br />

të ujit, të cilat do të ndikojnë<br />

në përmirësimin e gjendjes në ato<br />

zona, në përmirësimin edhe më<br />

cilësor të furnizimit me energji<br />

elektrike në një teknologji tjetër,<br />

përmes sistemi kabllor, etj. Sipas<br />

tij, ekipet e BB-së, të cilët do të<br />

koordinohen edhe me specialistët<br />

më të mirë shqiptarë të Ministrisë<br />

së Bujqësisë dhe Mjedisit, do fillojnë<br />

sot një studim tërësor të bazenit<br />

të Drinit si dhe të lumit<br />

Buna, përfshirë edhe liqenin e Sh-<br />

kodrës. Këto grupe do të merren<br />

me grumbullimin e të dhënave, që<br />

në fund do të arrijnë në disa përfundime<br />

se ku do të ndërhyhet dhe<br />

do të rekomandojë më pas pistat<br />

kryesore të kësaj ndërhyrjeje. Në<br />

lidhje me lumin Drin, Hasani tha<br />

se studimi do të kryhet që nga Vau<br />

i Dejës dhe poshtë, deri sa ai<br />

bashkohet me lumin Buna, duke<br />

e analizuar të gjithë problematikën<br />

që ai shkakton në përmbytje.<br />

Ai shtoi se ekspertët e Bankës<br />

torin duke ruajtur numrin e celularit. 2011-a do të jetë<br />

viti i ndërtimit të Rrjetit Kombëtar Brezgjerë (National<br />

Broadband Network), i domosdoshëm për zhvillimin<br />

ekonomik e shoqëror të vendit, si dhe lidhja me kabllo<br />

ndërkombëtare me fibra optike. 2011-a do të jetë viti i<br />

zgjerimit të sistemit e-Kabinet dhe i ndërtimit të e-<br />

Parlament dhe e-Presidencë, në mënyrë që i gjithë<br />

dokumentacioni, nismat legjislative, etj., do të jenë<br />

vetëm në rrugë digjitale, duke evituar në këtë mënyrë<br />

përdorimin e letrës dhe si pasojë reduktimin në minimum<br />

të prerjes së pemëve. Ambicia jonë është që pas<br />

institucioneve qendrore të përfshijmë në këtë nismë<br />

edhe Pushtetin Lokal, të dalë nga zgjedhjet demokratike<br />

të 8 majit. Pas pajisjes së të gjitha shkollave me kabinete<br />

informatike të lidhura me internet, sot kemi<br />

shërbim falas të internetit në <strong>55</strong>0 zyra postare në të<br />

gjithë vendin. Gjithashtu në 2011-ën do të përfundojë<br />

Botërore, të cilët kanë një përvojë<br />

shumë të madhe në ndërhyrje të<br />

këtij lloji në vende të ndryshme<br />

të botës, japin garanci në përmirësimin<br />

e situatës, në mënyrë që<br />

zona e Nënshkodrës të mos vuajë<br />

më nga përmbytje të kësaj natyre.<br />

Hasani tha gjithashtu se fondeve<br />

të Bankës Botërore do t’i shtohen<br />

edhe ato të akorduara nga buxheti<br />

i shtetit, duke krijuar kështu<br />

potencialin e duhur në përballimin<br />

me sukses të fazës rehabilituese<br />

edhe projekti GovNet, për ndërlidhjen e institucioneve<br />

publike me të gjithë qarqet (e rrethet) e vendit (projekti<br />

po përfundon në Tiranë, pritet qarku i Durrësit dhe<br />

Elbasanit) me përfitimin e shërbimeve që përmenda më<br />

sipër. Statisticienët zyrtarë të Facebook-ut, grupi Social<br />

Bakers, përcakton se 1/3 e shqiptarëve janë përdorues të<br />

këtij rrjeti social, që i vendos ata më lart se vendet e<br />

pasura si Zvicra e Franca. Kjo për të theksuar ambicien<br />

tonë që në këto rrethana (siç e dini tek ne përdorimi i<br />

internetit tani është mbi 50%), t’i shëndrrojmë të gjitha<br />

faqet e internetit të institucioneve publike në forume<br />

interaktive të vërteta, po aq të sofistikuara sa Facebooku,<br />

në mënyrë që shërbime e informacione që sot<br />

kërkojnë orë pritje e zvarritje nga zyra në zyrë ,në fund<br />

të 2011-ës, të realizohen në 1, 3, 5 klikime, duke<br />

përdorur për identifikim letërnjoftimin e ri me çip-in<br />

digjital të inkorporuar brenda tij.<br />

në zonat problematike. Më të<br />

rëndësishme, thekson Hasani, janë<br />

ndërhyrjet në argjinatura, nga ku<br />

do të fillohet menjëherë, sepse ato<br />

janë elementi kryesor që bëhen<br />

pengesë për përmbytjet e mundshme,<br />

kryesisht në komunat Dajç<br />

dhe Velipojë, projektet e të cilave<br />

janë miratuar nga Komiteti<br />

Ndërministror. Pasi të ketë përfunduar<br />

faza e emergjencës, për<br />

këtë zonë janë planifikuar projekte<br />

të përmasave të mëdha.<br />

Mjekët,<br />

kulmi i<br />

sezonit<br />

të gripit<br />

në shkurt<br />

Pavarësisht numrit te<br />

lartë të pacientëve me grip,<br />

piku i kësaj viroze, qe është<br />

shfaqur ne vend sipas<br />

mjekëve, do te jetë në<br />

fillim te muajit shkurt.<br />

Fëmijët si grupmosha më<br />

e prekur, kanë shfaqur komplikacione<br />

te ndryshme<br />

ne rrugët e frymëmarrjes,<br />

por ajo që duhet te mbahet<br />

nën kontroll sipas mjekëve<br />

është temperatura e lartë.<br />

„Kjo virozë që ka filluar<br />

aktualisht dhe mendohet<br />

se do shtohet në fund të<br />

janarit, fillimi i shkurtit do<br />

të jetë piku i kësaj viroze,<br />

të paktën e nga të dhënat<br />

e vendeve që kemi përqark,<br />

është me temperatura të<br />

larta. Prindërit duhet të<br />

kenë kujdes që ti ulin temperaturën,<br />

të mbajnë nën<br />

kontroll temperaturën e<br />

fëmijës me antipiretik“,<br />

tha Vjollca Konica, mjeke<br />

pediatre. Krahas këshillave<br />

që rekomandojnë mjekët,<br />

si konsumimi i sa më<br />

shumë lëngjeve, si dhe pirja<br />

e antipiretikëve, ata<br />

thonë se ka ende kohë<br />

edhe per vaksinën antigrip.<br />

„Do ishte mirë të ishte<br />

bërë vaksina e gripit në<br />

tetor-nëntor, akoma ka<br />

dhe pak kohë që mund të<br />

bëhet vaksina“, tha Konica.<br />

Sipas mjekëve te qendrave<br />

shëndetsore, problem<br />

mbeten prindërit të<br />

cilët, nuk kërkojnë ndihmën<br />

e bluzave të bardha,<br />

edhe pse fëmijët e tyre<br />

mund të kenë disa ditë me<br />

temperaturë.<br />

<strong>55</strong> 11


REKLAMA<br />

12<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011<br />

CMYK<br />

Shtëpia Botuese “<strong>55</strong>”<br />

Komploti kundër Kishës<br />

Ky libër, historikisht<br />

i rëndësishëm, do<br />

të sulmohet, me të<br />

gjitha mundësitë, si<br />

antisemitik. Librin<br />

rrefen se , hebrenjtë<br />

kanë luajtur një rol<br />

të jashtëzakonshëm,<br />

dhe, jo gjithnjë të dobishëm,<br />

në të gjithë<br />

historinë e njerëzimit<br />

e kjo është e dukshme;<br />

që veprimtaria<br />

e tyre nuk ka qenë<br />

gjithnjë miqësore<br />

kundrejt Krishtërimit<br />

dhe popujve johebrenj,<br />

është, gjithashtu,<br />

e dukshme, dhe ka<br />

një fond të jashtëzakonshëm<br />

evidencash<br />

nga burime judaike e<br />

të tjera, të autoritetit<br />

të palëkundur, që e<br />

provon këtë


CMYK<br />

“SEDTOURS”, LIDER NË<br />

TREGUN BALLKANIK TË<br />

NDËRTIMIT TË RRUGËVE<br />

Adresa: Rr. “Jonit <strong>55</strong>” Prizren | tel/fax: 029/225-939 | email: sedtours@hotmail.com<br />

&<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

REKLAMA<br />

Ndërmarrja “Sedtours” është<br />

formuar në vitin 1987 si ndërmarrje<br />

për shërbime, qarkullim, spedicion,<br />

turizëm dhe eksport-import.<br />

Është krijuar nga puna e palodhur<br />

e vëllezërve “Gashi” gjatë viteve<br />

të tëra, pa kursyer asgjë dhe duke<br />

përballuar edhe kostot e shumta<br />

që pësoi firma gjatë viteve të luftës<br />

në Kosovë.<br />

“Sedtours” me seli në Prizren,<br />

sot llogaritet si ndërmarrja e parë<br />

e këtij lloji në Prizren e rrethinë.<br />

Renditet sot si lider në sektorin e<br />

ndërtimit dhe asfaltimit të rrugëve,<br />

me kompleksin më modern të<br />

gurthyesve dhe prodhimit të gurit<br />

për të gjitha llojet e betonit.<br />

Kompania punon sot me kapacitet<br />

të mjaftueshëm për të përballuar<br />

konkurrencën e tregut të lirë dhe<br />

për të ruajtur statusin e saj si një<br />

kompani-lider në Republikën e<br />

Kosovës e më gjerë në rajon<br />

<strong>55</strong> 13


DITA<br />

Elbasan, vitin e kaluar 60 gjoba për kushtet e këqija të punës<br />

14<br />

Sekuestrohen 330 kg kanabis në Tiranë<br />

dhe Gjirokastër, 3 persona vihen në pranga<br />

330 kg lëndë narkotike kanabis sativa<br />

janë ndaluar në dy operacione të policisë së<br />

Tiranës dhe asaj të Gjirokastrës gjatë të<br />

cilëve janë arrestuar edhe 3 persona. Strukturat<br />

e Hetimit të Krimit të Drejtorisë së<br />

Policisë së Qarkut Tiranë, përgjatë orëve të<br />

vona të mbrëmshme, finalizuan operacionin<br />

policor të koduar „Kufiri Ndarës“, nga<br />

ku u realizua sekuestrimi i një sasie prej<br />

180 kg Cannabis Sattiva dhe u arrestua një<br />

shtetas, ndërkohë që ky operacion vazhdon<br />

mbi kapjen e tjerë shtetasve të implikuar në<br />

këtë rrjet e cila ishte e destinuar për trafik<br />

dhe shpërndarjeje në vendet Fqinje. Më<br />

konkretisht u arrestua në flagrancë shtetasi;<br />

Astrit Bektesh Kuçi, 39 - vjeç, lindur në<br />

Tiranë e banues në Marikaj Tiranë, i dënuar<br />

më parë në Gjermani për veprën penale të<br />

„Prodhimit dhe shpërndarjes së lëndëve<br />

narkotike“. Gjatë ecurisë së hetimit mbi këtë<br />

shtetas, hetim i cili është realizuar mësë<br />

miri me aplikimin e metodave speciale të<br />

hetimit, u arrit identifikimi dhe më pas kapja<br />

e tij, në fshatin Marikaj në Tiranë. Gjatë<br />

kontrollit personal të ushtruar ndaj tij, u<br />

gjend dhe u sekuestrua 0.7 gramë lëndë<br />

Prodhonte patatina në bodrum dhe<br />

i shiste me etiketa false, arrestohet kosovari<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011<br />

Inspektorati Shtetëror i Punës në Elbasan do të vijojë edhe këtë vit punën për të rritur<br />

numrin e subjekteve të kontrolluara, verifikimin e kushteve të punës dhe siguracionet e<br />

paguara, në vijim të kontrolleve të nisura nga viti që sapo lamë pas.<br />

Përgjatë vitit 2010 ISHP vendosi 60 gjoba, me vlerë 13 milionë lekë të reja dhe rriti<br />

numrin e inspektimeve, krahasuar me vitin 2009. Drejtori i Inspektoratit Shtetëror të<br />

Punës, Beqir Elezi thotë se gjatë vitit 2010 u ushtruan rreth 150 kontrolle në 1200 subjekte<br />

të biznesit të vogël dhe të madh, ku u vendosën 60 gjoba. Gjobat u vendosën për<br />

subjektet private që nuk i paguanin punëtorëve sigurimet shoqërore, që shkelën kodin e<br />

punës, rregullat e sigurimit teknik në punë, por dhe për mungesë të bashkëpunimit dhe<br />

lidhjes së kontratës me Inspektoratin Shtetëror të Punës. Sipas Elezit, nga 60 subjektet e<br />

ndëshkuara me gjobë, vetëm 20 prej tyre i kanë shlyer ato, ndaj shton se brenda muajit<br />

mars, në rast se 40 subjektet e tjera nuk do ta paguajnë gjobën, ndaj tyre do të ndërmerren<br />

sanksione më të rënda, deri në mbyllje të aktivitetit.<br />

Policia e Tiranës sekuestron 180 kg lëndë narkotike ne kuadër të operacionit policor të koduar „Kufiri ndarës“ dhe vuri ne pranga<br />

39-vjecarin, ndërsa policia e Gjirokastrës ka sekuestruar 150 kg lëndë narkotike si dhe ka ndaluar dy krerët e një grupi trafikantesh<br />

të cilët në bashkëpunim edhe me pjesëmarrës te tjerë te grupit që drejtonin trafikonin lende narkotike ne drejtim te shtetit grek<br />

