Korniza për veprim - UNDP Kosovo

76
OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËVJEÇARIT: KORNIZA PËR VEPRIM
Vlerësimi i nevojave të
OZHM-ve
Strategjia e OZHM-ve që nuk përmban vlerësime
numerike të resurseve fi nanciare, njerëzore dhe
të resurseve të tjera, që janë të nevojshme për
zbatimin e saj, mund të jetë pak më shumë se
një listë dëshirash. Mungesa e një vlerësimi të
tillë të nevojave mund të dobësojë seriozisht
besueshmërinë në fushatën kombëtare të
OZHM-ve. Po ashtu, mund të ndajë agjendën
e OZHM-ve nga procesi i DSZV-së, në të cilin
hartimi dhe zbatimi i kornizave afatmesme të
shpenzimeve për udhëzimin e programeve
të investimeve publike (në shëndetësi, arsim,
politika mjedisore, në shërbime komunale dhe
në infrastrukturë) luajnë një rol kyç. Pasi që
fi nancimi i jashtëm që nevojitet për plotësimin
Rubrika 4.2 Vlerësimi i nevojave të OZHM-ve për Taxhikistanin
e OZHM-ve shpesh lidhet me DSZV-në, duhet të
evitohet ndarja e këtyre dy koncepteve nga njëritjetri.
Në anënën tjetër, kur lidhen me bilancin
e fi skal dhe atë të jashtëm, vlerësimi i nevojave
të OZHM-së mund t’i vendosë ministritë e
fi nancave, bankat qendrore dhe akterët e tjerë
të rëndësishëm politikë në përputhje me
strategjitë kombëtare të OZHM-ve.11 Duke ofruar
vlerësime të përafërta të qasjeve të ndryshme
të mundshme në plotësimin e vlerësimit të
nevojave të OZHM-ve, mund të caktohen
prioritetet e politikave të vendit duke caktuar
politika relativisht pak të kushtueshme me
shpagime të mëdha dhe të menjëhershme.72
Rëndesia e vlerësimit të nevojave mund të
krahasohet me vështirësitë analitike të caktimit
të drejtë të tyre’. 12 Vlerësimet në nivel global
për resurset e nevojshme për plotësimin e
OZHM-ve shkojnë prej 50 miliardë deri në 100
Taxhikistani ishte vendi i parë i EQL/BSHP-së ku u zbatua vlerësimi i nevojave të OZHM-ve. Ky
vlerësim mori parasysh se Taxhikistani është vendi më i varfër në regjion, se nuk ka dalje në
det dhe cenueshmërinë e veçantë ndaj dridhjeve të jashtme ekonomike. Përpilimi i vlerësimit
përfi toi nga angazhimi i zyrtarëve kryesorë, të cilët i udhëhoqen grupet punuese në projekt dhe
nga puna intenzive e ministrive. Këto vlerësime u përqendruan në:
•Ofrimin e analizave të besueshme për trendet dhe politikat aktuale zhvillimore në Taxhikistan
dhe për politikat kombëtare e sektorale të nevojshme për arritjen e OZHM-ve;
•Krijimin e modeleve gjithëpërfshirëse dhe fl eksibile të nevojshme për dhënien e skenareve të
ndryshme zhvillimore qeverisë dhe partnerëve të saj, duke përfshirë raportet e hollësishme të
nevojave si dhe të vlerësimeve të resurseve qeveritare e të atyre të jashtme nga donatorët, që
nevojiten për arritjen e OZHM-ve;
•Nxitja e diskutimeve thelbësore për aspektet praktike të sfi dave zhvillimore të Taxhikistanit.
Vlerësimi fi llestar i nevojave është hartuar nga ekipi i OKB-së për OZHM-të gjatë viteve 2003-
2004, në bashkëpunim me Projektin e Mijëvjeçarit. Vlerësimet fi llestare u përqendruan në
synimet vijuese: }rrënjosjen e varfësisë dhe urisë së skajshme (zhvillimi i të ushqyerit dhe ai rural)
(OZHM1); përfshirja e të gjithë fëmijëve në shkollim fi llor (OZHM2); arrtija e barazisë gjinore
(OZHM3); zvogëlimi i shkallës së vdekshmërisë së fëmijëve (OZHM5) dhe i asaj të vdekshmërisë
së nënave (MDG5); luftimi i përhapjes së sëmundjeve (OZHM6) dhe përmirësimi i qasjes në ujë
të pastër të pijes (OZHM7).
Vlerësimet fi llestare treguan se shpenzimet e përgjithshme të arritjes së synimeve të OZHM-ve
në Taxhikistan deri në vitin 2015, do të jenë rreth 13 miliardë $, gjegjësisht, 6.2 mialiardë $ për
ushqim dhe zhvillim rural, 1.8 miliardë $ për arsim dhe edukim, 0.1 miliardë për barazi gjinore,
3.6 miliardë $ për shëndetësi, 1 miliardë $ për qasje më të mirë në shërbime të ujësjellësit dhe
0.26 miliardë $ për mjedisin.
Lidhur me skenarin e reformës fi llestare, i cili supozon se nuk do të ketë përmirësime të
dukshme në mjedisin ekonomik, institucional dhe struktural të Taxhkistanit, vlerësimi vuri në
pah mungesën fi nanciare prej 4.7 miliardë $, duke sugjeruar kështu shumën që Taxhikistanit me
gjasë do t’i nevojitet. Po ashtu, ky raport vë në pah reformat dhe politikat vendore që nevojiten
për avancimin e zhvillimit ekonomik dhe për të siguruar që ky zhvillim të jetë dobiprurës për
kategoritë më të rrezikuara të popullatës. Këtu përfshihen masat për fuqizimin e e kornizës ligjore
dhe institucionale, të reformës së politikave sociale, të përmirësimit të cilësisë së shërbimeve
publike dhe të menaxhimit më të mirë të resurseve fi nanciare të vendit. Vlerësimi i nevojave
nuk e lenë anash përgjegjësisë e qeverisë gjatë marrjes së vendimeve të vështira politike, por i
informon zyrtarët qeveritarë rreth zgjidhjeve lidhur me politikat duke iu ofruar vlerësime reale
të shpenzimeve të parapara.
Burimi: UNDP Taxhikistan 2005.