Korniza për veprim - UNDP Kosovo

More documents

Recommendations

Info

80 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËVJEÇARIT: KORNIZA PËR VEPRIM Rubrika 4.5. OZHM-të e ndara në komponentët përbërës në Lituani Hyrja e suksesshme e Lituanisë në Bashkimin Evropian në maj të vitit 2004 përmbylli progresin e reformës së vendit i fi lluar që në kohën e rifi timit të pavarësisë në vitin 1991. Sidoqoftë, zhvillimi ekonomik që fi lloi në mesin e viteve 1990ta ende nuk ka përmirsuar rrënjësisht kushtet jetësore të të gjithë lituanezëve, e as nuk ka zvogëluar në mënyrë të ndjeshme papunësinë dhe nuk ka përmirësuar pabarazitë në mes të rajoneve. Për shkak se komunitetet relativisht të pasura në Lituani janë në pozitën më të mirë për të shfrytëzuar fondet strukturore të pas hyrjes në BE dhe fondet tjera, aplikimi i tyre mund të përkeqësojë pabarazitë në mes të rajoneve. Zyra e UNDP-së në Lituani publikoi Raportin e OZHM-ve të ndarë në komponente 18 në vitin 2002 për të ngritur këto çështje derisa kontribuon në monitorimin nga ana e qeverisë të trendeve të përfshirjes sociale. Kjo analizë e komponenteve të OZHM-ve ofroi një veshtrim më të thellë të trendeve zhvillimore të Lituanisë vis-a-vis secilit OZHM sipas kritereve urbane/rurale, të rrethit dhe gjinisë. Ajo është e strukturuar ashtu që të tërheq vëmendjen në rrethet më të pafavorizuara dhe në grupet në gjendje sociale më të vështirë. Raporti poashtu ekzaminon masat kundër politike të qeverisë vis-a-vis progresit në secilin OZHM si dhe implikimet e anatërsimit në BE për varfërinë dhe përjashtimin social. Treguesit kombëtar të varfërisë të përdorur në raport janë llogaritur sipas metodologjive të bazuara në studimin e buxhetit familjar në Lituani (SBF). Shifrat e kufi zuara të respondentëve në SBF nënkuptuan se nuk kishte të dhëna të ndara për nivelin e rrethit, kështu që u përdorën metoda tjera (psh. shkalla e papunësisë, BPV-ër shembull, ja për kokë banori) për të cilat kishte të dhëna. Raporti, për shembull, tregon për nëvojën për të mbledhur të dhëna në nivel rrethi në mënyrë që të monitorohet progresi i Lituanisë në barazinë gjinore në ato fusha si pjesëmarrja e femrave në fuqinë punëtore, në aktivitetet e ndërmarrësisë dhe në pjesëmarrjen në qeverisje. Ndikimi i raportit ndoshta më së miri vërehet në faktin se ai edhe tri vjet pas botimit të tij ende kërkohet me të madhe nga politikanët kombëtar, akademia, përfaqësuesit e shoqërisë civile, OJQ-të dhe mediat. Kjo tregon se OZHM-të mund t’u ndihmojnë qeverive dhe partnerëve tjerë që të avancojnë zhvillimin e qëndrueshëm edhe në vendet anëtare të BE-së. Burimi: UNDP CO Lituani. Rubrika 4.6 Roli i UNDP-së në mbledhjen e të dhënave të veçanta për OZHM-të Gjatë periudhës 2001 – 2005 UNDP-ja ka zhvilluar dy studime socioekonomike të familjeve për romët në shumë shtete.