Po kështu, mbrëmë Strukturat e<br />

Sektorit Kundër Krimit Financiar në<br />

Drejtorinë e Policisë së Qarkut Tiranë,<br />

finalizuan me sukses operacionin e<br />

koduar „Sneck“. Për realizimin e këtij<br />

operacioni u përdorën informacionet<br />

e marra në rrugë operative si dhe falë<br />

veprimeve të shpejta hetimore, me<br />

synim identifikimin dhe dokumentimin<br />

e veprimtarisë së paligjshme të aktivitetit<br />

të një subjekti, i cili prodhonte<br />

dhe zhvillonte veprimtarinë e tij, tregtare<br />

në Tiranë. Mbi bazën e provave e<br />

materiale të sekuestruara gjatë natës<br />

së mbrëmshme u arrestua në flagrancë<br />

shtetasi Bekim Isuf Aliu, vjeç 41, lindur<br />

në Kosovë, banues përkohësisht në<br />

Tiranë. Arrestimi i tij, u krye sepse<br />

është kapur në flagrancë duke transportuar<br />

mallra „Patatina“ me mbish-<br />

narkotike e dyshuar e llojit Heroinë, ndërsa<br />

pas kontrollit të ushtruar në banesë ju gjend<br />

dhe ju sekuestrua sasia prej 180 kg lëndë<br />

narkotike e dyshuar Cannabis Sattiva, e cila<br />

ishte e ndarë në pako të presuara 1 kg. Kjo<br />

sasi e konsiderueshme lënde narkotike dyshohet<br />

se kishte destinacion më pas<br />

Trafikimin dhe shpërndarjen në vendet fqinje<br />

me Shqipërinë, i cila në momentin e<br />

sekuestrimit u gjend e ndarë në 13 kuti.<br />

Theksojmë se, ky operacion vazhdon pasi<br />

aktualisht po punohet intensivisht në bashkëpunim<br />

me Prokurorinë e Rrethit Gjyqësor,<br />

për të identifikuar të tjerë persona të<br />

përfshirë në këtë rrjet trafiku dhe shpërndarje<br />

të lëndës narkotike. Ndaj shtetasit të<br />

sipërcituar u mor masa e arrestit në flagrancë<br />

për veprën penale „Prodhim, shitje të<br />

lëndëve narkotike“, në bashkëpunim,<br />

parashikuar respektivisht nga nenet 283/2<br />

të Kodit Penal. Materialet hetimore të përpiluara<br />

në ngarkim të tyre i kaluan Prokurorisë<br />

së Rrethit Gjyqësor Tiranë, për hetime<br />

të mëtejshme. Ndërsa policia e Gjirokastrës<br />

ka sekuestruar 150 kg lëndë narkotike<br />

si dhe ka ndaluar dy krerët e një grupi trafi-<br />

krimin „SNECK“, pa lejen e<br />

Teknologjike të Ministrisë Bujqësisë<br />

si dhe pa regjistruar në organet Tatimore,<br />

automjetin tip furgon. Nga veprimet<br />

hetimore dhe proçeduriale të<br />

kryera, u konkludua se këto mallra i<br />

prodhonte në një punishte të vendosur<br />

në ambientet e një bodrumi, në<br />

një pallat 10 – katësh në rrugën<br />

„Demir Progri“ në Tiranë. Gjithashtu<br />

po në këtë punishte në Vorë, janë<br />

gjetur një sasi e konsiderueshme<br />

etiketa, me mbishkrime të cilat dyshohet<br />

se janë të gjitha të falsifikuara.<br />

Të gjitha sendet e gjetura janë sekuestruar<br />

në cilësinë e provës materiale<br />

dhe konkretisht: 1 makineri për prodhimin<br />

e patatiave me vlerë 5 mijë<br />

euro, 1 makineri për mbushje pakosh<br />

me patatina me vlerë 4 mijë euro,<br />

1 makineri për stampim qesesh me<br />

patatina me vlerë 7 mijë euro, 28 mijë<br />

copë qese me patatina., 10 rulo me<br />

qese plastike, 10 mijë lodra të vogla<br />

për fëmijë. Automjeti tip „Volzvagen“,<br />

me ngjyrë të bardhë, me targa <strong>55</strong>1<br />

KS 473. Pas sekuestrimit të këtij<br />

malli, u konkludua se kjo sasi malli<br />

së bashku me pajisjet për prodhim,<br />

kapin vlerën rreth 30 mijë EURO.<br />

U kryen të gjitha veprimet proçeduriale<br />

dhe materialet i kaluan<br />

Prokurorisë së Rrethit Gjyqësorë Tiranë<br />

për veprat penale të „Falsifikimit<br />

të vulave, stampave apo formularëve“,<br />

„Falsifikimi i dokumenteve“<br />

dhe „Prodhim i kundraligjshem i artikujve<br />

industriale dhe ushqimore“,<br />

parashikuar nga nenet 190, 186 dhe<br />

288/a të Kodit Penal.<br />

kantesh pranga Stavri Hakarapin 38 vjeç,<br />

dhe Gazmir Avdulin 36-vjec veprimtaria e<br />

të cilëve ishte bërë objekt i një hetimi 5<br />

mujor. Burimet policore në Gjirokastër<br />

bëjnë të ditur se Hakarapi dhe Avdiu në<br />

bashkëpunim edhe me pjesëmarrës te tjerë<br />

te grupit që drejtonin trafikonin lende<br />

narkotike ne drejtim te shtetit grek.<br />

Kapet pas 13 vitesh i dënuari për vrasjen<br />

e bashkëshortes, ndërroi gjeneralitetet<br />

Në pikën kufitare me Greqinë në Kakavijë është mbërritur të vihet dje në<br />

pranga një shtetas shqiptar i shpallur në kërkim dhe i dënuar me 25 vite burg<br />

për vrasjen e bashkëshortes. Kanë qenë specialistët kundër krimit në Gjirokastër<br />

para mesditës rreth orës 11.30 pas marrjes së informacionit se një shtetas nga<br />

Laçi i shpallur në kërkim pasi ishte dënuar me 25 vjet burg do hynte vjet burg<br />

për vrasje do hynte nga Greqia për në Shqipëri duke përdorur gjeneralitete të<br />

tjera, kanë finalizuar një operacion të shpejtë duke prangosur Shaqir Dodën.<br />

Policia e Gjirokastrës bëri të ditur se në pikën e kontrollit në Kakavijë ishin<br />

rritur masat e sigurisë dhe ndërkohë që Shaqir Halim Doda ishte paraqitur me<br />

gjeneralitete të tjera ata kanë mundur ta identifikojnë dhe ta arrestojnë. 68<br />

vjeçari Shaqir Halim Doda, i lindur në Dibër dhe banues në Laç është i dënuar<br />

me 25 vjet burg nga Gjykata e Kurbinit në vitin 1994, pasi në vitin 1993, në<br />

Laç, ka vrarë me thikë bashkëshorten e tij për motive xhelozie. Sikundër mësohet,<br />

Shaqir Doda deri në muajin mars të vitit 1997, ka vuajtur dënimin në<br />

burgun e Lezhës dhe pas trazirave të vitit 1997 është arratisur nga burgu dhe<br />

deri ditën e sotme jetonte në Greqi. Gjatë kësaj kohe Shaqir Doda ka mundur<br />

nëpërmjet njerëzve të afërm të ndryshojë emrin e babait dhe të nënës në gjendjen<br />

civile, si dhe datëlindjen e tij, me qëllim që t’i shpëtonte kapjes nga policia<br />

dhe vuajtjes së dënimit. Për arrestimin në kufi të të dënuarit Shaqir Doda është<br />

lajmëruar edhe policia e Kurbinit. Ndërkaq i arrestuari do të dërgohet për vazhdimin<br />

e dënimit në qeli.


nga Flori Slatina<br />

Ne po përballemi me<br />

krizën më të rëndë që<br />

ka ndodhur pas vitit<br />

1929. Ajo dyfishohet nga një skandal<br />

financiar i paparë, ingranazhet<br />

e të cilit i çmonton ky libër : marrëveshja<br />

që ekziston në Shtetet e<br />

Bashkuara, si dhe Evropë, por në<br />

një shkallë më të vogël, midis mjediseve<br />

financiare, autoriteteve që<br />

e kanë për detyrë t’i kontrollojnë<br />

ato dhe pushtetit politik. Kjo u ka<br />

krijuar mundësi bankave amerikane,<br />

që qendrojnë në themel të<br />

kësaj krize, t’i ndryshojnë dhe t’i<br />

shkelin ligjet pa u ndëshkuar, të<br />

fallsifikojnë llogaritë dhe ta mbysin<br />

botën me kredi “ të këqija “ që ata<br />

i kishin makjazhuar me kujdes si<br />

produkt cilësor. Dhe e gjithë kjo<br />

vetëm për një qëllim: për të shtuar<br />

pasuritë, tashmë të mëdha, të<br />

njerëzve në krye të firmave të Uoll<br />

Stritit dhe kuadrove që i rrethojnë.<br />

Në mbarim të këtij kërkimi, katër<br />

fjalë më vijnë ndër mend, për të cilësuar<br />

sjelljen e këtyre personazheve,<br />

përpara dhe gjatë krizës : arrogancë,<br />

lakmi, paaftësi, mosdënim. Por konstatimi<br />

më tronditës është: këta<br />

njerëz janë dhe të vetmit përfitues<br />

të kësaj krize që vetë e shkaktuan.<br />

Uoll Striti, zemra financiare e<br />

Shteteve të Bashkuara, në tetor të<br />

vitit 2008, në kulmin e krizës, duke<br />

u shprehur në mënyrë letrare, pushoi<br />

së rrahuri. Administrata Bush,<br />

pastaj, ajo e Barak Obamës, u shtrinë<br />

menjëherë në shtrat për të bërë<br />

një masazh kardiak të gjatë por me<br />

efektivitet, zyrtarisht, prej qindra<br />

miliardë dollarësh. Por në të vërtetë,<br />

shumë më tepër. Është fjala për para<br />

të hequra që më parë nga xhepat e<br />

kontribuesve amerikanë, tashmë të<br />

varfëruar nga kriza, që iu dhanë këtyre<br />

institucioneve për t’i shpëtuar<br />

nga falimentimi. Pas fillimit të<br />

krizës, që nisi në dhjetor 2007, ekonomia<br />

amerikane ka humbur 6.5<br />

milionë vende pune dhe numri i të<br />

papunëve në qershor të vitit 2009 u<br />

rrit me 467 000. Në total janë<br />

pothuajse 14 milionë Amerikanë pa<br />

punë, shifra më e lartë që nga vitit<br />

1983. Numri i familjeve Amerikane<br />

që nuk ishin në gjendje të paguanin<br />

kreditë që kishin marrë për shtëpi,<br />

gjatë katër viteve të ardhshëm,<br />

vlerësoheshin në 10 deri 12 milionë.<br />

Në Francë, numri i vendeve të punës<br />

të humbur në qershor të vitit 2009<br />

është shumë më i lartë se numri i<br />

vendeve të punës të krijuar gjatë vitit<br />

2008. Parashikimet tregojnë se përqindja<br />

e papunësisë brenda grupit<br />

të njëzetë e shtatë vendeve të Bashkimit<br />

Evropian, në vitin 2010 do të<br />

arrijë në 11.5%, dhe se mbi 4.5 milionë<br />

evropianë do të humbasin ven-<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

LETRAT<br />

Kontaktoni në florislatina@yahoo.com<br />

Shtëpia Botuese “<strong>55</strong>” së shpejti hedh në treg një nga librat më të<br />

rëndësishëm të Erik Laurent<br />

Eric Laurent:<br />

"Ana e Fshehtë e bankave"<br />

SKANDALE SKANDALE DHE DHE ZBULIME ZBULIME NË NË MJEDISET MJEDISET FINANCIARE<br />

FINANCIARE<br />

det e punës gjatë muajve në vazhdim.<br />

Këto rreshta po i shkruaj më 15<br />

korrik 2009, në çastin kur mbylljet<br />

e ndërmarjeve po shtohen, duke<br />

sjellë si pasojë, një shtim të dramave<br />

njerzore. Një tragjedi e heshtur dhe<br />

e shpërfillur me kujdes, ku shikon<br />

individë dhe familje të shkatërruara,<br />

materialisht të rrënuar dhe papritur<br />

të mbetur pa shtëpi.<br />

Nga pikëpamja e teprimeve dhe<br />

skandaleve që e shkaktuan atë, kriza<br />

ka një amplitudë të jashtëzakonëshme.<br />

Dikush e ka krahasuar<br />

me një cunam apo me uraganin Katrina.<br />

Mirëpo ky gjykim është më i<br />

gabuari. Këto dy tërmete goditëm<br />

papritur, ndërsa goditja e krizës financiare<br />

e vitit 2008 ishte parashikuar<br />

prej kohësh dhe mund të ishte<br />

shmangur. Por pushtetet politikë<br />

dhe organizmat e kontrolit zgjodhën,<br />

ashtu si tre majmunët, “të<br />

mos shohin asgjë, të mos dëgjojnë<br />

asgjë dhe të mos thonë asgjë”. Unë<br />

do të vonohem edhe pakë në këtë 15<br />

korrik. Në topitjen e verës, tre lajme<br />

të njëpasnjëshëm bëjnë një inventar<br />

të vendeve të përfshira. Financial<br />

Times i datës 14 korrik zbulon<br />

se drejtuesit e bankës së madhe<br />

amerikane të investimeve Goldman<br />

Sachs kanë shitur, për 700 milionë<br />

dollarë, aksionet që kishin në firmë,<br />

gjatë vitit 2008, ndërkohë që vetë kompania,<br />

e gjendur në vështirësi,<br />

sapo ka përfituar një ndihmë prej 10<br />

miliardë dollarë, të dhënë pa asnjë<br />

kusht nga qeveria amerikane. Ministri<br />

i financave të asajë kohe, Henri<br />

Polson, është ish P-DG i Goldman<br />

Sashit. Përpara se të hynte në qeveri,<br />

ai kishte hequr dorë, kundrejtë 200<br />

milionë dollarëve, nga pjesmarrja në<br />

bankë. Ai zgjodhi Nil Kashkarin, një<br />

nga bashkpunëtorët e tij më të afërt<br />

në Goldman Sash, i transferuar në<br />

ministrinë e Financave, për tu<br />

shpërndarë bankave 700 miliardë<br />

dollarët që ishin parashikuar në planin<br />

e shpëtimit. Në saje të Polsonit,<br />

“Main Striti i shkoi në ndihmë Uoll<br />

Stritit”. Me fjalë të tjera, paraja e<br />

kontribuesit të thjeshtë shpëtonte<br />

universin e financës.<br />

Gjithmonë më 14 korrik, me fytyrë<br />

të vrenjtur, Barak Obama njofton<br />

se rritja e papunësisë do të vazhdojë.<br />

Disa javë më parë, ai kapitullonte<br />

në fushë të hapur. Sepse nuk<br />

pranonte, duke përsëritur angazhimet<br />

e mëparëshme, të kufizonte<br />

rrogat dhe përfitimet e P-DG dhe<br />

kuadrove të lartë të sektorit fianciar,<br />

kompanitë e të cilëve kishin përfituar<br />

nga një ndihmë e madhe e Shtetit.<br />

Ministri i tij i Financave, Tim Geitner,<br />

deklaroi se masa të tilla “do të<br />

ishin të padobishme, madje mund<br />

të ishin kundërprodhuese”… Si një<br />

jehonë, Financial Times e datës 15<br />

korrik njofton se Goldman Sash<br />

mendon tu japi nëpunësve të saj, për<br />

vitin 2009, paga dhe shpërblime rekord,<br />

shuma e përgjithëshme e të<br />

cilave mund të arrinte shifrën marramendëse<br />

prej 23,4 miliardë dollarë.<br />

Duke mos përfillur me krenari<br />

vështirësitë e mëdha ku është zhytur<br />

bota, Uoll Striti dhe Siti i Lon-<br />

drës, nisën sërish me festën dhe zakonet<br />

më të këqija. Dhe, praktikisht<br />

si gjithmonë, Goldman Sash jep tonin.<br />

Prej shumë vitesh drejtuesit e<br />

kësaj banke simbolizojnë lidhjet që<br />

ekzistojnë midis universit të financës<br />

dhe ekzekutivit amerikan.<br />

Njeri nga paraardhësit e Polsonit,<br />

në krye të kësaj firme, Robert Rubin,<br />

ishte, ta hajë dreqi, ministri më<br />

me influencë i Financave të Bill<br />

Klintonit.<br />

Politikani i vogël i Shtetit, i larguar<br />

nga Arkansasi, i zgjedhur president<br />

i Shteteve të Bashkuara,<br />

pjesërisht duke ofruar një program<br />

populist anti-Uoll-Strit, shumë<br />

shpejtë bëhet përçuesi dhe zbatuesi<br />

i zellshëm i interesave financiare; aq<br />

sa të guxojë të shkojë akoma më<br />

largë se shumë konservatori Ronald<br />

Regan, duke shfuqizuar disa ligje të<br />

votuar në vitin 1933, në emër të<br />

Paktit të Ri, të cilat vinin në suazë<br />

dhe kontrollonin aktivitetin e<br />

bankave. Një vendim i mënxyrshëm,<br />

në zanafillë të krizës aktuale.<br />

Një nga bashkbiseduesit e mi,<br />

duke punuar tek një konkurent i<br />

Goldmanit, e komenton me një<br />

buzëqeshje këtë këmbim vendesh,<br />

kur sheh që P-DG-të e këtyre ndërmarjeve<br />

financiare vendosen në<br />

poste ministeriale. “Ne të gjithë<br />

zbatojmë të njëjtën devizë: fasadën<br />

e interesit të përgjithshëm, në shërbim<br />

të interesave tona personale”.<br />

Interesa që kanë të bëjnë me shumë<br />

privilegje, që ata nuk pranojnë të<br />

vihen në diskutim. Kristian Friland<br />

ka nënvizuar mendimet e padenja të<br />

dy përgjegjësve të Uoll Stritit që i<br />

krahasojnë kufizimet e përfitimeve<br />

të tyre me “ligjet e Nyrembergut”,<br />

të hartuara nga nazistët kundër çifutëve.<br />

(vijon ne faqen 16)<br />

<strong>55</strong> 15


Shtëpia Botuese “<strong>55</strong>” së shpejti hedh në treg një nga librat më të rëndësishëm të Erik Laurent<br />

