Korniza për veprim - UNDP Kosovo

More documents

Recommendations

Info

92 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËVJEÇARIT: KORNIZA PËR VEPRIM shëndetësi, është duke u rrezikuar më së shumti në këto vende. Ato vuajnë nga mungesa e institucioneve efi kase për bashkëpunim rajonal, veçanërisht në Azinë Qendrore dhe në Kaukaz dhe janë furnizuesit kryesor të punëtorëve emigrantë, veçanërisht në Federatën Ruse por (në rastin e Moldavisë) edhe në vendet e BE-së. Për këtë grup të vendeve, sfi dat e përmbushjes së OZHM-ve janë të lidhura ngushtë me: • sigurimin e zhvillimit të vazhdueshëm ekonomik, për ngritjen e të ardhuravë familjare, të hyrat qeveritare nga tatimet dhe konsumi publik dhe privat, duke zvogëluar në këtë mënyrë varfërinë absolute; • përmirësimin e cilësisë së të dhënave themelore mbi varfërinë, papunësinë dhe qasjen në shërbime sociale;• përmirësimin e konsiderueshëm të cilësisë së qeverisjes për të zvogëluar korrupsionin, edhe në nivelin e qeverisë qendrore (përmes reformës në administratën publike dhe në sistemin gjyqësor) edhe në nivelin lokal (përmes decentralizimit); • promovimin dhe forcimin e demokracisë së përfaqësimit për të siguruar bartjet demokratike të pushtetit; • ndërtimin ose riparimin e infrastrukturës themelore të shërbimit publik dhe komunal, veçanërisht për furnizimin me ujë dhe trajtimin e tij, të shëndetit publik dhe arsimit; • sigurimin e qasjes më të mirë në treg për eksportin e produkteve industriale dhe të industrisë së lehtë (veçanërisht në BE, por edhe në Federatën Ruse, Ukrainë, Kazakistan dhe Uzbekistan), si dhe sigurimin e qarkullimit të lirë të punëtorëve emigrantë brenda dhe jashtë BSHP-së; • sigurimin e përputhshmërisë së duhur të strategjive të OZHM-ve me vlerësimin e nevojave të OZHM-ve, me DSZV-të, me programet e decentralizimit dhe (në rastin e Moldavisë dhe vendeve të Kaukazit Jugor), me planet kombëtare të veprimit për Politikën Evropiane të Fqinjësisë së BE-së; • tërheqja e fi nancimeve të mëdha me koncesion dhe burimeve tjera për fi nancimin e zbatimit të vlerësimit të nevojave të OZHMsë; • përmirësimin e ambientit të biznesit për inkurajimin e investimeve të rregulluara në sektorin privat, përfshirë promovimin e transparencës, mbrojtjen e të drejtave pronësore, mbrojtjen e qasjes në kapital dhe menjanimin e burokracisë; • përshpejtimin e paraqitjes së kornizave të përgjegjësisë së përbashkët sociale dhe për zhvillim të biznesit, veçanërisht në mesin e kompanive lokale të vogla, gjë që do të përmirësonte konkurrueshmërinë e tyre dhe do të mundësonte që ato të jenë nënkontraktuese më efektive për korporatat shumëkombëshe; dhe • krijimin e kornizave rregullatore të nevojshme për krijimin e partneriteteve private dhe publike më efektive, në mënyrë që të përmirësohet qasja në shëndetësi, arsim, telekomunikacion dhe shërbime komunale, veçanërisht në zonat e largëta rurale. Grupi i tretë përbëhet nga vendet e Ballkanit Perëndimor, të cilat kanë elemente të kombinuara të grupit të parë dhe të dytë. Kjo do të thotë se këto vende, sikurse edhe vendet e Kaukazit, Moldavia dhe Taxhikistani, janë duke u rimëkëmbur nga pasojat e konfl ikteve të dhunshme që sollën miliona refugjatë, persona të zhvendosur brenda vendit dhe grupe tjera të njerëzve të rrezikuar. Ato janë angazhuar në proceset e DSZV-së, me të cilat duhet të përputhet përpilimi dhe zbatimi i strategjisë së OZHM-ve. Në përgjithësi ato kanë BPVnë për kokë banori që përafërsisht mund të krahasohet me atë të vendeve kandidate për anëtarësim në BE – Bullgarinë dhe Rumaninë, si dhe të vendeve si Turqia, Bellorusia dhe Ukraina. Vendet e Ballkanit Perëndimor kanë shpërndarje relativisht të barabartë të të ardhurave (sikurse shtetet e reja anëtare të BE-së), që sugjeron se politika sociale duhet të përqëndrohet në ngritjen e shqetësimeve