Korniza për veprim - UNDP Kosovo
Korniza për veprim - UNDP Kosovo Korniza për veprim - UNDP Kosovo
VI u bazuar në deklaratat e udhëheqësve të tyre në dokuementin unik pëprparimtar dhe humanist të Deklaratës së Mijëvjeçarit. Sfi dat prioritare përfshijnë fuqizimin e përshtatjes së OZHM-ve me strategjitë kombëtare dhe lokale zhvillimore, si dhe me kornizat afatmesme të shpenzimeve e me instrumentet e tjera të menaxhimit fi nanciar. Ky raport paraqet shumë shembuj inkurajues të përpjekjeve të vendeve të ndryshme në plotësimin e OZHM-ve, të cilat tani janë duke dhënë fytet e veta. Zyra vendore të UNDP-së në Evropën Juglindore kanë nisur marrëdhëniet me DG-në e Komisionit Evropian për çështje të punësimit dhe ato sociale që përqendrohet në përshtatjen e OZHM-ve dhe në procesin e përfshirjes sociale të BE-së. Kjo marrëdhënie ka krijuar kapacitete në ministritë e punës dhe të mirëqenies sociale me qëllim të përdorimit të treguesve të OZHM-së për monitorim të zhvillimeve sociale. Taxhikistani, Azerbejxhani dhe Shqipëria kanë qenë si prioritete në kuadër të përpjekjeve për vlerësimin e nevojave të bëra nga UNDP OZHM dhe të përshtatjes së OZHM-ve me dokumentetet strategjike të zvogëlimit të varfërisë. Shtetet e reja anëtare të BE-së janë duke ofruar gjithnjë më shumë ndihmesë në aspektin zhvillimor për vendet më të varfëra të regjionit dhe më gjerë. Përderisa vlera fi nanciare e këtyre kontributeve tani për tani është e vogël, ndikimi zhvillimor i reformës dhe përvoja e tranzicionit që këto vende mund ta këmbejnë ka rëndësi shumë të madhe. Nga përvoja prej disa shteteve, del se komuniteti i biznesit mund të jetë burim vital i rritës ekonomike dhe i krijimit të vendeve të rejat të punës. Gjithashtu, mund të jetë një burim i rëndësishëm i resurseve dhe i ndihmesës në ndërtimin e kapaciteteve dhe i eliminimit të boshllëqeve fi nanciare që janë pengesë e përmbushjes së OZHM-ve. OZHM-të nuk do të përmbushen nëse nuk trajtohen pengesat në investimin e kapitalit privat. Njëkohësisht, kompanitë, që në të ardhmen dëshirojnë të mbijetojnë në treg, janë duke kërkuar mundësi dhe janë duke zhvilluar modele të reja të bizneseve, të cilat i përshtasin agjendat sociale dhe krijimin e të mirave shoqërore me fi timin në biznes. Këto janë disa nga aspektet shumë praktike të Global Compact-it që është shpallur nga Sekretari i Përgjithshëm i Organizatës së Kombeve të Bashuara, Kofi Annan, në një mbledhje në Nju Jork më 26 korrik 2000 (http://www.un.org/depts/ptd/global.htm) dhe që është bërë lëvizja më e madhe e përgjegjësisë së përbashkët në botë. Kjo lëvizje i bashkon kompanitë, qeveritë dhe organizatat e shoqërisë civile, të cilat kanë ide të ngjashme, që vullnetarisht të punojnë së bashku për të siguruar që investimet e bizneseve dhe rrita ekonomike dhe e kapitalit të jenë në pajtueshmëri me pritjet dhe nevojat e shoqërisë. Shpresojmë se raporti Objektivat Kombëtare Zhvillimore të Mijëvjeçarit; korniza për veprim do të kontribuojë në arritjen e një kuptueshmërie më të mirë të sfi dave zhvillimore dhe të procesit të OZHM-ve në regjion. Ne po ashtu presim se ky raport do të jetë një instrument i dobishëm për profesionistët që punojnë në çështje zhvillimore në vendet e EQL/BSHP-së. Si një përkujtim për ngecjet gjatë dhjetëvjetëshit të parë të tranzicionit, për përparimin në zhvillimin ekonomik dhe të njerëzimit në vitet e para të mijëvjeçarit të ri dhe për mësimet e nxjerra nga regjioni, raporti paraqet një udhëzues për rrugën tonë përpara. Ajo çka është më e