Eric Laurent: "Ana e fshehtë e bankave"<br />

(vijon nga faqja 15)<br />

Këto rreshta po i shkruaj<br />

më 15 korrik 2009, në<br />

çastin kur mbylljet e<br />

ndërmarjeve po shtohen, duke<br />

sjellë si pasojë, një shtim të dramave<br />

njerzore. Një tragjedi e heshtur<br />

dhe e shpërfillur me kujdes, ku<br />

shikon individë dhe familje të shkatërruara,<br />

materialisht të rrënuar<br />

dhe papritur të mbetur pa shtëpi.<br />

Nga pikëpamja e teprimeve dhe<br />

skandaleve që e shkaktuan atë, kriza<br />

ka një amplitudë të jashtëzakonëshme.<br />

Dikush e ka krahasuar<br />

me një cunam apo me uraganin<br />

Katrina. Mirëpo ky gjykim është më<br />

i gabuari. Këto dy tërmete goditëm<br />

papritur, ndërsa goditja e krizës financiare<br />

e vitit 2008 ishte parashikuar<br />

prej kohësh dhe mund të ishte<br />

shmangur. Por pushtetet politikë<br />

dhe organizmat e kontrolit<br />

zgjodhën, ashtu si tre majmunët,<br />

“të mos shohin asgjë, të mos dëgjojnë<br />

asgjë dhe të mos thonë asgjë”.<br />

Unë do të vonohem edhe pakë<br />

në këtë 15 korrik. Në topitjen e<br />

verës, tre lajme të njëpasnjëshëm<br />

bëjnë një inventar të vendeve të<br />

përfshira. Financial Times i datës<br />

14 korrik zbulon se drejtuesit e<br />

bankës së madhe amerikane të investimeve<br />

Goldman Sachs kanë<br />

shitur, për 700 milionë dollarë,<br />

aksionet që kishin në firmë, gjatë<br />

vitit 2008, ndërkohë që vetë kompania,<br />

e gjendur në vështirësi, sapo<br />

ka përfituar një ndihmë prej 10<br />

miliardë dollarë, të dhënë pa asnjë<br />

kusht nga qeveria amerikane. Ministri<br />

i financave të asajë kohe, Henri<br />

Polson, është ish P-DG i Goldman<br />

Sashit. Përpara se të hynte në<br />

qeveri, ai kishte hequr dorë, kundrejtë<br />

200 milionë dollarëve, nga<br />

pjesmarrja në bankë. Ai zgjodhi Nil<br />

Kashkarin, një nga bashkpunëtorët<br />

e tij më të afërt në Goldman Sash,<br />

i transferuar në ministrinë e Financave,<br />

për tu shpërndarë<br />

bankave 700 miliardë dollarët që<br />

ishin parashikuar në planin e<br />

shpëtimit. Në saje të Polsonit,<br />

“Main Striti i shkoi në ndihmë<br />

Uoll Stritit”. Me fjalë të tjera, paraja<br />

e kontribuesit të thjeshtë shpëtonte<br />

universin e financës.<br />

Gjithmonë më 14 korrik, me<br />

fytyrë të vrenjtur, Barak Obama<br />

njofton se rritja e papunësisë do<br />

të vazhdojë. Disa javë më parë, ai<br />

kapitullonte në fushë të hapur.<br />

Sepse nuk pranonte, duke përsëritur<br />

angazhimet e mëparëshme, të<br />

kufizonte rrogat dhe përfitimet e<br />

P-DG dhe kuadrove të lartë të sektorit<br />

fianciar, kompanitë e të cilëve<br />

kishin përfituar nga një ndihmë e<br />

madhe e Shtetit. Ministri i tij i<br />

Financave, Tim Geitner, deklaroi<br />

se masa të tilla “do të ishin të padobishme,<br />

madje mund të ishin<br />

kundërprodhuese”… Si një jehonë,<br />

Financial Times e datës 15 korrik<br />

njofton se Goldman Sash mendon<br />

tu japi nëpunësve të saj, për vitin<br />

2009, paga dhe shpërblime rekord,<br />

shuma e përgjithëshme e të cilave<br />

mund të arrinte shifrën marramendëse<br />

prej 23,4 miliardë dollarë.<br />

Duke mos përfillur me krenari<br />

16<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011<br />

vështirësitë e mëdha ku është zhytur<br />

bota, Uoll Striti dhe Siti i Londrës,<br />

nisën sërish me festën dhe<br />

zakonet më të këqija. Dhe, praktikisht<br />

si gjithmonë, Goldman<br />

Sash jep tonin. Prej shumë vitesh<br />

drejtuesit e kësaj banke simbolizojnë<br />

lidhjet që ekzistojnë midis<br />

universit të financës dhe ekzekutivit<br />

amerikan. Njeri nga<br />

paraardhësit e Polsonit, në krye të<br />

kësaj firme, Robert Rubin, ishte, ta<br />

hajë dreqi, ministri më me influencë<br />

i Financave të Bill Klintonit.<br />

Politikani i vogël i Shtetit, i<br />

larguar nga Arkansasi, i zgjedhur<br />

president i Shteteve të Bashkuara,<br />

pjesërisht duke ofruar një program<br />

populist anti-Uoll-Strit, shumë<br />

shpejtë bëhet përçuesi dhe zbatuesi<br />

i zellshëm i interesave financiare;<br />

aq sa të guxojë të shkojë<br />

akoma më largë se shumë konservatori<br />

Ronald Regan, duke shfuqizuar<br />

disa ligje të votuar në vitin<br />

1933, në emër të Paktit të Ri, të<br />

cilat vinin në suazë dhe kontrollonin<br />

aktivitetin e bankave. Një<br />

vendim i mënxyrshëm, në zanafillë<br />

të krizës aktuale.<br />

Një nga bashkbiseduesit e mi,<br />

duke punuar tek një konkurent i<br />

Goldmanit, e komenton me një<br />

buzëqeshje këtë këmbim vendesh,<br />

kur sheh që P-DG-të e këtyre ndërmarjeve<br />

financiare vendosen në<br />

poste ministeriale. “Ne të gjithë<br />

zbatojmë të njëjtën devizë: fasadën<br />

e interesit të përgjithshëm, në<br />

shërbim të interesave tona personale”.<br />

Interesa që kanë të bëjnë me<br />

shumë privilegje, që ata nuk pranojnë<br />

të vihen në diskutim. Kristian<br />

Friland ka nënvizuar mendimet<br />

e padenja të dy përgjegjësve<br />

të Uoll Stritit që i krahasojnë kufizimet<br />

e përfitimeve të tyre me “ligjet<br />

e Nyrembergut”, të hartuara<br />

nga nazistët kundër çifutëve.<br />

Siguresa ideale<br />

Jemi në dhjetor, gjashtë vjetë<br />

më parë dhe, një shi i akullt bie<br />

mbi Nju Jork, i mbështjellë nga<br />

nata. Është ora 19 e 45 dhe unë<br />

sapo kam hyrë në një hotel të madh<br />

pranë Central Park-ut. Shikoj me<br />

vëmëndje të pranishmit që ngjishen<br />

në holl, përpara se të shkojnë<br />

në sallonin që ndodhet sipër. Në<br />

pjesën më të madhe ata janë çifte<br />

në një moshë të pjekur, ku femrat<br />

kanë të përbashkët se janë mbushur<br />

me bizhuteri të rënda e me tualet<br />

të tepërt. Ndërkohë formohen<br />

grupe, që përgjojnë biseda, qeshin<br />

e shpeshë herë flasin me zë të ulët.<br />

Të duket sikur të gjithë këta njerëz<br />

ndodhen aty me një qëllim të<br />

vetëm: të tregojnë shkallën e tyre<br />

sociale dhe materiale. Të gjithë do<br />

të marrin pjesë në një gala të<br />

rëndësishme mëshire. Unë shoqëroj<br />

një mike, e cila e ka bërë të<br />

gjithë karierën në sektorin e rrrobaqepsisë<br />

së shtresave të larta.<br />

Tashmë e tërhequr, ajo ka një jetë<br />

jo shumë të pasur, por mondane.<br />

Ajo më prezanton me njerëz, të<br />

cilëve, në pjesën më të madhe të<br />

kohës, unë nuk ua mbaj mend<br />

emrat dhe, pa pritur, duke më<br />

kapur nga krahu më rrotullon.<br />

Gjendem kështu përballë një njeriu<br />

me shtat mesatar, i veshur me<br />

kostum të zi, fytyra e të cilit më<br />

sjellë menjëherë në mendje atë të<br />

aktorit Peter Seler, por më e fryrë.<br />

Në dorë mban një gotë me lëng<br />

frutash dhe, midis gjithë asajë<br />

rrëmuje, ai dukej jashtzakonisht i<br />

rezervuar, madje i mënjanuar. Më<br />

tepër i ngjante një noteri province<br />

që ka ngelur kundër dëshirës së tij<br />

në mes të Nju Jorkut. Ai e përshëndet<br />

gjithë mirësjellje miken<br />

time, që më thotë: “Ju duhet t’i<br />

bëni patjetër një intrevistë Bernard<br />

Madofit. Është një gjeni i vërtetë i<br />

financave”. Një buzëqeshje e pakët,<br />

që më shumë mu duk si një<br />

shenjë hutimi, u shqua në cepin e<br />

buzëve të financierit. Unë mendoj<br />

se më shumë ai reflektonte ironinë<br />

dhe mospërfilljen për prenë e<br />

tij. Dora e tij e djathtë, e ngritur<br />

lehtë në drejtimin tim, bënte një<br />

gjest kundërshtimi dhe dukej sikur<br />

shprehte modestinë e tij përpara<br />

lëvdatave të tilla. Ajo mbrëmje ishte<br />

një terren i sigurt gjuetie për<br />

Madofin. Mikja që ma prezantoi sot<br />

është tërësishtë e rrënuar.<br />

Ky batakçi është fajtori i përkryer,<br />

i dënuar në çastin më të përshtatshëm.<br />

Ai do të kishte humbur<br />

paratë e Vatikanit, të familjes<br />

mbretërore të Monakos dhe trashgimtarëve<br />

të fuqishëm të pasurive.<br />

Shkurt ai do të kishte vjedhur pasuri<br />

të mëdha. Gjë që nuk është e<br />

vërtetë. Por s’ka rëndësi: dënimi i<br />

ashpër, njëqind e pesëdhjetë vjetë<br />

burg, tregon madhësinë e fajit…<br />

Çështja Madof është skandali<br />

ideal që bën të mundur të mbulohen<br />

skandale më të mëdha të<br />

lidhur me krizën financiare. Në<br />

mënyrë hipotetike ky skandal<br />

përqëndroi gjithë vëmendjen e<br />

mediave vetëm në këtë dosje.<br />

Bankat, gjatë gjithë këtyre viteve,<br />

kanë mishëruar kulturën e lakmisë<br />

dhe të papërgjegjshmërisë. Madofi<br />

u dënua aq ashpër, nga që zyrtarisht<br />

nuk ka banka fajtore.<br />

Disa <strong>gazeta</strong>rë shkruajtën në<br />

mënyrë krejtë naive se dënimi i tij<br />

do të ishte një paralajmërim i qartë<br />

për komunitetin financiar. Por unë<br />

besoj se është e kundërta. Grabitqari<br />

i vetëm nuk kishte asnjë<br />

shans të përfitonte nga mosndëshkimi<br />

që rrethonte bëmat e institucionit<br />

të Uoll Stritit.<br />

Të krijosh harrimin e krizës<br />

Në vitin 2009, unë kam ndiesinë<br />

e çuditëshme se ne po jetojmë<br />

një sekuencë, së cilës po mundohen<br />

t’ia fshehin origjinën. Fjalët<br />

e përgjegjësve politikë duhen të<br />

qarta dhe qetësuese, ndërkohë që<br />

Bursat kanë marrë flakë. Ata bëjnë<br />

fjalë për masat e shpëtimit(të sistemit<br />

bankar dhe ekonomisë) që do<br />

të fillonin të jepnin efektet e tyre.<br />

Dalëngadalë gjithçka do t’i kthehej<br />

normalitetit. Informacioni jep,<br />

pa i kundërshtuar, këto fjalime që<br />

kanë vetëm një objektiv: të bëjnë<br />

që të harrohet kriza dhe të ringjallin<br />

besimin. Shkurt, t’i kërkojnë<br />

edhe një herë opinionit të provojnë<br />

amnezinë dhe lehtëbesimin.<br />

Harrimi i krizave paraardhëse dhe<br />

mosnxjerja mësime nga e kaluara, janë<br />

dy motorët që garantojnë vazhdimin<br />

dhe dinamizmin e transaksioneve financiare<br />

të të gjitha llojeve.<br />

Berri Eishengrin, i universitetit


të Berkelejt dhe Majkëll Bordo, i<br />

universitetit Rutgers, kanë identifikuar<br />

njëqind e tridhjetë e nëntë<br />

kriza financiare që kanë ndodhur<br />

nga viti 1993 deri në vitin 1997,<br />

nga të cilat dyzetë e katër në vende<br />

me ekonomi të zhvilluar. Një shifër<br />

tepër e lartë në raport me periudhën<br />

paraardhëse sepse nga viti<br />

1945 deri në vitin 1971 kishin<br />

shpërthyer “vetëm” tridhjetë e tetë<br />

kriza. Pol Sibriht, ekonomist në<br />

universitetin e Tuluzit, nënvizon<br />

se besimi në ekonominë moderrne<br />

ka pësuar ndryshime thelbësore,<br />

duke mbritur deri aty sa njerëzit<br />

t’u besojnë të huajve shuma të<br />

cilat nuk mund tua besonin as në<br />

ëndërr fqinjëve të shkallës.<br />

Në përpjeket e tyre për të rifituar<br />

besimin dhe të krijojnë harresën,<br />

vendimmarrësit politikë<br />

ndeshen me një rrezik të dyfishtë,<br />

që ata përpiqen ta paraqesin të<br />

vogël: kriza është e një natyre dhe<br />

shtrirjeje të pashoqe, dhe askush<br />

nuk e njeh gjerësinë e të famshmeve<br />

“aktive toksikë”(Asete që<br />

kanë një rënie të madhe në vlerë,<br />

nga ajo fillestarja, të cilat askush<br />

nuk dëshiron t’i blejë.Gjatë krizës,<br />

shumë asete që luanin rolin e<br />

kolateralit për kreditë e marra u<br />

quajtën toksikë—përkthyesi) që<br />

mbushin ndërmarjet financiare.<br />

Shuma marramendëse, që një<br />

bankier i krahason me “sëmundjen<br />

e lopës së çmendur, në universin<br />

e financave. Askush nuk e di se<br />

sa këto prodhime të infektuar janë<br />

konsumuar dhe nga cili”.<br />

Sa më shumë avancojmë në<br />

kohë aqë më shumë duket se dalja<br />

nga kriza është lënë për të nesërmen.<br />

Në vend që të mohojnë realitetet,<br />

përgjegjësit duhet të mendojnë<br />

formulën e ekonomistit<br />

ikonoklast Xhon Kenet Geilbrait:<br />

“Një nga konstantet e një krize është<br />

të zbulosh atë që ekspertët ngecin<br />

dhe nuk arrijnë ta tregojnë”.<br />

Më 29 mars 2009 ekonomisti<br />

Volfgang Mynsho paraqet një tablo<br />

pesimiste: “Unë jam më i<br />

shqetësuar sot se para një muaji…<br />

Ju besoni se do dalloni shenjat e<br />

para të ringritjes? Ju jeni qetësuar<br />

nga stabilizimi i fundit i trguesve<br />

të parakohshëm, siç janë shitjet e<br />

shtëpive të reja në Shtetet e Bashkuara?<br />

Apo besoni se ngritja e<br />

bursës shënon fundin e krizës? Sigurisht<br />

përqindjet shkojnë në rritje,<br />

por kjo vetëm për arsye teknike. Në<br />

qoftë se nuk do të ndodhte kjo, në<br />

fund të vitit nga ekonomia nuk do<br />

të ngelej ndonjë gjë e madhe.<br />

“Por edhe në qoftë se arrnimi<br />

ekonomik do të ndërhynte në vitin<br />

2010, siç parashikonin disa optimistë,<br />

pjesa më e madhe e vështirësive<br />

të sektorit financiar është akoma<br />

përpara neshë : papunësia dhe<br />

paaftësia paguese po rriten kudo me<br />

shpejtësi, ndërsa kriza do të vazhdojë<br />

dhe pasojat e saj do të ndjehen<br />

edhe pasi ajo të ketë marrë fund.<br />

“Në fund të dhjetorit 2008,<br />

bankat kishin regjistruar, në nivel<br />

botëror, rreth 752 miliardë euro<br />

(1000 miliard dollarë) zhvlerësime<br />

të aktiveve të dyshimtë, gjysma e<br />

të cilave në Shtete e Bashkuara. Që<br />

nga fillimi i krizës, madhësia e çvlerësimit<br />

të aktiveve në Shtete e<br />

Bashkuara e ka kaluar nivelin e kapitaleve<br />

të reja të sjella. Edhe plani<br />

Geitner i partneritetit publik-privat<br />

nuk do ta përmbysi tendencën drejt<br />

prishjes së pritshme të raporteve me<br />

fondet e pastër. Në Evropë, të ardhurat<br />

në kapital, tani për tani, janë pak<br />

më të larta se shuma e çvlerësim<br />

A<br />

do të jetë epoka e ver<br />

sionit të ri të botimit të<br />

librit apo do të vazhdojë<br />

ende për një kohë të gjatë botimi<br />

në letër i letërsisë? Është kjo pyetja<br />

që po qarkullon kudo në të gjitha<br />

mjediset ku shkruhet dhe botohet<br />

letërsi. Edhe artikujt e shumtë të<br />

shkruar, e kanë në qendër të vëmendjes<br />

këtë dilemë. Por më të interesuarit<br />

janë shkrimtarët dhe lexuesit<br />

e shumtë, që janë gjithmonë<br />

të kapur nga një ankth pritjeje të<br />

librit më të ri që do të mbushë vitrinat<br />

