Korniza për veprim - UNDP Kosovo

More documents

Recommendations

Info

78 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËVJEÇARIT: KORNIZA PËR VEPRIM Përvoja tregon se procesi i MPP-ve dhe ai i OZHM-ve mund të plotësojnë njëri-tjetrin në ngritjen e kapaciteteve për përfshirje sociale Beteja për zbatimin e OZHM-ve do të fi tohet apo të humbet në nivel local, ku njerëzit në fakt jetojnë dhe punojnë UNDP-së dhe të Projektit të Mijëvjeçarit të OKBsë 14 Studimi për Taxhikistanin paraqet një nga përpjekjet më të kujdesshme deri më tani në caktimin e shpenzimeve për arritjen e OZHM-ve në fushën e arsimit, shëndetësisë, ujit, higjienës, të ushqyerit, të sigurisë dhe të barazisë gjinore (rubrika 4.2). Gjithashtu, e vlerëson rritën e nevojshme ekonomike për zvogëlimin e varfërisë. Studimi tregon se reformat e politikave në bashkërendim me fi nancimin e rritur të donatorëve janë faktorë kyç në arritjen e OZHMve. Raporti i zgjeruar për vlerësimin e nevojave të OZHM-ve në Taxhikistan, i cili u publikua në maj të vitit 2005 15 shërbejë si bazë për hartimin e strategjisë së re afatgjate zhvillimore për fazën tjetër të Strategjisë për zvogëlimin e varfërisë të Taxhikistanit , në mënyrë që rezultatet e vlerësimit të investimeve për OZHM-të të përdoren për fuqizimin e strategjive dhe programeve kombëtare zhvillimore. OZHM-të dhe përfshirja sociale në Bashkimin Evropian Deklarata e Mijëveçarit përputhet me Kartën Sociale të BE-së. Të dyja dokumenetet avancojnë zhvillimin njerëzor duke shtrirë zgjedhjet dhe mundësitë e njerëzve, njëkohësisht duke siguruar që të gjithë individët të gëzojnë së paku shkallë minimale të mbrojtjes sociale. Sipas Deklaratës së Mijëveçarit, OZHM-të duhet të arrihen në të gjitha shtete anëtare të OKB-së deri në vitin Rubrika 4.4 Përvoja e Shqipërisë në shtrirjen e OZHM-ve në nivelin lokal 2015. Sipas Kartës Sociale, Planet Kombëtare të Veprimit (PKV) hartohen për zhvillimin e strategjive të përfshirjes sociale në përputhje me objektivat e Strategjisë së Lisbonës. Memorandumet e Përbashkëta të Përfshirjes (MPP) sociale, që iu përshtaten PKV-ve, u hartuan në 10 shtete të reja anëtare para hyrjes së tyre në BE, në maj të vitit 2004. Zbatimi i tyre u parapa për vitet 2005-2006. Bullgaria dhe Rumania (si shtete kandidate) i fi nalizuan MPP-të gjatë pjesës së pare të vitit 2005. Vendet e Evropës juglindore që mbulohen nga SAP-i pritet që të përgatiten për pjesëmarrje në ‘metodën e hapur të bashkërendimit’ të BE-së lidhur me përfshirjen sociale. Përvoja e shteteve të reja anëtare në këtë fushë, veçanërisht në kuptim të ndërtimit të kapaciteteve statistikore në përcjelljen e përparimit, mund të jetë shumë e dobishme për shtete kandidate për anëtarësim në BE dhe për ato që janë kandidate potenciale. Përvoja tregon se procesi i MPP-së dhe i OZHMve mund t’a plotësojnë njëri-tjetrin në ndërtimin e kapaciteteve për përfshirje sociale, nëse këto procese kuptohen dhe menaxhohen në mënyrë të duhur. Gjasat për krijimin e sinergjive të mundshme mes proceseve të BE-së për përfshirje sociale dhe treguesve të OZHM-ve varen nga të kuptuarit e dallimeve mes këtyre dy instrumenteve, si dhe të ngjashmërive. Edhe pse puna rreth zgjerimit të fushëveprimit të tyre është në vazhdim e sipër,16 treguesit e përfshirjes sociale të BE-së zakonisht përqendrohen në të hyra dhe punësim. Treguesit e OZHM-ve janë më shumëdimensionalë (të përqendruar në shëndetësi, arsim barazi gjinore dhe aspekte të OZHM-të në Shqipëri janë shfrytëzuar për të ndërlidhur prioritetet