RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
236<br />
Dino Abazović<br />
Vjerska nekonzistentnost (naročito u obrednom smislu) može biti znak<br />
sekulari<strong>za</strong>cije, dok isticanje religoznosti može biti stvar konformizma i društvene<br />
poželjnosti. Odsustvo konzistentnosti tumači se kao odsustvo centralnosti<br />
religije i potencijalni je poka<strong>za</strong>telj sekulari<strong>za</strong>cije (Flere, 2007).<br />
u Bosni i Hercegovini, poka<strong>za</strong>lo se, kao i drugdje širom svijeta:<br />
... organizirana religija će često <strong>za</strong>htijevati javnu ulogu kao rezultat vjerovanja<br />
kako je društvo krenulo u pogrešnom pravcu i potrebna mu je injekcija<br />
religijskih vrijednosti kako bi se vratilo na pravi put. Religija će se pokušati<br />
deprivatizirati tako da ima glas u aktualnim debatama o socijalnim i političkim<br />
pravcima. Cilj je postati značajan faktor u političkoj deliberaciji tako<br />
da se religijski glas uzme u obzir. Religijske vođe traže podršku od svakodnevnih<br />
ljudi razmatrajući određena ključna pitanja, uključujući ne samo<br />
pretpostavljeni pad javnog i privatnog morala, već isto tako nesigurnosti života<br />
u neovisnom tržištu gdje su pohlepa i sreća jednako efikasni kao i rad i<br />
racionalan izbor. (Haynes, 1998:19) 4<br />
Stoga su polje i sfera političkog još uvijek veoma važan “marker” pri razmatranju<br />
ovih pitanja. u odnosu prema drugim nacionalnim i konfesionalnim<br />
grupama, očigledno je da socijalna distanca raste sa približavanjem području<br />
privatnog života, te da je prisutna tendencija u održavanju unimodalnosti<br />
životnih sredina. u tom smislu može se smatrati <strong>za</strong>brinjavajućim prisutan<br />
latetni nacionali<strong>za</strong>m kao favoriziranje unutar svoje grupe, kao i značajna <strong>za</strong>tvorenost<br />
prema “<strong>za</strong>padu”. Konačno, po pitanju autoritarnosti i tradicionalizma,<br />
uviđeno je da indikatori autoritarnosti imaju trend porasta, dok je u isto<br />
vrijeme prisutna i specifična “nagriženost” tradicionalizma. Međutim, može<br />
se reći da su bosanskohercegovački muslimani/ke, u određenom smislu, konfesionalno<br />
otvorena religijska grupa.<br />
tako su Autoritarnost i tradicionali<strong>za</strong>m razmatrani kao (sociopsihološki)<br />
fenomeni, odnosno kao faktori koji mogu utjecati na (de)sekulari<strong>za</strong>ciju. u<br />
odnosu na neka druga istraživanja, podaci do kojih sam došao pokazuju blagi<br />
porast autoritarnosti kod ispitanika/ca. u ukupnoj statističkoj analizi poka<strong>za</strong>lo<br />
se da ne postoji statistički značajna razlika u autoritarnosti između žena<br />
i muškaraca, onih koji žive u gradu i izvan gradskim naseljima. Međutim,<br />
najveći skor u odnosu na autoritarnost pokazuje se kod ispitanika koji su se<br />
4 Navedeno prema Woodhead, Heelas (2003:441)<br />
<strong>RASPRAVE</strong> O NACIONALNOM IDENTITETU BOŠNJAKA
Change language