e librarive. Po sikur nesër një<br />

libër, duke marrë në konsideratë<br />

edhe abonentët e shumtë të internetit,<br />

të mos dalë në letër, nostalgjikët<br />

e tij do të jenë të parët që do<br />

ta ndjëjnë mungesën, si do të veprojnë?<br />

A do të pajtohen me leximin<br />

e tij on line apo do të preferojnë<br />

ta printojnë duke ruajtur<br />

kështu stato quo-në e leximit? A<br />

mund të mbahen faqe të tëra të<br />

printuara nëpër bibloteka personale<br />

duke zëvendësuar librin? Unë<br />

nuk besoj pasi edhe nga ana estetike<br />

askush nuk do të guxonte ta<br />

bënte një gjë të tillë. Mendoj se këtu<br />

do të ksihte vend për artistët e pamjeve<br />

vizive për të sajuar ndonjë ekspozitë,<br />

por asgjë më shumë.<br />

Një miku im Italian me të cilin<br />

po bashkëpunojmë për të botuar një<br />

libër, nga Amerika më dërgoi jo<br />

vetëm librin e përgatitur për shtyp,<br />

por edhe variantin ebook, si një<br />

mundësi për ta future edhe në internet<br />

me qëllim përhapjen e tij<br />

edhe në faqet e pafund të tij. Nuk e<br />

kundërshtova si ide, pasi tendenca<br />

e botimeve po tregon se ka gjithnjë<br />

e më shumë lexues që po e preferojnë<br />

atë lexim. Po vërtet ma dërgoi<br />

variantin, por të mbrojtur nga një<br />

kod që jo gjithkush mund ta hapë<br />

dhe ta shpërdorojë besimin me librin.<br />

Kjo edhe për faktin se mund të<br />

ketë botues ose lexues që mund të<br />

përfitojnë, pa marrë konsensusin e<br />

autorit, e drejtë që sot ka ende<br />

shumë probleme. Në një konferencë<br />

mbi Shkrimet bizantine dhe postbizantine,<br />

prof. grek Agamemnon<br />

Celikas, theksoi se libri nuk është<br />

një send pashpirt, por që jeton dhe<br />

përmban dijen, jetën, mendimin. Të<br />

gjitha këto mishërohen tek fjala e<br />

cila nga ana e vet është shpirti i një<br />

kombi nga të cilat mund të mësojmë<br />

shumë gjëra. Këto fjalë të tij më<br />

ngacmuan përsëri për të marrë pjesë<br />

në debatin që po zhvillohet, për të<br />

hequr çdo fije dyshimi rreth botimit<br />

të librit në letër. Nëse webi do<br />

të pësojë ndonjë difekt të pariparueshëm<br />

dhe të zhduken të gjitha<br />

faqet, çfarë do të ndodhë me librin<br />

on line? Do të duhen kohë që të<br />

rivendosen nga e para të gjitha<br />

materialet në të. Ndërsa libri në<br />

letër, nëse nuk ndodh ndonjë fatkeqësi<br />

natyrore ose difekte, është<br />

gjithmonë i pranishëm, për më<br />

tepër edhe në bibliotekat e tjera.<br />

Mua më duket njëlloj sikur kontaktet<br />

me miqtë të reduktoheshin<br />

në zero, sikur ngrohtësia dhe afëria<br />

LETRAT<br />

Kontaktoni në: florislatina@yahoo.com<br />

Epoka e ebook-<br />

ut dhe letërsia<br />

në momente të vështira të zëvendësohej<br />

me ftohtësinë, sikur siguria<br />

e pranisë së tyre në jetën tonë, me<br />

biseda, me një fjalë të mirë, me<br />

ngushëllime, të zëvendësohej me<br />

pasigurinë, me zbrazëtinë. Do të<br />

ishte njëlloj sikur një njeri i<br />

moshuar të mbetej i vetëm fillikat,<br />

ku edhe shtëpitë e përbashkëta nuk<br />

do ta prisnin më; sikur një endacak<br />

i pastrehë që jetën e tij do ta<br />

kalonte gjithmonë në rrugë të madhe.<br />

Nuk besoj se do të arrinim kurrë<br />

deri në këtë pikë, duke e zhveshur<br />

shoqërinë nga të gjitha funksionet.<br />

Libri ka lindur me funksione të përcaktuara<br />

qartë dhe i tillë duhet të<br />

mbetet deri në fund.<br />

Ja disa shkrimtarë të shquar italianë<br />

në lidhje me raportet e tyre me<br />

ebook-un.<br />

Dacia Maraini : Mendoj vetëm<br />

për atë që po bëj. Jo sesi, ku dhe<br />

kur do të dalë : në letër, ebook, botim<br />

i lidhur, broshurë ekonomike,<br />

me ose pa foto. Jo, nuk ka vend për<br />

këtë në kokë, në mendim. Besoj se<br />

shkrimtari është kaq i lidhur me<br />

procesin krijues që po jeton, që po<br />

e torturon, ekzalton që nuk i jep<br />

mundësinë që të mendojë për tjetër.<br />

Është një sipërmarrje shumë e<br />

vështirë të dalësh nga fjalët që po<br />

përjeton në atë moment. Po më pas?<br />

Më pas mund të jetë mirë dhe<br />

ebook-u. Më thanë se edhe librat e<br />

mi do të udhëtojnë në të. Nuk kam<br />

një vision negativ për faqet elektronike<br />

edhe sepse jam e bindur se nuk<br />

do ta zëvendësojnë botimin në letër.<br />

Libri është një substancë organike<br />

e afrët me trupin tonë, është materie,<br />

nuk ka nevojë për energji, për<br />

bateri karikuese si ebooku. Pastaj<br />

teknologjia ndryshon vazhdimisht<br />

dhe tabela elektronike do të ndryshojë.<br />

Libri është i njëjtë me vetvet-<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

en që kur lindi. Kjo është forca e tij<br />

e madhe.<br />

Alberto Bevilacqua : mund të<br />

thosha se kam shkuar me shumë<br />

gra : mbi komotë dhe në duart e<br />

tyre ndodheshin librat e mi dhe ai<br />

që ishte shtrirë përbri saj ndoshta<br />

ishte pak xheloz. Disa ditë më parë<br />

nga libraria ime ranë tre volume dhe<br />

unë i ngrita prapë; dy i rilexova,<br />

sepse m’u desh t’i lexoja. A mund<br />

të ndodhë e njëjta gjë me ebookun?<br />

Po dedikimi për një person të<br />

dashur? Në ebook ku do ta shkruash?<br />

Po dedikimin e atij që e përdor<br />

librin për të dërguar një mesazh<br />

dashurie? Në ebook ku do ta<br />

shkruajë? Më pëlqen ta ndiej kopertinën<br />

dhe faqet prej letre. Nuk e<br />

kam menduar kurrë një libër elektronik<br />

dhe aq më shumë kopertinën,<br />

për të mos folur se ku mund<br />

të jetojë dedikimi im i mundshëm<br />

për një mik.<br />

Umberto Eco po jep libra me<br />

autograf për librin e tij Varreza e<br />

Pragës, libër që ndodhet edhe në<br />

ebook, në një ipermerkato. Si do të<br />

jetë autografi në kohën e ebookut?<br />

Më keq për ta, do të kënaqen me<br />

firmën dixhitale. Libri është si një<br />

lugë, si çekiçi, si rrota, si gërshëra.<br />

Pasi i ke shpikur, nuk mund të bësh<br />

pa to.<br />

Në vitin 2000, Stephen King,<br />

ishte i pari autor me përhapje<br />

ndërkombëtare që e ofroi librin e<br />

tij, «Riding the Bullet» në format<br />

dixhital. Më vonë në vitin 2009<br />

shkroi një libër tjetër për Kindle,<br />

eReader duke nxjerrë një fitim prej<br />

80 mijë dollarësh. A mund të themi<br />

se i ka zjgidhur problemet e tij,<br />

qoftë dhe ekonomike?<br />

Arjan Th. Kallço<br />

<strong>55</strong> 17


REKLAMA<br />

18<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011


Policia londineze mban<br />

të “fshehtë” kërcënimin<br />

terrorist në metronë e Londrës<br />

Një informacion i kapur nga shërbimet sekrete britanike ka vënë në lëvizje policinë londineze, e cila gjatë<br />

ditës së djeshme, nuk ka komentuar gjatë, se pse ka forcuar praninë e saj në stacionet e metrosë së<br />

Londrës, por vetëm ka paralajmëruar pasagjerët që të tregohen të kujdesshëm gjatë udhëtimit të tyre<br />

Policia e Londrës, pasi ka marrë një informacion<br />

për një sulm të mundshëm terrorist<br />

nga shërbimi sekret britanik, është vënë në<br />

gatishmëri të lartë duke forcuar masat e sigurisë<br />

në metronë e Londrës. “Ne nuk kemi zyrtarë<br />

të armatosura në stacionet tona”, tha<br />

agjencia dje. “Ne kemi qenë të informuar rreth<br />

asaj se si t’i përgjigjej një armë e stilit “Mumbai”<br />

gjatë disa muajve të fundit. Ne nuk do komentojmë<br />

për vendosjen e oficerëve, por unë<br />

mund t’ju them se ne nuk kemi anuluar asnjë<br />

udhëtim”. Disa media në Angli, duke cituar zyrtarët<br />

e anonime të sigurisë, kishte raportuar<br />

një prani të lartë të policisë si përgjigje ndaj<br />

kërcënimeve të mundshme. Sipas këtyre burimeve<br />

anonime, policia e Londrës ka rritur<br />

masat e sigurisë në shkallën më të lartë, në<br />

tren dhe stacionet e metrosë dhe Aeroportin<br />

“Heathrow”, edhe pse një sulm terrorist nuk<br />

është konsideruar si i pashmangshëm. Ministria<br />

e Punëve të Brendshme dhe as Departamenti<br />

i transportit nuk ka dalë në komunikatë<br />

lidhur me masat e sigurisë. “Ky veprim nuk<br />

është i lidhur me terroristët arrestuar muajin e<br />

kaluar në Stoke, Cardiff dhe Londër”, megjithatë<br />

ne i kemi paralajmëruar udhëtarët që të<br />

jetë vigjilent”, u shpreh një zyrtar i policisë në<br />

mënyrë anonime. Natën e së mërkurës, është<br />

marrë një vendim për të rritur nivelin e<br />

kërcënimit nga terrorizmi në shkallë “të konsiderueshme”<br />

deri te shkalla “të rënda” për<br />

industrinë e aviacionit civil dhe të transportit të<br />

Londrës. Shkalla e kërcënimit kombëtar ndaj<br />

terrorizmit po qëndron në nivelin më të madh.<br />

Ekipi i emergjencave të Britanisë, i cili përbëhet<br />

nga politikanë të lartë dhe zyrtarë të policisë, u<br />

takua të enjten në mëngjes për të diskutuar<br />

gjendjen, tha një burim. “Nivelin e kërcënimit<br />

në Britani të Madhe është në nivel të lartë që<br />

do të thotë se një sulm terrorist është shumë i<br />

mundshëm, dhe ka qenë që nga janari 2010,”<br />

Shtohet presioni ndaj administratës<br />

Obama për shpime të reja nafte në det<br />

Industria e naftës po ushtron presion ndaj administratës Obama të shqyrtojë vendimin për kufizimin e shpimeve për naftë<br />

në brigjet amerikane, një vendim që u mor pas katastrofës së derdhjes së naftës në Gjirin e Meksikës vitin e kaluar<br />

Një studim i ri i Institutit Amerikan të Naftës<br />

arrin në përfundimin se kërkesa për naftë në<br />

SHBA do të rritet me 50%deri në vitin 2035.<br />

Në se nuk hapen puse të reja nafte në bregdet,<br />

thuhet në studim, do të shtohet varësia e SHBA<br />

tek burimet e huaja të naftës. Disa argumentojnë<br />

se zgjidhja e çështjes së pavarësisë energjetike<br />

të Amerikës, në fakt do të arrihej nga përdorimi<br />

më pak i naftës si burim energjie.<br />

Megjithë përpjekjet për pakësimin e konsumit<br />

dhe përmirësimin e efiçensës së karburantit, Instituti<br />

amerikan i Naftës thotë se nevoja e<br />

Amerikës për naftë po rritet. Xhek Xherald, president<br />

i grupit më të madh të tregtisë së naftës në<br />

industrinë amerikane të naftës, thotë se zgjidhje<br />

do të ishin shpimet në bregdet, gjë që do të krijonte<br />

edhe mijëra vende të reja pune.<br />

“Gjatë 3,4,5 vjetëve të ardhshëm ne kemi<br />

rastin të bëhemi një motor i rëndësishëm<br />

ekonomik për të ndihmuar në simulimin e<br />

rimëkëmbjes ekonomike. Do të krijoheshin vende<br />

tha i policisë metropolitane në një deklaratë.<br />

“Ne do të patrullojmë në përputhje me rrethanat<br />

dhe të përdorin një gamë të taktikave të<br />

fshehta dhe të dukshme që mbeten nën<br />

shqyrtim të vazhdueshëm. Si Asistent Komisioneri<br />

i Operacioneve Speciale John Yates tha<br />

se kohët e fundit, ngjarjet në aeroportin e Midlands<br />

dhe spekulimet e vazhdueshme në lidhje<br />

me sulmet e ‘Mumbai-stil” të shërbejnë si një<br />

përkujtues i zymtë e kërcënim real dhe jetëgjatë<br />

që ne vazhdojnë të përballemi nga grupet<br />

terroriste”.<br />

“Siguria në aeroporte tonë mbetet në një<br />

nivel të lartë, dhe ne të mbetet vigjilente në çdo<br />

kohë,” tha një zëdhënës i Autoritetit të Aviacion-<br />

të reja pune, të paguara mirë dhe për këtë<br />

nevojitet dëshira e mire”. Xherard thotë se hapja<br />

e puseve të reja pa kufizime, mund të krijojë<br />

deri në 500 mijë vende pune deri në vitin 2025<br />

dhe mund të gjenerojë 150 miliardë dollarë të<br />

ardhura për qeverinë. Ai u bën thirrje ligjvënësve<br />

t’i lenë mënjanë mosmarrëveshjet politike dhe të<br />

lejojnë shpime të reja në Gjirin e Meksikës, në<br />

brigjet lindore të vendit dhe në disa pjesë të<br />

Alaskës. Por disa këmbëngulin se ky do të ishte<br />

një hap prapa. Den Ueis është drejtor për<br />

strategjinë klimatike në Qendrën amerikane për<br />

Progres. “Ne duhet të përqendrohemi tek pakësimi<br />

i përdorimit të naftës. Kjo do të ishte një<br />

zgjidhje më e shpejtë, më e pastër, dhe më a lirë<br />

se sa shpimet e reja”. Ndërsa industria e naftës<br />

thotë se mbështet zhvillimin e burimeve alternative<br />

të energjisë, ekspertët thonë se do të ishte e<br />

vështirë, për të mos thënë i pamundur, eliminimi<br />

i dëshirës së Amerikës për të patur më tepër<br />

naftë. Me rritjen e jashtëzakonshme të kërkesës<br />

it britanik, i cili është përgjegjës për Heathrown”.<br />

Vjeshtën e kaluar, zyrtarë të njësive antiterror<br />

në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara pohuan<br />

se Al Kaeda kishte planifikuar e koordinuar,<br />

sulmet të stilit Mumbai në Evropë. Zyrtarët<br />

evropianë antiterrorizëm thanë se ata besonin<br />

se qëllimi ishte për të kryer sulme të para në<br />

fund të vitit. Në nëntor 2008, persona të armatosur<br />

të grupit Lashkar-e-Tayyiba, një grup Pakistani<br />

xhihadist të lidhur me Al Kaedën, sulmuan<br />

objektivave të ndryshme në Mumbai,<br />

duke përfshirë edhe hotelin më prestigjioze të<br />

qytetit, në stacionin kryesor hekurudhor dhe një<br />

qendër hebraike. Më shumë se 160 vetë u<br />

vranë.<br />

në ekonomitë e mëdha në rritje, si Kina, thotë<br />

Xherard, vonimi i zhvillimit të rezervave amerikane<br />

në naftës do të ndikonte në uljen e numrit<br />

të vendeve të reja të punës. “Alternativa për të<br />

hapur vende pune është të bazohemi më tepër tek<br />

forma të tjera energjie dhe ne besojmë se zgjidhja<br />

më e mire është zhvillimi i energjisë amerikane,<br />

për amerikanët”. Ueis është skeptik për<br />

punën e industrisë dhe projektimet e të ardhurave.<br />

Ai thotë se ekzistojnë mënyra më efiçente për krijimin<br />

e vendeve të punës. “Kur është fjala për<br />

krijimin e vendeve të punës, investimi i miliona<br />

dollarëve për energjinë e pastër, si ajo diellore dhe<br />

të erës, mund të krijojë 4 herë më tepër vende<br />

pune se sa investimi i të njëjtës sasi parash për<br />

prodhimin e naftës”. Por në kushtet kur republikanët<br />

kanë shumicën në Dhomën e Përfaqësuesve<br />

dhe çmimi i naftës bruto ka arritur në nivelin më<br />

të lartë të dy viteve të fundit, analistët thonë se<br />

ndaj administratës Obama do të shtohet presioni<br />

për shtimin e prodhimit të naftës brenda vendit.<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