* Studimi i parë i bërë prej vitit 2001 deri në 2002, përfshiu Bullgarinë, Republikën Çeke, Hungarinë, Rumaninë dhe Sllovakinë dhe ishte përpjekja e parë për analizimin e statusit socioekonomik të romëve nga përspektiva e zhvillimit të burimeve njerëzore. Studimi i dytë i kryer në tetor të vitit 2004 u zgjerua në mbledhjen e të dhënave edhe mbi romët që jetojnë në Ballkanin perëndimor. Të dhënat që u mblodhën nga këto studime (të bazuara në rreth 30,000 intervista) u bënë pjesë e informatave të ofruara në organizimin ndërqeveritar të Dekadës së përfshirjes së romëve, të lansuar në muajin shkurt të vitit 2005. Romët (sikurse edhe grupet tjera në gjendje të vështirë) nganjëherë nuk kanë besim te përfaqësuesit e strukturave shtetërore ose te grupet tjera etnike. Në këtë aspekt në studimin e UNDP-së në terren, aty ku ka qënë e mundur janë shfrytëzuar të dhënat nga të intervistuarit romë, ndërmjetësuesit ose përfaqësuesit e OJQ-ve rome. Sidoqoftë, personat e angazhuar në administrimin e studimit para se të fi llonin punën në terren kishin kaluar nëpër një trajnim të nevojshëm (rreth përmbajtjes së pyetësorëve, rregullave dhe procedurave të intervistimit). Theks i veçantë i është dhënë qasjes me kujdes ndaj këtyre bashkësive në mënyrë që të shmanget çdo dyshim që mund të ekzistojë rreth qëllimeve të mbledhjes së këtyre të dhënave. Këto të dhëna të studimit ofrojnë informata bazë për të mundësuar monitorimin e zbatimit të planeve kombëtare të veprimit të Dekadës, të cilat janë organizuar në lidhje me OZHM-të. Të dhënat çuan në llogaritje dhe vlerësime autoritative të kufi rit të varfërisë, nivelit të varfërisë dhe shkallës së papunësisë/punësimit si dhe të arriturat në shkollimin dhe përmirësimin e kushteve të banimit. Duke u bazuar në këto të dhëna, janë përpunuar treguesit e monitorimit që ishin në përputhje me kornizën e OZHM-ve dhe që ofruan informacione të reja rreth atyre OZHM-ve, sfi dat zhvillimore të të cilave fshihen pas mesatareve kombëtare. Prej vitit 2006 deri në vitin 2007 përgjegjësia për mbledhjen e të dhënave duhet t’i bartet organeve përkatëse në shtetet përkatëse. Në këtë mënyrë UNDP-ja është duke ndihmuar qeveritë në vendet e EQL-së që të zhvillojnë kapacitetin për mbledhje të të dhënave sipas komponenteve të OZHM-ve dhe për monitorimin e varfërisë. *Të dhënat komplete mund të merren në http://roma.undp.sk dhe http://vulerability.undp.sk Burimi: UNDP RBEC 2002a dhe UNDP RBEC 2005a.
OZHM-të në Evropën qendrore dhe lindore, si dhe në BSHP: prioritetet, sfi dat dhe mundësitë OZHM-ve në rrethanat lokale, rreshtimin e strategjive zhvillimore lokale me treguesit lokal të OZHM-ve dhe zhvillimin e lidhjeve të adekuate me strategjitë kombëtare për zvogëlimin e varfërisë. Ndarja e OZHM-ve sipas rajonit, gjinisë ose përkatësisë etnike Të dhënat statistikore kombëtare nuk paraqesin ndryshimet dhe dallimet në mes të grupeve etnike apo gjinive. Kjo veçanërisht ndodh në vendet në tranzicion në të cilat shpejtësia e ndryshimeve mund të bëjë që disa grupe të ecin përpara (mbesin prapa) grupeve tjera. Në këto rrethana është shumë e lehtë që disa grupe ose rajone të fi tojnë karakteristikat socioekonomike dhe të sjelljes të një klase më të ulët, duke rrezikuar kështu kohezionin dhe stabilitetin social. Kjo thekson rëndësinë që ka ndarja e të dhënave sipas përkatësisë etnike, gjinisë, moshës, fesë, zonave nënkombëtare dhe ndarjeve rurale dhe urbane. Kur bëhet në vendet e EQL/BSHP-së, kjo ndarje nënkupton që anëtarët e familjeve me një prind, familjet me shumë fëmijë dhe komuniteti romë, si dhe refugjatët dhe personat e zhvendosur brenda vendit, të papunësuarit afatgjatë dhe në disa rrethana edhe të moshuarit, kanë shumë gjasa të rrezikohen nga varfëria dhe përjashtimi social. Në shumë raste këto kritere të ndryshme