rreth varfërisë absolute dhe jo të varfërisë relative. Ato janë furnizuesë të mëdhenj të punëtorëve emigrantë (siç janë vendet e BSHP-së), veçanërisht në vendet anëtare të BE-së, duke gjeneruar kështu të ardhura domethënëse nga jashtë. Sikurse shtetet e reja anëtare të BE-së, Federata Ruse dhe vendet perëndimore të BSHP-së, vendet e Ballkanit Perëndimor në përgjithësi posedojnë kapacitetin e shtetit që është i nevojshëm për vjeljen e të hyrave domethënëse të BPV-së nga tatimet dhe për fi nancimin e shërbimeve sociale themelore; dhe për dallim të madh nga vendet e BSHP-së, ato gëzojnë preferenca për hyrje në tregun e përbashkët të BE-së. Për këto vende, sfi dat e përmbushjes së OZHM-ve janë ngushtë të lidhura me: • sigurimin e zhvillimit të vazhdueshëm ekonomik, për rritjen e të ardhurave të familjeve, të hyrave të qeverisë nga tatimi dhe rritjen e konsumit publik dhe privat, duke zvogëluar kështu varfërinë absolute; • përmirësimin e cilësisë së të dhënave themelore mbi varfërinë, papunësinë dhe qasjen në shërbime sociale; • përmirësimin e konsiderueshëm të cilësisë së qeverisjes, edhe në nivel të qeverisë qendrore (përmes reformës në administratën publike dhe gjyqësi) edhe në nivel lokal (përmes decentralizimit); • sigurimin e përputhshmërisë së duhur me vlerësimin e nevojave të OZHM-ve, DSZV-së, programeve të decentralizimi dhe agjendës për integrim në BE që ka të bëj me PSA-në;
• identifi kimin më të mirë të grupeve të rrezikuara përmes zhvillimit të treguesëve të veçantë të varfërisë dhe OZHM-ve; • një orientim më efektiv të politikave sociale për të ndihmuar këto grupe; • një hartim dhe zbatim më efektiv të • programeve zhvillimore të orientuara kah rajonet e varfëra (p.sh., Shqipëria veriore, Serbia jugore); tërheqjen e fi nancimeve të konsiderueshme me koncesion dhe burimeve tjera për të fi nancuar zbatimin e vlerësimit të nevojave të OZHM-ve; • promovimin e kornizave të tilla të • përgjegjësisë së përbashkët sociale si Ndikimi Global i KB-ve dhe korniza e BE-së për zhvillim të qëndrueshëm të bizneseve lokale, për të forcuar lidhjet me ekonominë globale dhe për zgjerimin e përfi timeve të lidhura me investimin e drejtëpërdrejtë nga jashtë; dhe krijimin e kornizave rregullatore që nevojiten për krijimin e partneritetit më efektiv publik dhe privat, me qëllim të përmirësimit të qasjes në shëndetësi, arsim, telekomunikacion dhe shërbime komunale, veçanërisht në zonat e largëta rurale. Rëndësi të veçantë për të gjitha këto kanë reformat e administratave qendrore dhe nënkombëtare për zvogëlimin e korrupsionit dhe përmirësimin e cilësisë së qeverisjes. Përvoja e shteteve të reja anëtare të BE-së tregon se vendet të cilat kanë arritur sukseset më të mëdha në zbatimin e reformave ekonomike, politike dhe sociale kanë bërë edhe progresin më të madh në zvogëlimin e shkallës së varfërisë, sigurimin e barazisë gjinore, promovimin e rezultateve më të mira në arsim dhe shëndetësi dhe kombinimin e zhvillimit ekonomik me qëndrueshmërinë mjedisore. Tranzicionet e suksesshme kanë treguar se progresi në ndërtimin e institucioneve, reformat e tregut, përfshirja sociale dhe qendrueshmëria e mjedisit shkojnë së bashku. Përvojat e këtyre vendeve në përmirësimin e funksionimit të parlamenteve, qeverive lokale dhe rajonale, gjyqësorit (përfshirë institucionin e Ombudsmanit dhe gjykatat supreme) janë shkëmbyer dhe kanë sjell rezultate konkrete. Në politikën ekonomike mësimet e mësuara nga zhvillimi i sektorit privat, liberalizimi i tregut, integrimi ekonomik ndërkombëtar dhe ndërtimi i kapaciteteve janë me rëndësi të veçantë për politika më efektive sociale. Përvoja e shteteve të reja anëtare të BE-së poashtu tregon se kur lidhen ngushtë me përpjekjet për përmirësimin e cilësisë së qeverisjes, OZHM-të mund të ndihmojnë në krijimin e kapaciteteve institucionale