RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
OD “MUSLIMANA” DO “BOŠNJAKA”: PITANJE NACIONALNOG IMENA BOSANSKIH MUSLIMANA<br />
HDz-a, ali su to protivljenje “etničkom čišćenju” iskazivali ne u smislu ljudskih<br />
prava, već pozivajući se na Kur’an, prema kojem muslimani imaju dužnost<br />
<strong>za</strong>štititi “narod Knjige” (“ahl-al-Kitab”). Stoga je njihova vizija Bosne i<br />
Hercegovine bila manje <strong>za</strong>snovana na ideji <strong>za</strong>jedničkog državljanstva nego na<br />
ideji suživota tri <strong>za</strong>sebne vjerske i nacionalne <strong>za</strong>jednice. Slično, SDa je pozvala<br />
predstavnike ‘građanskih’ (nenacionalističkih) partija da uđu u bosansko<br />
Predsjedništvo, ali nije prekinula koaliciju u vlasti sa HDz-om. Međutim,<br />
najbolja ilustracija dilema i implicitnih izbora koje su činile vođe SDa je vjerovatno<br />
njihov stav prema raznim mirovnim planovima.<br />
u januaru 1993, međunarodni medijatori Cyrus Vance i David Owen<br />
predložili su podjelu Bosne i Hercegovine na deset pokrajina (tri muslimanske,<br />
tri srpske, tri hrvatske i jednu neutralnu – oko Sarajeva). SDa je odbila<br />
ovaj mirovni plan kao neprihvatljivi udar na teritorijalni integritet Bosne i<br />
Hercegovine. šest mjeseci kasnije, međutim, kad su David Owen i Thorvald<br />
Stoltenberg predložili transformaciju Bosne i Hercegovine u uniju tri etničke<br />
republike, SDa se s tim principom saglasila. takav stav nije bio samo konsekvenca<br />
dramatične vojne i humanitarne situacije nakon izbijanja borbi između<br />
Muslimana i Hrvata, već i odraz težnje nekih lidera SDa <strong>za</strong> stvaranjem muslimanskog<br />
entiteta u okviru Bosne i Hercegovine.<br />
Nasuprot onom što se najčešće govori, u sukobu između Fikreta abdića i<br />
glavnih lidera SDa nije se radilo o principijelnom odnosu prema podjeli Bosne<br />
i Hercegovine, već o praktičnim rješenjima te podjele. Najbolja ilustracija<br />
te realnosti je činjenica da su, u septembru 1993. godine, alija Izetbegović i<br />
Momčilo Krajišnik <strong>za</strong>ključili sporazum u kojem stoji da Republika Srpska<br />
može napustiti uniju republika Bosne i Hercegovine tri godine nakon potpisivanja<br />
mirovnog sporazuma. u februaru 1994, dok su Sjedinjene Države<br />
<strong>za</strong>govarale stvaranje bošnjačko-hrvatske federacije, nekoliko članova Parlamenta<br />
iz SDa, koji su izgleda, uživali podršku alije Izetbegovića, predložili<br />
su bosanskom Parlamentu da proglasi “Bosansku republiku kao ne<strong>za</strong>visnu demokratsku<br />
državu bošnjačkog (muslimanskog) naroda. Srbi i Hrvati u toj državi<br />
imaju položaj [nacionalnih] manjina i uživaju sva prava po važećim međunarodnim<br />
<strong>za</strong>konima i konvencijama 19 Dakle, SDa se borila i <strong>za</strong> politički suverenitet<br />
19 Izjava člana Parlamenta Muhameda Kupusovića 7. februara 1994, reproducirana u listu<br />
Ljiljan, tom III, br. 57 (16. februar 1994), str. 5.<br />
<strong>RASPRAVE</strong> O NACIONALNOM IDENTITETU BOŠNJAKA 127
Change language