Korniza për veprim - UNDP Kosovo

More documents

Recommendations

Info

84 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËVJEÇARIT: KORNIZA PËR VEPRIM Duhet të rritet vëllimi i NZZH-ve për gjenerimin e resurseve të nevojshme për fi nancimin e zvogëlimit të varfërisë, si dhe për të bërë përmirsime në shëndetësi, arsim dhe dhe fusha tjera të politikës sociale sukses lidhen me mundësitë e qeverive për të krijuar partneritete të fuqishme me sektorin privat si dhe me organizatat e shoqërisë civile. Zvogëlimi i varfërisë në përgjithësi kërkon zhvillim të qëndrueshëm ekonomik, i cili mundësohet nga një sektor privat energjik. Në të njëjtën kohë qeveritë dhe shoqëria civile gjithnjë e më shumë po kërkojnë më shumë përgjegjësi dhe llogaridhënie shoqërore nga bizneset, sa i përket ndikimit ekonomik, social dhe mjedisor të aktiviteteve të këtij sektori. Një numër gjithnjë e më i madh i kompanive po binden se interesat e tyre komerciale qëndrojnë në mbështetjen ose avancimin e shoqërive prosperuese, stabile dhe të parashikueshme, të cilat krijojnë ambiente të shëndosha për biznes. 21 OZHM-të, si objektiva që simbolizojnë objektivat zhvillimore në të cilat mund të kontribuoj sektori privat, mund të shërbejnë si instrumente për këtë qëllim. Efi kasiteti, kreativiteti dhe kapaciteti i sektorit privat për mobilizimin e fi nancimit janë njohur edhe nga Kombet e Bashkuara në një varg mënyrash. Dy nga më të rëndësishmet janë: iniciativa për Ndikimin Global e Sekretarit të Përgjithshëm, e cila i bën thirrje sektorit privat që të përqafojë dhe të miratojnë një varg vlerash thelbësore në fushën e të drejtave të njeriut, standardeve të punës, mjedisit dhe luftës kundër korrupsionit, 22 dhe raporti i Komisionit të KB-së mbi sektorin privat dhe zhvillimin: Ndërmarrësia e lirë: Ndihma e biznesit për të varfërit. 23 Raporti jep një varg rekomandimesh për angazhim më të mirë të sektorit privat në ballafaqimin me sfi dat zhvillimore përmes partneritetit të sektorit publik me atë privat. Disa nga më të rëndësishmet kanë të bëjnë me avancimin e lidhjeve nënkontraktuese në mes të korporatave shumëkombëshe dhe fi rmave tjera të mëdha, në njërën anë, dhe fi rmave të vogla vendore që kanë mundësi të kenë lidhje të natyrshme me komunitetet lokale, në anën tjetër. Përveç se janë të lira për kompanitë e mëdha për zhvillimin e burimeve lokale të furnizimit, këto lidhje mund të ndërlidhin kompanitë lokale me Rubrika 4.8 Modeli i Plockut i partneritetit privat dhe publik për zhvillim të qëndrueshëm Płocku është një qytet shumë i gjallë industrial me 130,000 banorë në qendër të Polonisë. Aty gjendet edhe selia qendrore e PKN Orleni, një rafi neri e naftës dhe punëdhënës kryesor lokal. Edhe pse kompania paguante tatimin e saj, shume njerëz fi lluan të mendonin se ajo nuk ishte duke dhënë kontributin e duhur për mirëqenien e Plockut. Duke shpresuar që të ndryshoj këtë, PKN-ja kontaktoi UNDP-në. Duke shfrytëzuar reputacionin e saj si broker i paanshëm, UNDP mblodhi përfaqësuesit e qeverisë, PKN Orlenit dhe prodhuesin e farmerkave Levi Straus, e cila ka një fi liale në Plock. Në tetor të vitit 2002 u mbajtën një seri takimesh me organizatat joqeveritare (OJQ) dhe me përfaqësuesit e bashkësisë. Së bashku ata përpiluan një plan për zbatimin strategjisë për zhvillim të qëndrueshëm të Plockut, i cili u miratua nga këshilli komunal me qëllim të përmirësimit të jetës së popullatës lokale. Në korrik të vitit 2003 u themelua një fond për Plockun, i fi nancuar nga qeveria dhe sektori privat. PKN-ja dhe Levi Strauss, dy nga 44 