DITA<br />

BE-ja nuk pranon<br />

ftesën e Iranit për<br />

të vizituar<br />

centralet atomike<br />

Shefja e diplomacisë evropiane, Kethrin<br />

Eshton, tha dje se Bashkimi Evropian nuk<br />

do ta pranojë ofertën e Iranit për të inspektuar<br />

uzinat bërthamore. Ajo deklaroi se<br />

nuk e shikon negativisht ftesën e Teheranit,<br />

por shtoi se BE-ja nuk është<br />

përgjegjëse për inspektimin.<br />

“Jemi shumë të qartë se inspektimi i<br />

uzinave bërthamore është detyrë e Agjencisë<br />

Ndërkombëtare e Energjisë<br />

Bërthamore. Ne e mirëpresim faktin se Irani<br />

është i interesuar që të vizitohen këto<br />

uzina, po një gjë e tillë mbetet punë e<br />

ANEB-së”, tha Eshton. Komentet e Eshtonit<br />

u bënë gjatë vizitës së saj në Budapest<br />

ku u takua me ministrin e jashtëm të<br />

Hungarisë, Janosh Martoni. Ditë më parë<br />

Irani ftoi përfaqësues të disa vendeve që të<br />

vizitojnë uzinat bërthamore. Ftesa vjen para<br />

bisedimeve të reja të Iranit me fuqitë kryesore<br />

të botës mbi programin bërthamor<br />

shumë të kontestuar të Iranit. Delegacione<br />

nga Rusia, Kina dhe Bashkimi Evropian<br />

raportohet se janë mes të ftuarve, por nuk<br />

është e qartë nëse oferta vlen edhe për zyrtarë<br />

nga SHBA-të. Shumë vende perëndimore<br />

dyshojnë se Irani po zhvillon armë<br />

bërthamore, por Teherani ngul këmbë se<br />

program i tij është paqësor. Ftesa erdhi<br />

përpara raundit të ri të bisedimeve mes Iranit<br />

dhe fuqive ndërkombëtare. Burimet zyrtare<br />

iraniane theksuan se në mesin e diplomatëve<br />

të ftuar janë dhe përfaqësues të<br />

disa nga gjashtë vendeve të përfshira në<br />

bisedime. “Hapi i ri për të ftuar ambasadorët<br />

e vendeve të ndryshme tregon vullnetin<br />

e mirë të vendit tonë lidhur me bashkëpunimin<br />

dhe aktivitetet paqësore”, tha<br />

zëdhënësi i diplomacisë iraniane Ramin Mehmanparast.<br />

Pekini ka konfirmuar se është<br />

në mesin e të ftuarve. Ministria e Jashtme<br />

e Hungarisë tha se e ka marrë letrën e<br />

Iranit dhe po e diskuton atë me homologët<br />

e BE-së dhe shefen e diplomacisë evropiane,<br />

Ketharin Eshton. Delegati rus është<br />

gjithashtu në mesin e të ftuarve. Kina dhe<br />

Rusia janë në grupin e gjashtë vendeve të<br />

cilat po negociojnë me Iranin rreth programeve<br />

bërthamore. Nga burime pranë<br />

Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë<br />

Bërthamore mësohet se SHBA-të nuk janë<br />

në mesin e të ftuarve. Zëdhënësi i Departamentit<br />

të Shtetit, Mark Toner theksoi se<br />

ftesa e Teheranit nuk mund të shërbejë si<br />

arsyetim për Iranin që të mos përmbushë<br />

detyrimet për bashkëpunim me ANEB-ën.<br />

Takimi i fundit mes përfaqësuesve të Iranit<br />

dhe atyre të gjashtë fuqive botërore u zhvillua<br />

në dhjetor në Gjenevë. Takimi, që u<br />

mbajt pas më shumë se një viti ndërprerje<br />

shënoi pak përparim lidhur me programet<br />

kundërthënëse bërthamore të Iranit.<br />

Këshilli i Sigurimit i OKB-së ka vendosur<br />

pak kohë më parë raundin e katërt të sanksioneve<br />

ndaj Iranit. Vendet perëndimore<br />

dyshojnë se Irani synon prodhimin e armëve<br />

bërthamore. Akuzat janë hedhur poshtë në<br />

vazhdimësi nga Irani. Inspektorët e Agjencisë<br />

së Energjisë Bërthamore e vizitojnë<br />

rregullisht Iranin, por ata kanë shprehur<br />

shqetësimin e tyre për mosbashkëpunimin<br />

e plotë të Teheranit. Irani synon pasurimin<br />

e uraniumit, i cili lehtësisht mund të përdoret<br />

në prodhimin e armëve bërthamore.<br />

<strong>55</strong> 19


LETRAT<br />

Kontaktoni në: kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

AKREPI, A MERIMANGA ?<br />

Meqë punët shkonin keq,<br />

Mbret akrepi po helmonte,<br />

Drerët thanë me disa pleq,<br />

Merimanga t’i drejtonte.<br />

Upupu! - u hodhën mizat,-<br />

Mos e bëni këtë gafë,<br />

Që taní na kapën krizat,<br />

Do na merrni, bre, më qafë!<br />

S’është, vërtet, aq agresive,<br />

Por ngre kurthe, ka dredhí,<br />

Ndaj, ç’të jenë nga ne naive,<br />

Do t’i ngordhë nëpër pusí !...<br />

ÇAKALLI PEHLIVAN<br />

Si një çakáll, është anarkist,<br />

Në politíkë, krejt pehlivan,<br />

Si i pabesë, është populist,<br />

Si orator, një sharlatán.<br />

Është masovik e hipokrit,<br />

Moderator dhe europian,<br />

Është primitív, bilé, bandit,<br />

Si diktator është babaxhán.<br />

Si funksionar, është një hajdut,<br />

Si humanist, është ca mizor,<br />

Kur si drejtues, është një harbut,<br />

Si dallkauk, është novatór.<br />

Dredhínë e ka mbi çdo parim,<br />

Për pyllin qan si çilimí,<br />

Bërtét e çirret për pajtím,<br />

Kur ëndërron për tiraní.<br />

Por shpifjen veç e ka pasion,<br />

E nervozon çdo përparím,<br />

Një çast s’jeton pa korrupsion,<br />

Është bërë në pylli si një mallkím !...<br />

„GABIMET“<br />

- Unë, pantera, s’kërkoj ndjésë,<br />

Se për ç’bëra s’jam penduar,<br />

Nëpër krime s’mora pjesë,<br />

Vetëm shpesh kam urdhëruar.<br />

Për daják, urí, terrore,<br />

Për burgime, interníme,<br />

Veç lëshoja ca qarkore,<br />

T’i studjonin në tubíme.<br />

Kur e shembën diktaturën,<br />

Dhe për ne dhanë ca dëníme,<br />

Meqë nuk na vunë torturën,<br />

Unë pranova ca gabíme.<br />

Thashë ca mijra vramë pa faj,<br />

Kot burgosëm pyllin mbarë,<br />

Nëna birin s’lamë të qajë,<br />

Ç’qenë heronj, i lamë pa varr.<br />

E tepruam me luftë klase,<br />

Shumë fëmijë i lamë pa shkollë,<br />

Por i kryem me vijë mase,<br />

Që t’ia linim pyllit njollë.<br />

Qe gabim që kot pa punë,<br />

Nuk lamë prift të mbante meshë,<br />

Mjekra hoxhësh premë me dhunë,<br />

Nëpër kisha shitëm presh !...<br />

GOMÁRI DHE UJKU<br />

Një gomar i sakatuar,<br />

Nga një ujk i babëzítur,<br />

U nis vetë për t’u ankuar,<br />

Te juristi më i ditur.<br />

Pse çalon ? - i tha gjyqtari,-<br />

Dhe e pa me kërshërí,<br />

A e njeh kush është shkaktari,<br />

Që t’i ngrehësh sot padí ?<br />

Kur gomari po ankohej,<br />

Se kush ishte gjakatari,<br />

Prokurori po kujtohej,<br />

Ngaqë ishte vetë shkaktari.<br />

Ndaj, iu sul me kërcënime,<br />

Si dikur në diktaturë,<br />

Kur e merrte në hetíme,<br />

Dhe i rripte shtatë lëkurë.<br />

- Mos, vallë, ligjin e ke shkelur ?<br />

Pyeti ujku drejt gomarin,-<br />

Mos me bar ke qënë i velur,<br />

20<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011<br />

Fabul nga Luan MYFTIU<br />

Kapitali Kapitali politik<br />

politik<br />

Dhe ke flakur tej samárin ?<br />

- Po! Vërtet që u rrëzova !-<br />

Tha gomari gjithë habí,-<br />

Pak samarin e dëmtova...<br />

Po, zotrote, nga e di ?...<br />

... Kur gjyqtar na qënka prapë,<br />

Ujku, dhelpra dhe çakálli,<br />

Çdo viktíme i vjen vapë,<br />

Ngaqë nuk i zgjidhet halli !...<br />

HALLI I OPOZÌTËS !<br />

Meqë pyllin katandisën,<br />

Se i vodhën lekët shtetit,<br />

Jo një punë që s’e bitísën,<br />

Por as shpresë s’i lanë milétit.<br />

Mirpo veten lavdëronin,<br />

Sikur kishin bërë hatá,<br />

Pse sistem bënë korrupsionin,<br />

Dhe qenë krimbur në pará.<br />

Meqë vetë jetonin mirë,<br />

Mirë u dukej gjithë miléti,<br />

Dhe pse ky qe për mëshirë,<br />

Sa shumë syresh mbyti deti.<br />

Por nga vuajtja, doli drita,<br />

Nga uria - shpejt mallkími,<br />

Më në fund, arriti dita,<br />

Erdhi si bekím shpëtími.<br />

Pylli vetë një ditë nga ditët,<br />

Nisi jetën të ndërtonte,<br />

Kur i la pa post banditët,<br />

Rriti rrogat, rrugët shtronte.<br />

Mirpo bishat qenë tërbuar,<br />

Si një tigër në kafáz,<br />

Thirrën ç’patën korruptuar,<br />

Se qenë mbushur me maraz.<br />

- Mblidhuni, more idiotë!-<br />

U tha shokëve një skile,-<br />

Kundër kemi ca të zotë,<br />

Do na vënë si miut zíle!<br />

Shpifni kot që t’i largojmë,<br />

Nga çdo post me mariféte,<br />

Ndryshe, ne do përfundojmë,<br />

Të fjalósemi me vete !...<br />

HIDHE NË GJYQ<br />

Ketri ujkun akuzonte,<br />

Pse e kishte torturuar,<br />

Dhelpra, që nuk po duronte,<br />

I tha si e zemëruar :<br />

- Në ke fakte, shko padíte,<br />

Ujk-hetuesin si xhelát,<br />

Me ankesat na mërzíte,<br />

Akuzoje si lugát !<br />

- Ky më futi dje në shpellë,-<br />

Ketri tha gjithë dëshpërím,-<br />

Edhe frymë të merrja thellë,<br />

Më vërsulej me tërbim.<br />

S’më la kockë pa më thyer,<br />

Sot sakát jam unë i zíu,<br />

Kur në post ky prapë është kthyer...<br />

Ku të qahem? Te kadíu ?!...<br />

KAMELEONI<br />

Kur e dinë se si ndryshoj,<br />

Dhe nuk paskam karakter,<br />

Kur për keq më mbajnë në gojë,<br />

Pse më zgjedhin dy-tri herë ?<br />

Pse, kur qënkam kaq debil,<br />

Anarkist, sadist, i marrë,<br />

Rreth më mblidhen kaq servilë,<br />

Dhe më zgjedhin kryetar ?<br />

Pse më lënë të vjedh sa dua?<br />

T’u prish kopshtet me beton ?<br />

Pse s’ma hedhin fajin mua,<br />

Për bojkot e korrupsion ?<br />

Ndaj, sa herë fillon miléti,<br />

Që më shan e poshtëron,<br />

Unë krekosem si gjel déti,<br />

Se kam shokë kameleonë !...<br />

KAPITALI POLITÌK<br />

Jam krenar si egërsírë,<br />

Se çdo ujk e kam vëllá,<br />

Si çakall jam i pështírë,<br />

Se ç’të ngordhin, unë i há.<br />

Ndonëse pyllin quaj mik,<br />

Ia ha gjahun që ka zënë,<br />

Ndaj dhe ca çakej besnikë,<br />

Çdo ditë vetëm po më lënë.<br />

Meqë s’bëj dot opozítë,<br />

E mbaj veten liberal,<br />

Por, të vë në jetë dredhítë,<br />

Shtirem si konsensual.<br />

Kur në pyll doktoj viktíma,<br />

A një lepur që këlthet,<br />

Unë vrapoj si vetëtíma,<br />

T’i kthej klithmat në pushtet.<br />

KËSHILLAT E NDRIKULLËS!<br />

- Ç’bëni, bre?-tha një skile,-<br />

Si më flini sonte gjumë ?<br />

Bisha, po nuk bëri híle,<br />

Përfundon edhe në lumë.<br />

Që ta keni të sigurtë,<br />

Sot paránë që keni vënë,<br />

Silluni me pyllin urtë,<br />

Shtiruni si të pangrënë.<br />

- Zonja ndrikull!-tha çakálli,-<br />

Po me vilat ç’të bëjmë sot ?<br />

E beson ? Na ka zënë halli,<br />

Thonë që prona ka një zot !?<br />

-T’i shpëtoni mëkatarët,-<br />

Foli dhelpra e menduar,-<br />

Shpallini gjithë kundërshtarët,<br />

Sikur janë të korruptuar !<br />

Shani, shpifni në ekran,<br />

Qeverínë sikur vjedh lekë,<br />

Që të dilni në mejdan,<br />

Si grabitës : „jek e jek“ !...<br />

NA VOTONI !<br />

- Në pushtet po të na vini,<br />

Ne si ujq do çajmë me dhëmbë,<br />

Ju, çakej, hajdutë siç jini,<br />

S’do t’ju hyjë një gjemb në këmbë.<br />

Na votoni, bashkë të vjedhim,<br />

Ne si kapo, ju sekserë,<br />

Se çdo taksë që ne do mbledhim,<br />

Bashkërisht e kthejmë në vlerë.<br />

Ndaj pozítën poshtëroni,<br />

Shpifni:“Vjedh edhe në gjumë!“,<br />

Që të dalë se korrupsioni,<br />

S’ka se ku të shkojë më shumë.<br />

Qeverísëm plot tetë vjet,<br />

Edhe bëmë një kakërdhí,<br />

Po s’na zgjodhët ju sivjet,<br />

S’na voton më as një mí !...<br />

NIHILISTËT!<br />

Arinj e ujq, çakej e derra,<br />

Si opozítë kanë sot një ves:<br />

Te kundërshtari s’njohin vlera,<br />

I mohojnë haptas çdo sukses.<br />

Të mbetur pa alternatívë,<br />

Si pulat janë, që nuk bëjnë vezë,<br />

Dhe pse nuk janë aspak naivë,<br />

Ç’të jetë e bardhë, e bëjnë të zezë.<br />

Kur mazhoranca rrogat rrit,<br />

Po dhe pensionet nis i shton,<br />

Inauguron një rrugë çdo ditë,<br />

I bën, thonë, veç për korrupsion !<br />

Për çdo reformë në Drejtësí,<br />

Dhe gjithë shërbímet për milétin,<br />

Opozitarët, gjithë lakmí,<br />

Zënë shpifin se po kapka shtetin!<br />

Po dhe kur burgjet i mbush plot,<br />

Me funksionarë të korruptuar,<br />

Thonë ky dënim për ta është kot,<br />

Se fenomeni s’është luftuar. (!)<br />

Harruan veten në pushtet,<br />

Si vidhnin e si varfëronin,<br />

Kur „peshkaqenët“ mbronin vetë,<br />

Ç’të qenë „cironka“ arrestonin.<br />

Ç’qenë në gjykata, bënë për vete,<br />

Nuk lanë në pyll pa vjedhur pronë,<br />

Për fukaránë q’u mbyt në dete,<br />

Asnjërit s’pamë t’i bëhej vonë.<br />

Por, që të dalin të kulluar,<br />

Mohímet derdhin sot si lumë,<br />

Për çdo të ndershëm, të provuar,<br />

Zënë shpifin sikur vjedh në gjumë.<br />

Si nihilistë të neveritshëm,<br />

U ka dalë nami sot në botë,<br />

Janë bërë aq shpifës të mërzitshëm,<br />

Sa zor të marrin më një votë !...<br />

PËR DHJAMË QENI<br />

Ta krijonin vetë xhenétin,<br />

Bishat ftuan gjithë milétin,<br />

Të pranonte të flijohej,<br />

Që për jetë të lumturohej.<br />

Dhe gjithë pylli, i gënjyer,<br />

Sinqerisht i mallëngjyer,<br />

Nuk e tori punën gjatë,<br />

Nisi bukën ta hajë thátë.<br />

Vetes vetë i hapte plagën,<br />

Ngrinte normën, ulte pagën.<br />

Gjithë kursimet e rinísë,<br />

Ia dhuronte ujqërísë.<br />

Kujt u mor me bujqësí,<br />

Në shtëpí i lanë një dhí.<br />

Dhe një llampë si buburezë,<br />

Dhe një pulë sa për një vezë,<br />

Dhe një lopë, të shpurë në stallë,<br />

Që, kur vdiq, s’pa një pikë dhállë.<br />

Ndër qiláre s’kish’erë gëlase,<br />

Se pastrohej me luftë klase.<br />

Ujku varda me premtíme,<br />

Derri „bam“ me lavdëríme,<br />

.............................................<br />

Kur s’po dukej kund xhenéti,<br />

Kur me bark u bë lanéti,<br />

E kuptoi dhe më fakíri,<br />

Ç’qe premtími „Lugë floríri“.<br />

Ndaj, ç’u plak, tha :“Mos u rréni!...<br />

Se do shkoni për dhjamë qeni!...“ !...<br />

POROSÌA E KACAGJÈLIT<br />

Milingonat që punonin,<br />

Hip e zbrit në një trung fiku,<br />

Njëra tjetrën lajmëronin,<br />

Kur trokiste qukapíku.<br />

Se shumë syresh nuk e dinin,<br />

Pse çukiste ky bablok,<br />

Ndaj, sa dilnin që ta shihnin,<br />

E paguanin me kokë.<br />

Prandaj doli kacagjeli,<br />

Porosíti mizat mbarë:<br />

„Qukapíku, sojë dembeli,<br />

Është për ne një grabitqar.<br />

Prandaj kurrë mos e besoni,<br />

Kur ju sillet si një mik,<br />

Kurrë për të të mos votoni,<br />

Pse banon me ne në fik !...