lokale dhe rajonale dhe me politikat kombëtare të zvogëlimit të varfërisë edhe me Procesin e Stabilizim Asocijimit të BE-së (PSA). Ky proces i shtrirjes në nivelin lokal është përqëndruar në: Pronësinë lokale dhe zhvillimin e kapaciteteve: Duke pasur parasysh se shpesh zyrtarët lokalë dhe bashkësitë nuk janë të vetëdijshëm për OZHM-të, informimi i tyre në lidhje me këtë kërkon vetëdijësim të vazhdueshëm publik, avokim dhe fushata të informimit. Kur kombinohen me elemente të zhvillimit të kapaciteteve këto fushata mund t’u ofrojnë palëve me interes aftësitë e nevojshme për të avokuar me sukses në emër të OZHM-ve. Të dhënat për dialog: Programi i qeverisjes lokale në Shqipëri ka llogaritur një IZHNJ komunale për një nga 12 rajonet ku është përgatitur Strategjia zhvillimore rajonale (SZHR) e lidhur me OZHMtë. Treguesit për secilën komunë u vendosën në një hartë me ngjyra të ndryshme që tregonin nivele të ndryshme të zhvillimit njerëzor. Ndonëse nganjehërë janë përdorur zëvendësime për shkak të të dhënave joadekuate, paraqitja e IZHNJ-së në hartë tregonte pangjashmëri dhe mospërputhje ndërmjet bashkësive dhe komunave në ato rajone në trendet demografi ke, të shëndetit dhe arsimit. Paraqitja e këtyre informacioneve në një hartë poashtu ka ndihmuar në stimulimin e debatit dhe diskutimit publik në lidhje me OZHM-të. Avokimin dhe vetëdijësimin e vazhdueshëm: Është e logjikshme që avokimi për OZHM-të duhet t’i përshtatet kushteve dhe mediave lokale. Për këtë arsye strategjia ekomunikimit të OZHM-ve e zhvilluar nga zyra e UNDP-së në Shqipëri u përqëndrua në zhvillimin e afi sheve rreth aplikimit të OZHM-ve në rrethana lokale dhe në mbajtjen e takimeve me qytetarët dhe me kryetarët e 12 rajoneve të Shqipërisë, për ta bërë IZHNJ-në nënkombëtare të Shqipërisë të rëndësishme për palët me interes
OZHM-të në Evropën qendrore dhe lindore, si dhe në BSHP: prioritetet, sfi dat dhe mundësitë tjera të përfshirjes sociale) dhe janë të afatizuar (me vitin 2015) , duke sugjeruar kohën për ndërmarrjen e politikave dhe veprimeve. Shtete e reja anëtare të BE-së ballafaqohen me rrezikun e rënies në mes të dy kornizave. Edhe pse niveli i tyre relativisht i lartë i BPVsë për kokë banori dhe i cilësisë së arsimit, shëndetësisë dhe i mjedisit i vë ato në përputhje me synimet globale të OZHM-ve, xhepat e tyre të mëdhenjë të rajoneve të varfëra dhe komunitetete e rrezikuara bëjnë që ato mos t’i plotësojnë kërkesat e Kartës Sociale të BE-së. Masat e BE-së të bazuara në të hyra dhe punësim lidhur me mospërfshirjen sociale nuk i trajtojnë domosdo boshllëqet. Përdorimi nga BE-ja i masës kombëtare për varfërinë relative (60 për qind të të hyrave mesatare) ka tendenca të mos e llogarisë rendësinë e xhepave të varfërisë dhe të faktit se mesatarisht qytetarët e shteteve të reja anëtare janë shumë më të varfër sesa qytetarët e BE-15–shës. Kur ndahen sipas përkatësisë etnike dhe rajoneve, indikatorët e OZHM-ve mund të përdoren për identifi kimin e probleme të mospërfshirjes sociale dhe të varfërisë rurale. Ndarja e të dhënave i bën OZHM-të instrument të dobishëm në plotësimin e treguesve të BEsë për përfshirje sociale, veçanërisht në nivel kombëtar (‘niveli 3’ apo treguesit e ‘Laeken’). Treguesit e OZHM-ve mund të shërbejnë si urë mes agjendës së BE-së për përfshirje sociale dhe të agjendave globale zhvillimore. Këto mësime duhet të jenë në interes të shteteve kandidate të Evropës juglinore, të cilat janë duke u përgatitur për fi llimin e negociatave për hyrje në BE. Shtrirja e