rëndësishme, ne shpresojmë se qeveritë në mbarë regjionin gjithnjë e më shumë do të kuptojnë domethënien e solidaritetit me të varfërit, jo vetëm në vendet e tyre por edhe në tërë regjionin. Strategjitë e OZHM-ve nuk mund të jenë të qëndrueshme si përpjekje të izoluara, pra, nëse nuk janë thellësisht të integruara në strategjitë e gjithmbarshmem zhvillimore. Nëse OZHM-të shërbejnë si instrument në plotësimin edhe të një obligimi tjetër ndërkombëtar dhe nëse OZHM-të degradohen në një proces byrokratik e madje edhe cinik, atëherë ato do të shndërrohen në mundësi të humbura. Ky studim mbron tezën se përshtatja e OZHM-ve ndaj rrethanave të vendit mund të jetë një instrument shumë i dobishëm në plotësimin e objektivave më të gjëra kombëtare dhe në rritjen graduale të solidaritetit në mbarë regjionin. Ne shpresojmë fuqimisht se ky raport do të hapë debate të reja në nivel të vendit dhe në atë regjional për rolin e OZHM-ve në vendet e EQL/BSHP-së dhe do të krijojë mundësi për përdorim më të mirë të potencialit të tyre zhvillimor. Kalman Mizsei Asistentadministrator dhe drejtor regjional Zyra regjionale e UNDP-së për Evropë dhe BSHP
Falënderimet Ky raport është hartuar nën patronatin e Zyrës regjionale të UNDP-së për Evropë dhe për Bashkësinë e Shteteve të Pavarura (BSHP) me kontributin e zyrave vendore të UNDP-së në regjion. Hartimi i raportit nuk do të kishte qenë i mundur pa ndihmën e ekipeve vendore të OKB-së, të cilat e përkrahen hartimin e raporteve vendore të OZHM-ve. Agjendat vendore të OZHM-ve që dolën gjatë këtij procesi pasqyruan pjesëmarrjen e qeverive, shoqërisë civile, akademisë dhe të sektorit privat në shumicën e vendeve të Evropës Qendrore dhe Lindore dhe në BSHP. Specialistët e Qendrës regjionale të UNDP-së në Bratisllavë dhanë kontribute të vlefshme në dhënien e informatave që e formuan bazën e këtij raporti. Emrat e këtyre specialistëve janë: Benjamin Allen, Henrieta Čapkovičová, Dafi na Gercheva, Daniel Hanspach, Andrey Ivanov, Susanne Milcher, Karolina Mzyk, Sandra Pralong dhe Geoff Prewitt. Pjesa kryesore e raportit është hartuar nga Piotr Kaźmierkiewicz. Shtojcat dhe tabelat me treguesit e OZHM-ve janë hartuar nga Jaroslav Kling, Roman Mogilevsky dhe Peter Ohnell. Veçanërisht është çmuar bashkëpunimi me Fondin e OKB-së për Fëmijë për çështjet lidhur me fëmijët dhe me të dhënat statistikore dhe bashkëpunimi me Fondin Zhvillimor të OKB-së për Gruan. Komentet me shkrim janë marrë nga Neil Buhne, Miodrag Dragisic, Joe Hooper, Helena Goranćić, Borka Jeremić, Gordon Johnson, David Mushkudiani, Ilona Kunda, Paola Pagliani, Shahin Panahov, William Paton, Kyoko Postill, Vladimir Scherbov, Yuriko Shoji, Natalia Sitnikova, Nargis Shomahmadova, Cihan Sultanoglu, Ruta Svarinskaite, Jan Szczyciński dhe Rastislav Vrbenský. Dono Abdurazakova, Osnat Lubrani, Norimasa Shimomura dhe Natalia Gordienko i kanë diskutuar propozimdokumentet fi llestare. Profesori Jerzy Osiatynski dha komente të vlefshme në versionet e mëvonshme. Peter Serenyi e lekturoi tekstin përfundimtar. Ky ekip i raportit shpreh mirënjohje të posaçme për ndihmesën shumë të rëndësisme të dhënë nga Veronika Krajčiriková (ndihmëse e projektit), Denisa Papayová (dizajni i kopertinës) dhe nga Phil Priestley, Tanya Zaharchenko e Nevena Kulić (redaktimi teknik). Po ashtu, autorët i janë shumë mirënjohës Ben Slay, drejtorit të Qendrës regjionale në Bratisllavë. Ai dha këshillat kryesore rreth politikave dhe e bëri rishikimin e plotë të raportit. – Jacek Cukrowski Bashkërendues i projektit dhe autori kryesor i Raportit regjional të OZHM-ve për Evropë dhe BSHP Bratisllavë, qershor 2006 VII