Për ardhjen e tij me pushime në<br />

Vlorë, në këtë vilë lartuar mbi sh<br />

këmbinj që binin thikë mbi det , nën<br />

një gjelbërim pishash të moçme, thuajse ishte njoftuar<br />

krejt kolektivi, ndaj dhe ishin bërë sëmiri<br />

krejt përgatitjet që Ai dhe shoqja N. të kalonin<br />

pushimet pa ndjerë ndonjë shqetësim prej nesh.<br />

Sidomos neve femrave, kryesisht pastruese në<br />

këtë vilë të veçantë me emër, kur quhej VILA<br />

NUMËR NJË, ndiheshim brenda vetes tejet të<br />

zena në ankth, në se do t’i shërbenim si duhej çiftit<br />

apo jo, sepse ndryshe… Përjetonim ngasjen e keqe<br />

të një fëmije kur i futet diçkaje pa e njohur atë,<br />

kur…. Edhe pse vizita e tyre bëhej shpesh, ne…<br />

gjithësesi ndiheshim të zëna në ankth!...<br />

E ndjenim diçka të tillë në ç’do haplim që çifti<br />

bënte brënda kësaj vile, duke u ndjekur nga pas<br />

nga shoku Sulo, në trajtë hijeje, sepse ashtu shpifej<br />

ballë nesh, duke na ndjekur kërcënueshëm, kur ne<br />

ishim më se të sinqertë për sa kryenim…. Trupi i tij<br />

shprehte në dukje një farë rondokopi, tejet të lëvizshëm,<br />

i cili na kërkonte “hesap” vend e pavend, kur nuk i<br />

takonte, sepse ne mbi krye kishim tjetër njeri…<br />

Një veprim i tij që herë na shpërbënte shpirtërisht<br />

për një kohë, kur mendonim se nuk ishim në<br />

rregull me sa bënim…<br />

Rondokopi Sulo ikte prej nesh pa shqetësimin<br />

më të vogël, kur na kishte prekur keqas në detyrën<br />

tonë(!)…<br />

Ai na rrinte si një këmbanë tek koka!...<br />

Shpesh, dy a më shumë punonjës të kuzhinës<br />

delnim në oborrin ballë saj, qarkuar nga kangjella<br />

hekuri, për të kryer ndonjë punë të ditës, siç ishte<br />

qërimi i patateve apo diçka tjetër, duke ndjekur në<br />

heshtje dhe gjithë kënaqësi pamjen që merrte ballë<br />

nesh bregdeti, sidomos gadishulli i Karaburunit<br />

dhe në veçanti ai i ishullit të Sazanit.<br />

Gjithçka e bënim pa e hequr vështrimin nga<br />

qërimi i patateve, apo tek merreshim me një tjetër<br />

send ushqimor, që duhej përgatiturpër drekë.<br />

Një farë shlodhje për ne, sa shpirtërore dhe fizike,<br />

sepse nuk na gjëndej pranë ndonjë nga eprorët dhe!...<br />

Sidomos mbrëmjeve gjithçka merrte një ngjyrë<br />

të përflaktë, dhe na bëhej se, dielli, në trajtën e një<br />

portokalli të pjekur së miri rrëzohej në det, humbiste<br />

papritmas, duke të lënë përshtypjen e rreme<br />

se mbytej brenda ujërave….<br />

Kështu, që kur mësuam se Ai vinte në këtë<br />

vilë, ne u gjendëm në këmbë!...<br />

Çifti hyri brenda vilës duke ngjitur qetas një<br />

palë shkallë. Çuditërisht hodhën edhe një herë vështrimin<br />

nga makina në trajtë Limuzine, e cila ishte<br />

parkuar jo shumë larg.<br />

Ndiqnim në ankth krejt veprimet e tyre!<br />

Sidomos Ai, më bëhej se ishte zburdhur krejt<br />

në fytyrë. U binda se tashmë shkonte si moshë drejt<br />

pleqërisë…<br />

Pasi hodhi qetas vështrimin përreth Ai u përqëndrua<br />

për një kohë në drejtim të detit, ndoshta duke<br />

harruar se përbri vetes kishte shoqen N…<br />

Në njërën dorë mbante kapelen me strehë.<br />

Ata humbën brenda vilës ku do të bujtinin dhe<br />

më pas gjithçka e mbërtheu heshtja, një heshtje e<br />

ngurtë sa dhe e frikshme, çuditërisht!...<br />

Shoku L….drejtor i kësaj vile, u gjënd në çast<br />

pranë nesh.<br />

Ndihej krejt i shpërbërë në pamjen e vet!<br />

Fytyra e tij e dobët, përftuar prej kohësh një<br />

farë zburdhje, ndihej sa e frikshme dhe nevrastenike,<br />

kur ne ndodheshim secili në detyrën e vet, ndryshe<br />

nga tjetër herë kur vinte dhe pushonte këtu një<br />

anëtar i byrosë…<br />

Tashmë, ai nuk bënte vërrejtje si më parë, kur<br />

më thoshte ashpër se harxhoja shumë ilaç për të<br />

larë enët, sepse ndoshta kishte frikë se mos shoqja<br />

N. ankohej se ndjente ngacmime gastrike…..kur<br />

konsumonim shumë “fruta deti”…<br />

Ky ishte mendimi i tij.<br />

***<br />

Ditën tjetër mbasditja qëlloi e nxehtë dhe çifti<br />

doli vonë të pinte kafen nën pishat e moçme, ballë<br />

detit.Jo shumë larg tyre bënte roje shoku Sulo, dhe<br />

më tej një ushtar i gardës.<br />

Herë, Ai dilte të pushonte i vetëm për një kohë<br />

, ndoshta pasojë e moshës së thyer, apo përjetimeve<br />

që e shqetësonin… Mendoja me vetvete tek e ndiqja<br />

fshehurazi.<br />

***<br />

Po afronte dreka.<br />

DIKTATORI DHE<br />

PASTRUESJA<br />

Nga Pali SHTËMBARI<br />

Unë ndodhesha e vetme në kuzhinë, pasi kuzhinjeri<br />

ishte larguar pak më parë,duke më premtuar se<br />

do të kthehej shpejt.<br />

Kisha zenë vend në karriken e drunjtë duke<br />

mbajtur para vetes një tavë mbushur prerë me<br />

patate, për t’i qëruar ato.<br />

Delnim jashtë kuzhinës zakonisht në verë, sepse<br />

brenda saj nuk mund të rrihej qoftë edhe një minutë,<br />

edhe pse mbanin hapur dyerë dhe dritare.<br />

Rrinin poshtë një strehe sajuar me purteka,e<br />

cila në pamje të binte pranë çadrat në vendet e<br />

Afrikës. Sa ikte vera kjo lloj çadre përfundonte në<br />

kazan të plehrave.<br />

Ngrita vështrimin dhe, jo shumë larg meje<br />

pikasa Atë të vinte drejt meje qetas, si kurrë tjetër<br />

herë. Nër duar mbante kapelen me strehë.<br />

Rrëmbimthi futa gjithçka brenda kuzhinës.<br />

Papritmas u gjënda ballë Tij!<br />

Kurrsesi më parë nuk e kisha shkuar ndërmend<br />

që Ai të vinte në kuzhinë…<br />

Fillimisht mendova se do të ishte komandanti i<br />

rojave të gardës, i cili vinte dhe na qortonte shpesh<br />

ne femrave, për ndonjë lidhje të fshehtë me ndonjë<br />

nga gardistat…<br />

Ai kishte pikasur qartë gjëndjen time<br />

shpirtërore ndaj dhe nuk foli për një kohë.<br />

Ngriti qetas njerën dorë lart vetes dhe tha:<br />

“Po, bashkë do të rrimë për një kohë…”<br />

Vështroi gjatë nga unë, pastaj në drejtim të<br />

tavës me patate të paqëruara, gjithnjë duke mbajtur<br />

në njerën dorë kapelen me strehë.<br />

Unë i rrija përballë, krejt e shushatur me vetvete.<br />

Ai largoi vështrimin nga unë dhe ngulmoi me<br />

vështrim në faqën e murrit përballë, ku ekspozohej<br />

një foto e tij dalë partizan…<br />

“…nuk e di pse nër këto çaste më vjen pranë<br />

koha kur unë bëja gjithçka më ngulitej në kokë, pa<br />

marrë parasysh se ç’do të më gjente më vonë, siç<br />

më ndodhi me kundërshtarëte mij që!…<br />

Kështu veprova atëhere kur imitova në veshje<br />

dhe gjithçka tjetër princ Tatin, si trashëgimtar të<br />

mbretërisë, gjë që u zbulua paq në Bruksel nga<br />

<strong>gazeta</strong>rët, sa më!...<br />

U ktheva në Shqipëri pa u diplomuar , mirëpo<br />

, përpos ndihmës që më dha zoti Libohova shkova<br />

në liceun e Korçës për të ushtruar detyrën e mirëfilltë<br />

të një profesori…kurse më vonë , kur krejt<br />

pushteti shtetëror ra në duart e mija, zotin Libohova<br />

e kalla në burg, siç bëra dhe me të tjerë…të<br />

cilët i vrava!...<br />

Çuditërisht, Ai u ngërdhesh keqas , sa unë , e<br />

zenë në befasi, si pasojë e moshës së re që gëzoja,<br />

ia mora për buzëqeshje.<br />

E ndiqja ëmbël.<br />

“…ishte një kohë ajo kur unë ndihesha i<br />

tregim i jetuar<br />

përkrahur nga mbreti, sepse ai më çoi jashtë shtetit<br />

me studime , mirëpo, kursesi nuk mund të pranoja<br />

atë që ai bëri, në atë ditë të zezë prilli, kur thotë<br />

populli ,duke mbledhur pranë vetes me kuç e me<br />

maç, aty dhe thesarin e shtetit dhe morri arratinë,<br />

kur ndihej mik me Musolinin(!)…<br />

Një shitje vendi, që!...<br />

Kisha lënë tashmë dyqanin FLORA.<br />

Ditën atjë u shisja fashistëve cigare dhe vaj<br />

ulliri kurse natën bëja plane…Bënim ,desha të them,<br />

si mund t’i sikterisnim këta pushtues të matanë<br />

detit, natyrisht përpos ndihmës që na jepnin serbët…<br />

Pastaj….pas një debati që u bë midis Komiternit<br />

dhe Jugosllavëve, fitova unë të drejtoj shtetin<br />

shqiptar dhe jo Sejfullai!...<br />

U vetshpalla gjeneral kolonel!<br />

Mora krejt shtetin në duart e mija.<br />

Drejtoja partinë, qeverinë, frontin, dhe gjithçka...<br />

U bëra zot i vendit!<br />

Me sa më kujtohet, atëhere bëra një luftë të<br />

ashpër me Vatikanin ,për klerikët që kalla pa gjyq<br />

brenda hekurave të burgut, si dhe ndaj Ingilterës<br />

për Kanalin e Korfuzit, kur gjasme na silleshin si<br />

miq, kur avionët e tyre hidhnin këpucë të një këmbe,<br />

apo preservativë, dhe jo ushqime(!)…<br />

Mendonin se motrat tona kishin dalë malit për<br />

të bërë kurvëri, dhe jo të luftonin pushtuesit(!)…<br />

Po, ashpër fola atëhere edhe me Vatikanin, kur shumicën<br />

e klerikëve të tyre , sidomos në Shkodër i<br />

kalla brenda hekurave të burgjeve, pa gjyq, edhe<br />

pse u mallkova rëndshëm në drejtimin fetar…<br />

Gjithashtu , kështu veprova me ata që ishin<br />

diplomuar jashtë shtetit amë, familje të dëgjuara si<br />

emër, një farë psikoze që flinte brenda meje, për të<br />

mos patur mbi kokë askënd, kushdo që të ishte…aty<br />

dhe tim kunat, duke e lënë time motër të peshonte<br />

me kandar njerëzinë ballë kinema “PARTIZANI”…<br />

Lufta që bëja ndaj kësaj shtrese nuk njihte kompromis,<br />

sepse ndihesha atëhere më se i vetdijëshëm,<br />

kur psikologët konstatonin fshehtas se<br />

unë…përjetoja një farë sëmundje neurotike, siç<br />

ishte distonia…Sepse herë ndodhte që papritmas të<br />

bëhesha nevrik, sa humbisja logjikën e mirëfilltë.<br />

Mirëpo ,pas pak qetësohesha dhe njerëzia përreth<br />

më largoheshin në heshtje duke çaprashitur me<br />

vetvete fjalë të pakuptimta….<br />

Gjithnjë jam ndjerë i ekzaltuar nga pamja<br />

ime fizike, një farë mënyre narcizmi që më joshte<br />

ëmbël, sa dhe Nexhin, sekretaren time atëhere e<br />

verbova keqas…sa nuk m’u nda përjetë!...”<br />

Ai vështroi nga unë.<br />

M’u bë se ishte fshirë nga fytyra ajo ngërdheshje<br />

që përjetoi pak më parë, e cila i shprishi<br />

LETRAT<br />

Kontaktoni në: kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

pamjen e tij të mirëfilltë.<br />

“Nga sa mësova jashtë shtetit, edhe pse nuk u<br />

diplomava atje, secila qënie njerëzore vërtitet ndaj<br />

një “orbite” të vet, herë këtë e bën me dhunë, ndaj<br />

kam bërë gjithçka të prish këtë orbitë, e kujdo qoftë,<br />

dhe të sillet ndaj asaj orbite ku vërtitem unë, pa<br />

asnjë lloj kundërshtimi, kur unë udhëheq një popull<br />

të tërë!...<br />

Shpesh , duke përdorur dhunën në këtë drejtim,<br />

për të flijuar kundërshtarët, më kanë quajtur nekrofil:<br />

njeri që!...<br />

Kursesi nuk është e vërtetë, përderisa masat<br />

punonjëse përherë i kam ndjerë pranë dhe gjithë<br />

entuziazëm…kur mvartësit e mij nuk kanë guximin<br />

të më dalin ballas, kur mund të ndjejnë frikën<br />

se!...<br />

Gabohen!…<br />

Po…veç Nexhit…askush nuk ka guxuar të më<br />

thotë se, iks duhet larguar nga vdekja, përpos kontributit<br />

që ka dhënë dje në luftë dhe si…”<br />

Ai largoi vështrimin nga fotoja duke bërë një<br />

frymëmarrje të rëndë.<br />

M’u bë se më ndiqte ngrohtë, dhe jo si pak më<br />

parë, kur u ngërdhesh keqas.<br />

Qetas, zgjati njerën dorë të merrte thikën të<br />

qëronte patate.<br />

Në kohë, si në trjatën e një hijeje u shfaq shoku<br />

Sulo. Ai , duke ndjekur trupin e tij rondokop iu<br />

shpreh gati me nervozizëm:<br />

“Ik , ik o Sulo se këtu ku jam, ndjehem mirë…”<br />

Shpejt u kthye nga unë.<br />

“Ç’shkollë ke?”<br />

“Shtatëvjeçaren…”<br />

Kuptova se nuk i pëlqeu arsimimi im ,tek u<br />

përtyp me vetvete.<br />

“Ti…Ke dëgjuar për Kinën?...”<br />

Hapa sytë jashtë mase.<br />

“Po ,di që është një shtet me fuqi!...”<br />

Çuditërisht,Ai u ngurtësua krejt në pamje.<br />

“Bëmë mirë që u prishëm me Kinën?...”<br />

Hapa sytë jashtë mase.<br />

Një pyetje që kursesi nuk mund t’i bëhej një<br />

pastrueseje!<br />

Heshta për një kohë.<br />

“Kina është fuqi e madhe!...”<br />

Ai më ndiqte ngultas në sy.<br />

“…po , edhe të tjerë, më të arsimuar nga ty<br />

