RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
BOSANSKOHERCEGOVAČKI MUSLIMANI NA POČETKU NOVOG MILENIJA: SOCIOLOŠKI POGLEDI<br />
Dok je evidentno prisutna otvorenost pitanja nacionalne nominacije, prisutan<br />
je i veoma visok stupanj konfesionalne samoidentifikacije i deklarativne<br />
afilijacije religijskoj instituciji, te isto tako jaka osobna religioznost i učestalija<br />
religijska praksa. Ipak, ritualnost, odnosno obredna dimenzija u širem smislu<br />
riječi, nije značajnije izražena kod bosanskohercegovačkih muslimana mada je<br />
<strong>za</strong>bilježen viši stupanj poklapanja konfesionalnosti sa religioznošću. Poka<strong>za</strong>lo<br />
se da, izuzev vjenčanja i džena<strong>za</strong>, 36,8 odsto ispitanika prisustvuje religijskim<br />
obredima i 22,7 odsto samo <strong>za</strong> vjerske praznike.<br />
Poznato je da stupanj religijske samoidentifikacije, odnosno samonominaciju<br />
konfesionalne pripadnosti ne treba uzimati kao (jedini) relevantan poka<strong>za</strong>telj<br />
religioznosti, to jest, konfesionalnost se, postalo je to već opće mjesto<br />
socioloških istraživanja, samo djelimično poklapa sa religioznošću. također,<br />
u današnjem bosanskohercegovačkom društvu ne smije se <strong>za</strong>nemariti niti “socijalno<br />
poželjno odgovaranje” ispitanika/ca pri ovakvim istraživanjima.<br />
Istraživanje je poka<strong>za</strong>lo visok stupanj osobne religioznosti (samoidentifikacija<br />
– 82,6 odsto) i gotovo je u potpunoj korelaciji s podacima o pripadnosti<br />
religijskoj <strong>za</strong>jednici (84,6 odsto ispitanika). Pri uvidima u stanje sa religijskom<br />
praksom posebna pažnja posvećena je konceptu “pet temelja islama”, odnosno<br />
religijskih dužnosti i obave<strong>za</strong> <strong>za</strong> one koji se smatraju muslimanom/kom. što<br />
se tiče obavljanja molitvi, 18,4 odsto ispitanika/ca obavlja svaki dan pet molitvi;<br />
13,3 odsto “svaki dan, ali manje od pet dnevnih molitvi”; 11 odsto “više<br />
od jedanput sedmično”; 8,8 odsto “jedanput sedmično”; 6,4 odsto “bar jedanput<br />
mjesečno”; 8,6 odsto “nekoliko puta godišnje” i 14,4 odsto “vrlo rijetko”.<br />
Među onima koji obavljaju svih pet dnevnih molitvi više je žena i onih bez<br />
stalnog <strong>za</strong>poslenja (umirovljenici, domaćice, ne<strong>za</strong>posleni).<br />
Posta u vrijeme Rama<strong>za</strong>na pridržava se blizu 80 odsto ispitanika, ali čitavog<br />
perioda posta pridržava se 38,7 odsto ispitanika/ca. Među onima koji<br />
poste čitav Rama<strong>za</strong>n opet je više žena, onih koji žive izvan gradskih naselja,<br />
koji učestalije obavljaju molitvu, češće čitaju literaturu vjerskog sadržaja.<br />
zekat daje 79,8 odsto ispitanika/ca (63,2 odsto redovno i 16,6 odsto povremeno).<br />
Samo 1,5 odsto ispitanika/ca je obavilo hadždž; 51,7 odsto bi to<br />
učinilo kad bi im se uka<strong>za</strong>la prilika, a 36,2 odsto nema namjeru obaviti hadždž.<br />
Na partikularnoj ravni doktrinarne religijske prakse dolazi do određenog<br />
odstupanja kada su u pitanju normirane obaveze i propisi. ali, po stup-<br />
<strong>RASPRAVE</strong> O NACIONALNOM IDENTITETU BOŠNJAKA 233
Change language