- Page 1 and 2: Raporti regjional i OZHM-së për E
- Page 3: Ekipi i raportit Bashkërendues i p
- Page 8 and 9: VIII OBJEKTIVAT ZHVILLIMORE TË MIJ
- Page 10 and 11: X OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËV
- Page 13 and 14: Përmbledhje
- Page 15: në çrrenjosjen e pabarazive brend
- Page 18 and 19: 6 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËV
- Page 21 and 22: 2Trendet zhvillimore të OZHM-ve n
- Page 23 and 24: Centralizimi fi lloj t’ia lëshoj
- Page 25 and 26: Tabela 2.2 Nivelet e BPV-së real ,
- Page 27 and 28: tregtare, si dhe për trajtimin e f
- Page 29 and 30: shoqërive në shtet e reja anëtar
- Page 31 and 32: së foshnjeve dhe të fëmijëve n
- Page 33 and 34: Table 2.2 Dallimet regjionale në q
- Page 35 and 36: Figura 2.10 Qasja në furnizim të
- Page 37 and 38: kandidate të BE-së (Rumania dhe T
- Page 39 and 40: (Figura 2.12). Trende të ngjashme
- Page 41 and 42: shprehur në dollarë amerikan. Fam
- Page 43 and 44: Hungari apo Slloveni jetojnë nën
- Page 45 and 46: Qipro dhe Malta kanë përjetuar nj
- Page 47 and 48: Rubrika 2.4 HIV/ AIDS dhe tuberkulo
- Page 49 and 50: prej vetëm 40 për qind të mesata
- Page 51 and 52: larta të shkollimit si dhe përvoj
- Page 53 and 54: kryesore e këtyre vështirësive e
- Page 55 and 56: 3 Agjendat kombëtare të OZHM-së
VI<br />
u bazuar në deklaratat e udhëheqësve të tyre në dokuementin unik pëprparimtar dhe humanist të<br />
Deklaratës së Mijëvjeçarit.<br />
Sfi dat prioritare <strong>për</strong>fshijnë fuqizimin e <strong>për</strong>shtatjes së OZHM-ve me strategjitë kombëtare dhe lokale<br />
zhvillimore, si dhe me kornizat afatmesme të shpenzimeve e me instrumentet e tjera të menaxhimit<br />
fi nanciar.<br />
Ky raport paraqet shumë shembuj inkurajues të <strong>për</strong>pjekjeve të vendeve të ndryshme në plotësimin<br />
e OZHM-ve, të cilat tani janë duke dhënë fytet e veta. Zyra vendore të <strong>UNDP</strong>-së në Evropën Juglindore<br />
kanë nisur marrëdhëniet me DG-në e Komisionit Evropian <strong>për</strong> çështje të punësimit dhe ato<br />
sociale që <strong>për</strong>qendrohet në <strong>për</strong>shtatjen e OZHM-ve dhe në procesin e <strong>për</strong>fshirjes sociale të BE-së.<br />
Kjo marrëdhënie ka krijuar kapacitete në ministritë e punës dhe të mirëqenies sociale me qëllim të<br />
<strong>për</strong>dorimit të treguesve të OZHM-së <strong>për</strong> monitorim të zhvillimeve sociale. Taxhikistani, Azerbejxhani<br />
dhe Shqi<strong>për</strong>ia kanë qenë si prioritete në kuadër të <strong>për</strong>pjekjeve <strong>për</strong> vlerësimin e nevojave të bëra<br />
nga <strong>UNDP</strong> OZHM dhe të <strong>për</strong>shtatjes së OZHM-ve me dokumentetet strategjike të zvogëlimit të<br />
varfërisë. Shtetet e reja anëtare të BE-së janë duke ofruar gjithnjë më shumë ndihmesë në aspektin<br />
zhvillimor <strong>për</strong> vendet më të varfëra të regjionit dhe më gjerë. Përderisa vlera fi nanciare e këtyre<br />
kontributeve tani <strong>për</strong> tani është e vogël, ndikimi zhvillimor i reformës dhe <strong>për</strong>voja e tranzicionit që<br />
këto vende mund ta këmbejnë ka rëndësi shumë të madhe. Nga <strong>për</strong>voja prej disa shteteve, del se<br />
komuniteti i biznesit mund të jetë burim vital i rritës ekonomike dhe i krijimit të vendeve të rejat të<br />