nuk e dinë saktë se kush është MAO CE DUNI…Të<br />

gjithë mendojnë se ai përfaqëson një marksist të<br />

mirëfilltë, kur ishte…një demokrat revoluciona, një<br />

hithtar i Konfucit dhe aq!...Kurse ne e trajnonim<br />

si shok të idealeve(!)…”<br />

Çova lart vështrimin dhe iu përgjigja prerë:<br />

“Partia…partia bëri ndoshta atë që duhej me<br />

këtë fuqi të madhe në botë!...”<br />

Më ndoqi ftohtë për një çast. Unë kursesi nuk<br />

dija, se kush ishte në kuptimin e mirëfilltë një<br />

demokrat revolucionar, kush ishte Konfuci, kur Ai<br />

priste nga unë një përgjigje si të bashkëbisedonte<br />

me një shokun e vet në këtë drejtim, dhe jo me një<br />

pastruese…<br />

Sëfundi, u binda me vetvete se Ai e kishte marrë<br />

së veti një vendim të tillë, pa pyetur këdo që<br />

kishte rreth vetes të cilët edhe mund ta kundërshtonin<br />

shkarazi…<br />

Ai ishte çuar në këmbë duke lënë gjithçka kishte<br />

nër duar pak më parë.<br />

Më bëhej se ndihej krejt i ngurtësuar me<br />

vetvete.<br />

Si një statujë!...<br />

Pa më përshëndetur nisi të zbriste ato dy-tre<br />

shkallë që të çonin në oborrin ballë kuzhinës, me<br />

shumë kujdes, si të ishte paralitik.<br />

***<br />

Çifti u largua nga vila të nesërmen para drake.<br />

Shoku L. mblodhi urgjent krejt kolektivin.<br />

Mendoja se do na falenderonte për sa kishim bërë<br />

që çifti të ndihesh sëmiri gjatë pushimeve, kur ai ,<br />

tek u mjegullua keqas në fytyrën e zburdhët, tha:<br />

“Qysh nesër, Keti shkon punëtore e thjeshtë në<br />

frutore, sepse…”<br />

Kaq tha dhe u mbyllë keqas ne vetvete.<br />

Kolektivi diç murmuriti heshtazi.<br />

Ndërsa unë…çuditërisht mu bë se ndihesha në<br />

pozitat e një kuadri që çohet të “edukohet” në bazë,<br />

sidomos në kooperativa bujqësore…<br />

_______<br />

* NEKROFIL – dashuri për të vdekurit<br />

* NARCIST- njeri që gjen kënaqësi tek gjithçka e vetvetes.<br />

* KONFUCI- filozof I lashtë kinez<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

<strong>55</strong> 21


KULTURE<br />

Kontaktoni në: kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

Ka nga ata që janë 85vjeçarë,<br />

ka edhe të rinj,<br />

32 vjeç. Ka nga ata që<br />

kanë publikuar shumë dhe të tjerë<br />

që sapo e kanë nisur udhën e botimit<br />

të veprave të tyre të para. <strong>Gazeta</strong><br />

spanjolle “El Pais” u ka marrë<br />

mendimin 50 shkrimtarëve të ndryshëm<br />

në lidhje me arsyen që i bën<br />

të shkruajnë. Secili prej të pyeturve<br />

ka dhënë përgjigjen e tij. Disa janë<br />

të shkurtra si ajo e Umberto Eco:<br />

“Shkruaj sepse më pëlqen”, të tjera<br />

janë më të gjata dhe më të shtjelluara.<br />

Ka nga ata që e konsiderojnë të<br />

shkruarën gjënë e vetme që dinë të<br />

bëjnë në këtë jetë, të tjerë që e kanë<br />

edhe mjet fitimi të mirë, ka të tjerë<br />

që thonë se është i vetmi profesion<br />

që i plotëson dëshirën e të çuarit<br />

vonë nga shtrati dhe atë të të rënit<br />

në orët e para të mëngjesit. Të tjerë<br />

e kanë si një sfidë për të imagjinuar<br />

atë që nuk ka ndodhur ende dhe në<br />

njëfarë mënyre kështu marrin rolin<br />

e një profeti. Një tjetër thotë se shkruan,<br />

sepse duke shkruar gjen<br />

përgjigje për pyetjet e shumta që ka<br />

pasur që në fëmijëri për botën dhe<br />

jetën në përgjithësi. Gjithsesi, në<br />

këtë tërësi përgjigjesh ia vlen që të<br />

kujtojmë edhe përgjigjen që i ka<br />

dhënë kohë më parë kësaj pyetjeje i<br />

madhi Beckett: “Shkruaj sepse vetëm<br />

të shkruarit më ka mbetur”.<br />

Shakom Auslander<br />

Shkruaj që t’i shmangem vrasjes<br />

së vetes, ose tjetrit. Deri tani e shoh<br />

se ia kam dal mbanë. Por vetëm për<br />

momentin, ama.<br />

Andrea Camilleri<br />

Shkruaj, sepse është gjithmonë<br />

më mirë se të ngarkosh dhe të shkarkosh<br />

arka në tregun qendror të<br />

qytetit. Shkruaj sepse është e vetmja<br />

gjë që them se di ta bëj. Shkruaj<br />

sepse vetëm në këtë mënyrë mund<br />

t’u dedikoj diçka nipërve të mi. Shkruaj,<br />

sepse në këtë mënyrë më kujtohen<br />

të gjithë njerëzit që kam<br />

dashur dhe vazhdoj t’i dua në jetë.<br />

Shkruaj, sepse më pëlqen të rrëfej<br />

histori. Shkruaj sepse më pëlqen që<br />

pasi të jem lodhur të pi një krikëll<br />

birrë që më shijon më shumë se çdo<br />

gjë në botë. Shkruaj sepse më duket<br />

se u kam një borxh të gjithë atyre<br />

shkrimtarëve që u kam “marrë”<br />

përmes leximit të veprave të tyre.<br />

Umberto Eco<br />

Shkruaj, sepse më pëlqen.<br />

Nathan Englander<br />

Shkruaj, sepse kam dëshirë të<br />

vendos rregull në kaos.<br />

Ken Follet<br />

Gjëja e parë që mendoj sapo çel<br />

sytë kur çohem në mëngjes është të<br />

shkruaj skenën, ose dialogun e<br />

ardhshëm të librit tim. Kjo është<br />

gjëja që më zbavit dhe më motivon<br />

më shumë. Është fantastike t’i dedikohesh<br />

diçkaje që di ta bësh mirë.<br />

Më zbavit të shkruarit, por fjala<br />

“zbavit” është një fjalë që në fakt për<br />

hir të së vërtetës nuk e rrok gjithë<br />

idenë e asaj që dua të them në këtë<br />

rast me atë që përjetoj kur shkruaj.<br />

Akti i të shkruarit më pasionon.<br />

Përfshin gjithë intelektin tim, emocionet<br />

e mia, përfshin gjithë atë që<br />

22<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011<br />

Përse shkruaj?<br />

Nga Vargas Llosa te Nothomb, ja si i janë përgjigjur disa nga<br />

shkrimtarët më të famshëm të botës pyetjes: përse shkruani?<br />

jam në botë dhe mënyrën se si funksionoj<br />

si qenie njerëzore. Gjithçka<br />

është pjesë e sfidës për të “joshur”<br />

lexuesit e mi. Puna ime më përfshin<br />

të tërin dhe bëhet fjalë për një përfshirje<br />

që i ngjan një magjepsjeje të<br />

gjatë, që nuk merr fund kurrë dhe<br />

që ndërpritet shkurtimisht vetëm<br />

nga nevojat njerëzore që më duhet<br />

të kryej për të vazhduar jetën time,<br />

e cila përbëhet thelbësisht dhe kryesisht<br />

nga gëzimi dhe pasioni i të<br />

shkruarit. Pra, unë jetoj për të shkruar<br />

dhe duke shkruar jetoj.<br />

Mark Haddon<br />

Romani, poezia, teatri, piktura,<br />

fotografia…në realitet nuk ka rëndësi<br />

se cila nga këto zhanre është me<br />

mua.<br />

Një ditë që nuk arrij që të bëj<br />

diçka, sado e vogël qoftë ajo gjë, më<br />

duket një ditë e çuar dëm, një ditë e<br />

vdekur si një qelizë e vdekur që nuk<br />

i hyn më në punë askujt. Një javë<br />

pa krijuar diçka në çfarëdolloj zhanri<br />

arti më duket një javë tmerrësisht<br />

e dhimbshme, sepse për mua dhimbja<br />

ka ndjesinë e kotësisë.<br />

Ndonjëherë mund të të duket një<br />

bekim të ndihesh kështu, pra që të<br />

ndihesh shumë i qartë në ndjesinë<br />

tënde, në aspiratën tënde shpirtërore<br />

për atë që dëshiron. Por shumë<br />

shpesh është një dhimbje sepse të<br />

dish atë që dëshiron me të vërtetë<br />

nuk është gjithmonë e njëjta gjë me<br />

atë që duhet ta dish edhe ta bësh<br />

mirë. Ka shumë raste që përpiqesh<br />

të realizosh atë që ke në mendje, por<br />

nuk ia del dot. Kjo ndoshta sepse<br />

nuk ke gjetur mjetin e duhur shprehës,<br />

pra në këtë rast zhanrin e duhur<br />

të artit. Por mund të ndodhë të<br />

kuptosh se nuk ka ende një zhanër<br />

të tillë që të arrijë të shprehë<br />

brendinë tënde emocionale. Gjithsesi,<br />

të shkruarit është ai që i afrohet<br />

më shumë kësaj brendie dhe<br />

materializimit të saj.<br />

Ajo çka urrej më shumë është të<br />

më thonë se çfarë duhet që të bëj, si<br />

duhet ta bëj, të më japin modele dhe<br />

shabllone për shembuj. Edhe pse<br />

zakonisht jam një njeri që më pëlqen<br />

shumë të shoqërohem me njerëz në<br />

rastet kur krijoj, apo jam në dellin e<br />

krijimtarisë dua që të jem tërësisht<br />

vetëm, edhe sikur të bëhet fjalë për<br />

ditë, javë, apo muaj të tërë. Jam si<br />

një grua e barsur që dëshiron ta sjellë<br />

në jetë fëmijën e saj në izolim të plotë<br />

nga qeniet e tjera vetëm me të dhe<br />

emocionin e asaj që po ndodh. Tani<br />

të dalim te pyetja se përse shkruaj: E<br />

vetmja përgjigje që di të jap është se<br />

shpeshherë nuk di të bëjë gjë tjetër<br />

për t’u shprehur në mënyrën që dua.<br />

Adam Haslet<br />

Shkruaj për të udhëtuar në jetët<br />

e të tjerëve.<br />

Javier Marias<br />

Siç e kam thënë edhe në shumë<br />

raste të tjera shkruaj për të mos pasur<br />

një shef mbi kokë, për të qenë i<br />

lirë në të gjitha ato gjëra që nuk janë<br />

të lira në jetën e përditshme. Shkruaj<br />

sepse është i vetmi profesion<br />

që më jep mundësinë që të çohem<br />

vonë në mëngjes dhe të mos rrezikoj<br />

që të më përzërë njeri nga puna.<br />

Shkruaj edhe pse nuk ka shumë<br />

gjëra të tjera që të di ti bëj kaq mirë<br />

sa të shkruarit dhe të shkruaj më<br />

pëlqen më shumë sesa të përkthej,<br />

apo të jap mësim, çka gjithashtu di<br />

t’i bëj dhe i bëj herë pas here për<br />

kënaqësi, apo për nevoja nga më të<br />

ndryshmet. Shkruaj edhe pse nuk<br />

dua të takoj ata që nuk i dua dhe<br />

për të mos përshëndetur ata që nuk<br />

dua t’i përshëndes, por e kam një<br />

detyrim për ta bërë një të gjë tillë.<br />

Shkruaj, sepse besoj se mendoj<br />

shumë më mirë para një makine<br />

shkrimi sesa në çdo pozicion tjetër,<br />

apo vend tjetër.<br />

Shkruaj romane, sepse kjo gjini<br />

letrare ka aftësinë që të na mësojë<br />

atë që nuk e njohim ende, që nuk<br />

na është dhënë ende. Kështu, madje<br />

thotë edhe një nga personazhet e<br />

librit tim të fundit.<br />

Ajo që nuk kam bërë kurrë dhe<br />

shpresoj që të mos e bëj është të<br />

shkruarit për nevojë financiare. Në<br />

një situatë të tillë mund të ndodhte<br />

që të bllokohesha plotësisht dhe të<br />

mos isha në gjendje më që të shkruaja<br />

asnjë rresht tjetër. Por sigurisht<br />

duke qenë se të shkruarit është<br />

edhe një punë dhe në shumë raste<br />

me fitim shumë të madh nuk më<br />

vjen keq që t’ia marr edhe frytet financiare<br />

kësaj pune.<br />

Colum McCann<br />

Shkruaj, sepse bota nuk i ka dëgjuar<br />

ende të gjitha historitë dhe<br />

njerëzit kanë ende për të parë dhe<br />

mësuar. Aftësia e të shkruarit ka të<br />

bëjë edhe me aftësinë për të imagjinuar<br />

fakte që vazhdojnë të ndodhin<br />

dhe që ekzistojnë edhe mijëra histori<br />

që presin penën e një shkrimtari<br />

për t’u thënë.<br />

Patrick McGrath<br />

Shkruaj për t’i dhënë formë krijimit<br />

të imagjinatës sime që në të<br />

kundërt do të vdiste në heshtje dhe<br />

në errësirë.<br />

Stefan Merrill Block<br />

Shkruaj, sepse të shkruarit është<br />

e vetmja gjë që bëj që më duket se<br />

e ka një kuptim.<br />

Amelie Nothomb<br />

Më pyesin shpesh se përse kanë<br />

zgjedhur që të shkruaj. Në fakt, nuk<br />

jam unë që kam bërë një zgjedhje të<br />

tillë. Është si të dashurohesh. Ti nuk<br />

zgjedh thjesht të dashurohesh me<br />

dikë pa një proces selektiv. Është një<br />

gjë të cilës ti i dedikon gjithë energjinë<br />

tënde, të gjithë mendimet,<br />

gjithë kohën. Të shkruarit është si<br />

të bësh dashuri. Duhet të jesh me<br />

të, për të në të gjitha dimensionet.<br />

Mario Vargas Llosa<br />

Shkruaj, sepse mësova të lexoj<br />

që i vogël një letërsi të mirë që më<br />

futi në një botë ëndrrash më bëri që<br />

të përjetoja përvoja shumë entuziaste<br />

e ndryshoi jetën time tërësisht dhe<br />

në një mënyrë kaq të mrekullueshme<br />

sa mendoj se ishte vërtet një bekim.<br />

Në një farë mënyre të shkruarit<br />

është vazhdim ia asaj ndjesie të provuar<br />

që për mua nuk ka të dytë.<br />

Unë citoj shumë shpesh një frazë<br />

shumë të famshme të Floberit: “Të<br />

shkruarit është mënyrë jetese”. Të<br />

paktën në rastin tim ka qenë pikërisht<br />

kështu. Është bërë qendra e<br />

gjithçkaje që bëj në atë pikë sa nuk<br />

do ta konceptoja jetën time asnjëherë<br />

pa shkrimin, pra pa letërsinë.


