RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
68<br />
Husnija Kamberović<br />
vom mišljenju nacionali<strong>za</strong>m nije proizveden od nacija, nego je on proizveden<br />
od političkih elita. Kao primjer uzima sovjetske i postsovjetske nacionalizme.<br />
On tvrdi da su te politike bile antinacionalističke, ali nisu bile antinacionalne.<br />
Sovjetski režim nije gušio nacionalnost, nego je institucionalizirao nacionalnost.<br />
Režim je pritiskao nacionali<strong>za</strong>m, ali u isto vrijeme taj je režim išao dalje<br />
od bilo koje države prije toga u institucionali<strong>za</strong>ciji teritorijalne nacionalnosti i<br />
etničke narodnosti kao temeljnih socijalnih kategorija.<br />
Dakle, te<strong>za</strong> koju i ja <strong>za</strong>stupam glasi da komunističko priznavanje bošnjačke<br />
nacije 1968. (pod imenom Musliman) nije bilo u suprotnosti sa komunističkom<br />
praksom. Komunističke politike nisu bile antinacionalne, ali<br />
su bile antinacionalističke. No, jugoslavenski se komuni<strong>za</strong>m često nazivao<br />
i “nacionalni komuni<strong>za</strong>m”, jer su jugoslavenski komunisti odbacili Marksov<br />
internacionali<strong>za</strong>m i apsolutno prvenstvo socijalnog nad nacionalnim pitanjima.<br />
“Kako bi sačuvali komunističku ideju, a u isto vrijeme napustili neke temeljne<br />
dogme koje su tada prevladavale u komunističkom pokretu, osmislili<br />
su nove teorije (ideološka opravdanja) radi rješavanja unutrašnjeg problema i<br />
vanjskih odnosa, pogotovo sa Sovjetskim savezom. Na unutrašnjem planu,<br />
komunistički politički centar bio je prilično opre<strong>za</strong>n kako ne bi ostavio dojam<br />
ponovne afirmacije jugoslavenskog centralizma”. zbog toga su oni prvenstveno<br />
insistirali na federalizmu u kojemu su nacionalna prava primarni segment<br />
(ravnopravnost naroda), a pitanje komunizma je sekundarno pitanje. Stoga su<br />
jugoslavenski komunisti balansirali između federalizma države i centralizma<br />
u Partiji. “tito i ostali stari komunisti smatrali su da će nacionalna pitanja <strong>za</strong>starjeti<br />
razvojem komunizma, a da će demokratski centrali<strong>za</strong>m Partije jednostavno<br />
pregaziti federali<strong>za</strong>m. Nacionali<strong>za</strong>m je tada upotrijebljen kao sredstvo<br />
posti<strong>za</strong>nja cilja komunizma, no bila je to ideološka iluzija. umjesto transformiranja<br />
države u partijski demokratski centrali<strong>za</strong>m, sama Partija se postupno<br />
federalizirala. (...) u šezdesetim postaje očito da je partija federalizirana jer su<br />
tada republički kongresi prethodili federalnome.” (Sekulić, 2004, 41).<br />
<strong>za</strong>što se otvara nacionalno pitanje početkom 1960-ih godina i otkuda da<br />
baš tada komunisti odlučuju priznati bošnjački nacionalni identitet?<br />
Najprije želim ka<strong>za</strong>ti da komunističko priznavanje bošnjačkog nacionalnog<br />
identiteta nije značilo stvaranje tog identiteta. Naime, priznanje znači<br />
prihvatanje već postojeće činjenice, a ne građenje te činjenice! u tome je sadržan<br />
i odgovor na pitanje <strong>za</strong>što nema velike javne promocije muslimanskog<br />
<strong>RASPRAVE</strong> O NACIONALNOM IDENTITETU BOŠNJAKA
Change language