punës. Gjithashtu, mund të jetë një burim i rëndësishëm i resurseve dhe i ndihmesës në ndërtimin e<br />
kapaciteteve dhe i eliminimit të boshllëqeve fi nanciare që janë pengesë e <strong>për</strong>mbushjes së OZHM-ve.<br />
OZHM-të nuk do të <strong>për</strong>mbushen nëse nuk trajtohen pengesat në investimin e kapitalit privat. Njëkohësisht,<br />
kompanitë, që në të ardhmen dëshirojnë të mbijetojnë në treg, janë duke kërkuar mundësi<br />
dhe janë duke zhvilluar modele të reja të bizneseve, të cilat i <strong>për</strong>shtasin agjendat sociale dhe krijimin<br />
e të mirave shoqërore me fi timin në biznes. Këto janë disa nga aspektet shumë praktike të Global<br />
Compact-it që është shpallur nga Sekretari i Përgjithshëm i Organizatës së Kombeve të Bashuara, Kofi<br />
Annan, në një mbledhje në Nju Jork më 26 korrik 2000 (http://www.un.org/depts/ptd/global.htm)<br />
dhe që është bërë lëvizja më e madhe e <strong>për</strong>gjegjësisë së <strong>për</strong>bashkët në botë. Kjo lëvizje i bashkon<br />
kompanitë, qeveritë dhe organizatat e shoqërisë civile, të cilat kanë ide të ngjashme, që vullnetarisht<br />
të punojnë së bashku <strong>për</strong> të siguruar që investimet e bizneseve dhe rrita ekonomike dhe e kapitalit<br />
të jenë në pajtueshmëri me pritjet dhe nevojat e shoqërisë.<br />
Shpresojmë se raporti Objektivat Kombëtare Zhvillimore të Mijëvjeçarit; korniza <strong>për</strong> <strong>veprim</strong> do të<br />
kontribuojë në arritjen e një kuptueshmërie më të mirë të sfi dave zhvillimore dhe të procesit të<br />
OZHM-ve në regjion. Ne po ashtu presim se ky raport do të jetë një instrument i dobishëm <strong>për</strong> profesionistët<br />
që punojnë në çështje zhvillimore në vendet e EQL/BSHP-së. Si një <strong>për</strong>kujtim <strong>për</strong> ngecjet<br />
gjatë dhjetëvjetëshit të parë të tranzicionit, <strong>për</strong> <strong>për</strong>parimin në zhvillimin ekonomik dhe të njerëzimit<br />
në vitet e para të mijëvjeçarit të ri dhe <strong>për</strong> mësimet e nxjerra nga regjioni, raporti paraqet një udhëzues<br />
<strong>për</strong> rrugën tonë <strong>për</strong>para. Ajo çka është më e rëndësishme, ne shpresojmë se qeveritë në mbarë<br />
regjionin gjithnjë e më shumë do të kuptojnë domethënien e solidaritetit me të varfërit, jo vetëm në<br />
vendet e tyre por edhe në tërë regjionin. Strategjitë e OZHM-ve nuk mund të jenë të qëndrueshme<br />
si <strong>për</strong>pjekje të izoluara, pra, nëse nuk janë thellësisht të integruara në strategjitë e gjithmbarshmem<br />
zhvillimore. Nëse OZHM-të shërbejnë si instrument në plotësimin edhe të një obligimi tjetër ndërkombëtar<br />
dhe nëse OZHM-të degradohen në një proces byrokratik e madje edhe cinik, atëherë ato<br />
do të shndërrohen në mundësi të humbura.<br />
Ky studim mbron tezën se <strong>për</strong>shtatja e OZHM-ve ndaj rrethanave të vendit mund të jetë një instrument<br />
shumë i dobishëm në plotësimin e objektivave më të gjëra kombëtare dhe në rritjen graduale<br />
të solidaritetit në mbarë regjionin. Ne shpresojmë fuqimisht se ky raport do të hapë debate të reja në<br />
nivel të vendit dhe në atë regjional <strong>për</strong> rolin e OZHM-ve në vendet e EQL/BSHP-së dhe do të krijojë<br />
mundësi <strong>për</strong> <strong>për</strong>dorim më të mirë të potencialit të tyre zhvillimor.<br />
Kalman Mizsei<br />
Asistentadministrator dhe drejtor regjional<br />
Zyra regjionale e <strong>UNDP</strong>-së <strong>për</strong> Evropë dhe BSHP
Change language