Aventurat e Huckleberry Finn<br />

Në vitin 1885, Concord Public<br />

Library në Massachusetts e damkosi<br />

librin për shkak të “gjuhës së papërshtatshme”,<br />

ndërsa kritikët e “mallkuan”<br />

zhargonin e përditshëm që përdorte<br />

Mark Tuein në gjuhën e personazheve.<br />

Por, edhe për fatin e mirë të Tueinit,<br />

fansat dhe admiruesit e librit ishin<br />

mijërafishi i kritikëve. Ernest Hemigway<br />

pati thënë se “është libri më i mirë<br />

që kemi. Gjithë letërsia amerikane është<br />

një prapathënie e tij. Para tij nuk ka<br />

pasur asgjë”.<br />

Lolita<br />

Për herë të parë u publikua në Francë,<br />

nga një shtypshkronjë pornografike. Zyrtarët<br />

francezë e ndaluan librin, ashtu si<br />

dhe në Angli, Argjentinë, Zelandë të Re<br />

dhe Afrikë të Jugut.<br />

Shtëpia me komfort të te<br />

jngopur më bëri përsh<br />

typje sapo u hap porta e<br />

oborrit rrethues. Trëndafila gjithandej,<br />

shatërvanë të vegjël,shkallë<br />

shkëlqimtare. Në katin e dytë kolltuqet<br />

dhe pajisjet e tjera më sollën<br />

një ndjenjë sikur isha mbërthyer në<br />

një joshje të mistershme.Një qen i<br />

madh ,sapo ndjeu që isha mik, nuk<br />

lëvizi nga vendi,vetëm uli kokën në<br />

qilimin e trashë duke anuar<br />

trupin.Shoku im më takoi sërish, më<br />

hodhi dorën në qafë ,pastaj shtriu<br />

dorën duke shënuar një kolltuk të<br />

madh, hijerëndë.Gati u zhyta në<br />

të.Niku ishte shëndoshur ca,flokët<br />

i kishin rënë,po kishte ruajtur disa<br />

tipare të rinisë, veçmas tek sytë e<br />

lëvizshëm të cilat tërhiqeshin dhe<br />

hapeshin si para një gjahu.Në qafë i<br />

varej një zinxhir i madh prej floriri<br />

,gjë, krejt e panevojshme.Në ato moment<br />

e kuptova sa njeri i thjeshtë<br />

kisha mbetur,duke u vënë në situatën<br />

e një kontrasti befasues.Por<br />

duke qenë se nuk e vras mendjen<br />

për hendeqet e kësaj bote,sepse ,tek<br />

e fundit bota është më e thjeshtë<br />

seç e ndërlikojmë, dhe nuk ia vlejnë<br />

mendimet torturuese,shpejt u<br />

ndodha në një ndjesi neutral,e të<br />

pafajshme. Megjithatë m‚u desh t‚i<br />

shpjegoja Nikut se ç‚kisha bërë<br />

gjithë këtë kohë, kohë kur ne të dy<br />

mbaruam studimet dhe jeta na hodhi<br />

në cepa të ndryshme .Niku më<br />

dëgjonte me vëmendje, tundte<br />

kokën, buzëqeshte sipas rastit,e pasi<br />

mbarova, ai e mori falën duke<br />

spjeguar vetveten. Më tha se dikur<br />

kur ndanim latën e studentit bashkë,<br />

ose iknim nga mensa pa paguar<br />

se s‚kishim asnjë kacidhe në xhep,as<br />

që e pati shkuar nëpër mend se do<br />

vinte një ditë që ai do të bëhej i<br />

pasur.Në fillim kishte blerë me letra<br />

me vlerë ca magazina,pastaj ish fabrikën<br />

e miellit.Me mallin e lirë turk<br />

që e kishte shitur shtrenjtë, i kishte<br />

rikonstruktuar, ca ambiente i<br />

kishte shitur.Po ç‚e do, gruaja para<br />

dy vitesh i kishte ikur nga kjo<br />

botë,djalin e kishte në Kanada dhe<br />

dy vajzat në Gjermani…Më erdhi<br />

keq për këtë duke i thënë se të mirat<br />

e kësaj bote nuk piqen kurrë<br />

bashkë,dhe nëse një ditë do të<br />

piqeshin atëhere jetës do t‚i humbiste<br />

shija. Pa mbaruar ende fjalën<br />

10 10 librat librat e e censuruar censuruar më më të të famshëm famshëm në në botë<br />

botë<br />

The Catcher in the Rye<br />

Brenda dy javësh që nga publikimi<br />

i tij, libri i Salingerit u rendit në vend<br />

të parë në “New York Times”, si bestseller.<br />

Që atëherë, libri nuk rreshti<br />

kurrë së qeni “preja e preferuar e kritikëve,<br />

madje dhe e atyre më mediokërve”.<br />

Saga Harry Potter<br />

Në vitin 2001, një grup prindërish<br />

në Leusiton, Maine, dogjën me<br />

pishtarë një mal me libra të cilët pretendonin<br />

se ishin reklamues të dhunës,<br />

shtrigave dhe puinëve djallëzorë.<br />

The Anarchist Cookbook<br />

William Powell ishte vetëm 19 vjeç<br />

kur shkroi kultin klasik në vitin 1971.<br />

ZBULIMI<br />

u hap dera dhe në sallon shndriti<br />

një bukuroshe e gjatë,bionde e cila<br />

duke përkulur pak gjurin më zgjati<br />

dorën, pastaj vajti dhe e puthi në<br />

buzë Nikun duke e gudulisur në<br />

gjoksin e thinjur.Ajo u ul përballë<br />

meje ndezi një cigare,këmbët i hodhi<br />

njëra mbi tjetrën dhe minifundi<br />

iu tërhoq drejt barkut.Sërish u hap<br />

dera e sallonit dhe dy gra sollën<br />

pjatancat.I rregulluan me kujdes<br />

dhe ikën mbrapsht sikur të ndodheshin<br />

para babait të teqesë.Vetë<br />

Niku u ngrit, hapi një frigorifer të<br />

madh dhe vuri në tavolinë raki, verë,<br />

birrë të ftohtë.-Niku –u mvrejt biondina,<br />

gjithnjë të njenjtat pije,dua<br />

shampanjë…Pi çtë duash, mor<br />

shpirt,tha Niku dhe nxori nga xhepi<br />

i jelekut një shuk me para dhe ia<br />

dha.Vajza i mori paratë ,iku dhe u<br />

kthye shpejt, sa unë nuk pata kohë<br />

ta pyes Nikun për të.Pas pak një<br />

grua erdhi me dy shishe shampanjë<br />

,të cilat vajza ia rrëmbeu ato, sikur<br />

kishte frikë mos ia merrja unë.Ajo e<br />

hapi shishen me zhurmë dhe lëngu<br />

magjik vërshëlleu në fundin e<br />

gotës.E rufiti menjëherë pijen, nërsa<br />

gotën e dytë ia mbusha unë.Ajo<br />

nuk e preku vetëm gishtërinjtë e<br />

gjatë i lëviznin me një nervozizëm.<br />

Mbase këtë shërbim e priste nga<br />

Niku.Niku u ngrit në këmbë,dhe<br />

tha:Nita,të pimë një gotë për<br />

sipas “Time Magazine”<br />

Libri revoltoi jo vetëm zyrtarët dhe<br />

qeveritarët, por edhe disa grupe anarkiste.<br />

Kritikët e tjerë e sulmuan librin<br />

për arsye më praktike: disa nga<br />

mënyrat e bombëbërësve që Powell përfshin<br />

në libër rezultuan shumë të pasakta<br />

dhe qesharake.<br />

Unë e di pse këndon zogu në kafaz<br />

Ky “memoir” i cili daton në vitin<br />

1970 dhe është i pari prej pesë veprave<br />

autobiografike të autores Maya Angelou,<br />

i irritoi së tepërmi censorët, pasi<br />

përjashtuan në mënyrë të përsosur<br />

skenat seksuale dhe racizmin.<br />

Candide<br />

Kjo satirë klasike franceze tallet me<br />

të gjitha gjërat e shenjta: ushtrinë,<br />

Tregim nga QAZIM D.SHEHU<br />

shokun tim të hershëm, Artanin…<br />

Por Anita s‚u ngrit në këmbë, ajo<br />

ngriti gotën dhe rrokullisi në fytin<br />

e saj elegant pijen, më tepër për qiefin<br />

e vet. Vetëm mërmëriti: Sa interesant<br />

ky shoku jot, Niku, sa<br />

interesant…Ajo kishte mbyllur qepallat<br />

sikur të kishte zbuluar tek unë<br />

mashkullin që s‚e kishte parë<br />

kurrë.Po në të vërtetë këtë e bënte<br />

vetëm për t‚u treguar vetë interesante,<br />

ndonëse nuk arrinte të kuptonte<br />

se vëmendja ime ndaj saj ishte<br />

përqëndruar vetëm në këqyrjen e<br />

herëpashershme të ndonjë pjese që<br />

i zbulohej rastësisht, pasi për këtë<br />

s‚ishte fare e kujdeshme.Gotë pas<br />

gote ajo përhumbej ngadalë, unë<br />

prisja që ajo të dehej shpejt,po çuditërisht,<br />

Anita ishte një trimëreshë<br />

e alkolit ,dhe tymoste cigare një pas<br />

një,të cilat i fikte në gjysmë.Kisha<br />

dëshirë të flisja me Nikun për kohët<br />

tona të arta, në atë kohë kur nuk<br />

ndeshja femra të tilla,kur ato ishin<br />

të drojtura, humane, tepër të<br />

sjellshme dhe nëse të donin ,dinin<br />

edhe të sakrifikonin për ty.Befas<br />

Anita u ngrit, po u ul prapë. Niku,<br />

u mërzita,tha Anita.-Pse ,moj,<br />

shpirte, dhe Niku u ngrit i afroi<br />

pjatën, po Anita nuk e preku.-Gjithnjë<br />

nuk ha ,tha Niku,kjo më brengos..-<br />

sikur të fliste për qenin e<br />

madh që s‚ka gojë të tregojë arsyen<br />

kishën, filozofët, madje dhe me vetë<br />

doktrinën e optimizmit. Protagonisti<br />

i veprës së Volterit përpiqet që të përshkruajë<br />

me “fjalët më të zgjedhura të<br />

mundshme” të gjitha tragjeditë që jeta<br />

i përplas në fytyrë. Atë vit libri shiti<br />

30, 000 kopje, shifër e cila e bëri bestseller.<br />

Ai u ndalua në shumicën e<br />

vendeve të botës.<br />

1984<br />

Viti i cili ndodhet në titullin e librit,<br />

pra 1984, mund të ketë kaluar,<br />

por mesazhi që mbart ky libër, nuk do<br />

të kalojë kurrë. Libri u shkrua nga<br />

George Orwell në vitin 1949, ndërsa<br />

ai luftonte për jetë a vdekje me tuberkulozin.<br />

Libri atëherë u akuzua si<br />

dogmatik, u tha se nuk mbartte asnjë<br />

pse nuk ha.-Bëje të haj ë , fola, një<br />

vajzë kaq e bukur ka nevojë të hajë<br />

që të largojë mërzinë…-Ke të drejtë,<br />

bëj gjithçka për të…Anita u ngrit<br />

dhe doli në dritare.Mbase nuk i<br />

pëlqyen fjalët që u thanë për të.Ajo<br />

u përkul aq shumë, sa fundi i ngushtë<br />

,gati i zbuloi prapanicën.Dhe<br />

perkulej e përkulej gjithnjë e me<br />

shumë si t ë donte të hidhej.Niku<br />

shtypi një buton.Erdhi një grua.-<br />

Merre Anitën,dhe shetite pakëz në<br />

kopësht, i tha.-Jo,jo, dua të rri me<br />

ty, -foli Anita,si një fëmijë e llastuar.<br />

Ajo erdhi dhe iu var Nikut në<br />

qafë,e puthi në faqe dhe fuste gishtat<br />

në gjoksin e tij leshator.Ishte e<br />

ndezur nga shampanja apo nga epshi<br />

s‚mund ta kuptoje.Gjoksi i madh<br />

i përflakur nga dëshira,gati i kishte<br />

shpërthyer bluzen e hollë.Me të ajo<br />

fërkonte faqet e tij, supet,dhe Niku<br />

e qëllonte lehtë në kurriz, në vithe,<br />

sikur pranë të kishte një pelë të<br />

hazdisur,të cilën mezi e kishte<br />

kapur,e kishte frikë mos i ikte.Befas<br />

Anita u shkëput dhe u ul në vendin<br />

e saj.Unë kuptoja se isha një<br />

pengesë e padëshiruar mes të dyve<br />

në ato çaste, po fundja ç‚faj kisha,<br />

përderisa kisha ardhë vetëm rastësisht<br />

dhe i ftuar.-E kap nganjëherë<br />

dalldia, foli Niku,dhe nuk e di përse,<br />

mbase duhet t‚i ketë ndodhur diçka,e<br />

ka turp ta thotë para teje.Duke u<br />

LETRAT<br />

Kontaktoni në: kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

E diel, 9 janar 2011<br />

vlerë artistike, por vetëm sulmonte<br />

sistemin e Stalinit.<br />

The Satanic Verses<br />

Ky libër u akuzua anembanë botës<br />

për keqinterpretimin dhe trajtimin blasfemik<br />

që i bënte fesë islame. Në këtë<br />

libër, autori Selman Rushdi i referohet<br />

profetit Muhamed, a. s. me emrin<br />

Mahound, i cili është emri i djallit në<br />

epokën e mesjetës.<br />

Brave New World<br />

Huksli, autor i librit, u detyrua të<br />

priste shumë vjet derisa libri i tij të<br />

shiste kopjen e parë. Në vitin 1932,<br />

libri u ndaluan në SHBA. Ai u akuzua<br />

se përmbante shumë skena të dhunshme,<br />

shumë skena ku bëhej drogë, dhe<br />

një “studim” nxori përfundimin se ai<br />

nxiste adoleshentët në vetëvrasje.<br />

ngritur ,ai më kërkoi falje, e mori<br />

Anitën përkrahu,ajo u bind çuditërisht<br />

si një shqerrkë dhe shkoi pas<br />

tij.Më në fund, po rri pak vetëm,<br />

mendova, dhe u kujtova se kisha<br />

ngrënë shumë pak. Kollofita një<br />

copë mish dhe piva një shishe birrë<br />

me fund.Më shkoi ndërmend se po<br />

t ë isha i paturpshëm,dhe nëse do<br />

të ma lejonte Niku,do ta qëlloja atë<br />

vajzë me ca shuplaka të mira, për ti<br />

treguar se një sjellje njerëzore dhe e<br />

natyrshme ishte e pranueshme për<br />

të ,sepse çdo banalitet ka një masë,<br />

sidoqoftë…Fundja ka njerëz që nuk<br />

u bëjnë përshtypje këto gjëra, se turpi<br />

sa t a njohësh aq mbetet.Mendime<br />

të ndryshme më vërtiteshin ne<br />

kokë,ndërsa po mendoja për Anitën<br />

,se ajo duke gjykuar se unë isha<br />

shok i Nikut,kishte vendosur një<br />

raport mirëkuptimi në heshtje me<br />

mua.Në fund më erdhi vërtet keq për<br />

të.Erdhi Niku, kishte kaluar goxha<br />

kohë.-Ç‚kishte pyeta.-Hiç, mor vlla,<br />

donte atë punën…Dhe e vure në<br />

gjumë…-Ma këput shpirtin sepse<br />

qan shumë, nuk e di se çka…sa më<br />

do ko vajzë, sa më do …mërmëriste<br />

ai nga dalë, po fjalët e tij shqiptoheshin<br />

shkoqur.-Ore Niku, fola<br />

unë,a e ke pyetur ndonjëherë veten<br />

përse të do kjo vajzë?Niku nuk e<br />

priste këtë pyetje,ai nuk deshi të<br />

thellohej në përgjigje,po as nuk<br />

mundi, sepse tha:Përderisa më do,<br />

pse dua ta p yes veten,kjo s‚ka kuptim<br />

, madje as s‚më ka shkuar ndonjëherë<br />

ndërmend për këtë…Unë<br />

bashkova gishtin e madh me gishtin<br />

tregues, i fërkova me njëri tjetrin<br />

duke i vënë në një pozicion para fytyrës<br />

së Nikut dhe i thashë:Të do<br />

vetëm për para….-Jo, tha ai s‚është<br />

e vërtetë, pak i jap, vetëm pesëqind<br />

euro në muaj…Ajo më do…Unë nuk<br />

desha të flas më. M‚u duk e<br />

paarsyeshme.Një heshtje e gjatë pas<br />

përplasjes së atyre fjalëve duhet të<br />

linte kohë për reflektim që ato të<br />

gjenin një rrugë për tu kuptuar<br />

,ndonëse ishin të qarta…Befas pashë<br />

se dy supet e tij po dridheshin,<br />

unë i kisha zbuluar se ate nuk e<br />

donte kush,as punëtorët e vet që i<br />

shfrytëzonte,as shërbëtorët të cilëve<br />

nuk u fliste një fjalë të mirë,as Anita,<br />

madje as unë,sepse ai ishte munduar<br />

të më shiste mend mua, dhe<br />

kishte harruar sesi më lutej dikur<br />

për t‚i gjetur një dashnore.…<br />

<strong>55</strong> 23


REKLAMA<br />

24<br />

<strong>55</strong><br />

E diel, 9 janar 2011<br />

CMYK

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!