pjesëmarrësit nga sektori privat, kanë dhënë për fondin një donacion prej 380,000 dollarësh. Qeveria ka kontribuar me 320,000 dollarë. Është themeluar një këshill drejtues i përbërë nga qytetarët vendas për të vendosur se si të shpenzohen fondet. OJQ-të aplikojnë për fonde për të mbështetur zhvillimin e qëndrueshëm. Projektet kanë bërë riaftësimin e inxhenjerëve, kanë përmirësuar kompjuterët nëpër shkolla, kanë mbështetur artin dhe kanë themeluar një shkollë për fëmijët e talentuar. Deri më tani ky fond ka fi nancuar mbi 150 projekte duke përfshirë në to rreth 3,800 qytetarë të Plockut. UNDP ka monitoruar dhe ka bërë vlerësimin e progresit të arritur në zbatimin e projekteve dhe ka ofruar trajnime për OJQ-të që të rrisin kapacitetet e tyre për kryerjen e funksioneve të kontrollit fi nanciar dhe për krijimin e partneritetit. Fondi është i hapur edhe për pjesëmarrës të tjerë dhe janë duke u bërë përpjekje për tërheqjen e më shumë donatorëve nga radhët e bizneseve lokale. “Mendoj se elementi i parë i Fondit për Plockun është kombinimi i parasë private me atë publike dhe shfrytëzimi i asaj paraje në të mirë të bashkësisë lokale”, thotë Mirosłav Milevski, Kryetar i Bashkisë së Płockut. Jam veçanërisht i kënaqur me faktin se resurset e këtij fondi do të shfrytëzohen nga OJQ-të pasi që mungesa e parave shumë shpesh pengon mundësinë e tyre për të realizuar synimet që kanë”. Të gjithë kanë përfi tuar: qyteti ka përfi tuar sepse më shumë OJQ kanë marrë ndihmë fi nanciare dhe teknike; bizneset kanë përmirësuar mirëqenien e qytetarëve të Plockut – të cilët janë burimi i tyre kryesor i fuqisë punëtore. Roli i UNDP-së ka qënë që ta bëjë të mundur këtë partneritet, të ndërtojë kapacitetet e të gjitha palëve që të punojnë së bashku dhe të zhvillojë një model të bashkëpunimit publik-privat i cili do të mund të aplikohet edhe në vendet tjera. PKN Orlen dhe UNDP-ja për momentin janë duke e përsëritur modelin e Plockut në tri qytete tjera polake: Ostrów Wielkopolski, Wałbrzych dhe Tarnów. Burimi: Zyra e UNDP në Poloni.
OZHM-të në Evropën qendrore dhe lindore, si dhe në BSHP: prioritetet, sfi dat dhe mundësitë tregun global, duke i’u ofruar atyre qasje në fonde, në teknologji dhe që të kuptojnë se si të bëhen konkurrues. Edhe qëndrueshmëria e tyre e shtuar tregtare mund të nënkuptojë më shumë punësim dhe të ardhura për ata që gjenden në fund të piramidës sociale. Me përjashtim të Turqisë, Qipros dhe Maltës, në shumicën e vendeve të EQL/BSHP-së sektori privat ka qënë i përndjekur gjatë pjesës më të madhe të shekullit njëzet. Në rolin e saj margjinal të para viteve 90ta, ndërmarrja private në këto vende ka qënë kryesisht e kufi zuar në sektorin joformal (që ka qënë përgjithësisht i vogël), në të cilin aktivitetet e tregut të zi luanin një rol të rëndësishëm. Prandaj koncepti i “funksionimit të mirë duke bërë mirë” ka arritur rishtas në shumicën e vendeve të EQL/BSHP-së dhe në shumicën e vendeve ai duhet të lëshojë rrënjë. Komunitetet e sapokrijuara të biznesit në këto vende, shumë prej të cilave po përpiqen të lirohen nga e kaluara e komunizmit (si dhe nga ‘dora gllabëruese’ e shtetit post komunist), duhet që të pajtohen plotësisht me rëndësinë që ka përgjegjësia e përbashkët shoqërore (PPSH). Obligimet gati-shoqërore, që politikat qeveritare vazhdojnë t’ua imponojnë kompanive shoqërore (parashtetërore), – veçanërisht atyre që ofrojnë shërbime komunale dhe publike, shpesh me humbje, – shtojnë konfuzionin në diskutimet rreth përgjegjësisë së përbashkët sociale në këto vende. Pjesa dërrmuese evetëdijsimit