OZHM-ve në nivelin lokal Beteja për zbatimin e OZHM-ve fi tohet ose humbet në nivelin lokal, aty ku njerëzit jetojnë dhe punojnë. Nëse bashkësitë dhe organizatat e shoqërisë civile nuk mësojnë për OZHM-të dhe nuk marrin pjesë në hartimin dhe zbatimin e strategjive të OZHM-ve, atëherë OZHM-të nuk do të arrihen. Individët dhe bashkësitë shpesh janë në pozitë më të mirë që të identifi kojnë trendet kryesore të zhvillimit, sfi dat, problemet dhe nevojat, të artikulojnë prioritetet dhe preferencat e tyre dhe të përcaktojnë se cilat aftësi dhe kapacitete mungojnë. Për këtë arsye OZHM-të duhet t’iu përshtaten edhe kushteve lokale edhe atyre kombëtare. Shtrirja e OZHM-ve në nivelin lokal i referohet ndarjes së objektivave globale të përshtatura për nivelin kombëtar në nivelet nënkombëtare dhe lokale, të kombinuara me zhvillimin e kapaciteteve për planifi kim, zbatim dhe monitorim strategjik nga qeveritë nënkombëtare dhe organet e shoqërisë civile. Në praktikë, kjo agjendë e shtrirjes në nivelin lokal është ngushtë e lidhur me çështjet e decentralizimit dhe reformës së pushtetilt lokal. Operacionalizimi i OZHM-ve në nivelin lokal përpiqet të mbajë agjendën e OZHM-ve larg të qënit proces “nga lartë poshtë” i cili nuk përfi ton nga angazhimi lokal dhe i palëve me interes. Përqëndrimi në nivelin lokal mund të ndihmojë edhe që të parandalohet ruajtja e pabarazive të mëdha nënkombëtare kur të arrihen synimet e OZHM-ve kombëtare. Elementet kryesore të ‘shtrirjes në nivelin lokal’ janë ngritja e vetëdijes, përcaktimi i synimeve dhe prioriteteve lokale, zhvillimi institucional i strukturave të pushtetit lokal, krijimi i sistemeve me pjesëmarrje për monitorim dhe mundësimi i investimeve për zhvillim ekonomik lokal dhe për ofrim të shërbimeve. Shtrirja në nivelin lokal poashtu kërkon që të bëhet integrimi i aktiviteteve lokale të OZHM-ve me politikat kombëtare si dhe decentralizimin dhe reformat tjera të qeverisjes. Në këtë mënyrë, lokalizimi i OZHM-ve është drejtpërdrejt i lidhur me sfi dat për një ofrim më efi kas të shërbimeve publike në nivel lokal –veçanërisht sa i përket shërbimeve shëndetësore dhe arsimore që janë shumë të rëndësishme për arritjen e OZHM-ve. Shumica e vendeve të EQL/BSHP-së kanë fi lluar të bëjnë reforma dhe programe të decentralizimit për avancimin e qeverisjes lokale. Por në shumë vende decentralizimi është dëshmuar të ketë përparësitë dhe mangësitë e veta 17 . Procesi i decentralizimit shpesh ka pasur karakter spontan, i shtyer më shumë nga dëshira për të kthyer në anën e kundërt centralizimin e tepërt të trashëguar nga periudha socialiste se sa nga të kuptuarit e përfi timit të “rregullimit” të qeverisë. Prandaj reformat e decentralizimit në shumë shtete të EQL/BSHP-së u kanë dhënë qeverive lokale përgjegjësi që nuk përkojnë me autoritetin ose resurset e tyre për të ushtruar ato (“mandatet e pafi nancuara”). Në vendet tjera decentralizimi fi skal u bë në mënyrë ad hoc, duke mos menduar shumë për bashkëpunimin ose masat ndërkomunale për barazimin e të ardhurave në mes të lokalitetet e varfëra dhe të pasura. Shumë pak komuna, nëse ka të tilla, posedojnë të dhëna të ndara që, në rastin më të mirë, do të nevojiteshin për matjen dhe monitorimin e progresit lokal drejt arritjes së OZHM-ve. Prandaj përpjekjet për lokalizimin e OZHM-ve në vendet e EQL/BSHP-së duhet të bëjnë garë me këtë përzierje të iniciativave të decentralizimit ad hoc dhe pasojave të tyre të paqëllimshme. Prandaj nuk befason fakti se shumica e qeverive nën nivelin