RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
NEUSPJEH SEKULARIzACIJE I JAČANJE RELIGIJSKOG IDENTITETA POČETKOM 1980-ih GODINA U BiH<br />
Islamskoj <strong>za</strong>jednici gradila oficijelna vlast. Pri tome je posebna pažnja posvećena<br />
sljedećim pitanjima: jačanju religijskog identiteta u svijetu (vjerski utjecaj<br />
Katoličke crkve i pape Ivana Pavla II te promoviranje islamskog <strong>za</strong>jedništva<br />
kroz Iransku revoluciju); Promjenama na nižoj, jugoslavenskoj razini (kadrovske<br />
promjene u Islamskoj <strong>za</strong>jednici); Polemici lista Preporod ve<strong>za</strong>no <strong>za</strong> Parergon<br />
Derviša Sušića; Vjerske manifestacije; Optužbe <strong>za</strong> klerikali<strong>za</strong>ciju Islamske<br />
<strong>za</strong>jednice koje su priprema Sarajevskom procesu 1983. godine.<br />
Ovaj rad sintetizira preduslove dešavanja osamdesetih godina i predstavlja<br />
uvod u temu koja tretira desetogodišnji period. Naše daljnje istraživanje ima<br />
<strong>za</strong> cilj analiziranje Sarajevskog procesa, analiziranje okolnosti koje su u direktnoj<br />
ili indirektnoj vezi sa ovim suđenjem u toku 1983. godine kao i neposredne<br />
posljedice procesa na bosanskohercegovačko društvo i Islamsku <strong>za</strong>jednicu.<br />
Teorijski pristup <strong>nacionalnom</strong> <strong>identitetu</strong><br />
u savremenom naučnom diskursu razlikujemo dva pristupa <strong>nacionalnom</strong><br />
fenomenu i to tzv. modernistički pristup i primordijalistički pristup. Prvi pristup<br />
modernističke škole koju <strong>za</strong>stupaju E. Gellner i B. anderson naciju prihvataju<br />
kao političku konstrukciju moderne epohe gdje se uz pomoć masovnih<br />
medija prihvata naziv, simboli i mitovi o <strong>nacionalnom</strong> pripadanju. Primordijalistički<br />
pristup (a. Smith) u centar postavlja primordijalni osjećaj pove<strong>za</strong>nosti<br />
i nacija predstavlja višu varijantu preživljavanja etnije. takvo društveno<br />
kretanje opravdava kretanje iz jedne socijalne grupe u drugu, iz jedne sredine<br />
u drugu, iz regije u regiju ali ne i iz jedne nacionalne grupe u drugu.<br />
Među brojnim radovima autora oba naučna diskursa mi se ovaj put oslanjamo<br />
na model koji su razvijali antony Smith u djelu Nacionalni identitet i<br />
Benedict anderson u djelu Nacija: <strong>za</strong>mišljena <strong>za</strong>jednica.<br />
Smith <strong>za</strong>stupa tezu da je nacionalni identitet “situacijski konstrukt”<br />
usmjeren na masovnu političku mobili<strong>za</strong>ciju. Govori o višestrukosti identiteta<br />
gdje se svaki identitet <strong>za</strong>sniva na društvenim klasifikacijama koje je moguće<br />
izmijeniti ili pak ukinuti pa je nacionalni identitet višedimenzionalan i oslanja<br />
se na druge kolektivne identitete kao što su klasni, vjerski ili etnički. autor<br />
naglašava upravo tijesnu vezu nacionalnog i vjerskog identiteta koji je proi<strong>za</strong>šao<br />
iz sfere komunikacije i socijali<strong>za</strong>cije. Govori o “prokli<strong>za</strong>vanju” identiteta<br />
jednog u drugi gdje je njihovo preklapanje česta pojava. Iako se često prekla-<br />
<strong>RASPRAVE</strong> O NACIONALNOM IDENTITETU BOŠNJAKA 155
Change language