rreth PPSH-së, si vegël e biznesit në shtetet e EQL/BSHP-së, është gjeneruar nga investitorët e drejtpërdrejtë të jashtëm, të cilët sollën në rajon metodat moderne të zhvillimit të biznesit. Kulturat e përbashkëta dhe njohuritë menaxheriale që investitorët e huaj sjellin me vete kanë luajtur një rol shumë të rëndësishëm në ndërtimin e institucioneve të tregut dhe në rritjen e zhvillimit ekonomik, veçanërisht në shtetet e reja anëtare të BE-së dhe në Kazakistan. Kompanitë e mëdha dhe të pasura më resurse, të cilat mund të punojnë në mënyrë të pavarur nga forcat politike të vendit, mund të shërbejnë për të kontrolluar rastet e abuzimeve të mundshme të pushtetit nga ana e qeverive. Përfi timet që kompanitë shumëkombëshe i kanë sjellë rajonit (veçanërisht vendeve të EQLsë) përfshijnë mundësitë ndërkombëtare të punësimit, aftësimin e punonjësve, përdorimin e teknologjive që nuk dëmtojnë mjedisin dhe modernizimin e industrisë që, ashtu si janë nuk mund të jenë konkurruese. Kjo nuk do të ishte e mundur po të mos posedonin vendet e rajonit me numër të mjaftueshëm të fuqisë punëtore të kualifi kuar. Kontrollimet dhe bilancet e politikave shtetërore që mund të jenë të gabuara, të bëra nga organizatat e shoqërisë civile, si dhe nga institucionet e Bashkimit Evropian (për vendet e EQL-së), ishin shumë të rëndësishme për të siguruar një qeverisje të mirë, e cila i nevojitet një mjedisi të përshtatshëm për veprimtari komerciale..24 Paraqitja e standardeve moderne të menaxhimit ka shtuar interesimin e kompanive për këto standarde të përgjithshme të përgjegjësisë sociale, si një tërësi globale e KBve. Partneritetet publike-private (PPP), të cilat në shumë vende janë bërë shumë të rëndësishme për ofrimin e shërbimeve të tilla publike dhe komunale si telekomunikacion, energji, ujë, menaxhim të hedhurinave dhe transport lokal, ofrojnë shumë mundësi për angazhimin e sektorit privat në projektet e orientuara drejt shoqërisë (Rubrika 4.7). Shumë qeveri (veçanërisht ato në nivelin lokal) nuk posedojnë kapacitetin e nevojshëm fi skal ose drejtues për krijimin e kësaj infrastrukture ose për ofrimin e këtyre shërbimeve në mënyrë efi kase. Prandaj është imperativ zhvillimor që të inkurajohet investimi i kapitalit privat dhe ekspertizës në këta sektorë – veçanërisht në vendet më të varfëra të EQL/ BSHP-së, shumica e të cilave janë shtete të reja që nuk e kanë krijuar ende kapacitetin për të ofruar shërbime në mënyrë efektive. Sektori privat në vendet e EQL/ BSHP-së, duke përzier motivet fi lantropike dhe interesin e vet, është duke u angazhuar gjithnjë e më shumë në projektet e PPP-së të orientuara më shumë kah shoqëria, veçanërisht në arsim, shëndetësi dhe fushat e qeverisjes lokale. (Rubrika 4.8). Këto ndërmarrje të reja që zakonisht krijohen në fomë të aleancave ndërmjet bizneseve, organizatave ndërqeveritare, OJQ-ve dhe agjencive qendrore shtetërore dhe lokale janë duke ndihmuar qeveritë në ridefi nimin e rolit të tyre në mënyrë që të përmirësohet ofrimi i shërbimeve sociale. Në vend se të përpiqen që të krijojnë apo ofrojnë këto shërbime vet (detyra për të cilat ato shpesh nuk i kanë kapacitetet e duhura), qeveritë gjithnjë e më shumë po e theksojnë krijimin e kornizave mbështetëse dhe sigurimin e një ofrimi cilësor të shërbimeve që i nënkontraktohen sektorit privat dhe organizatave të shoqërisë civile. Këto procese duket se janë më të avancuara në shtetet e reja anëtare të BE-së, duke i’u falëndëruar sektoreve të tyre private që janë mjaft të zhvilluara dhe progresit në decentralizimin fi skal dhe