të nevojshme për t’iu përgjigjur sfi dave zhvillimore urgjente. Kur shoqëria civile dhe aktorët e qeverisë lokale angazhohen në përshtatjen dhe zbatimin e tyre, OZHM-të mund të jenë një instrument i fuqishëm për forcimin e qeverisjes lokale dhe për promovimin e zhvillimit lokal (si në Shqipëri). Kur lidhen me bashkëpunimin ndërqeveritar, OZHM-të mund të promovojnë investimin në ‘të mirat publike rajonale’ që nevojiten për adresimin e mundësive dhe rreziqeve transnacionale ekonomike, ekologjike, të emigracionit dhe epidemiologjike. Në fund kur lidhen me kornizat afatmesme të politikës makroekonomike (si në Azerbejxhan) dhe kur shoqërohen me vlerësime realiste të nevojave (si në Taxhikistan), OZHMtë mund të lidhin programet afatshkurtra dhe afatmesme të stabilizimit makroekonomik me vizionin zhvillimor të përcaktuar në Deklaratën e Mijëvjeçarit. Përfundimet 93
Page 1 and 2:
Raporti regjional i OZHM-së për E
Page 3:
Ekipi i raportit Bashkërendues i p
Page 6 and 7:
VI u bazuar në deklaratat e udhëh
Page 8 and 9:
VIII OBJEKTIVAT ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 10 and 11:
X OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËV
Page 13 and 14:
Përmbledhje
Page 15:
në çrrenjosjen e pabarazive brend
Page 18 and 19:
6 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËV
Page 21 and 22:
2Trendet zhvillimore të OZHM-ve n
Page 23 and 24:
Centralizimi fi lloj t’ia lëshoj
Page 25 and 26:
Tabela 2.2 Nivelet e BPV-së real ,
Page 27 and 28:
tregtare, si dhe për trajtimin e f
Page 29 and 30:
shoqërive në shtet e reja anëtar
Page 31 and 32:
së foshnjeve dhe të fëmijëve n
Page 33 and 34:
Table 2.2 Dallimet regjionale në q
Page 35 and 36:
Figura 2.10 Qasja në furnizim të
Page 37 and 38:
kandidate të BE-së (Rumania dhe T
Page 39 and 40:
(Figura 2.12). Trende të ngjashme
Page 41 and 42:
shprehur në dollarë amerikan. Fam
Page 43 and 44:
Hungari apo Slloveni jetojnë nën
Page 45 and 46:
Qipro dhe Malta kanë përjetuar nj
Page 47 and 48:
Rubrika 2.4 HIV/ AIDS dhe tuberkulo
Page 49 and 50:
prej vetëm 40 për qind të mesata
Page 51 and 52:
larta të shkollimit si dhe përvoj
Page 53 and 54: kryesore e këtyre vështirësive e
Page 55 and 56: 3 Agjendat kombëtare të OZHM-së
Page 57 and 58: Kjo është posaçërisht e dukshme
Page 59 and 60: vende, siç janë: Republika Çeke
Page 61 and 62: të reja për ndërmarrësinë e fe
Page 63 and 64: urale, në mënyrë që të përmir
Page 65 and 66: vetëm 77 për qind të fëmijëve
Page 67 and 68: në shumicën e këtyre vendeve, sh
Page 69 and 70: Anëtarësimi i afërt i tyre në B
Page 71 and 72: fëmijëve të cilët janë të ven
Page 73 and 74: larta të varfërisë rurale janë
Page 75 and 76: si dhe HIV/ AIDS në veçanti. Mala
Page 77 and 78: shlyej 2.2 miliardë shtesë të pr
Page 79 and 80: Edhe në vendet e tjera ku femrat k
Page 81 and 82: Raportet e OZHM-ve të Kazakistanit
Page 83 and 84: 4OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 85 and 86: OZHM-të në Evropën qendrore dhe
Page 101 and 102: 5Përfundimet
Page 103: kombëtare mund të bëhen të rën
Page 108 and 109: 96 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJË
Page 110 and 111: 98 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJË
Page 112 and 113: 100 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 115 and 116: Referencat Aladin, N. 1999. Ndryshi
Page 117 and 118: Pakti i Stabilitetit për Evropën
Page 119 and 120: http:/ / hdr.undp.org/ reports/ glo
Page 121: http:/ / lnweb18.worldbank.org/ eca
Page 154 and 155:
142 OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJ
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
OBJEKTIVET ZHVILLIMORE TË MIJËVJE
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186:
UNDP është rrjet global zhvillimo
show all

Korniza për veprim - UNDP Kosovo

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?