RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
BOSANSKOHERCEGOVAČKI MUSLIMANI NA POČETKU NOVOG MILENIJA: SOCIOLOŠKI POGLEDI<br />
sa sekulari<strong>za</strong>cije i utječu li na usporavanje eventualnog procesa institucionalne<br />
diferencijacije religije unutar društvenog poretka? jesu li, i koliko, izraženiji<br />
procesi desekulari<strong>za</strong>cije na nivou društvenog i javnog života muslimana u direktnoj<br />
uzročno-posljedičnoj vezi sa izraženom konfesionalnom samoidentifikacijom<br />
pojedinaca? Koliko se, na nivou osobnog religijskog života konfesionalnost<br />
poklapa sa religioznošću, odnosno da li izražena konfesionalna<br />
samoidentifikacija podrazumijeva izraženu religijsku participaciju itd.<br />
Koliko mi je poznato, niko nije prikupio i znanstveno obradio empirijske<br />
poka<strong>za</strong>telje samo <strong>za</strong> populaciju bosanskohercegovačkih muslimana. Riječ<br />
“samo” u prethodnoj rečenici naglašena je iz razloga što je, iz meni dostupnih<br />
rezultata empirijskih istraživanja koja su sprovođena u Bosni i Hercegovini,<br />
vidljivo da je uzorak, kao i metodološki instrumentarij, bio opšti/<strong>za</strong>jednički<br />
<strong>za</strong> sve stanovnike Bosne i Hercegovine, a pitanja o religiji i religioznosti u tim<br />
istraživanjima, kada su dio instrumenta, jednako su opšta/<strong>za</strong>jednička, odnosno<br />
ista <strong>za</strong> sve ispitanike/ce, bez obzira na specifičnosti religijskih učenja i<br />
prakse koje ispitanici/e slijede. to je dakako potpuno legitiman pristup, ali su<br />
rezultati do kojih se dolazi na taj način neminovno također opšti <strong>za</strong> ukupan<br />
uzorak.<br />
Pri istraživanju <strong>za</strong> ovaj rad, u uzorak su uvršteni samo oni ispitanici/ice<br />
koji su se samoidentificirali da su porijeklom – porodičnim, kulturnim, tradicijskim,<br />
jezičkim i etničkim – ve<strong>za</strong>ni <strong>za</strong> Bosnu i Hecegovinu i islam, te ih to<br />
određuje u gradnji njihovih individualnih i kolektivnih identiteta. Stoga sam<br />
kreirao specifičan instrumentarij koji je sadržavao više varijabli i sadržinski<br />
odgovara predmetu istraživanja (naročito, na primjer, kod varijabli ve<strong>za</strong>nih <strong>za</strong><br />
religijska vjerovanja i religijsku praksu).<br />
Podaci su prikupljeni na teritoriji Bosne i Hercegovine u drugoj polovini<br />
oktobra i prvoj polovini novembra 2007. godine. Princip prikupljanja<br />
podataka (face-to-face interviews) <strong>za</strong>snivao se na upitniku koji se sastojao od<br />
32 pitanja sa preko 150 varijabli, podijeljenih u slijedeće cjeline: Nacionalna i<br />
konfesionalna samoidentifikacija, Osobna religioznost, Religijska praksa, Doživljaj<br />
Božije prisutnosti, Religijska vjerovanja, Životna važnost religije (uključujući i<br />
stavove prema religijskim institucijama i vođstvu), Autoritari<strong>za</strong>m, Tradicionali<strong>za</strong>m,<br />
Etnocentri<strong>za</strong>m (socijalna distanca i <strong>za</strong>tvaranje), Nacionali<strong>za</strong>m i Odnos<br />
prema “Zapadu”. Istraživanje se odnosilo na ukupnu populaciju, a po osnovu<br />
reprezentativnog uzorka od 500 osoba.<br />
<strong>RASPRAVE</strong> O NACIONALNOM IDENTITETU BOŠNJAKA 231
Change language