të rrezikshmërisë koincidojnë dhe forcojnë njëri - tjetrin. Përshtatja e OZHM-ve në rrethana kombëtare, ndarja e treguesëve të OZHM-ve për të pasqyruar këto nivele të rrezikut dhe përqëndrimi në të dhënat që nevojiten për të monitoruar trendet e ndara të rrezikshmërisë mund të zbulojnë fytyrën e vërtetë të varfërisë dhe sfi dave tjera zhvillimore për rajone dhe grupe të veçanta (shih Rubrikën 4.5). Por, për një varg arsyesh të dhënat e studimeve të buxhetit familjar dhe fuqisë punëtore të ndara sipas përkatësisë etnike ose sipas faktorëv tjerë të rrezikshmërisë janë të rralla. Kriteret që duhet të përdoren për të identifi kuar grupet etnike që janë në gjendje të vështirë, si romët, nuk janë gjithmonë të ndara në mënyrë të qartë. Mëqensë identiteti i romëve shpesh identifi kohet me statusin e një klase më të ulët dhe/ose me diskriminimin, është e kuptueshme pse romët i shmangen identifi kimit si romë – veçanërisht nëse ky identifi kim interpretohet për të mohuar identitetet tjera të mundshme (të shumfi shta). Kjo është një arsye pse regjistrimet zyrtare të popullsisë – të cilat shpesh nuk janë të ndjeshme ndaj identiteteve të shumfi shta – mund të paraqesin numër më të vogël të popullsisë rome. Në disa vende ligji i intimitetit dhe ai kundër diskriminimit ndalojnë shumë forma të mbledhjes së të dhënave në bazë të përkatësisë etnike. Për këtë shumë organizata rome kanë qëndrime jo të qarta ndaj mbledhjes së të dhënave dhe monitorimit të të dhënave të ndara sipas përkatësisë etnike. Shfrytëzimi i studimeve gjithëprfshirëse jozyrtare (por autoritative) të komuniteteve rome (dhe grupeve tjera në gjendje të vështirë) që janë të bazuara në mostra që janë në përputhje me të dhënat e regjistrimit të popullsisë, por të përplotësuara me kritere plotësuese mund të ofrojë zgjidhje për disa probleme (shih Rubrika 4.6). Raportimi rreth OZHM-ve, monitorimi i varfërisë dhe ngritja e vetëdijes: roli i OSHC-së. Raportet e OZHM-ve kombëtare janë përpiluar nga 29 vende dhe territore të EQL/BSHP-së. Disa vende (Shqipëria, Armenia, Bosnja dhe Hercegovina, Kazakistani, Lituania, Serbia dhe Mali i Zi, Ukraina) kanë përpiluar më shumë se një raport. Në disa vende të EQL/BSHP-së janë zhvilluar edhe raportet e OZHM-ve rajonale. Këto raporte të “gjeneratës së ardhshme” gjithnjë e më shumë fokusohen në paraqitjen e të dhënave të ndara sipas rajoneve dhe sipas gjinisë. Përveç ndihmës në ngritjen e vetëdijes rreth OZHMve, këto raporte mund të bëjnë që të kuptohen më mirë shkaqet e varfërisë në këto vende. Ato tregojnë se synimet dhe treguesit bazë të OZHM-ve mund të ndryshohen gjatë zbatimit, me paraqitjen e problemeve dhe sfi dave. Këto raporte kanë theksuar disa nga sfi dat në agjendat e OZHM-ve të këtyre vendeve, siç janë kapacitetet joadekuate për analizë të ndarë të të dhënave dhe iniciativave të qeverisë lokale. Ato tregojnë së sa përfi tohet nga angazhimi i palëve më interes siç janë institucionet hulumtuese, organizatat e shoqërisë civile, grupet e avokimit dhe mediat, në monitorimin dhe raportimin për progresin e OZHM-ve. Shpeshtësia me të cilën duhet të monitorohet progresi kombëtar në zbatimin e strategjive të OZHM-ve varet nga raporti në mes të përfi timeve nga të dhënat e fundit dhe kostos së mbledhjes, raportimit dhe shpërndarjes së rezultateve.Udhëzimet e UNDP-së sugjerojnë që raportet e zbatimit të përgatiten çdo 2-3 vjet. Meqënse kornizat e OZHM-ve duhet të ndërlidhen me strategjitë e tjera zhvillimore, edhe monitorimi dhe raportimi rreth OZHMve duhet të bashkërendohet me monitorimin Pjesëmarrja dhe angazhimi i gjerë social janë shumë të rëndësishme për arritjen e OZHM-ve 81