në reformën e sektorit fi nanciar. Krijimi i partneriteteve të reja për zhvillim: ‘donatorët e rinj’ Duhet të rritet vëllimi i NZZH-së për të gjeneruar resursest e nevojshme për fi nancimin e zvogëlimit të varfërisë si dhe për të bërë përmirësimet në shëndetësi, arsim dhe në fusha tjera të politikës sociale. Në vitin 2003, vetëm 5 nga 22 vendet Duke shkëmbyer ekspertizën dhe praktikat më të mira të tranzicionit, donatorët e rinj mund të ndihmojnë të plotësohen boshllëqet fi nanciare dhe ato të ndihmës për zhvillim që qëndrojnë si pengesë për përmbushjen e OZHM-ve 85
Page 1 and 2:
Raporti regjional i OZHM-së për E
Page 3:
Ekipi i raportit Bashkërendues i p
Page 6 and 7:
VI u bazuar në deklaratat e udhëh
Page 8 and 9:
VIII OBJEKTIVAT ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 10 and 11:
X OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËV
Page 13 and 14:
Përmbledhje
Page 15:
në çrrenjosjen e pabarazive brend
Page 18 and 19:
6 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËV
Page 21 and 22:
2Trendet zhvillimore të OZHM-ve n
Page 23 and 24:
Centralizimi fi lloj t’ia lëshoj
Page 25 and 26:
Tabela 2.2 Nivelet e BPV-së real ,
Page 27 and 28:
tregtare, si dhe për trajtimin e f
Page 29 and 30:
shoqërive në shtet e reja anëtar
Page 31 and 32:
së foshnjeve dhe të fëmijëve n
Page 33 and 34:
Table 2.2 Dallimet regjionale në q
Page 35 and 36:
Figura 2.10 Qasja në furnizim të
Page 37 and 38:
kandidate të BE-së (Rumania dhe T
Page 39 and 40:
(Figura 2.12). Trende të ngjashme
Page 41 and 42:
shprehur në dollarë amerikan. Fam
Page 43 and 44:
Hungari apo Slloveni jetojnë nën
Page 45 and 46: Qipro dhe Malta kanë përjetuar nj
Page 47 and 48: Rubrika 2.4 HIV/ AIDS dhe tuberkulo
Page 49 and 50: prej vetëm 40 për qind të mesata
Page 51 and 52: larta të shkollimit si dhe përvoj
Page 53 and 54: kryesore e këtyre vështirësive e
Page 55 and 56: 3 Agjendat kombëtare të OZHM-së
Page 57 and 58: Kjo është posaçërisht e dukshme
Page 59 and 60: vende, siç janë: Republika Çeke
Page 61 and 62: të reja për ndërmarrësinë e fe
Page 63 and 64: urale, në mënyrë që të përmir
Page 65 and 66: vetëm 77 për qind të fëmijëve
Page 67 and 68: në shumicën e këtyre vendeve, sh
Page 69 and 70: Anëtarësimi i afërt i tyre në B
Page 71 and 72: fëmijëve të cilët janë të ven
Page 73 and 74: larta të varfërisë rurale janë
Page 75 and 76: si dhe HIV/ AIDS në veçanti. Mala
Page 77 and 78: shlyej 2.2 miliardë shtesë të pr
Page 79 and 80: Edhe në vendet e tjera ku femrat k
Page 81 and 82: Raportet e OZHM-ve të Kazakistanit
Page 83 and 84: 4OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 85 and 86: OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 95: OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 101 and 102: 5Përfundimet
Page 103 and 104: kombëtare mund të bëhen të rën
Page 105: • identifi kimin më të mirë t
Page 108 and 109: 96 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJË
Page 110 and 111: 98 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJË
Page 112 and 113: 100 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 115 and 116: Referencat Aladin, N. 1999. Ndryshi
Page 117 and 118: Pakti i Stabilitetit për Evropën
Page 119 and 120: http:/ / hdr.undp.org/ reports/ glo
Page 121: http:/ / lnweb18.worldbank.org/ eca
Page 146 and 147:
134 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËVJE
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186:
UNDP është rrjet global zhvillimo
show all

Korniza për veprim - UNDP Kosovo

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?