kombëtar në mesin e vendeve të EQL/ BSHP-së që kanë ndjekur agjendën e lokalizimit janë përqëndruar në ngritjen e vetëdijes. Por në disa shtete qeveritë rajonale dhe komunale tani po bëjnë përpjekje të inkorporojnë OZHM-të në proceset e planifi kimeve lokale. Kjo përfshinë përshtatjen e synimeve dhe treguesëve të Përshtatja e OZHM-ve në rrethana kombëtare, ndarja e treguesëve të OZHM-ve dhe përqëndrimi në të dhënat që nevojiten për të monitoruar trendet e ndara të rrezikshmërisë mund të zbulojnë fytyrën e vërtetë të varfërisë 79
Page 1 and 2:
Raporti regjional i OZHM-së për E
Page 3:
Ekipi i raportit Bashkërendues i p
Page 6 and 7:
VI u bazuar në deklaratat e udhëh
Page 8 and 9:
VIII OBJEKTIVAT ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 10 and 11:
X OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËV
Page 13 and 14:
Përmbledhje
Page 15:
në çrrenjosjen e pabarazive brend
Page 18 and 19:
6 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËV
Page 21 and 22:
2Trendet zhvillimore të OZHM-ve n
Page 23 and 24:
Centralizimi fi lloj t’ia lëshoj
Page 25 and 26:
Tabela 2.2 Nivelet e BPV-së real ,
Page 27 and 28:
tregtare, si dhe për trajtimin e f
Page 29 and 30:
shoqërive në shtet e reja anëtar
Page 31 and 32:
së foshnjeve dhe të fëmijëve n
Page 33 and 34:
Table 2.2 Dallimet regjionale në q
Page 35 and 36:
Figura 2.10 Qasja në furnizim të
Page 37 and 38:
kandidate të BE-së (Rumania dhe T
Page 39 and 40: (Figura 2.12). Trende të ngjashme
Page 41 and 42: shprehur në dollarë amerikan. Fam
Page 43 and 44: Hungari apo Slloveni jetojnë nën
Page 45 and 46: Qipro dhe Malta kanë përjetuar nj
Page 47 and 48: Rubrika 2.4 HIV/ AIDS dhe tuberkulo
Page 49 and 50: prej vetëm 40 për qind të mesata
Page 51 and 52: larta të shkollimit si dhe përvoj
Page 53 and 54: kryesore e këtyre vështirësive e
Page 55 and 56: 3 Agjendat kombëtare të OZHM-së
Page 57 and 58: Kjo është posaçërisht e dukshme
Page 59 and 60: vende, siç janë: Republika Çeke
Page 61 and 62: të reja për ndërmarrësinë e fe
Page 63 and 64: urale, në mënyrë që të përmir
Page 65 and 66: vetëm 77 për qind të fëmijëve
Page 67 and 68: në shumicën e këtyre vendeve, sh
Page 69 and 70: Anëtarësimi i afërt i tyre në B
Page 71 and 72: fëmijëve të cilët janë të ven
Page 73 and 74: larta të varfërisë rurale janë
Page 75 and 76: si dhe HIV/ AIDS në veçanti. Mala
Page 77 and 78: shlyej 2.2 miliardë shtesë të pr
Page 79 and 80: Edhe në vendet e tjera ku femrat k
Page 81 and 82: Raportet e OZHM-ve të Kazakistanit
Page 83 and 84: 4OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 85 and 86: OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 89: OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 101 and 102: 5Përfundimet
Page 103 and 104: kombëtare mund të bëhen të rën
Page 105: • identifi kimin më të mirë t
Page 108 and 109: 96 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJË
Page 110 and 111: 98 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJË
Page 112 and 113: 100 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 115 and 116: Referencat Aladin, N. 1999. Ndryshi
Page 117 and 118: Pakti i Stabilitetit për Evropën
Page 119 and 120: http:/ / hdr.undp.org/ reports/ glo
Page 121: http:/ / lnweb18.worldbank.org/ eca
Page 140 and 141:
128 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËVJE
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186:
UNDP është rrjet global zhvillimo
show all

Korniza për veprim - UNDP Kosovo

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?