Page 1 and 2:
Raporti regjional i OZHM-së për E
Page 3:
Ekipi i raportit Bashkërendues i p
Page 6 and 7:
VI u bazuar në deklaratat e udhëh
Page 8 and 9:
VIII OBJEKTIVAT ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 10 and 11:
X OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËV
Page 13 and 14:
Përmbledhje
Page 15:
në çrrenjosjen e pabarazive brend
Page 18 and 19:
6 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËV
Page 21 and 22:
2Trendet zhvillimore të OZHM-ve n
Page 23 and 24:
Centralizimi fi lloj t’ia lëshoj
Page 25 and 26:
Tabela 2.2 Nivelet e BPV-së real ,
Page 27 and 28:
tregtare, si dhe për trajtimin e f
Page 29 and 30:
shoqërive në shtet e reja anëtar
Page 31 and 32:
së foshnjeve dhe të fëmijëve n
Page 33 and 34:
Table 2.2 Dallimet regjionale në q
Page 35 and 36:
Figura 2.10 Qasja në furnizim të
Page 37 and 38:
kandidate të BE-së (Rumania dhe T
Page 39 and 40:
(Figura 2.12). Trende të ngjashme
Page 41 and 42: shprehur në dollarë amerikan. Fam
Page 43 and 44: Hungari apo Slloveni jetojnë nën
Page 45 and 46: Qipro dhe Malta kanë përjetuar nj
Page 47 and 48: Rubrika 2.4 HIV/ AIDS dhe tuberkulo
Page 49 and 50: prej vetëm 40 për qind të mesata
Page 51 and 52: larta të shkollimit si dhe përvoj
Page 53 and 54: kryesore e këtyre vështirësive e
Page 55 and 56: 3 Agjendat kombëtare të OZHM-së
Page 57 and 58: Kjo është posaçërisht e dukshme
Page 59 and 60: vende, siç janë: Republika Çeke
Page 61 and 62: të reja për ndërmarrësinë e fe
Page 63 and 64: urale, në mënyrë që të përmir
Page 65 and 66: vetëm 77 për qind të fëmijëve
Page 67 and 68: në shumicën e këtyre vendeve, sh
Page 69 and 70: Anëtarësimi i afërt i tyre në B
Page 71 and 72: fëmijëve të cilët janë të ven
Page 73 and 74: larta të varfërisë rurale janë
Page 75 and 76: si dhe HIV/ AIDS në veçanti. Mala
Page 77 and 78: shlyej 2.2 miliardë shtesë të pr
Page 79 and 80: Edhe në vendet e tjera ku femrat k
Page 81 and 82: Raportet e OZHM-ve të Kazakistanit
Page 83 and 84: 4OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 85 and 86: OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 91: OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 101 and 102: 5Përfundimet
Page 103 and 104: kombëtare mund të bëhen të rën
Page 105: • identifi kimin më të mirë t
Page 108 and 109: 96 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJË
Page 110 and 111: 98 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJË
Page 112 and 113: 100 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 115 and 116: Referencat Aladin, N. 1999. Ndryshi
Page 117 and 118: Pakti i Stabilitetit për Evropën
Page 119 and 120: http:/ / hdr.undp.org/ reports/ glo
Page 121: http:/ / lnweb18.worldbank.org/ eca
Page 142 and 143:
130 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËVJE
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186:
UNDP është rrjet global zhvillimo
show all

Korniza për veprim - UNDP Kosovo

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?